Η «χάρη» του κορωνοϊού έφτασε και στο φαράγγι του Βουραϊκού ακυρώνοντας την ετήσια πανελλήνια διάσχιση που διοργανωνόταν Άνοιξη και στα μέσα Μαΐου. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν σας «περιμένει» για να σας αποκαλύψει την ιδιαίτερη ομορφιά του καθώς δεν μπορείτε να λέτε ότι έχετε επισκεφθεί τα Καλάβρυτα και να μην έχετε γνωρίσει τη διαδρομή με τα πόδια, ή με το τρενάκι που διασχίζει το φαράγγι του Βουραϊκού.
Μάλιστα το ιστορικό τρένο σύμφωνα με τους αναγνώστες του βρετανικού Guardian, περιλαμβάνεται στις 10 καλύτερες διαδρομές που μπορεί να κάνει κάποιος με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και φυσικά όχι μόνο στη χώρα μας. Σε άρθρο του Guardian που αποτελεί μια συλλογή των καλύτερων ταξιδιωτικών προτάσεων των αναγνωστών της βρετανικής εφημερίδας, εκτός από τον οδοντωτό σιδηρόδρομο παρουσιάζονται διαδρομές σε διάφορες περιοχές του κόσμου, όπως στην Κολομβία, το Βιετνάμ και την Αλάσκα.
Δίπλα από τις γραμμές του τρένου υπάρχει μονοπάτι που παλιότερα χρησιμοποιούνταν από τους κατοίκους της περιοχής. Σήμερα η ίδια χάραξη έχει σηματοδοτηθεί με σύμβολα του Ευρωπαϊκού Μονοπατιού Ε4 που χρησιμοποιείται από πεζοπόρους Έλληνες και ξένους. Εάν δεν έχετε κάποιο προσωπικό λόγο να ανηφορίσετε από το Διακοφτό προς την ιστορική πόλη, σας συνιστώ να ξεκινήσετε την διαδρομή από τα Καλάβρυτα, ενώ κάποιοι άλλοι ξεκινούν ακόμα πιο κάτω, από την Κ. Ζαχλωρού, προσπερνώντας το κάπως «αδιάφορο τμήμα μέχρι σε αυτήν. Η διαδρομή προς το Διακοφτό είναι πιο εύκολη γιατί σχεδόν σε όλο το μήκος της είναι κατηφορική, με υψομετρική διαφορά περίπου 700 μέτρα.
.jpg)
Έχει μήκος 22 χιλιόμετρα και θα την διανύσετε περίπου σε 8-9 ώρες. Η διαδρομή ελίσσεται ανάμεσα σε βραχώδεις ορθοπλαγιές, διασχίζει μικρές κοιλάδες, σπήλαια και οργιαστική βλάστηση έχοντας σαν μόνιμη συντροφιά τον Βουραϊκό ποταμό και κάποιους μικρούς καταρράκτες του. Σκεφθείτε τώρα να διασχίσετε το φαράγγι με τα πόδια. Μαγεία!
Η εκκίνηση της κατηφορικής διαδρομής
Ξεκινώντας από τον σταθμό των Καλαβρύτων θα ακολουθήσετε τις γραμμές του τρένου. Σε κάποια σημεία θα συναντήσετε άσφαλτο αλλά ακολουθώντας πάντα τις γραμμές μετά από 3,5 χιλιόμετρα θα φτάσετε στο σταθμό της Κερπινής. Μέχρι στιγμής το τοπίο δεν θα σας εντυπωσιάσει καθώς διασχίζετε ήπιες, κατάφυτες εκτάσεις, όμως κάντε λίγη υπομονή καθώς το μονοπάτι θα περάσει από τα «Μετέωρα της Ζαχλωρούς». Τα βράχια σε σχηματισμούς θυμίζουν τους μονόλιθους των Μετεώρων αλλά τώρα μοιάζουν να κρέμονται πάνω από τα πλατάνια και τις ιτιές του Βουραϊκού δίνοντας ενδιαφέρον στην πορεία σας.
Πρώτη στάση, Κάτω Ζαχλωρού
Η βλάστηση συνεχίζει να πυκνώνει έως ότου μετά από 8,5 χιλιόμετρα και 3,5 περίπου ώρες από τα Καλάβρυτα, θα φτάσετε στον σταθμό της Κάτω Ζαχλωρούς. Από εδώ ξεκινά το ανηφορικό μονοπάτι που οδηγεί στη μονή του Μεγάλου Σπηλαίου. Αν και κάποια κτίρια του χωριού δεν ταιριάζουν με το περιβάλλον, η ατμόσφαιρα γύρω από τον σταθμό ευτυχώς παραμένει αναλλοίωτη με τις κεραμοσκεπές των κτιρίων του σταθμού, την οργιώδη βλάστηση με τα πλατάνια, τις μηλιές, τις καρυδιές και την σιδερένια γέφυρα του τρένου που ξεπηδά μέσα από αυτήν, να δημιουργούν κινηματογραφικό σκηνικό.
Οι «Πόρτες» έχουν ιστορία
Ακολουθώντας πάντα τις γραμμές μετά από 2,5 χιλιόμετρα θα βρεθείτε σε ένα δύσβατο και ανήλιαγο σημείο του φαραγγιού, το οποίο κάποτε το έλεγαν «Διαβολοποριά». Εδώ είναι και ένα τούνελ, οι «Πόρτες». Στα άκρα του τούνελ υπάρχουν τεράστιες μεταλλικές πόρτες που σήμερα μπορεί να είναι μονίμως ανοιχτές, αλλά κάποτε ο φύλακας τις άνοιγε μόνο για να περάσει το τραίνο αναγκάζοντας έτσι η εταιρεία τους χωρικούς που ανεβοκατέβαιναν με τα πόδια, να χρησιμοποιούν το τραίνο και να πληρώνουν εισιτήριο. Σήμερα υπάρχει η παλιά σήραγγα αλλά και η γέφυρα που είχε κατασκευαστεί στα τέλη του 19ου αιώνα.
.jpg)
Η αστάθεια όμως των πετρωμάτων ανάγκασε το 1926 τους τεχνικούς να εγκαταλείψουν το παλιό πέρασμα και να κατασκευάσουν καινούργιο δημιουργώντας έτσι ένα από τα πιο εντυπωσιακά σημεία της διαδρομής. Αξίζει να περάσετε από την παλιά σήραγγα αλλά χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή η εγκαταλελειμμένη κι επικίνδυνη γέφυρα καθώς ο Βουραϊκός είναι απειλητικός κάτω από το στενό της διάδρομο. Αμέσως μετά η διαδρομή κατηφορίζει έντονα.
Η βλάστηση και τα βράχια συχνά κρύβουν τον ουρανό με το ποτάμι να συνεχίζει την παράλληλη πορεία του με την δική σας και να ξεπετάγεται πίσω από βράχια ή και την πυκνή βλάστηση. Σύντομα θα συναντήσετε το κτίριο του ανενεργού σταθμού των Τρικλιών και θα περάσετε σιδερένιες γέφυρες μέχρι να συναντήσετε εντυπωσιακούς καταρράκτες με το νερό να σκάει πάνω στα διαβρωμένα βράχια.
Η αστάθεια όμως των πετρωμάτων ανάγκασε το 1926 τους τεχνικούς να εγκαταλείψουν το παλιό πέρασμα και να κατασκευάσουν καινούργιο δημιουργώντας έτσι ένα από τα πιο εντυπωσιακά σημεία της διαδρομής. Αξίζει να περάσετε από την παλιά σήραγγα αλλά χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή η εγκαταλελειμμένη κι επικίνδυνη γέφυρα καθώς ο Βουραϊκός είναι απειλητικός κάτω από το στενό της διάδρομο. Αμέσως μετά η διαδρομή κατηφορίζει έντονα.
Η βλάστηση και τα βράχια συχνά κρύβουν τον ουρανό με το ποτάμι να συνεχίζει την παράλληλη πορεία του με την δική σας και να ξεπετάγεται πίσω από βράχια ή και την πυκνή βλάστηση. Σύντομα θα συναντήσετε το κτίριο του ανενεργού σταθμού των Τρικλιών και θα περάσετε σιδερένιες γέφυρες μέχρι να συναντήσετε εντυπωσιακούς καταρράκτες με το νερό να σκάει πάνω στα διαβρωμένα βράχια.
Τα δημοφιλή «Δικαστήρια» και το Διακοφτό
Συνεχίζοντας, τα μικρά σε μήκος τούνελ εναλλάσσονται και ενώ θα έχετε παρασυρθεί από την ομορφιά του τοπίου θα μπείτε στο τούνελ και στην βραχώδη καμάρα της περιοχής των «Δικαστηρίων». Είναι ένα δημοφιλές σημείο της διαδρομής το οποίο πήρε το όνομά του από μια μικρή ημικυκλική σπηλιά με σταλακτίτες η οποία βρίσκεται απέναντι από την γραμμή και έχει δημιουργηθεί κατά τέτοιο τρόπο που η θέση τους θυμίζει αίθουσα δικαστηρίου. Από εκεί σε 1 χιλιόμετρο θα συναντήσετε τον σταθμό των Νιαμάτων και αμέσως μετά εμφανίζεται το τελευταίο στένεμα του φαραγγιού με τα κοκκινωπά τοιχώματα.
Το τοπίο αρχίζει να ηρεμεί αλλά ακόμα δεν έχει χάσει την γοητεία του, με το φαράγγι να φαρδαίνει ενώ τα πεύκα και οι ελιές που φυτεύτηκαν μετά την πυρκαγιά του 2007, κάνουν την εμφάνισή τους. Θέλετε ακόμα περίπου 3 χιλιόμετρα για να φτάσετε στο Διακοφτό και ακολουθώντας παράλληλη πορεία με τις γραμμές θα περπατήσετε για λίγο στην άσφαλτο. Αφού περάσετε κάτω από την Εθνική Οδό σύντομα θα φτάσετε στο σταθμό του Διακοφτού όπου βρίσκεται και το μηχανοστάσιο του οδοντωτού σιδηρόδρομου το οποίο λειτουργεί σε κτίσμα χαρακτηριστικό της βιομηχανικής-σιδηροδρομικής αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα.
Ιστορία - Και εγένετο οδοντωτός
Το Μέγα Σπήλαιο, αλλά και η απομόνωση των ορεινών περιοχών η οποία ανέβαζε το κόστος της μεταφοράς προϊόντων, ήταν οι βασικές αιτίες έμπνευσης να κατασκευαστεί ο οδοντωτός. Εκείνη την εποχή η μεταφορά μιας οκάς (1280 γραμμάρια), σιταριού από τα Καλάβρυτα στο Αίγιο, κόστιζε τα διπλά από ότι αν ερχόταν από τη μακρινή Οδησσό, ενώ ήταν και το μοναδικό μέσο επικοινωνίας με τα Καλάβρυτα. Τελικά το 1889 αποφασίστηκε επί πρωθυπουργίας Χαρίλαου Τρικούπη να φτιαχτεί ο οδοντωτός του οποίου η κατασκευή ανατέθηκε σε Γάλλο μηχανικό ενώ συμμετείχαν και Ιταλοί τεχνίτες που είχαν αποκτήσει εμπειρία σε ανάλογα έργα στις Άλπεις.
.jpg)
Λόγω του δυσπρόσιτου εδάφους και των φτωχών τεχνικών μέσων της εποχής, το όλο εγχείρημα αποδείχθηκε πολύ πιο δύσκολο απ' ό,τι υπολόγιζαν, ενώ τα συνεργεία δέχονταν και συνεχείς επιθέσεις ληστών. Για πέντε συνεχή χρόνια, τα φουρνέλα αντηχούσαν στο φαράγγι, ανοίγονταν τούνελ, χτίζονταν τοιχία αντιστήριξης και γέφυρες, στρώθηκαν σιδηροτροχιές, με το έργο να θεωρείται κατασκευαστικός άθλος, ακόμη και με τα σημερινά δεδομένα. Τελικά τα εγκαίνια έγιναν το 1896, με την πρώτη μηχανή να είναι ατμοκίνητη ενώ σε κάθε στάση υπήρχαν υδατόπυργοι για την αναπλήρωση του νερού.
Λόγω του δυσπρόσιτου εδάφους και των φτωχών τεχνικών μέσων της εποχής, το όλο εγχείρημα αποδείχθηκε πολύ πιο δύσκολο απ' ό,τι υπολόγιζαν, ενώ τα συνεργεία δέχονταν και συνεχείς επιθέσεις ληστών. Για πέντε συνεχή χρόνια, τα φουρνέλα αντηχούσαν στο φαράγγι, ανοίγονταν τούνελ, χτίζονταν τοιχία αντιστήριξης και γέφυρες, στρώθηκαν σιδηροτροχιές, με το έργο να θεωρείται κατασκευαστικός άθλος, ακόμη και με τα σημερινά δεδομένα. Τελικά τα εγκαίνια έγιναν το 1896, με την πρώτη μηχανή να είναι ατμοκίνητη ενώ σε κάθε στάση υπήρχαν υδατόπυργοι για την αναπλήρωση του νερού.
Από τα 22 χιλιόμετρα της διαδρομής τα 4.200 μέτρα είναι με οδόντωση, το πλάτος των γραμμών είναι 0,75 μέτρα (είναι ο πιο στενός οδοντωτός στον κόσμο), ενώ η διαδρομή αποτελεί και τμήμα του Ευρωπαϊκού Μονοπατιού Ε4. Το πιο εντυπωσιακό τμήμα της διαδρομής είναι από την Ζαχλωρού μέχρι τα Νιάματα. Σήμερα την διαδρομή ολοκληρώνει το τρένο σε περίπου μία ώρα.
Σταθμός Διακοφτού: τηλ.2691 043206, σταθμός Καλαβρύτων: τηλ.2692 023050.
Τι να προσέχετε
Μεγάλη προσοχή χρειάζεται κατά τις διελεύσεις του τρένου μέσα στα τούνελ, αν και οι μηχανοδηγοί κορνάρουν νωρίτερα. Επίσης πρέπει να προσέχετε σε κάποια σημεία που η διαδρομή είναι εξαιρετικά στενή, διότι το πλάτος του τρένου είναι πολύ μεγαλύτερο από το φάρδος των γραμμών και στα σημεία αυτά δεν αφήνει πολλά περιθώρια.
Καλό είναι επίσης να έχετε μαζί σας νερό και ένα μικρό κουτί Α΄ βοηθειών.
Info1
Τα δρομολόγια του οδοντωτού έχουν ανασταλεί λόγω των μέτρων. Πιθανή ημερομηνία επαναλειτουργίας στις 1-6-2020
Info2
Το Διακοφτό σε ταξιδεύει, πίσω σε άλλες εποχές. Η γαλήνη που αποπνέει συμπληρώνεται από την θέα των σπιτιών που είναι διάσπαρτα ανάμεσα σε περιβόλια με λεμονιές, πορτοκαλιές και μουσμουλιές. Ήταν η ιδιαίτερη πατρίδα του Δ. Παπαγιαννόπουλου ενώ οι τριγύρω παραλίες θεωρούνται από τις ωραιότερες του Κορινθιακού
Info3
Ουσιαστικά τρεις είναι οι γενιές του Μουτζούρη. Η πρώτη γενιά ήταν ατμοκίνητη και ξεκίνησε το 1896 με τέσσερις γαλλικές ατμάμαξες. Στη συνέχεια το 1925 υπήρξε μια ατμομηχανή γερμανική και τέλος μια ελληνική, των ΣΠΑΠ, το 1954. Η δεύτερη γενιά ήταν πετρελαιοκίνητη (ντίζελ), με τρεις γαλλικές αμαξοστοιχίες BILLARD το 1959 και άλλες τρεις DECAUVILLE το 1967, ρίχνοντας τον χρόνο του ταξιδιού από τις δυόμισι ώρες στα 85 λεπτά. Το 2003 άρχισε εκτεταμένη ανακατασκευή του δικτύου και τελικά το 2009 ξεκίνησε η σύγχρονη εποχή, με τις εξελιγμένες Ελβετικές αυτοκινητάμαξες STADLER, κατεβάζοντας πλέον το ταξίδι στα 67 λεπτά.
Ουσιαστικά τρεις είναι οι γενιές του Μουτζούρη. Η πρώτη γενιά ήταν ατμοκίνητη και ξεκίνησε το 1896 με τέσσερις γαλλικές ατμάμαξες. Στη συνέχεια το 1925 υπήρξε μια ατμομηχανή γερμανική και τέλος μια ελληνική, των ΣΠΑΠ, το 1954. Η δεύτερη γενιά ήταν πετρελαιοκίνητη (ντίζελ), με τρεις γαλλικές αμαξοστοιχίες BILLARD το 1959 και άλλες τρεις DECAUVILLE το 1967, ρίχνοντας τον χρόνο του ταξιδιού από τις δυόμισι ώρες στα 85 λεπτά. Το 2003 άρχισε εκτεταμένη ανακατασκευή του δικτύου και τελικά το 2009 ξεκίνησε η σύγχρονη εποχή, με τις εξελιγμένες Ελβετικές αυτοκινητάμαξες STADLER, κατεβάζοντας πλέον το ταξίδι στα 67 λεπτά.
Πως θα πάτε
Για το Διακοφτό. Στο ύψος της διασταύρωσης προς τα Καλάβρυτα αφήνετε την Νέα Εθνική Οδό και κατευθύνεστε προς το Διακοφτό το οποίο απέχει από την Πάτρα περίπου 53 χλμ. και 90 χλμ. από την Κόρινθο. 4 χιλιόμετρα ανατολικά από αυτό, βρίσκεται η παραλία της Πούντας.
