Πριν λίγες μέρες πραγματοποιήθηκες στις Μηλιές με πρωτοβουλία του Δήμου Ν. Πηλίου ημερίδα για το τρενάκι και τις αναπτυξιακές προοπτικές του. Το τρενάκι – αυτός είναι ιστορικά ο κατοχυρωμένος ονοματικός προσδιορισμός – απασχόλησε και απασχολεί και δεν ξέρω για πόσο τους ανθρώπους που ενδιαφέρονται γι’ αυτό.
Του ΠΑΝΤΕΛΗ ΜΑΣΤΡΟΓΙΑΝΝΗ,
μέλους της Διοικούσας Επιτροπής «Πράσινη Αριστερά», μέλους του Οργ. Κέντρου «Μαζί»
Πέρα από τα λίγα που είπα στην παρέμβασή μου θα ήθελα να πω κάποιες απόψεις για να τις επαναφέρω στη μνήμη μας, γιατί δεν ακούστηκαν εκεί. Αρχικά είχαν αναγγελθεί κάποιες παρουσίες που δεν υπήρξαν: Υφυπουργός Μεταφορών – Υποδομών και περιφερειάρχης. Και οι δύο έλαμψαν με την απουσία τους. Φυσικά ούτε η αντιπεριφερειάρχης ήρθε. Κυβερνητικοί βουλευτές δύο δεν ήρθαν και δύο που ήρθαν ευχήθηκαν καλή επιτυχία… Ποιοι θα ενεργήσουν άγνωστο. Οι «φίλοι του τρένου» δεν ξέρω αν κλήθηκαν, πρωταγωνιστές της επαναλειτουργίας, μάλλον αγνοήθηκαν και απουσίαζαν.
Το τρενάκι λοιπόν διέκοψε τη λειτουργία του με απόφαση των δικτατόρων το 1970 και αφού έπαιζε ώς τότε σημαντικότατο ρόλο από την αρχή της λειτουργίας του. Οι «φίλοι του τρένου» με μακροχρόνιο αγώνα καταφέρνουν να συνεγείρουν την τοπική κοινωνία και τους πολιτικούς παράγοντες και το 1996 με απόφαση της κυβέρνησης Σημίτη, επαναρχίζει τη λειτουργία. Το πρώτο δρομολόγιο θυμίζει σε όσους τις έζησαν στιγμές συγκίνησης για όλους τους πολίτες. Το Υπ.Πο. από τότε και μετά παύει να το συγκινεί η υπόθεση τρενάκι. Πολύ περισσότερο στις μέρες μας που ασχολείται με συνεχείς ιδιωτικοποιήσεις, νομιμοποιήσεις προϊόντων αρχαιοκαπηλείας και δανεισμούς αρχαίων σε ξένους φορείς για να τα… διατηρήσουν.
Η τότε Ν.Α. Σκοτινιώτη εκδίδει έντυπα για το τρενάκι, δημιουργεί dvd και προσπαθεί να το προβάλει.
Το 2000 συντάσσεται οικονομοτεχνική μελέτη, για σύσταση φορέα εκμετάλλευσης με μετόχους τη Ν.Α., τους Δήμους, την ΤΕΔΚ, την Ένωση Ξενοδόχων, το Επιμελητήριο κ.λπ. Δεν βάζει κανένας το μετοχικό κεφάλαιο και η υπόθεση ναυαγεί.
Το 2000 το τρενάκι λειτουργεί στη διαδρομή Βόλου – Αγριάς δοκιμαστικά. Σκέτη δυσφήμιση: Επιβάτες τόσοι όσοι και το προσωπικό.
Οι τρεις δήμαρχοι, Αγριάς, Αρτέμιδας και Μηλεών ακολουθούν καθένας χωριστή πορεία, οι ευθύνες γίνονται μπαλάκι από τον έναν στον άλλον. Το 2005 δοκιμάζεται ξανά η λειτουργία του στην ίδια διαδρομή με τα ίδια αποτελέσματα. Το 2008 επί Ν.Α. Παπατόλια, συστήνεται ΑΜΚΕ «Διατήρηση και Αξιοποίηση» του τρένου, μπαίνουν οι στόχοι, δημιουργείται dvd για τον Τζιόρτιο Ντε Κίρικο από την ΕΚΠΟΛ, αναζητούνται χρηματοδοτικά εργαλεία, καταργείται η Ν.Α. με τη δημιουργία της αιρετής Περιφέρειας και από τότε ξεχνιέται το τρενάκι κι από την Περιφέρεια.
Η κατοπινή λειτουργία του συνεχίζεται με προβλήματα. Ένα βήμα μπροστά, ένα πίσω, κάποιες φορές διακόπτεται για μεγάλο διάστημα, τον χειμώνα δεν λειτουργεί, για το καλοκαίρι χρειάζονται πιέσεις, διαμαρτυρίες για να συγκινηθεί ο ΟΣΕ, ο οποίος κάποια στιγμή τριχοτομείται, ιδιωτικοποιείται και οι πιθανά υπεύθυνοι Hellenic Train και Γαία ΟΣΕ δεν ξέρουν ούτε τώρα ποιες είναι οι αρμοδιότητές τους και για ποιο πράγμα είναι υπεύθυνοι! Έχουμε χρόνια μπροστά μας για να το μάθουν, εκτός αν και αυτοί τον πουλήσουν σε κάποιον άλλον. Το Υπ.Πο., περί άλλα τυρβάζει φυσικά, ποια πολιτιστική κληρονομιά και κουραφέξαλα. Αυτά είναι για τους ιθαγενείς.
Ερχόμαστε τώρα στο σήμερα. Τι πρέπει να γίνει για να σωθεί το τρενάκι και να βρει τη θέση που του αξίζει.
Πρώτα πρώτα για τη διαδρομή Βόλος – Μηλιές, είναι ανέφικτη, απαιτεί χρήματα, δουλειά, περιφερειακό Αγριάς – Λεχωνίων και δεν ξέρω αν οι τουρίστες θα θέλουν μια διαδρομή 3 ωρών. Εν πάση περιπτώσει, αν η πολιτεία το αποφασίσει, καμία αντίρρηση. Πρέπει να λήξει όμως το ζήτημα με τον περιφερειακό και όχι κάθε δυο χρόνια να ανατίθεται μελέτη, επικαιροποίηση και τίποτε άλλο (αυτή που ανακοινώθηκε πρόσφατα, ανακοινώθηκε ξανά τον Δεκέμβριο του 2020. Πιστεύω ότι δεν είναι άλλη η τωρινή, γιατί τότε τα εκατομμύρια φεύγουν πιο γρήγορα από το τρενάκι).
Ποια είναι τώρα τα λειτουργικά προβλήματα: Ανορθολογική πολιτική στο τιμολόγιο, αναποτελεσματική προώθηση του προϊόντος, διόγκωση του λειτουργικού κόστους, χαμηλή παραγωγικότητα, κακή ποιότητα υπηρεσιών, λειτουργία μόνο Σάββατο – Κυριακή με προβλήματα, ελλείψεις τεχνικού προσωπικού (μηχανοδηγοί) και ταυτόχρονα οι κανονικές μηχανές να σκουριάζουν χωρίς κανένα ενδιαφέρον γι’ αυτές.
Το τρενάκι και η λειτουργία του είναι θέμα και για τον Δήμο Βόλου. Θα πρέπει να το καταλάβει η Δημοτική Αρχή αυτό. Δεν αρκεί μια φορά στα 8 χρόνια να μεταφέρεται ο χαιρετισμός… και το ενδιαφέρον του δημάρχου δι’ αντιπροσώπου. Το ίδιο ισχύει και για την Περιφέρεια, αλλά και τους κυβερνητικούς βουλευτές. Όσο για την Ένωση Ξενοδόχων και το Υπ.Πο, μαζί και τον Δήμου Νοτίου Πηλίου, πρέπει να πάρουν πρωτοβουλίες, να κινητοποιήσουν την κοινωνία και να λειτουργεί άμεσα το τρένο καθημερινά. Είναι το πρώτο και αδιαπραγμάτευτο. Αυτό πρέπει να γίνει πριν τις εκλογές (βουλευτικές και αυτοδιοικητικές).
Ακόμη πρέπει να δρομολογηθούν τα εξής ζητήματα:
1. Επικαιροποίηση – εφαρμογή του σχεδίου αξιοποίησης με επανεργοποίηση του φορέα ή δημιουργία άλλου όπου θα μετέχουν Π.Ε., Δήμοι Βόλου και Ν. Πηλίου, Ένωση Ξενοδόχων, Επιμελητήριο και όποιοι είναι… αρμόδιοι από τον ΟΣΕ (Hellenic Train και Γαία ΟΣΕ).
2. Κατάθεση φακέλου για την ανακήρυξη του τρένου ως «μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς». Το Υπ.Πο., πρέπει επιτέλους να ασχοληθεί με αυτό το ζήτημα (το 1987 ανακηρύχθηκε διατηρητέο με απόφαση της Μερκούρη. Σήμερα δυστυχώς δεν υπάρχει καμία Μερκούρη).
3. Διατήρηση της πολιτιστικής και βιομηχανικής κληρονομιάς με καταγραφή όλης της υποδομής.
4. Αξιοποίηση και προβολή του τρένου σε συνεργασία με άλλους φορείς εσωτερικού και εξωτερικού.
5. Σύνδεση του τρένου με πολιτιστικές δράσεις στη διαδρομή και τη Μαγνησία γενικότερα.
6. Συνδυασμός του τρένου με το έργο του Ντε Κίρικο (μουσείο, προϊόντα, πολιτιστικά).
7. Δημιουργία και διάθεση εντύπων, dvd, αναμνηστικών κ.λπ.
Τέλος, το τρενάκι και η ανάπτυξή του πρέπει να συνδεθούν με το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης της Μαγνησίας και το αντίστοιχο σχέδιο προβολής του πολιτιστικού τουρισμού. Υπάρχουν αυτά και πρέπει να υλοποιηθούν.
Έτσι το τρενάκι μπορεί να έχει προοπτική και μέλλον. Αλλιώς θα συζητάμε και στο μέλλον, δεν ξέρω πότε ακριβώς, και θα λέμε τα ίδια και τα ίδια. Αυτές οι σκέψεις και συμβουλές κάποιου που για 20 χρόνια ήταν αιρετός στην Αυτοδιοίκηση, ως γραμματέας στην Εταιρεία Διατήρησης του τρένου και που γεννήθηκε και μεγάλωσε… αρκετά πια παρέα μ’ αυτό.
e-thessalia.gr
sidirodromikanea.blogspot.com
