Του Κωνσταντίνου Μπρούσαλη*
Πρόσφατα συμφωνήθηκε από τη ΓΑΙΑΟΣΕ και την Περιφέρεια Πελοποννήσου η παραχώρηση στη δεύτερη για 50 χρόνια του χώρου της μη λειτουργούσας παλιάς σιδηροδρομικής γραμμής της Πελοποννήσου από την Κόρινθο μέχρι το Δερβένι. Πρόκειται για μια συνεχόμενη ζώνη μήκους 56 χιλιομέτρων.
Η παραπάνω έκταση αποδεσμεύτηκε από την προηγούμενή της χρήση μετά την κατασκευή της νέας διπλής ηλεκτροκίνητης και τηλεδιοικούμενης σιδηροδρομικής γραμμής υψηλών ταχυτήτων Αθηνών – Κορίνθου – Πατρών, η οποία αποτελεί τμήμα του άξονα ΠΑΘΕΠ. Η σύγχρονη γραμμή έχει ασφαλώς τα πλεονεκτήματά της, χωρίς ισόπεδες διασταυρώσεις με οδική κυκλοφορία, που δίνουν στα τραίνα, σε συνδυασμό με νέα χάραξη, δυνατότητες ανάπτυξης υψηλών ταχυτήτων με ασφάλεια κτλ. Έχει όμως κι ένα μεγάλο μειονέκτημα: Περνάει εκτός οικισμών και μακριά (μερικά χιλιόμετρα σε ορισμένες περιπτώσεις) από τα κέντρα των πόλεων. Είναι δε αυτονόητο ότι η πρόσβαση στους σιδηροδρομικούς σταθμούς πρέπει να γίνει αναγκαστικά σε όλες τις περιπτώσεις με άλλο μεταφορικό μέσο. Κι αν αυτό δεν αποτελεί ίσως μεγάλο πρόβλημα για αραιές χρήσεις υπεραστικών μετακινήσεων μεγάλων αποστάσεων, δεν είναι ωστόσο εξυπηρετικό για καθημερινές τακτικές μετακινήσεις αστικού ή προαστιακού χαρακτήρα.
Η παλιά όμως μετρική γραμμή, ειδικά στο τμήμα που διέρχεται από την παραλιακή Κορινθία, έχει το μεγάλο πλεονέκτημα της διέλευσης μέσα από τους οικισμούς. Είναι εύκολα αντιληπτό τι σημαίνει αυτό ειδικά για την περίπτωση των μετακινήσεων αστικού ή προαστιακού χαρακτήρα και της σύνδεσης αυτών των περιαστικών παραλιακών οικισμών με το κέντρο της Κορίνθου αλλά και μεταξύ τους.
Εν όψει λοιπόν της τροποποίησης Γενικού Χωρικού Πολεοδομικού Σχεδιασμού και των μελετών χρήσεων γης κτλ., που θα δρομολογηθούν από την Περιφέρεια Πελοποννήσου, πρέπει να συνυπολογιστεί σοβαρά το παραπάνω δεδομένο. Ότι υπάρχει ήδη στη διάθεση της Κορινθίας ένας τέτοιος πολύτιμος και συνάμα δυσεύρετος δημόσιος διάδρομος διερχόμενος μέσα από τους οικισμούς. Και με δεδομένη την ανάγκη ιδιαίτερης ενίσχυσης της βιώσιμης αστικής και προαστιακής κινητικότητας θεωρούμε ότι ο διάδρομος αυτός μπορεί και πρέπει κάποτε να επαναχρησιμοποιηθεί ως διάδρομος μέσου σταθερής τροχιάς ελαφρύ τύπου (light rail) με κατασκευή πολλών στάσεων κτλ. Έχουμε άλλωστε και το επιτυχημένο παράδειγμα της επαναξιοποίησης της παλιάς μετρικής γραμμής ως αστικής - προαστιακής γύρω από την Πάτρα και μέχρι την Κάτω Αχαΐα πρόσφατα.
Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει λοιπόν αβασάνιστα να εκχωρηθεί η γραμμή της παραλιακής Κορινθίας στην οδική κυκλοφορία, για να ενισχύσει την επεκτατικότητα της αυτοκίνησης με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Κι αυτό ανεξάρτητα από τι θα προταθεί για αξιοποίηση με συμβατούς περιβαλλοντικούς όρους ένθεν κι ένθεν του σημερινού άξονα της γραμμής και ειδικά στους χώρους των παλιών σιδηροδρομικών σταθμών.
Το 2021 έχει οριστεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως έτος των σιδηροδρόμων. Θέλουμε να ελπίζουμε ότι οι μελετητές και η ηγεσία της Περιφέρειας Πελοποννήσου θα αντιμετωπίσουν το ζήτημα με τα κριτήρια που υπαγορεύονται από τις ανάγκες της εποχής μας.
Ευχαριστώ τον Νίκο Καντήρη για την φωτογραφία που χρησιμοποίησα
*Κωνσταντίνος Μπρούσαλης καθηγητής Φυσικής Αγωγής – συγγραφέας Επικεφαλής της Κίνησης Φ. Σ. Πελοποννησιακής Γραμμής
