210 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΠΙΒΙΒΑΣΕΙΣ ΑΠΩΛΕΣΕ Ο ΟΜΙΛΟΣ ΟΑΣΑ ΑΠΟ ΤΟ 2009 **ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΟΙ: ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ Η ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡΤΑΣ ΑΠΕΡΙΟΡΙΣΤΩΝ ΔΙΑΔΡΟΜΩΝ ΓΙΑ ΛΕΩΦΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΤΡΟΛΕΪ
Ολοένα και λιγότερα λεωφορεία κυκλοφορούν τις ώρες αιχμής, ενώ 820 είναι ακινητοποιημένα
ΝΑΙ ΜΕΝ, αλλά...Ορθώς ο υπουργός Μεταφορών Μιχάλης Χρυσοχοΐδης διατυμπάνισε τη μείωση του ενιαίου εισιτηρίου στο 1,2 ευρώ, από 1,4 που είναι σήμερα, αλλά κυρίως της μηνιαίας κάρτας στα 30 ευρώ, από 45, ώστε ο χρήστης των μέσων μαζικής μεταφοράς να μπορεί, από τον Σεπτέμβριο, να απολαμβάνει απεριόριστες ημερήσιες μετακινήσεις με (μόλις) 1 ευρώ.
Από την άλλη πλευρά, ο υπουργός Μεταφορών ξέχασε να αναφερθεί στις τρανταχτές παθογένειες των αστικών συγκοινωνιών και στις συνέπειες της μνημονιακής «εξυγίανσης» των εταιρειών του ομίλου ΟΑΣΑ.
Οι αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας, δηλαδή Μετρό, Ηλεκτρικός, Τραμ, λεωφορεία και τρόλεϊ έχουν απολέσει 210 εκατομμύρια επιβιβάσεις, σε σχέση με το 2009. Το 2013, ο όμιλος ΟΑΣΑ διακίνησε 644,6 εκατ. επιβάτες - επιβιβάσεις, έναντι 854,6 εκατ. το 2009, ήτοι μείωση 24,6%.
Με άλλα λόγια, 1 στους 4 επιβάτες εγκατέλειψε τις αστικές συγκοινωνίες. Σαν να μην έφτανε αυτό, σε ορισμένα μέσα, αντί να βελτιώνονται οι υπηρεσίες, χειροτερεύουν. Τρανταχτή απόδειξη, τα λεωφορεία και ο Ηλεκτρικός.
Δυστυχώς, το έργο των λεωφορείων, χρόνο με το χρόνο, συρρικνώνεται. Από τα στοιχεία που συγκέντρωσε η «Κ.Ε.», προκύπτει ότι από 1.660 λεωφορεία που κυκλοφορούσαν ημερησίως τις ώρες αιχμής (π.χ., 10 το πρωί) το 2010, σήμερα έχουν μειωθεί στα 1.230. Μάλιστα, περίπου 820, παρ' όλο που είναι ενεργά, είναι ακινητοποιημένα, εξ αιτίας της έλλειψης οδηγών!
Τι σημαίνει αυτό; Ενώ θεωρητικά θα μπορούσαν να βγουν έως και 2.050 λεωφορεία ημερησίως, στους δρόμους κυκλοφορούν μόλις 1.230. «Θύμα» ο επιβάτης, αφού επιμηκύνεται ο μέσος όρος αναμονής στη στάση, ο οποίος (σε κάποιες περιπτώσεις) μπορεί να φτάσει και τα 40 λεπτά.
Δυσάρεστα μηνύματα και από τον Ηλεκτρικό. Ολοι έχουν παρατηρήσει ότι το τελευταίο διάστημα οι συρμοί περνάνε κάθε 6-7 λεπτά. Πριν από μερικά χρόνια, για παράδειγμα στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, ο Ηλεκτρικός είχε ανταποκρίσεις κάθε 3,5 λεπτά. Μάλιστα, ενώ παλαιότερα ο συρμός είχε έξι βαγόνια, σήμερα έχει πέντε.
Γιατί συμβαίνουν όλα αυτά; Γιατί ο Ηλεκτρικός έχει λιγότερους διαθέσιμους συρμούς, εξ αιτίας εμπλοκής με τη Siemens! Η εταιρεία «Σταθερές Συγκοινωνίες» δεν μπόρεσε να ξεπεράσει τη δικαστική διαμάχη με τη γερμανική εταιρεία για κάποια ανταλλακτικά, με αποτέλεσμα να αναγκαστεί να αποστείλει για συντήρηση κάποιους συρμούς στο εξωτερικό.
Αιτίες μείωσης κίνησης
Οπως καταγγέλλουν εργαζόμενοι των πρώην ΗΣΑΠ, «παλαιότερα είχαμε 31 συρμούς την ώρα στη γραμμή και σήμερα το πολύ 20, με αποτέλεσμα την ταλαιπωρία του επιβατικού κοινού».
Ανά κατηγορία, τρεις είναι οι παράγοντες που λειτουργούν αποτρεπτικά στην προσέλκυση νέων επιβατών, η οποία έχει να κάνει (κυρίως) με τη μείωση των μετακινήσεων, και ένας που λειτουργεί ενισχυτικά.
Οι παράγοντες που διογκώνουν την πτώση των χρηστών των μέσων μεταφοράς είναι οι ακόλουθοι:
1Μείωση διαθέσιμου εισοδήματος. Σύμφωνα με αναλυτές, η μείωση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος έχει φτάσει, κατά μέσον όρο, το 35%, σε σχέση με το 2009.
2Εκτόξευση της ανεργίας. Η Ελλάδα κατέχει το μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας στην Ευρωζώνη, με ποσοστό 26,5%, ξεπερνώντας και την Ισπανία.
3Αλλαγές και μειώσεις στα δρομολόγια λεωφορείων και τρόλεϊ, σε συνδυασμό με την αύξηση του ενιαίου εισιτηρίου στο 1,4 ευρώ. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, υλοποιήθηκαν 600 προσωρινές και 300 μόνιμες τροποποιήσεις υφιστάμενων γραμμών λεωφορείων και τρόλεϊ.
Οι τροποποιήσεις αυτές, σε κάποιες περιπτώσεις, οδήγησαν σε νέες γραμμές, αλλά κυρίως επέφεραν συγχωνεύσεις γραμμών, άρα περιορισμό των προσφερόμενων θέσεων.
Ανασχετικά λειτούργησε και η αύξηση του ενιαίου εισιτηρίου, το οποίο από το 0,8 ευρώ το 2008 έφτασε το 1,4 ευρώ το 2013.
Από την άλλη πλευρά, υπήρξε και ένας παράγοντας ο οποίος λειτούργησε προς όφελος των αστικών συγκοινωνιών: Η αλματώδης αύξηση της βενζίνης, η οποία σε κάποιες περιόδους έφτασε το 1,7-1,8 ευρώ ανά λίτρο, αποθαρρύνοντας τους ιδιοκτήτες Ι.Χ. να χρησιμοποιήσουν το αυτοκίνητό τους και να προτιμήσουν τα ΜΜΜ.
Ωστόσο, στελέχη του ΟΑΣΑ υποστηρίζουν ότι τα χειρότερα πέρασαν για τις αστικές συγκοινωνίες, υπογραμμίζοντας ότι, από τον Ιούλιο του 2013 και μετά, υπήρξε σχεδόν πλήρης ανάσχεση της πτώσης. Για κάθε μήνα από τον Ιούλιο (με εξαίρεση τον Οκτώβριο) έως και σήμερα, οι πωλήσεις καρτών και εισιτηρίων είναι αυξημένες σε σχέση με τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους.
Γενικά, σύμφωνα με τα ίδια στελέχη, η κίνηση με μέσα μεταφοράς στο κέντρο αυξάνεται τον τελευταίο 1,5 χρόνο, κάτι που ευνοεί το δίκτυο των τρόλεϊ, που οι περισσότερες γραμμές τους διασχίζουν το κέντρο. Αύξηση επίσης έχουν και οι γραμμές 2 και 3 του Μετρό, λόγω των νέων επεκτάσεων του 2013 σε Αγία Μαρίνα, Ελληνικό και Ανθούπολη.
Αντιδράσεις
Για τη νέα τιμολογιακή πολιτική του ΟΑΣΑ σοβαρές επιφυλάξεις διατύπωσε ο Σύλλογος Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων (ΣΕΣ). Ειδικότερα, τα μέλη του, αν και χαρακτηρίζουν θετική τη μείωση των τιμών εισιτηρίων και καρτών απεριορίστων διαδρομών», εκτιμούν ωστόσο ως «αρνητική» την κατάργηση της κάρτας απεριορίστων διαδρομών για λεωφορεία και τρόλεϊ.
Ο Σύλλογος επισημαίνει ότι η μείωση των τιμών εισιτηρίων και καρτών απεριορίστων διαδρομών είναι πολύ θετική για τους πολίτες και τους επισκέπτες της Αττικής, ιδιαίτερα σε αυτή τη δυσμενή οικονομική συγκυρία, τονίζοντας όμως ότι «είναι αμφίβολο, αν η αναμενόμενη αύξηση στην επιβατική κίνηση θα αντισταθμίσει την απώλεια των εσόδων περίπου 10 εκατ. ευρώ για τον ΟΑΣΑ και τους εποπτευόμενους από αυτόν φορείς».
Ως εκ τούτου, προσθέτουν ότι, αν αυτό δεν συμβεί, τότε η απώλεια αυτή θα πρέπει να επιδοτηθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό, δηλαδή, όπως εξηγούν, από τους φορολογουμένους.
Σύμφωνα με τους ίδιους, προκειμένου να αποφευχθεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο, θα πρέπει να ληφθούν πρόσθετα μέτρα που θα βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα των συγκοινωνιακών υπηρεσιών, όπως αναμόρφωση δρομολογίων, ευρύτερη κάλυψη περιοχών, καλύτερος συντονισμός μεταξύ των μέσων μαζικών μεταφορών κ.ά., ώστε να διασφαλιστεί, κατά το δυνατόν, η αύξηση στην επιβατική κίνηση.
Οι προτάσεις του ΣΕΣ έχουν ως εξής:
α) Για τη μείωση του χρόνου ισχύος του ενιαίου εισιτηρίου: Σε ό,τι αφορά τη μείωση του χρόνου ισχύος του ενιαίου εισιτηρίου από 90 λεπτά που είναι σήμερα σε 70 λεπτά, οι ίδιοι δηλώνουν ότι θα δημιουργήσει σύγχυση στους τακτικούς χρήστες των αστικών συγκοινωνιών και οικονομική επιβάρυνση. Οπως λένε, τα 90 λεπτά είναι ένας αποδεκτός χρόνος μετακίνησης για τους επιβάτες που χρησιμοποιούν περισσότερα του ενός συγκοινωνιακά μέσα.
β) Για την κάρτα απεριορίστων διαδρομών: Οι συγκοινωνιολόγοι εκφράζουν την αντίθεσή τους στην κατάργηση της κάρτας απεριορίστων διαδρομών, αποκλειστικά για λεωφορεία και τρόλεϊ, σημειώνοντας πως, παρά το γεγονός ότι το Μετρό είναι το πιο ποιοτικό μέσο μαζικής μεταφοράς στην Αττική, εν τούτοις το λεωφορείο κατέχει σημαντική μερίδα στην επιβατική κίνηση.
«Οπότε οι πολίτες που χρησιμοποιούν κάρτα απεριορίστων διαδρομών αποκλειστικά για το λεωφορείο (και το τρόλεϊ) θα έχουν οικονομική επιβάρυνση, καθώς καταργείται η κάρτα απεριορίστων διαδρομών μειωμένου κόστους για τα μέσα αυτά.
»Αυτό είναι αρνητικό, καθώς το μεγάλο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα του λεωφορείου, έναντι του μετρό είναι η ευελιξία του στην προσβασιμότητα απομακρυσμένων περιοχών και η ευρεία γεωγραφική του κάλυψη», υπογραμμίζουν.
Σε ό,τι αφορά την είσοδο από την μπροστινή πόρτα σε λεωφορεία και τρόλεϊ, όπως ίσχυε παλαιότερα στην Αθήνα και εφαρμόζεται σήμερα σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις (π.χ., Λονδίνο και Στοκχόλμη), τονίζουν πως πρόκειται για ένα μέτρο που βοηθάει στη μείωση της λαθρεπιβίβασης, αλλά θα πρέπει να γίνουν παρεμβάσεις, ώστε αυτό να μην έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη συμφόρηση και αναμονή για τους επιβάτες.
Στην κατεύθυνση αυτή, μπορεί να βοηθήσει η αποδοτικότερη δρομολόγηση των λεωφορείων και τρόλεϊ κατά τις ώρες αιχμής (δηλ. αύξηση των δρομολογίων), ώστε να επιμεριστεί η επιβατική κίνηση και να αποσυμφορηθούν τα οχήματα τις περιόδους αυτές.
Για την αύξηση των σημείων πώλησης εισιτηρίων στα 5.000, επισημαίνουν ότι δεν θα διευκολύνει την πώληση των εισιτηρίων, αφού και σήμερα τα σημεία πώλησης εισιτηρίων στην Αττική είναι περισσότερα από 4.000, αλλά τα περισσότερα από αυτά είναι ανενεργά (δεν έχουν εισιτήρια). Οπότε, αποφαίνονται, ο στόχος θα πρέπει να είναι πρώτα να λειτουργήσουν τα υπάρχοντα.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων επισημαίνει ότι θα πρέπει να προχωρήσει με πιο εντατικούς ρυθμούς η εφαρμογή της έξυπνης κάρτας καθώς, όπως επισημαίνει, η σωστή εφαρμογή αυτού του μέτρου μπορεί να μειώσει δραστικά τα φαινόμενα λαθρεπιβίβασης, να αυξήσει τα έσοδα για τους οργανισμούς αστικών συγκοινωνιών και να εξυπηρετήσει πιο αποδοτικά το επιβατικό κοινό.
Στόχος της μείωσης εισιτηρίου, η αύξηση των εσόδων
Στα 6 λεπτά επιμηκύνθηκε η μέση αναμονή στον Ηλεκτρικό, με πέντε βαγόνια οι συρμοί
ΤΗ ΝΕΑ στρατηγική του ΟΑΣΑ, που περιλαμβάνει μείωση του ενιαίου εισιτηρίου από 1ης Σεπτεμβρίου, παρουσίασαν, πριν από μερικές ημέρες, ο υπουργός Μεταφορών Μιχάλης Χρυσοχοΐδης και ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΑΣΑ Γρηγόρης Δημητριάδης.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τη νέα τιμολογιακή πολιτική καθιερώνεται μία κάρτα απεριορίστων διαδρομών για όλα τα μέσα με μηνιαίο κόστος 30 ευρώ. Η κάρτα αυτή αντικαθιστά τις ήδη υπάρχουσες: τη μηνιαία κάρτα για όλα τα μέσα (τρέχουσα τιμή 45 ευρώ) και τη μηνιαία κάρτα για λεωφορεία/τρόλεϊ/τραμ (τρέχουσα τιμή 20 ευρώ). Επομένως, με ένα ευρώ την ημέρα, οι πολίτες θα μπορούν να μετακινούνται, απεριόριστα, σε ολόκληρη την πόλη.
Επίσης, καθιερώνεται ένας τύπος εισιτηρίου για όλα τα μέσα με 1,20 ευρώ και χρονική διάρκεια 70 λεπτά. Το εισιτήριο αυτό αντικαθιστά το εισιτήριο για όλα τα μέσα με 1,40 ευρώ και διάρκεια 90 λεπτά και το εισιτήριο μονής διαδρομής για λεωφορεία/τρόλεϊ/τραμ με 1,20 ευρώ.
Στο σημείο αυτό διατυπώθηκαν οι περισσότερες ενστάσεις, αφού το 17% περίπου των επιβατών χρησιμοποιεί, με μηνιαία κάρτα, μόνο λεωφορεία και τρόλεϊ. Με άλλα λόγια, ο χρήστης μόνο λεωφορείων και τρόλεϊ, που πλήρωνε για τη μηνιαία κάρτα 20 ευρώ, θα αναγκαστεί να πληρώσει 30 ευρώ. Επιπλέον, δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η συρρίκνωση της ισχύς του ενιαίου εισιτηρίου στα 70 λεπτά λειτουργεί αποτρεπτικά στις μετεπιβιβάσεις, με δεδομένα τα προβλήματα στις ανταποκρίσεις των λεωφορείων.
Οι αλλαγές στην τιμολογιακή πολιτική αναμένεται ότι θα έχουν εισπρακτικό κόστος, το οποίο υπολογίζεται στα 10 εκατ. ετησίως. Παρ' όλα ταύτα, θεωρείται ότι θα επέλθει αύξηση της κίνησης, άρα και εσόδων, ελέω της μείωσης του ενιαίου εισιτηρίου.
Γενικότερα, σε ένα χρόνο εκτιμάται ότι θα λειτουργεί το σύστημα τηλεματικής σε λεωφορεία - τρόλεϊ και σε δύο χρόνια το «Αυτόματο Κόμιστρο», σε όλα τα μέσα. Στο μεσοδιάστημα, θα τοποθετούνται σταδιακά τουρνικέ στα λεωφορεία.
Από τα διαθέσιμα στοιχεία, προκύπτει ότι, σε ετήσια βάση, τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς μετακινούν ετησίως 636 εκατομμύρια επιβάτες, ενώ κάθε μέρα έχουν 1 εκατομμύριο μοναδικούς επιβάτες.
Επιπλέον, ο στρατηγικός σχεδιασμός του ΟΑΣΑ περιλαμβάνει τις εξής δράσεις:
* Το τουριστικό εισιτήριο που παρέχει απεριόριστες διαδρομές για τρεις μέρες, συμπεριλαμβανομένης και μιας διαδρομής με επιστροφή από/προς το αεροδρόμιο, και κοστίζει 20 ευρώ, ενώ θα παρέχονται και φυλλάδια/χάρτες στα αγγλικά.
* Η νέα εξπρές λεωφορειακή γραμμή (Χ80) που συνδέει την προβλήτα των κρουαζιερόπλοιων στο λιμάνι του Πειραιά με το κέντρο της πόλης και το μουσείο της Ακρόπολης ξεκίνησε τον περασμένο μήνα.
* Οι νέοι τρόποι αγοράς εισιτηρίων με την εισαγωγή του συστήματος θερμικής (e-voucher) μέσα στους επόμενους μήνες σε περίπου 5.000 σημεία πώλησης, καθώς και την αγορά εισιτηρίου μέσω κινητού τηλεφώνου (mobile ticketing).
enet.gr
