Πώς πάγωσε η εργολαβία του Πάρη Μουράτογλου που θα λειτουργούσε σε 9 μήνες για την παρακολούθηση γεφυρών σε σεισμογενή περιοχή, αφού η ΕΡΓΟΣΕ δεν είχε προβλέψει την παροχή ρεύματος!
ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΤΖΑΝΝΕ
Η γαλλική κυριαρχία στα συστήματα ασφαλείας του ελληνικού σιδηροδρόμου δεν περιορίζεται στις εργολαβίες της Αlstom και της Bombardier, που έχουν αφήσει εποχή στα έργα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης και στις οποίες το δυστύχημα στα Τέμπη καταγράφεται στα μαύρα κατάστιχα της ιστορίας τους.
Από το 2018 στις κατακερματισμένες εργολαβίες της ΕΡΓΟΣΕ, που αποτελούν διαχρονικά μνημεία καθυστερήσεων και κουβαλούν τις μεγάλες αμαρτίες του ελληνικού σιδηροδρόμου, εμφανίστηκε μια άλλη νεότερη γαλλική εταιρεία με εξειδίκευση στην εγκατάσταση συστημάτων παρακολούθησης γεφυρών.
Η Osmos Hellas, θυγατρική του γαλλικού ομίλου Eren, ανήκει στην οικογένεια των επιχειρήσεων του κ. Πάρη Μουράτογλου. Ο Ελληνογάλλος επιχειρηματίας είναι ευρύτερα γνωστός στη χώρα μας για τις ενεργειακές μπίζνες στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, αλλά και τη μεγάλη συμφωνία με τον πετρελαϊκό κολοσσό της Total το 2017.
Αθόρυβα, η εταιρεία του πρώην συνεταίρου της γαλλικής EDF Εnergies Nouvelles συμμετείχε στον διαγωνισμό της ΕΡΓΟΣΕ, αρχικού προϋπολογισμού 4,6 εκατ. ευρώ για την προμήθεια του συστήματος, τον οποίο κέρδισε χωρίς ουσιαστικό ανταγωνιστή. Πληροφορίες θέλουν να συμμετείχε και άλλη εταιρεία στη διαγωνιστική διαδικασία, η οποία όμως δεν κάλυπτε τις απαιτήσεις της προκήρυξης, με το έργο να ανατίθεται τελικά στη θυγατρική του γαλλικού γκρουπ με τις ελληνικές ρίζες.
Η εταιρεία που εξειδικεύεται σε αντίστοιχα συστήματα στην Ελλάδα και το εξωτερικό ανέλαβε προ τετραετίας την προμήθεια, εγκατάσταση και λειτουργία ενός προηγμένου συστήματος ενόργανης και απευθείας παρακολούθησης (Real Time Structural Monitoring System ή RTSMS) 14 μεγάλων σιδηροδρομικών γεφυρών, που κατασκευάστηκαν στη νέα διπλή σιδηροδρομική γραμμή υψηλών ταχυτήτων στο τμήμα Λιανοκλάδι – Δομοκός.
Η Osmos Hellas, η οποία κυνηγά αντίστοιχες συμβάσεις σε δήμους και περιφέρειες της χώρας και έχει αναπτύξει ανάλογες συνεργασίες και με άλλες εταιρείες όπως η Εγνατία, είχε παγώσει τη σύμβαση εξαιτίας μιας αβλεψίας της ΕΡΓΟΣΕ.
Το έργο δημοπρατήθηκε ως προμήθεια εξοπλισμού, χωρίς όμως να συμπεριλάβει την ηλεκτρική διασύνδεση του συστήματος προκειμένου να επιτυγχάνεται η μετάδοση των δεδομένων που καταγράφουν οι αισθητήρες!
Για να ξεπεραστεί αυτό το εμπόδιο, η ΕΡΓΟΣΕ χρειάστηκε να υπογράψει μια συμπληρωματική σύμβαση, την οποία συμπεριέλαβε στην «οικουμενική» εργολαβία-σκούπα 635 για τις υπολειπόμενες εργασίες υποδομής και επιδομής, αλλά και για τη σηματοδότηση και ηλεκτροκίνηση του τμήματος Τιθορέα – Δομοκός, με ανάδοχο την κοινοπραξία των ΤΕΡΝΑ – Ακτωρ – Αβαξ.
Η τελευταία ανέλαβε να εγκαταστήσει στις επίμαχες γέφυρες μετασχηματιστές για σύνδεση με το ρεύμα και έτσι να ηλεκτροδοτήσει το σύστημα της παρακολούθησης των γεφυρών που μέχρι τότε ήταν «τυφλό».
Το έργο θεωρείται πολύ σημαντικό, καθώς για πρώτη φορά θα παρακολουθούνται με μόνιμα εγκατεστημένο εξοπλισμό τελευταίου τύπου μεγάλες, σεισμικά μονωμένες σιδηροδρομικές γέφυρες μήκους 52 χιλιομέτρων. Η ΕΡΓΟΣΕ κάνει λόγο για ένα πραγματικό εργαστήριο μεγάλης κλίμακας, στο οποίο θα μελετάται η μετάδοση των σεισμικών κυμάτων και η επίπτωσή τους στο δομημένο σιδηροδρομικό περιβάλλον. Το συγκεκριμένο έργο γίνεται ακόμη πιο σημαντικό και αναγκαίο όταν ήδη σε άλλα γεφύρια της χώρας η φθορά και η έλλειψη συντήρησης προκαλούν σοβαρούς κινδύνους στις μεταφορές, όπως συμβαίνει τελευταία με τη γέφυρα Σερβίων στην Κοζάνη.
Η λειτουργία του συστήματος παρακολούθησης είναι σημαντική και για έναν πρόσθετο λόγο: του όγκου των πληροφοριών που θα συλλέγονται και θα επεξεργάζονται από τους ειδικούς επιστήμονες της ΕΡΓΟΣΕ και του αναδόχου θα μπορούν να εξάγονται χρήσιμα επιστημονικά συμπεράσματα για την κατάσταση των γεφυρών και την πορεία τους στον χρόνο.
Ωστόσο, αυτό το σύστημα παρακολούθησης, που -ειδικά μετά το δυστύχημα των Τεμπών- κρίνεται τόσο σημαντικό για την ασφάλεια του σιδηροδρόμου με τις τεράστιες τρύπες των ατελείωτων εργολαβιών, προβλεπόταν να ήταν λειτουργικό από τις αρχές του 2020. Σύμφωνα με τις νεότερες προβλέψεις, θα είναι πλήρως λειτουργικό στις αρχές του καλοκαιριού.
Ο κ. Κοσμάς Φέσσας, διευθύνων σύμβουλος της Eren Hellas και επικεφαλής των δραστηριοτήτων της Osmos στην Ελλάδα, στενός συνεργάτης του κ. Μουράτογλου, επιβεβαιώνει τις δυσκολίες στην ολοκλήρωση του έργου, το οποίο περιγράφεται με μελανά χρώματα και στην οικονομική έκθεση της εταιρείας για το 2021, η οποία δημοσιεύτηκε το προηγούμενο καλοκαίρι. Στην έκθεση αναφέρεται αναλυτικά ότι το πάγωμα του έργου προκάλεσε μείωση πωλήσεων των δραστηριοτήτων της Osmos Hellas κατά 120% και ζημίες. Μάλιστα, από τα τέλη του 2020 είναι σε παύση εργασιών: «Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό έργο για το οποίο έχει προνοήσει η ΕΡΓΟΣΕ, αλλά χωρίς να μπορεί να λειτουργήσει καθώς δεν είχε προβλεφθεί η παροχή ρεύματος». Ο κ. Φέσσας υποστηρίζει ότι η Osmos έχει εγκαταστήσει τον εξοπλισμό στο μεγαλύτερο μέρος των γεφυρών και έως τον Ιούνιο θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία, για την οποία υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον αφενός λόγω των επιτακτικών μέτρων για τη θωράκιση του σιδηροδρόμου και της πιο αποτελεσματικής και ασφαλούς λειτουργίας τους, αφετέρου γιατί πρόκειται για μια σεισμογενή περιοχή, η οποία παράγει συχνά μικροσεισμούς, της κλίμακας των 2 και 3 Ρίχτερ, και χρειάζεται παρακολούθηση.
Οι 14 γέφυρες βρίσκονται σε ένα δύσκολο και ορεινό τμήμα του σιδηροδρομικού δικτύου της ελληνικής επικράτειας. Πρόκειται για περιοχή που παρουσιάζει αυξημένα επίπεδα σεισμικής δραστηριότητας και για τον λόγο αυτό οι γέφυρες έχουν μελετηθεί ως σεισμικά μονωμένες, ενσωματώνοντας τελευταίου τύπου συσκευές αντισεισμικής προστασίας (αντισεισμικά εφέδρανα και υδραυλικούς αποσβεστήρες ενέργειας ιξώδους υγρού).
Το σύστημα RTSMS θα εγκατασταθεί στο Κέντρο Δομικής και Γεωδαιτικής Παρακολούθησης Εργων της ΕΡΓΟΣΕ το οποίο θα καταγράφει σε πραγματικό χρόνο τη συμπεριφορά των γεφυρών σε συνθήκες λειτουργίας (σιδηροδρομική κυκλοφορία), αλλά και υπό σεισμικές και άλλες δυσμενείς φορτίσεις.
Ερχεται η εργολαβία των 100 εκατ. ευρώ
Βέβαια, για τη γαλλική Osmos το φιλέτο των συστημάτων παρακολούθησης γεφυρών δεν είναι η μικρή εργολαβία της ΕΡΓΟΣΕ. Το ενδιαφέρον της επικεντρώνεται στον μεγάλο διαγωνισμό των «έξυπνων» γεφυρών που θα χρηματοδοτηθεί από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, συνολικού ύψους 100 εκατ. ευρώ, με δικαίωμα προαίρεσης 23,6 εκατ. ευρώ.
Το σχέδιο προβλέπει την προμήθεια και εγκατάσταση ειδικών αισθητήρων και οπτικών ινών μέτρησης φορτίου που θα καταγράφουν τη μετατόπιση 250 γεφυρών σε πραγματικό χρόνο με σύγχρονες τεχνολογικές μεθόδους, με φορέα υλοποίησης του έργου το Τεχνικό Επιμελητήριο. Από αυτές οι 100 είναι του σιδηροδρομικού δικτύου και οι 150 του οδικού, με τον κατάλογο να μεγαλώνει.
Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών σκοπεύει να ενισχύσει την ασφάλεια των γεφυρών στην Ελλάδα, με αιχμή τις σιδηροδρομικές υποδομές, εισάγοντας ένα σύγχρονο σύστημα ελέγχου της κατάστασής τους, σχεδιασμός που κρίνεται πρωταρχικής σημασίας ιδίως μετά το μοιραίο δρομολόγιο στα Τέμπη.
Επειδή μάλιστα το μεγαλύτερο ποσοστό των γεφυρών της χώρας κατασκευάστηκε από το ’50 έως το ’80, κρίνεται σκόπιμο να αξιολογηθεί άμεσα η δομική και λειτουργική επάρκειά τους, κυρίως ως προς τα κινητά φορτία λειτουργίας τους, βάσει σύγχρονων διαδικασιών και μεθοδολογιών άμεσης αξιολόγησης (Smart Assessment Procedures – SAP).
newmoney.gr
sidirodromikanea.blogspot.com
