Ειδικό αφιέρωμα της εφημερίδας "Μακεδονία" στην ιστορία του στρατοπέδου.
Σκοπός της εν εξελίξει επιχείρησης είναι η παράδοση μιας ασφαλούς έκτασης 100 στρεμμάτων, η οποία θα ενοικιαστεί από την ιδιοκτήτρια ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε. για την εγκατάσταση του κέντρου διανομής σωλήνων, που θα χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή του Διαδριατικού Αγωγού Φυσικού Αερίου (TAP). Η εκκαθάριση αναμένεται να συνεχιστεί από το συνεργείο ναρκαλιέων του Τάγματος Εκκαθάρισης Ναρκοπεδίων Ξηράς (ΤΕΝΞ) και στην υπολειπόμενη έκταση των 570 στρμ., την οποία η ΓΑΙΑΟΣΕ προορίζει για τη δημιουργία σύγχρονου εμπορευματικού κέντρου.
Οι εργασίες εκτελούνται σε έκταση 200 στρεμμάτων του πρώην στρατοπέδου Γκόνου και άρχισαν στις 30 Οκτωβρίου 2015, με την εκτίμηση ότι θα διαρκέσουν 60 εργάσιμες ημέρες. Ωστόσο “ο όγκος σκουπιδιών που συσσωρεύτηκε σε αυτήν την έκταση και έπρεπε να απομακρυνθεί, το είδος του εδάφους και ο μεγάλος αριθμός ευρημάτων δυσχεραίνουν τις εργασίες και προκαλείται καθυστέρηση. Οι εργασίες προχωρούν ανάλογα με τις συνθήκες”, αναφέρει ο λοχαγός του Τάγματος Εκκαθάρισης Ναρκοπεδίων Ξηράς (ΤΕΝΞ) Ευστάθιος Κανελλόπουλος. “Το μέγιστο βάθος στο οποίο έχουμε ευρήματα είναι στα 2 μέτρα, αν και η έρευνά μας γίνεται μέχρι τα 5 μέτρα, όπου έχουμε υποχρέωση να κάνουμε ολική εκκαθάριση”, εξηγεί ο λοχαγός Κανελλόπουλος. “Τα ευρήματα αφορούν κατά κύριο λόγο βλήματα πυροβολικού. Βρίσκουμε από την περίοδο της γερμανικής κατοχής μεγάλο αριθμό πυροδοτικών μηχανισμών βομβών που χρησιμοποιήθηκαν στις βόμβες εκείνης της εποχής, πυρομαχικά, ποσότητες εκρηκτικών υλών. Υπάρχει μεγάλη ποσότητα και ποικιλία πυρομαχικών”. Τα βλήματα αποκαλύπτονται και μεταφέρονται σε πεδίο καταστροφών.
Το στρατόπεδο χρησιμοποιήθηκε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο από βρετανικές και γαλλικές στρατιωτικές δυνάμεις που επιχειρούσαν στο Μακεδονικό Μέτωπο ως χώρος αποθήκευσης και προσωρινού στρατωνισμού και στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο από τις ειδικές δυνάμεις των γερμανών κατακτητών. “Έχω βρει αναφορά της 1ης Ιουλίου 1919, σύμφωνα με την οποία εδώ λειτουργούσε στρατόπεδο συγκέντρωσης αιχμαλώτων του Μακεδονικού Μετώπου και κρατούνταν 1.054 τούρκοι και 1.156 βούλγαροι αιχμάλωτοι. Ελάχιστες είναι οι πληροφορίες για τη λειτουργία του στρατοπέδου στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά είναι δεδομένο ότι οι Γερμανοί χρησιμοποίησαν τις εγκαταστάσεις για αποθήκευση και κατά την αποχώρησή τους ανατίναξαν τις αποθήκες, με αποτέλεσμα να έχουμε μεγάλο αριθμό πυρομαχικών σκορπισμένο σε μεγάλη ακτίνα. Επίσης έκαναν αυτό που συνήθιζαν, δηλαδή, πριν φύγουν, άνοιγαν μεγάλα σκάμματα και έθαβαν τα πυρομαχικά, προκειμένου να μην τα παραδώσουν στα χέρια των εχθρών. Σε πολλά σημεία έχουμε βρει τέτοια σκάμματα”, περιγράφει ο λοχαγός Κανελλόπουλος. Με την αποχώρηση του γερμανικού στρατού στο Γκόνου εγκαταστάθηκαν μονάδες του ελληνικού στρατού, ενώ ακόμη και σήμερα σε μία μικρή έκταση λειτουργούν τα αρτοποιεία που καλύπτουν τις ανάγκες των μονάδων του στρατού στη Θεσσαλονίκη. Ερειπωμένα κτίρια που είχαν απομείνει απομακρύνθηκαν προ δεκαπενταετίας.
Η συνολική έκταση του πρώην στρατοπέδου Γκόνου υπερβαίνει τα 1.000 στρμ. Ένα τμήμα παραχωρήθηκε για την ανέγερση των φυλακών, ένα για τη δημιουργία του οικισμού Ρομά “Αγία Σοφία”, ένα τμήμα διατηρεί ο στρατός και τα 670 στρμ. δόθηκαν στη ΓΑΙΑΟΣΕ σε αντάλλαγμα έκτασης στο στρατόπεδο Κακιούση. Το σημείο θεωρείται προνομιακό ιδιαίτερα για τη δημιουργία logistics center, καθώς εκτός από τη γειτνίασή του με το λιμάνι Θεσσαλονίκης βρίσκεται πλησίον της ΒΙΠΕΘ, κοντά στο κέντρο διαλογής του ΟΣΕ, συνδέεται με το λιμάνι και την κεντρική γραμμή του ΟΣΕ με δύο σιδηροδρομικές γραμμές και έχει πρόσβαση στην Εγνατία οδό και στην ΠΑΘΕ. Η ύπαρξη πολεμικού υλικού στην έκταση εξακριβώθηκε προ ετών, όταν χαράχτηκαν εντός του στρατοπέδου οι αντιπυρικές ζώνες της πυροσβεστικής υπηρεσίας και χρειάστηκε να γίνει έρευνα από το Τάγμα Εκκαθάρισης Ναρκοπεδίων Ξηράς.
Κέντρο διανομής ΤΑΡ
“Οι εργασίες εκκαθάρισης γίνονται, προκειμένου ο χώρος αυτός, που ανήκει στην ευθύνη και τη διαχείριση της ΓΑΙΑΟΣΕ, να αξιοποιηθεί για τη δημιουργία εμπορευματικού κέντρου. Το πρώτο τμήμα 100 στρμ. θα νοικιαστεί στον αγωγό ΤΑΡ, για να γίνει το κέντρο διανομής σωλήνων για όλο το έργο. Ο καθαρισμός θα συνεχιστεί και στην υπόλοιπη έκταση, ώστε να μπορέσουμε να δημοπρατήσουμε το εμπορευματικό κέντρο, όπως είναι ο σχεδιασμός μας”, σημειώνει ο Βασίλης Διαμαντάκης, επιθεωρητής της ΓΑΙΑΟΣΕ στη Βόρεια Ελλάδα. “Το στρατόπεδο μας παραδόθηκε έπειτα από επιφανειακή εκκαθάριση στους 60 πόντους, χωρίς να παρέχει ασφάλεια. Τώρα γίνεται έλεγχος εκατοστό το εκατοστό, σε βάθος πέντε μέτρων, για να γίνουν θεμελιώσεις. Η πρώτη σιδηροδρομική γραμμή που διέρχεται μέσα από την έκταση και συνδέεται με την κεντρική γραμμή και το λιμάνι θα ξηλωθεί και στρωθεί καινούργια με σύγχρονες προδιαγραφές. Η δεύτερη θα ανακαινιστεί και θα ενεργοποιηθεί”, εξηγεί ο κ. Διαμαντάκης. Ο σχεδιασμός για τη δημιουργία εμπορευματικού κέντρου υπάρχει εδώ και δεκατρία χρόνια. Έπειτα από σειρά διαδικασιών ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΓΑΙΑΟΣΕ Αθανάσιος Σχίζας ανέλαβε πρωτοβουλία για την ωρίμανση του έργου, που θα προχωρήσει με διεθνή διαγωνισμό. Ο ίδιος έχει προχωρήσει τη διαβούλευση με φορείς της Βόρειας Ελλάδας και τον ΟΛΘ. Σημαντικό ρόλο στην προώθηση του σχεδιασμού διαδραματίζει ο Βασίλης Διαμαντάκης.
Όσον αφορά την εγκατάσταση της κοινοπραξίας του Διαδριατικού Αγωγού Φυσικού Αερίου (TAP), υπολογίζεται εντός του πρώτου εξαμήνου του 2016. Στο Γκόνου θα λειτουργεί το logistic center για διανομή σωλήνων σε όλη την Ελλάδα. Ο αγωγός ως γνωστόν θα ξεκινήσει από τους Κήπους στα ελληνοτουρκικά σύνορα, όπου θα διασυνδεθεί με τον αγωγό φυσικού αερίου Ανατολίας (TANAP). Από εκεί το χερσαίο τμήμα του TAP θα διασχίσει όλη τη Βόρεια Ελλάδα και μέσω της Αλβανίας θα καταλήξει στις ακτές της Αδριατικής. Το υποθαλάσσιο τμήμα του αγωγού θα ξεκινήσει από την αλβανική πόλη Fier και θα διασχίσει την Αδριατική, για να συνδεθεί με το ιταλικό δίκτυο μεταφοράς φυσικού αερίου στη Νότια Ιταλία. Ο TAP θα έχει μήκος 878 χλμ. (Ελλάδα 550 χλμ., Αλβανία 215 χλμ., Αδριατική θάλασσα 105 χλμ., Ιταλία 8 χλμ.).
Το ιστορικό για το εμπορευματικό.
Ο ΟΣΕ και ο ΟΛΘ σχεδιάζουν από το 2003 την ανάπτυξη ενός σύγχρονου εμπορευματικού κέντρου, που θα περιλαμβάνει δύο χώρους, έναν στο λιμάνι για τις θαλάσσιες μεταφορές και έναν στη Σίνδο για τις μεταφορτώσεις, την αποθήκευση και τις σιδηροδρομικές μεταφορές. Το ιστορικό των ενεργειών που έγιναν τα δεκατρία αυτά χρόνια περιληπτικά έχει ως εξής:
2005. Ιδρύεται η “Εμπορευματικά Κέντρα Α.Ε.”, θυγατρική του ΟΣΕ, με σκοπό τη δημιουργία εμπορευματικών κέντρων (αρχικά στο Θριάσιο και στη Θεσσαλονίκη). Δημοσιεύεται ο νόμος που αφορά τη λειτουργία των κέντρων. Οι ΟΛΘ και ΟΣΕ υπογράφουν μνημόνιο συνεργασίας για την κατασκευή εμπορευματικού κέντρου με διπολικό χαρακτήρα, έχοντας μία έκταση εντός του λιμανιού και μία εκτός, που θα παραχωρηθεί από τον ΟΣΕ.
2007. Η “Εμπορευματικά Κέντρα Α.Ε.” απορροφάται από τη ΓΑΙΑΟΣΕ. Παραχωρείται έκταση 672 στρμ. του πρώην στρατοπέδου Γκόνου στον ΟΣΕ (από το υπουργείο Οικονομικών) σε αντάλλαγμα του στρατοπέδου Κακιούση με σκοπό τη δημιουργία εμπορευματικού κέντρου, προϋπολογισμού 130 εκατ. ευρώ. Αρχίζει η επικαιροποίηση παλαιότερης μελέτης. Τον Ιούλιο ο τότε υπουργός Μεταφορών Μιχάλης Λιάπης ανακοινώνει ότι οριστικοποιήθηκε η χωροταξία και εντός του 2008 θα προχωρήσει η πρόσκληση ενδιαφέροντος.
2008. Τον Ιανουάριο προκηρύσσεται από τον ΟΛΘ διεθνής διαγωνισμός για την παραχώρηση του ΣΕΜΠΟ, που αποτελεί συμπληρωματικό έργο του εμπορευματικού κέντρου. Τον Οκτώβριο με νόμο δίνεται η δυνατότητα το εμπορευματικό κέντρο να κατέχει χώρο και στην ενδοχώρα και στο λιμάνι. Το Νοέμβριο ανακοινώνεται από τον τότε υπουργό Μεταφορών ότι το εμπορευματικό κέντρο θα τεθεί σε λειτουργία έως το 2009. Το Δεκέμβριο ναυαγούν οι διαπραγματεύσεις για την παραχώρηση του ΣΕΜΠΟ.
2009. Το Μάιο ο υπουργός Μεταφορών ανακοινώνει ότι το εμπορευματικό κέντρο αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2014 μέσω ΣΔΙΤ. Το Σεπτέμβριο ανακοινώνεται από τον ΟΣΕ ότι επικαιροποιούνται οι μελέτες για το εμπορευματικό κέντρο και εντός του 2010 θα προχωρήσει η διαγωνιστική διαδικασία.
2010. Μελέτη από το ΤΕΕ/τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας υποδεικνύει για άλλη μία φορά ως καταλληλότερη θέση για το εμπορευματικό κέντρο το πρώην στρατόπεδο Γκόνου, σε ένα σημείο δηλαδή που διαθέτει σύνδεση με το σιδηροδρομικό δίκτυο και έχει πρόσβαση σε κύριους οδικούς άξονες.
2013. Παρουσιάζεται από το ΕΒΕΘ μελέτη της εταιρείας Tredit, η οποία εκτιμά το κόστος της επένδυσης για το εμπορευματικό κέντρο στα 65,6 εκατ. ευρώ. Τα εκτιμώμενα ετήσια έσοδα ενός παρόμοιου κέντρου από την ενοικίαση των εγκαταστάσεών του και τα τέλη χρήσης του υπολογίζονται σε πάνω από 13 εκατ. ευρώ.
2015. Η λειτουργία εμπορευματικού κέντρου απασχολεί συνάντηση της διοίκησης του ΟΛΘ και των διοικήσεων της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και των σιδηροδρόμων της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας και διερευνάται το ενδεχόμενο συνεργασίας. Στα τέλη Οκτωβρίου αρχίζουν οι εργασίες εκκαθάρισης πολεμικού υλικού. Το Νοέμβριο ο παραιτηθείς υφυπουργός Υποδομών Παναγιώτης Σγουρίδης ανακοινώνει από τη Θεσσαλονίκη ότι “επενδύουμε στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης και στα logistics και στο πρώην στρατόπεδο Γκόνου θα γίνει το δεύτερο εμπορευματικό κέντρο της Ελλάδας”.
Συντάκτης: Φώτης Κουτσαμπάρης
φωτ. Αλέξανδρος Αβραμίδης
Πηγή: makthes.gr
