*Γράφει ο Μανόλης Μανασσάκης.
Καθ' όλη τη διάρκεια της Μεταπολίτευσης, η οικονομική ιδεολογία της χώρας φαίνεται να ταλαντεύεται μεταξύ δύο πόλων. Στη μία πλευρά, η «δεξιά» αντίληψη περί φιλελεύθερης οικονομίας πρεσβεύει μεταξύ άλλων την αξιοποίηση των δημόσιων πόρων με στόχο την παραγωγή της μέγιστης δυνατής οικονομικής αξίας, όπως θα έκανε μια ιδιωτική επιχείρηση. Στην αντίθετη πλευρά του ιδεολογικού εκκρεμούς βρίσκεται το «αριστερό» οικονομικό μοντέλο, το οποίο τονίζει μία κοινωνική διάσταση στην παραγωγική διαδικασία.
Η Ελλάδα έχει δοκιμάσει διάφορες οικονομικές συνταγές: Από το «δώσ' τα όλα» του Τσοβόλα, στη φιλελεύθερη πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Από την αριθμοκεντρική προσήλωση στη μείωση του κόστους εργασίας και την αύξηση του ανταγωνισμού της κυβέρνησης Σαμαρά, στη μέχρι πρότινος κοινωνική, μάλλον κρατιστική ατζέντα του προγράμματος Τσίπρα. Η χώρα δεν καταστάλαξε ποτέ σε ένα σημείο. Αυτή όμως η ιδεολογική ταλάντωση έχει πάμπολλες συνέπειες και υπαγορεύει καθημερινές πολιτικές αποφάσεις: Πώς θα διοικούνται οι κρατικοί οργανισμοί; Πώς θα κατανέμονται τα φορολογικά βάρη; Ποιες επιχειρήσεις πρέπει να είναι δημόσιες; Ας πάρουμε το παράδειγμα του ΟΣΕ.
Πρέπει λοιπόν ο ΟΣΕ να διοικείται από τεχνοκράτες με κύρια επιδίωξη την παραγωγικότητα, την αποδοτικότητα και τη μεγιστοποίηση των κερδών; Ή μήπως είναι προτιμότερο το κράτος να διαχειρίζεται τον ΟΣΕ όχι μόνο ως κερδοσκοπική επιχείρηση αλλά και ως μοχλό επιδίωξης κοινωνικών συμφερόντων; Παρά τη φαινομενική του πολυπλοκότητα, το (ψευδο)δίλημμα μεταξύ «οικονομικής αποτελεσματικότητας» και «κοινωνικής διαχείρισης» μπορεί να αποφευχθεί με μία θεμελιώδη διάκριση: Πρέπει να αναγνωρίσουμε δύο διακριτά στάδια: τη διαδικασία παραγωγής αξίας και τη διαδικασία καταμερισμού της. Στο μεν πρώτο στάδιο είναι προτιμότερο η δημόσια διοίκηση να δρα με κριτήριο την παραγωγικότητα, την αποδοτικότητα και τη μεγιστοποίηση της οικονομικής αξίας. Στο δεύτερο, με κριτήριο την κοινωνική δικαιοσύνη και τη στήριξη των ασθενέστερων ομάδων...
Είναι καιρός η χώρα να αποδεσμεύσει την οικονομική πολιτική από την ιδεολογική παλινδρόμηση μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς, καπιταλισμού και σοσιαλισμού, φιλελευθερισμού και κρατισμού. Η προτεινόμενη λογική που συνοψίζεται στο δίπτυχο «οικονομική αποτελεσματικότητα στην παραγωγή - κοινωνική διαχείριση στον καταμερισμό» θα μπορούσε να λειτουργήσει ως μία χρήσιμη ιδεολογική πυξίδα και να αντικαταστήσει χρεοκοπημένες ιδεοληψίες του παρελθόντος.
*Μανόλης Μανασσάκης
Νομικός και συνιδρυτής του Lawspot.gr, της πρώτης ανοικτής διαδικτυακής πλατφόρμας νομικής πληροφόρησης στην Ελλάδα.
Πηγή: ethnos.gr
