Σε μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης που θα συζητηθεί, ο πρώην πρόεδρος ΟΣΕ Γιάννος Γραμματίδης αξιολογεί το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, υποστηρίζει ότι ο ΟΣΕ «απολύτως ασφαλής δεν υπήρξε ποτέ» και πως το «μπάζωμα» στα Τέμπη δεν έγινε για λόγους συγκάλυψης γιατί η συγκάλυψη προϋποθέτει… ευφυΐα.
Δύο χρόνια συμπληρώθηκαν από την τραγωδία στα Τέμπη. Τι σηματοδοτεί για εσάς το χρονικό αυτό ορόσημο σε συνάρτηση με το γεγονός ότι διατελέσατε μεταβατικός πρόεδρος και ήρθατε σε άμεση επαφή με τις παθογένειες του ΟΣΕ;
Πέρα από την τραγικότητα του γεγονότος, το δυστύχημα των Τεμπών αποτελεί για μένα μια μοναδική ευκαιρία πλήρους ανάταξης και εκσυγχρονισμού του ελληνικού σιδηροδρόμου ώστε να παρέχει τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια, τη μέγιστη χωρητικότητα για επιβατικούς και εμπορευματικούς συρμούς, σύνδεση με τα κύρια λιμάνια της χώρας και τις ΒΙΠΕ, υπηρεσίες τουριστικών και πολιτιστικών σιδηροδρομικών διαδρομών και, τέλος, ευπρόσωπη σύνδεση με τα διευρωπαϊκά δίκτυα. Τέλος, κατά τη διάρκεια της μεταβατικής μου προεδρίας, πέρα από την προσπάθεια εκσυγχρονισμού του εκπαιδευτικού κέντρου του ΟΣΕ, ώστε να παρέχεται άρτια εκπαίδευση στα στελέχη του οργανισμού, και τη δρομολόγηση καίριων έργων επί του δικτύου, επιχείρησα να προβάλω τον ΟΣΕ στην κοινωνία σε μια εποχή που βαλλόταν και εξακολουθεί να βάλλεται πανταχόθεν.
Σχολιάστε μου το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ…
Πρόκειται για ιστορικό κείμενο, αφού για πρώτη φορά αποκαλύπτει τα πραγματικά αίτια της διαχρονικής καταρράκωσης και απαξίωσης του ελληνικού σιδηροδρόμου, όπως και καταλογίζει ευθύνες σε κάθε εταιρική αλλά και πολιτική ηγεσία, που επί δεκαετίες συνετέλεσε σε αυτό. Κατέδειξε επίσης τις ατέλειες και τις παθογένειες του σιδηροδρομικού συστήματος υποδεικνύοντας άμεσα ή έμμεσα και τους τρόπους θεραπείας τους.
Στείλατε επιστολή στον πρωθυπουργό με εισήγηση να σταματήσει η λειτουργία του σιδηροδρόμου για το κοινό για δύο χρόνια έως ότου ολοκληρωθούν τα έργα στη Θεσσαλία. Το πρόβλημα συνεπώς έγκειται στον επιβατικό και όχι στον εμπορικό σιδηρόδρομο ώστε να κινηθεί η αγορά και όχι οι επιβάτες;
Είναι αλήθεια ότι έστειλα αυτή την εμπιστευτική εισήγηση στον πρωθυπουργό μέσω του γραφείου του. Εξακολουθώ και σήμερα ακράδαντα να πιστεύω ότι θα πρέπει να σταματήσει άμεσα η λειτουργία του επιβατικού σιδηροδρόμου για δύο χρόνια, ώστε να δοθεί η ευκαιρία (α) να ολοκληρωθούν τα έργα αποκατάστασης των ζημιών στη Θεσσαλία, (β) να ολοκληρωθούν τα συστήματα ETCS και GSMR, (γ) να λειτουργήσει η σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση στο 100% του δικτύου και (δ) να ολοκληρωθεί το έργο του εκσυγχρονισμού των 95 Αυτόματων Σιδηροδρομικών Ισόπεδων Διαβάσεων (ΑΣΙΔ) στη Βόρεια Ελλάδα. Όμως, ο εμπορευματικός σιδηρόδρομος πρέπει να λειτουργεί κανονικά επί μονής γραμμής χάριν της γενικότερης οικονομίας της χώρας. Τέλος, θα λειτουργούν κανονικά και όλα τα προαστιακά δίκτυα, όπως Αθήνα – Αεροδρόμιο, Αθήνα – Κόρινθος και Αθήνα – Χαλκίδα, αφού δεν υπάρχει κανένας τεχνικός λόγος να σταματήσουν αλλά και για λόγους κοινωνικής ωφέλειας. Έχω λόγους να πιστεύω ότι ο πρωθυπουργός με το πολιτικό θάρρος που τον διακρίνει θα υιοθετήσει αυτή μου τη εισήγηση, είτε αυτούσια είτε με κάποια παραλλαγή, παραμερίζοντας κάθε πολιτικό κόστος και με γνώμονα τη μακροπρόθεσμη εξυπηρέτηση του κοινωνικού συμφέροντος και της εθνικής οικονομίας.
Οι επιβάτες πώς θα μεταβαίνουν από Αθήνα στη Θεσσαλονίκη και από Θεσσαλονίκη στην Aθήνα;
Με πούλμαν που θα λειτουργεί η Hellenic Train ή και ο ίδιος ο ΟΣΕ με τη νέα του μορφή.
Στην επιστολή σας στον πρωθυπουργό εισηγείστε το κλείσιμο του σιδηροδρόμου για δύο χρόνια ώστε το 2027 να παραδοθεί στο κοινό ένας σύγχρονος ΟΣΕ. Πώς ακριβώς θα γίνει αυτό εντός μόλις δύο ετών; Με τι κονδύλια;
Δεν ισχυρίστηκα ποτέ ότι μέσα σε δύο χρόνια θα έχουμε ένα σύγχρονο δίκτυο. Τα έργα που σας ανέφερα προηγουμένως θα ολοκληρώνονταν. Σύγχρονο σιδηρόδρομο μπορούμε να έχουμε έπειτα από 6-7 χρόνια. Στο μεταξύ όμως θα έχουμε ανάμεσα σε άλλα και μια σύγχρονη και ασφαλή διαδρομή Αθήνας – Θεσσαλονίκης, δηλαδή στον κεντρικό σιδηροδρομικό άξονα της χώρας. Τα κονδύλια έχουν ήδη εξασφαλιστεί τόσο σε κοινοτικό επίπεδο όσο και από τον κρατικό προϋπολογισμό από την εποχή ακόμη της δικής μου μεταβατικής προεδρίας.
Θα επέλθει, πιστεύετε, νέμεσις ή θα αποδοθούν οι θάνατοι τόσων αθώων σε ανθρώπινο λάθος;
Δεν μπορώ να προβλέψω τις αποφάσεις της ελληνικής δικαιοσύνης, γιατί δεν έχω πρόσβαση στους φακέλους των δικογραφιών. Θέλω να πιστεύω όμως ότι δικαιοσύνη θα αποδοθεί και ευθύνες σε κάθε άμεσα ή έμμεσα εμπλεκόμενο και ευθυνόμενο.
Έχουν καταγραφεί δεκάδες ατυχήματα αλλά και δυστυχήματα στο πέρασμα των χρόνων. Υπήρξε ποτέ ασφαλής ο ΟΣΕ;
Απολύτως ασφαλής δεν υπήρξε ποτέ, γιατί είτε καθυστερούσαν να γίνουν έργα εκσυγχρονισμού, είτε δεν γίνονταν καθόλου. Η όποια ασφάλεια υπήρχε χάρη στην εμπειρία και την εργατικότητα του προσωπικού του ΟΣΕ. Θυμίζω ότι όταν δεν υπήρχαν σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση, η λειτουργία του δικτύου βασιζόταν μόνο στην εφαρμογή του Γενικού Κανονισμού Κυκλοφορίας και στα τηλεγραφήματα. Μέχρι και το 2022 η ασφάλεια του δικτύου ήταν σχετική και μόνο από το 2023 μέχρι και σήμερα η ασφάλεια κατέστη πληρέστερη, αλλά, ας μη γελιόμαστε, όχι απόλυτη. Σήμερα λειτουργούν πέντε σύγχρονα κέντρα τηλεδιοίκησης και δύο κέντρα ελέγχου σηράγγων, με κάλυψη 80% περίπου σε σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση, όπως και σε σύγχρονη επικοινωνία μεταξύ μηχανοδηγών, μεταξύ μηχανοδηγών και σταθμαρχών και μεταξύ σταθμαρχών.
Τέλος, αν το λεγόμενο «μπάζωμα» δεν έγινε για λόγους συγκάλυψης, γιατί κατά τη γνώμη σας τελικά έγινε;
Αποκλείω την περίπτωση συγκάλυψης για τους ακόλουθους λόγους: στον χώρο βρέθηκαν πέντε διαφορετικοί φορείς (Αστυνομία, Πυροσβεστική, Στρατός, Πολιτική Προστασία και περιφέρεια) με δικά τους ο καθένας πρωτόκολλα και διαδικασίες, τα οποία και εφάρμοσαν χωρίς συντονισμό μεταξύ τους, αφού έλειπε ένα κεντρικό συντονιστικό όργανο, όπως θα έπρεπε να είναι ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ. Έτσι, μέσα στην απόλυτη σύγχυση δεν απομονώθηκε, ως όφειλε, για να απομονωθεί ο χώρος ώστε να διερευνηθούν ή να αποτυπωθούν οι συνθήκες και τα αίτια του δυστυχήματος. Ο πανικός και η σύγχυση εκατοντάδων στελεχών που ήταν εκεί παρόντα δεν άφηνε κανένα περιθώριο σκέψης για το τι έφταιξε ή τι θα έπρεπε ενδεχομένως να κρυφτεί. Η συγκάλυψη προϋποθέτει γνώση ή και υποψία κοινή σε όλους ή στους περισσότερους από τους παρόντες στον τόπο του δυστυχήματος περί του τι έφταιξε και μάλιστα σε συνθήκες πανικού και σύγχυσης. Η συγκάλυψη, τέλος, προϋποθέτει ευφυΐα όσων είχαν ή θεωρούσαν ότι είχαν την κύρια ευθύνη για τη διαχείριση της κρίσης και δεν μπορώ να γνωρίζω τον βαθμό αυτής της ευφυΐας. Τέλος, το πολιτικό προσωπικό που ήταν παρόν εκεί δεν είχε καμιά διαδικαστική αρμοδιότητα προβλεπόμενη από κάποιο πρωτόκολλο. Ήταν απλώς παρατηρητές. Πιστεύω ότι κάποιοι αφελώς ή βλακωδώς σκέφτηκαν ότι έπρεπε να αποκατασταθεί αμέσως η σιδηροδρομική κυκλοφορία και έδωσαν την εντολή να αποσυρθεί το τροχαίο υλικό από τον χώρο και να κάνουν το κομμάτι εκείνο του δικτύου και πάλι λειτουργήσιμο, χωρίς να σκεφτούν ότι με αυτή την ενέργεια θα μπορούσαν να χαθούν πολύτιμα για τη διερεύνηση του δυστυχήματος στοιχεία.
karfitsa.gr
Από την ηλεκτρονική εφημερίδα Political
