Δευτέρα 26 Απριλίου 2010

Συνέντευξη του προέδρου της ΠΟΣ κ. Νίκου Κιουτσούκη στο περιοδικό «Δημόσιος Τομέας»

Παραθέτουμε την πλήρη συνέντευξη που παρεχώρησε ο πρόεδρος της ΠΟΣ κ. Νίκος Κιουτσούκης στο περιοδικό «Δημόσιος Τομέας».
ΕΡ. Σύμφωνα με την εικόνα που μπορεί να σχηματίσει κανείς από τα δημοσιεύματα στον τύπο, ο ΟΣΕ είναι μια υπερχρεωμένη, ζημιογόνος Δημόσια Επιχείρηση, μέγα πρόβλημα για την εθνική οικονομία. Είναι ακριβής και σωστή αυτή η εικόνα;
ΑΠ. Πρώτα απ΄ όλα σας ευχαριστώ που μου δίνετε τη δυνατότητα να καταθέσω τη θέση των εργαζομένων στο περιοδικό σας. Επιτρέψτε μου να σας πω ότι οι περισσότεροι σιδηρόδρομοι στον κόσμο έχουν ελλείμματα, τα οποία όμως τα αντιμετωπίζουν με την ανάπτυξη του σιδηροδρομικού δικτύου, τον εκσυγχρονισμό του και την επέκταση του κύκλου εργασιών τους με τις επιθετικές πολιτικές που ακολουθούν στον τομέα των επιβατικών μεταφορών αλλά κυρίως στις εμπορευματικές μεταφορές. Άρα έχουν χρέη και οι ευρωπαϊκοί σιδηρόδρομοι τα οποία όμως βαίνουν μειούμενα λόγω του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας, των πολιτικών που ακολουθούνται και λόγω του σιδηροδρομικού δικτύου υψηλών προδιαγραφών και ταχυτήτων που διαθέτουν. Στη χώρα μας ξεκίνησαν δειλά βήματα για την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου μόλις το 1990 και σήμερα 20 χρόνια μετά δεν έχουν ολοκληρωθεί τα έργα υποδομής, τα οποία έπρεπε βάσει των χρονοδιαγραμμάτων να τελειώσουν το 2006, ώστε να αποδίδουν καρπούς με τη διείσδυση του σιδηροδρόμου στις επιβατικές και κυρίως στις εμπορευματικές μεταφορές. Ο ΟΣΕ πράγματι φαίνεται ότι είναι ο πλέον υπερχρεωμένος Οργανισμός, όμως πρέπει να πούμε ποιος ευθύνεται γι΄αυτό το χρέος και πώς δημιουργήθηκε. Πρώτον: Τα έργα υποδομής έπρεπε να χρηματοδοτούνται από το ελληνικό δημόσιο όπως άλλωστε γίνεται για τις οδικές αρτηρίες, τα λιμάνια, τα αεροδρόμια κ.λπ. Οι Κυβερνήσεις όμως ανάγκαζαν τις Διοικήσεις του Οργανισμού να δανείζονται πολλές φορές με επαχθείς όρους, προκειμένου να καλυφθεί η εθνική συμμετοχή στα συγχρηματοδοτούμενα έργα και τα έργα που προβλέπονταν στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Υπολογίζεται ότι τα δάνεια που πήρε ο ΟΣΕ γι΄ αυτούς τους λόγους ξεπερνούν τα 5 δις €.  Δεύτερον: Από τη στιγμή που οι Κυβερνήσεις άρχισαν να διορίζουν managers οι οποίοι ποτέ δεν ελέγχθηκαν ποια ήταν τα παραδοτέα τους και δεν τιμωρήθηκαν για την κακοδιοίκηση και τις σπατάλες κυρίως στον τομέα των μελετών και των έργων, αντιλαμβάνεστε ότι το χρέος λόγω των δανείων διογκώνονταν επικίνδυνα χρόνο με το χρόνο.
Τρίτον: Η τιμολογιακή πολιτική στον ΟΣΕ είναι ευθύνη του κράτους. Μέχρι πριν λίγους μήνες τα εισιτήρια του Οργανισμού ήταν κατά 137% φθηνότερα από αυτά των ΚΤΕΛ και σε πολλές περιπτώσεις άγγιζαν και το 200%. Τέταρτον: Δεν δόθηκαν από το 1978 και μέχρι σήμερα οι Υ.Δ.Υ. (υποχρεώσεις δημόσιας υπηρεσίας) λόγω της άσκησης κοινωνικής πολιτικής όλων των Κυβερνήσεων, αλλά και δεν επιδοτήθηκαν οι άγονες γραμμές του σιδηροδρόμου όπως συμβαίνει με τα πλοία και τα αεροπλάνα. Τέλος, δεν ασχολήθηκαν, παρά τα τελευταία χρόνια, με το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του Οργανισμού σε σχέση με την τιμολόγηση των εμπορευματικών μεταφορών και του ύψους των εκπτώσεων που μπορούσαν να γίνουν σ΄ αυτές.
ΕΡ. Σχεδόν όλες οι Κυβερνήσεις των τελευταίων ετών θεωρούν ύψιστη υποχρέωσή τους την εξυγίανση του ΟΣΕ. Η πράξη όμως έδειξε ότι οι προσπάθειες ήταν αποτυχημένες. Ποιος φέρει την ευθύνη αυτής της αποτυχίας;
ΑΠ. Φυσικά, οι ίδιες οι Κυβερνήσεις. Όλες οι προσπάθειες εξυγίανσης από το 1996 έως σήμερα ήταν πρόχειρες, φτιαγμένες για να εξυπηρετήσουν άλλα συμφέροντα όπως π.χ. η μείωση του προσωπικού και η μεταφορά δραστηριοτήτων σε ιδιώτες. Οι δε εταιρείες που ανέλαβαν κατά καιρούς να εκπονήσουν τέτοια προγράμματα ήταν άσχετες με το σιδηρόδρομο και το σιδηροδρομικό γίγνεσθαι. Γελώ ακόμα όταν μέχρι και σήμερα ακούω ανευθυνουπεύθυνους να λένε ότι δεν χρειάζονται οι Σταθμάρχες ή οι Κλειδούχοι. Είναι αστεία τα επιχειρήματα και τα σχέδιά τους. Εάν είχαν κάτσει ως όφειλαν στο τραπέζι του διαλόγου για να κάνουμε έναν ουσιαστικό διάλογο και όχι ένα διάλογο «υποχρέωσης» και αξιολογούσαν τις προτάσεις που καταθέτουμε ως εργαζόμενοι επαγγελματίες σιδηροδρομικοί, τότε πιστέψτε με τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά.
ΕΡ. Ένα μεγάλο μέρος των προγραμμάτων αυτών αφορούσε τους εργαζόμενους: Προγράμματα εθελουσίας εξόδου, μισθωτής εφεδρείας σχημάτισαν στην κοινή γνώμη την εντύπωση ότι για το προσωπικό του ΟΣΕ σπαταλιέται δημόσιο χρήμα. Ποια είναι η δική σας απάντηση στην εντύπωση αυτή;
ΑΠ. Εμείς διαφωνούσαμε και διαφωνούμε με προγράμματα εθελούσιας εξόδου και μισθωτής ή άλλης εφεδρείας ειδικά όταν αυτά είναι υποχρεωτικά. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι συμφωνούμε με τα σημερινά σχέδια της Κυβέρνησης για υποχρεωτικές μετατάξεις και απολύσεις εργαζομένων.
Η διαφορά μας (εργαζομένων – Υπουργείου) είναι ότι εμείς πιστεύουμε στη χρησιμότητα των ειδικευμένων σιδηροδρομικών για τους οποίους η ελληνική πολιτεία έχει επενδύσει αρκετά χρήματα για την εκπαίδευσή τους, ενώ οι αρμόδιοι πιστεύουν ότι εάν εισέλθουν ιδιώτες, τότε το κράτος θα γλυτώσει χρήματα. Αυτό είναι μέγα ψέμα διότι εάν δούμε πόσα πληρώνει ο ΟΣΕ για τις εταιρείες καθαρισμού και τις εταιρείες SECURITY σήμερα και πόσο κόστιζαν πριν αυτές οι εργασίες στον ΟΣΕ, αλλά και άλλες που δόθηκαν σε ιδιώτες, θα καταλάβετε ότι όλα αυτά περί κέρδους του ελληνικού δημοσίου είναι ΜΥΘΟΣ. Άρα δημόσιο χρήμα εμείς δεν θέλουμε να σπαταλάτε το ίδιο όμως πρέπει να σκέφτονται και οι Κυβερνήσεις.
ΕΡ. Ποια είναι η πραγματικότητα όσον αφορά στο υφιστάμενο προσωπικό του ΟΣΕ; Είναι επαρκές αριθμητικά, (σύμφωνα και με τις ανάγκες του Οργανισμού); Είναι κατανεμημένο σωστά; Αμείβεται ορθολογικά;
ΑΠ. Σε ένα από τα προγράμματα εξυγίανσης του Οργανισμού το 2003 η Διοίκηση του ΟΣΕ σε συνεργασία με τον τότε αρμόδιο Υπουργό έκριναν και περιέκοψαν 3.000 Ο.Θ. και από 12.500 Οργανικές θέσεις στο σιδηρόδρομο κατεβήκαμε στις 9.340 με το Οργανόγραμμα του 2003.
Υπάρχει κανείς λογικός άνθρωπος που να μπορεί να πει ότι ένα Οργανόγραμμα που εφαρμόσθηκε μόλις πριν από 7 χρόνια σήμερα είναι ανενεργό, την ώρα που από το 2003 μέχρι τώρα δεν έχουν γίνει οι απαραίτητες προσπάθειες εκσυγχρονισμού και ανάπτυξης του σιδηροδρόμου; Μάλλον προσπάθειες έγιναν αλλά με πολύ μεγάλες καθυστερήσεις σε ότι αφορά την υποδομή. Σε αντίθεση όμως με την υποδομή, από το 2004 με τους Ολυμπιακούς Αγώνες, λειτούργησε με τις όποιες αντιξοότητες και δυσκολίες ο Προαστιακός σιδηρόδρομος στην Αθήνα αλλά και στη Θεσσαλονίκη – Λάρισα. Αυτό σημαίνει περισσότερα δρομολόγια άρα και μεγαλύτερες ανάγκες σε προσωπικό όλων των κλάδων (Μηχανοδηγών, Συνοδών, Κλειδούχων, Σταθμαρχών και Τεχνιτών). Δυστυχώς όμως, το προσωπικό που υπηρετεί σήμερα δεν υπερβαίνει στο σύνολο του Ομίλου τις 6.300 άτομα. Υπάρχουν εκδοτήρια εισιτηρίων τα οποία εκμεταλλεύονται ιδιώτες με το αζημίωτο φυσικά, διότι ο ΟΣΕ δεν έχει προσωπικό να τα στελεχώσει καθώς υπάρχουν και εκδοτήρια που λειτουργούν με μια βάρδια μόνο το πρωί και όποιος θέλει να ταξιδέψει απόγευμα. Ειδικά με τον Προαστιακό δεν έχει που να εκδώσει εισιτήριο. Σε ότι αφορά τις αμοιβές για τις οποίες πολύς λόγος γίνεται, θα πω μόνο τούτο. Κανείς εργαζόμενος δεν πάει μόνος του στον Ταμία να του πει θέλω τόσα παραπάνω. Όλες οι αμοιβές υπερωριακής απασχόλησης προκρίνονται κάθε μήνα από τους Γενικούς Διευθυντές και τους Διευθύνοντες Συμβούλους που διορίζουν οι Κυβερνήσεις. Αυτούς να ρωτήσετε που κάνουν τους managers εάν αμειβόμαστε ορθολογικά. Κατά την άποψή μου πάντως κατά 98% υπάρχει ορθολογισμός στις αμοιβές των εργαζομένων.
ΕΡ. Άμεσα αναμένεται και από αυτήν την Κυβέρνηση η ανακοίνωση ενός νέου σχεδίου αποκρατικοποιήσεων στο οποίο μεγάλο κεφάλαιο καταλαμβάνει και ο ΟΣΕ. ποια είναι η άποψή σας για την αναγκαιότητα αυτού του σχεδίου;
ΑΠ. Η άποψη του κινήματος είναι ξεκάθαρη. Απεργάζονται σχέδια για τον ελληνικό σιδηρόδρομο με μόνο στόχο το ξεπούλημα έναντι πινακίου φακής των φιλέτων του σιδηρόδρομου (Θριάσιο, Εμπορευματικό Κέντρο, Προαστιακός, δρομολόγια άξονα ΠΑΘΕ). Εκτιμούμε ότι τα σχέδια αυτά ιδιωτικοποίησης δεν θα πετύχουν όπως άλλωστε δεν πέτυχαν και στην Αγγλία στην οποία σήμερα επανακρατικοποιούνται σιδηροδρομικές εταιρείες καθότι οι ιδιώτες έβαζαν και βάζουν το κέρδος πάνω από την ασφάλεια. Εμείς λέμε πρώτα η ασφάλεια και μετά το κέρδος και το έχουμε αποδείξει μιας και ο ΟΣΕ παρόλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει με μονές γραμμές και πολλά έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη τα τελευταία κυρίως χρόνια, χωρίς ουσιαστικό σύστημα τηλεδιοίκησης και φωτοσήμανσης, είναι ο ασφαλέστερος σε όλη την Ευρώπη με υψηλό δείκτη ασφάλειας και αυτό οφείλεται στην τιτάνια προσπάθεια των συναδέλφων μας, στην εμπειρία τους, στο φιλότιμό τους, στον επαγγελματισμό και την αγάπη που έχουν για το τρένο.  Στην πατρίδα μου λένε ότι αυτό που θα κάνει στη ζωή σου για να το κάνεις σωστά πρέπει να το αγαπάς και εμείς οι σιδηροδρομικοί αγαπούμε το τρένο, αγαπούμε το σιδηρόδρομο. Όσον αφορά αν είναι αναγκαίο αυτό το σχέδιο, η άποψή μας είναι ΟΧΙ. Η Κυβέρνηση πρέπει να ξεκινήσει από την αρχή και να διορθώσει όλα τα στραβά που προανέφερα. Δυστυχώς, επέλεξε να ξεκινήσει από το τέλος, βάζοντας κεραμίδια σε ένα σπίτι που δεν έχει φροντίσει να φτιάξει σκελετό. Είναι μαθηματικά βέβαιο ότι το σπίτι δεν θα αντέξει, θα πέσει, θα καταρρεύσει. Πρέπει να αλλάξουν ρότα και πολιτική ακολουθώντας την πορεία της ανάπτυξης και του εκσυγχρονισμού του σιδηροδρόμου ώστε να προσφέρει υπηρεσίες στο επιβατικό κοινό και όχι μόνο.
ΕΡ. Ποια είναι η θέση σας για το περιεχόμενο που θα πρέπει να έχει ένα νέο σχέδιο εξυγίανσης του ΟΣΕ;
ΑΠ. Νέο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας, διαφάνεια στην προμήθεια τροχαίου υλικού, επίσπευση των έργων, σύνδεση με λιμάνια και ΒΙ.ΠΕ. και απόδοσή τους στην κοινωνία, μετρήσιμα μεγέθη εφαρμογής πολιτικών για τους διορισμένους Διευθύνοντες Συμβούλους και Γενικούς Διευθυντές. Πλήρωση όλων των κενών οργανικών θέσεων και σε νέες ειδικότητες με επαγγελματίες σιδηροδρομικούς. Να σταματήσει το κράτος να είναι «μπαταχτσής» στις υποχρεώσεις του και να καταβάλλει στον ΟΣΕ όλες τις οφειλές που χρωστάει από το 1978 μέχρι σήμερα. Να αναλάβει το χρέος το οποίο δημιουργήθηκε με ευθύνη των Κυβερνήσεων και να αντιμετωπίζει τον Οργανισμό όπως τους πλοιοκτήτες, τις αεροπορικές εταιρείες και τα ΚΤΕΛ, στο θέμα των επενδύσεων. Να πληρώσουν όλοι αυτοί οι οποίοι φόρτωσαν τον ΟΣΕ με χρέη μιας και διαχειρίστηκαν την τύχη ου.
Δεν τιμωρήθηκε ποτέ κανείς. Δεν πλήρωσε ποτέ κανείς τους τίποτα. Επιτέλους ας αναλάβουν τις ευθύνες τους και να πάψουν να τις φορτώνουν στα μόνιμα υποζύγια του συστήματος, τους εργαζομένους.
Συνοψίζοντας θέλω να θέσω ορισμένα ερωτήματα στους κυβερνώντες:
α) Φταίνε οι εργαζόμενοι για τις σπατάλες στις μελέτες;
β) Φταίνε οι εργαζόμενοι για τις υπερβάσεις και τις υπερκοστολογήσεις των έργων;
γ) Φταίνε οι εργαζόμενοι για τις άστοχες επιλογές του τροχαίου υλικού;
δ) Φταίνε οι εργαζόμενοι για τις μίζες της SIEMENS, της DAIMLER και των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά; οι οποίες φορτώθηκαν στον ΟΣΕ;
ε) Φταίνε οι εργαζόμενοι για τους άσχετους που διόρισαν οι Κυβερνήσεις και διαχειρίσθηκαν τις τύχες του ΟΣΕ;
στ) Φταίνε οι εργαζόμενοι που το κράτος δεν είναι εντάξει στις υποχρεώσεις του απέναντι στον ΟΣΕ;
ζ) Φταίνε οι εργαζόμενοι για το υψηλό έλλειμμα που δημιουργήθηκε;
Η απάντηση σε όλα είναι ΟΧΙ. Για όλα τα παραπάνω φταίνε οι Κυβερνήσεις διαχρονικά και δεν μπορεί να έρχονται σήμερα ως εξυγιαντές και τιμητές, ρίχνοντας τα βάρη και τις ευθύνες τους στους εργαζομένους.