Δεκαπέντε χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τη χειρότερη τρομοκρατική επίθεση στην ιστορία, της Ισπανίας. Δέκα βόμβες σε τέσσερα τρένα γεμάτα επιβάτες είχαν προκαλέσει το θάνατο 191 ανθρώπων.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποφασίζει να ανακηρύξει την 11η Μαρτίου ως Ημέρα των θυμάτων της τρομοκρατίας.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποφασίζει να ανακηρύξει την 11η Μαρτίου ως Ημέρα των θυμάτων της τρομοκρατίας.
Πολλαπλό τρομοκρατικό χτύπημα στο σιδηροδρομικό δίκτυο της Μαδρίτης προκαλεί το θάνατο 191 ανθρώπων, ενώ οι τραυματίες ξεπέρασαν τους 1800.
11 Μαρτίου 2004 και το ρολόι παγώνει στις 7:39 το πρωί, την ώρα που σημειώνονται οι πρώτες εκρήξεις στο σιδηροδρομικό σταθμό Ατότσα της Μαδρίτης. Ακολουθούν αλλεπάλληλες, σφοδρότατες εκρήξεις στους σταθμούς του Ελ Πόζο και της Σάντα Εουχένια.
Επτά από τις βόμβες εξερράγησαν στον κεντρικό σταθμό Atocha, από τους μεγαλύτερους της Μαδρίτης. Μία εξερράγη στο σταθμό της Santa Eugenia και δύο στο σταθμό El Pozo del Tío Raimundo . Και οι τρεις συρμοί είχαν αναχωρήσει από το σταθμό Alcalá de Henares.
Βίντεο: Η στιγμή της έκρηξης στο σταθμό Atocha
Οι εκρήξεις έγιναν μεταξύ 7.37 και 7.40 τοπική ώρα και ολοκληρώθηκαν χωρίς να έχει γίνει προηγούμενη ειδοποίηση, όπως συνήθως κάνει η ΕΤΑ, στην οποία έπεσαν αμέσως οι υποψίες των αρχών.
Η εκρηκτική ύλη ήταν βιομηχανική δυναμίτιδα (Titadyn), υλικό που είχε κλέψει η ΕΤΑ από τη Γαλλία. Οι αρχές θεώρησαν αρχικά ότι και η συνδεσμολογία παραπέμπει στην αυτονομιστική οργάνωση των Βάσκων, καθώς η εκρηκτική ύλη ήταν τοποθετημένη σε σακίδια πλάτης. Ο ιδιωτικός ραδιοφωνικός σταθμός Καντένα Σερ μετέδωσε ότι χρησιμοποιήθηκαν 200 κιλά εκρηκτικών.
Στην Atocha ολονυχτίς τα σωστικά συνεργεία έβγαζαν πτώματα από δύο βαγόνια τρένου, το οποίο χτυπήθηκε την ώρα που έκανε αλλαγή γραμμής, κοντά στο σταθμό. Στα κατεστραμμένα από τις εκρήξεις βαγόνια φαίνονταν τα πτώματα που είχαν σκεπάσει οι διασώστες.
Οι αρχές έστησαν αμέσως νοσοκομείο εκστρατείας σε γυμναστήριο κοντά στο σταθμό, όπου συγκεντρώνονταν οι τραυματίες. Στο εκθεσιακό κέντρο Ifema στήθηκε νεκροτομείο, όπου 70 ιατροδικαστές προσπαθούσαν να κάνουν αναγνώριση των πτωμάτων.
Τα κανάλια είχαν απευθείας συνδέσεις με τους τόπους των επιθέσεων και οι αρχές έκαναν εκκλήσεις για αίμα. Οι εφημερίδες κυκλοφορούσαν συνεχώς έκτακτες εκδόσεις.
Ο ηγέτης του κόμματος Herri Batasuna (πολιτική πτέρυγα της ΕΤΑ) καταδίκασε τις «τυφλές ενέργειες» και είπε ότι πιστεύει πως δεν μπορεί να είναι έργο της βασκικής οργάνωσης. Τις απέδωσε στην «Αραβική Αντίσταση».
Ο τότε πρωθυπουργός Jose Maria Aznar δήλωνε ότι είναι «ομαδική δολοφονία» και ότι η τρομοκρατία θα παταχθεί με αποφασιστικότητα και σταθερότητα. Ο ίδιος ξεκαθάριζε ότι «θα ξεμπερδέψουμε με την τρομοκρατία» και ότι αποκλείεται κάθε διάλογος με την ΕΤΑ όσο συνεχίζει τις επιθέσεις.
Στην Ισπανία κηρύχτηκε τριήμερο πένθος. Η βασίλισσα Σοφία επισκέφθηκε τραυματίες. Χιλιάδες Ισπανοί έκαναν αυθόρμητα σιωπηρές συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας σε όλη τη χώρα, κυρίως στη Χώρα των Βάσκων.
Αργότερα κατέστη σχεδόν βέβαιο ότι υπαίτια ήταν η Al-Qaeda, η οποία τιμώρησε έτσι την Ισπανία για την υποστήριξή που παρείχε προς τις ΗΠΑ στον πόλεμο του Ιράκ.
Παράλληλα, τιμώρησε και τον πρωθυπουργό Jose Maria Aznar, ο οποίος ηττήθηκε στις εκλογές που ακολούθησαν από τον José Luis Rodríguez Zapatero.
Μετά την 11η Μαρτίου οι αρχές ενίσχυσαν με νέο εξειδικευμένο προσωπικό την Αντιτρομοκρατική Υπηρεσία και δημιούργησαν το Εθνικό Κέντρο Συντονισμού, Ανίχνευσης και Δίωξης της Τρομοκρατίας.
Η δίκη
Το Φεβρουάριο του 2007 κάτω από δρακόντεια μέτρα ασφαλείας άρχισε η δίκη των κατηγορουμένων για την πολύνεκρη τρομοκρατική επίθεση.
Σε ειδικά διαμορφωμένη δικαστική αίθουσα, λίγο έξω από τη Μαδρίτη, 29 νεαροί Μουσουλμάνοι έκατσαν στο εδώλιο, ενώ τέσσερις κάμερες, που είχαν τοποθετηθεί στην αίθουσα, μετέδιδαν τη μεγαλύτερη δίκη που έγινε ποτέ επί ευρωπαϊκού εδάφο.
Συνολικά κλήθηκαν να καταθέσουν 620 μάρτυρες και 107 ειδικοί, ενώ οι κατηγορούμενοι προστατεύονταν από γυάλινο αλεξίσφαιρο τζάμι.
Μόνο το προανακριτικό υλικό αποτελείτο από 93.000 σελίδες και η συνολική ποινή με την οποία απειλούνταν μόνο οι επτά βασικοί κατηγορούμενοι έφθανε τα 270.600 χρόνια!
Στα τέλη Οκτωβρίου του 2007 ο δικαστής Javier Gomez Bermudez έκρινε ένοχους 21 άτομα ενώ επτά αθωώθηκαν. Ένας από αυτούς που αρχικά θεωρήθηκαν πρωτεργάτες της επίθεσης, σύμφωνα με τις αρχές, ο Rabei Osman Sayed Ahmed γνωστός και ως “Μοχάμεντ ο Αιγύπτιος” ήταν ανάμεσα στα άτομα που αθωώθηκαν.
Ο Ισπανός Emilio Trashorras και οι Μαροκινοί Jamal Zougam και Othman el-Gnaoui καταδικάστηκαν σε ποινές 40.000 ετών.
Η δίκη διήρκεσε περισσότερο από πέντε μήνες.
Μνημείο προς τιμή των νεκρών
Ένα μινιμαλιστικό μνημείο, προς τιμήν των θυμάτων της επίθεσης, παρουσιάστηκε την 10η Ιουνίου 2004. Το δεύτερο μνημείο, ονομάζεται και 11-M, είναι το ‘δάσος της μνήμης’ (Bosque del Recuerdo) που φτιάχτηκε στο πάρκο ‘πνεύμονες της Μαδρίτης’ (Parque del Buen Retiro) δίπλα στον σταθμό Atocha.
Το μνημείο αποτελείται από 192 ελιές και κυπαρίσσια, ένα για κάθε άτομο που πέθανε στην επίθεση, με ένα ακόμα δέντρο που φυτεύτηκε προς τιμήν ενός αστυνομικού που πέθανε κατά την διάρκεια της επιχείρησης για την σύλληψη των δραστών. Το ‘δάσος της μνήμης’ περιβάλλεται από ένα ρεύμα, με το νερό να συμβολίζει την ζωή.
