Χειμερινό... ωράριο φαίνεται πως αποκτά ο Οδοντωτός σιδηρόδρομος Διακοπτού – Καλαβρύτων καθώς στον απόηχο των δύο πρόσφατων σοβαρών περιστατικών εγκλωβισμού επιβατών, η Hellenic Train ανακοίνωσε την αναστολή της λειτουργίας των απογευματινών δρομολογίων.
ethnos.gr
Τα δρομολόγια «θυσιάζονται» για λόγους μείωσης της καταπόνησης του τροχαίου υλικού, για το οποίο είναι ήδη δυσεύρετα τα ανταλλακτικά, αλλά και ενόψει της χειμερινής περιόδου που δημιουργεί συνθήκες αυξημενου ρίσκου εξαιτίας των κατολισθήσεων, ενώ φαίνεται πως σχετικό αίτημα είχε απευθύνει και η ΕΜΑΚ.
Βάσει του νέου προγραμματισμού, τα δρομολόγια του Οδοντωτού θα εκτελούνται αποκλειστικά κατά τις πρωινές και μεσημβρινές ώρες, ώστε να ολοκληρώνονται πριν από τη δύση του ηλίου, ανέφερε χαρακτηριστικά σε ανακοίνωσή της η ΗΤ. Η απόφαση πάντως πλήττει συνολικά την περιοχή δεδομένου ότι τα Καλάβρυτα αποτελούν ένα δημοφιλή χειμερινό προορισμό.
Η ανακοίνωση έρχεται λίγες ημέρες ύστερα από το δεύτερο περιστατικό ακινητοποίησης συρμού σε διάστημα μικρότερο των δύο μηνών: το πρώτο ήταν στα τέλη Αυγούστου και το δεύτερο στις 12 Οκτωβρίου. Περισσότεροι από 200 επιβάτες εγκλωβίστηκαν σε δύσβατα σημεία της γραμμής, απαιτώντας την επέμβαση εφεδρικής μηχανής, αλλά και την ενεργοποίηση του πρωτοκόλλου απεγκλωβισμού της ΕΜΑΚ.
Η Hellenic Train απέδωσε την ευθύνη στον ΟΣΕ, επικαλούμενη προβλήματα στην υποδομή του δικτύου και στην οδόντωση, με τον ΟΣΕ να κάνει λόγο για «ψευδή ανακοίνωση» και την ευθύνη να γίνεται για άλλη μία φορά μπαλάκι μεταξύ των αρμοδίων. Από την αλληλογραφία και τις επίσημες καταγραφές ωστόσο φαίνεται πως η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στη λειτουργία του οδοντωτού είναι οριακή αλλά και γνωστή σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς συμπεριλαμβανομένου του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Αλλωστε ο αναπληρωτής υπουργός Κωνσταντίνος Κυρανάκης είχε στείλει προ μηνών επιστολή, με την οποία εφιστούσε την προσοχή της ΗΤ στη λειτουργία του οδοντωτού.
Τα προβλήματα στο τουριστικό τρένο εντάθηκαν ύστερα από τις μεγάλες φωτιές στην περιοχή, ενώ την κατάσταση δυσχεραίνουν περισσότερο οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και οι τεχνικές αστοχίες στο τροχαίο υλικό.
Τα εντεινόμενα ζητήματα παραδέχεται και ο ίδιος ο ΟΣΕ, ο οποίος προχωρά στην μίσθωση μηχανημάτων και εργατοτεχνικού προσωπικού για την εξασφάλιση της επιχειρησιακής ετοιμότητας του τμήματος Πάτρας στη Γραμμή Διακοπτού – Καλαβρύτων.
Στο αίτημα προς έγκριση που απέστειλε στις 9 Οκτωβρίου η αρμόδια διεύθυνση του Οργανισμού μάλιστα αιτιολογεί την αναγκαιότητα του έργου επισημαίνοντας ότι η συχνότητα των κατολισθήσεων και πτώσεις φερτών υλικών (ακόμα και κλαδιών δέντρων από τις παρακείμενες καμένες εκτάσεις σε διάφορα σημεία), επί της σιδηροδρομικής γραμμής Διακοπτού-Καλαβρύτων έχει αυξηθεί σημαντικά το τελευταίο διάστημα, με αποτέλεσμα τις συχνές και αλλεπάλληλες διακοπές της κυκλοφορίας των αμαξοστοιχιών μεταξύ Διακοπτού-Καλαβρύτων. Αυτό συμβαίνει πλέον ακόμα και μετά από μέτριας έντασης καιρικά φαινόμενα, και όχι αποκλειστικά σε ακραίες περιπτώσεις, όπως τονίζεται.
Στο αίτημα επισημαίνεται ότι το αρμόδιο τμήμα θα πρέπει «ανά πάσα ώρα και στιγμή να είναι σε άρτια επιχειρησιακή ετοιμότητα για επεμβάσεις επι γραμμής
ενόψει της επερχόμενης χειμερινής περιόδου,
λόγω ιστορικού κατολισθήσεων στην περιοχή,
λόγω καθυστέρησης υλοποίησης των απαραίτητων έργων πρόληψης στα ανάντη των πρανών (τοποθέτηση κορμοδεμάτων κτλ.) από τους αρμόδιους φορείς (Δασαρχεία κτλ.),
λόγω πλήθους επιστολών από τρίτους επί του προβλήματος (των οποίων το Τμήμα μας γίνεται αποδέκτης), καθίσταται προφανής η ανάγκη για λήψη άμεσων μέτρων προς αντιμετώπιση του φαινομένου, ώστε να αποτραπεί οποιοσδήποτε επικείμενος κίνδυνος για την ασφάλεια κυκλοφορίας των συρμών, του επιβατικού κοινού και των εργαζομένων, και να αποσοβηθεί ο κίνδυνος πρόκλησης ζημιών στην επιδομή του οδοντωτού σιδηροδρόμου».
Οι εργασίες που θα απαιτηθούν είναι μεταξύ άλλων ο καθαρισμός της γραμμής από φερτά υλικά, και η απομάκρυνση των μπάζων, η διευθέτηση του συστήματος απορροής υδάτων από την υποδομή, η αποκατάσταση κατολισθήσεων με χωματουργικά μηχανήματα, η απομάκρυνση φερτών υλικών επι της επιδομής, η δημιουργία σημείων πρόσβασης από μπαζωμένα τμήματα και η διέλευση μικρής ερπύστριας από τα σημεία οδόντωσης ή από σημεία με αδύνατη οδική πρόσβαση, για επεμβάσεις.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «ethnos.gr», στις επιστολές τρίτων, τις οποίες επικαλείται ο ΟΣΕ συγκαταλέγεται και εκείνη που είχε αποστείλει η ΗΤ από τον Μάρτιο του 2025, με την οποία καλούσε τον Οργανισμό να ενημερώσει για τα σχέδια επέμβασης σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης που διαθέτει, τον σχεδιασμό προληπτικών παρεμβάσεων καθώς και την από κοινού ανάληψη δράσεων για τη διαχείριση πιθανών κινδύνων που σχετίζονται μεταξύ άλλων και με την ασφάλεια επιβατών και εργαζομένων.
«Συγκεκριμένα για τον Οδοντωτό υφίσταται σημαντική συχνότητα συμβάντων απόρροια φυσικών φαινομένων, η οποία στοιχειοθετεί σημαντική έκθεση σε κίνδυνο κατολισθήσεων με καταγεγραμμένες επιπτώσεις σε καθυστερήσεις και ακυρώσεις δρομολογίων. Τα εν λόγω συμβάντα δυνητικά μπορεί να επιφέρουν επίπτωση και στην ασφάλεια του προσωπικού και των επιβατών καθώς και υλικές ζημιές στο τροχαίο υλικό. Πλέον αυτών, υφίσταται και σημαντική επίπτωση στα έσοδα της εταιρείας αλλά και στην φήμη η οποία επηρεάζει και την αντίληψη του κοινού για την αξιοπιστία του τρένου καθώς αρκετά από τα συμβάντα συνοδεύονται με σχετικές δημοσιεύσεις», ανέφερε η επιστολή.
Στην επιστολή παρέθεταν και στοιχεία καταργήσεων δρομολογίων που σχετίζονται με την υποδομή αναφέροντας ότι από τις αρχές του 2023 έως και το πρώτο τρίμηνο του 2025 είχαν καταργηθεί συνολικά 889 δρομολόγιαμε τις 816 καταργήσεις αμαξοστοιχιών να οφείλονται σε συμβάντα κατολισθήσεων. Συγκεκριμένα:
Το 2023 καταργήθηκαν 455 δρομολόγια, καθυστέρησε 1, ενώ συνολικά καταγράφηκαν 79 ημέρες με ανωμαλίες.
Το 2024 καταργήθηκαν 392 δρομολόγια κια οι ημέρες με ανωμαλία ήταν 67
Μέχρι και το τέλος του πρώτου 15θημέρου του 2025 είχαν καταργηθεί 42 δρομολόγια και καταγράφηκαν 8 ημέρες με ανωμαλίες.
Φλέγον είναι και το πρόβλημα που προσκύπτει στο τροχαίο υλικό, καθώς σύμφωνα με σιδηροδρομικές πηγές, ο αδύναμος κρίκος είναι τα ηλεκτρονικά ισχύος και ο περιορισμένος κύκλος ζωής τους. Τα τμήματα αυτά κατασκευάστηκαν το 2007 και προγενέστερα με την κατασκευάστρια εταιρεία ABB να έχει ήδη ενημερώσει πως για όμοιες εμφανιζόμενες αστοχίες δεν υποστηρίζει πλέον τον συγκεκριμένο τύπο εξοπλισμού, ούτε σε επίπεδο προμήθειας ανταλλακτικών, ούτε επισκευών τους.
Για τις τεχνικές ελλείψεις και δυνατότητες είχε ενημερωθεί τον περασμένο Μάρτιο και η ΓΑΙΑΟΣΕ, στην κυριότητα της οποίας βρισκόταν έως τώρα το τροχαίο υλικό, με την ΗΤ να προειδοποιεί και για «τον κίνδυνο ακινητοποίησης συρμού σε πιθανή εκδήλωση αστοχίας της εν λόγω μονάδας».
Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΗΤ βρίσκεται σε επικοινωνία με την ινδική εταιρεία Medha, η οποία ειδικεύεται σε λύσεις re-engineering και προτάθηκε από την κατασκευάστρια του τροχαίου υλικού, καθώς η ίδια αδυνατεί να παρέχει ανταλλακτικά.
Το υπουργείο εξετάζει σήραγγες και συντήρηση
Με αφορμή την ανακοίνωση της Hellenic Train για αναστολή των απογευματινών δρομολογίων του Οδοντωτού Σιδηροδρόμου, ο Δήμαρχος Καλαβρύτων Θανάσης Παπαδόπουλος επικοινώνησε με το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και ζήτησε εκ μέρους των Δήμων Καλαβρύτων και Αιγιαλείας άμεσα συνάντηση με τον αναπληρωτή Υπουργό Μεταφορών, Κωνσταντίνο Κυρανάκη.
Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του δήμου, το υπουργείο πληροφόρησε τον δήμαρχο ότι:
Η αναστολή των απογευματινών δρομολογίων του Οδοντωτού αποφασίστηκε ύστερα από αίτημα που κατατέθηκε απ’ την ΕΜΑΚ μετά και από τα τελευταία περιστατικά ακινητοποίησης των συρμών.
Προκειμένου να συντηρηθούν οι συρμοί του Οδοντωτού και να περιοριστούν στο εξής οι πιθανότητες επανάληψης του φαινομένου των συχνών βλαβών σχεδιάζεται να περισταλούν τα δρομολόγια της γραμμής για ένα διάστημα
Για την πλήρη θωράκιση της ασφάλειας της γραμμής εξετάζεται η κατασκευή τριών αμυντικών σηράγγων σε σημεία που έχουν καταγραφεί προβλήματα και παράλληλα παρεμβάσεις συντήρησης σ’ όλο το μήκος του δικτύου, με υπολογιζόμενο κόστος 5 εκατομμυρίων ευρώ.
Ο δήμαρχος Καλαβρύτων ζήτησε συνάντηση με τον κ. Κυρανάκη, η οποία αναμένεται να πραγματοποιηθεί εντός της εβδομάδας.
Σε δήλωση του ανέφερε μεταξύ άλλων πως: «Εκπτώσεις στην ασφάλεια του Οδοντωτού δεν γίνονται. Η απαίτηση μας για συντήρηση των συρμών και κατασκευή έργων προστασίας στα σημεία που τα έργα αυτά είναι αναγκαία παραμένει στο ακέραιο και με μεγαλύτερη ένταση μετά και τα περιστατικά των τελευταίων μηνών. Κάτι που αναφέραμε και στον Υπουργό στη συνάντηση που είχαμε στα τέλη Αυγούστου. Ωστόσο, αν υιοθετηθεί πρόταση για προσωρινή έστω περιστολή των δρομολογίων, αυτό θα έχει πολλαπλές συνέπειες για την περιοχή μας».
