Οι σταθμοί του ΟΣΕ αποτελούν μέρος σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας, άλλα και αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας του σιδηρόδρομου, άρρηκτα συνδεδεμένοι με τις τοπικές κοινωνίες.
Θανάσης Μυλωνάς
Voria.gr.
Τα κτήρια πέτρινα, διώροφα, αρχιτεκτονική προίκα για πολλές περιοχές, δίπλα στις ράγες, τις προηγούμενες δεκαετίες ήταν σημείο αναφοράς και εργαλείο οικονομικής ανάπτυξης συνδέοντας τόπους και φέρνοντας κοντά ανθρώπους από διαφορετικές περιοχές. Οι αποβάρθες φιλοξένησαν αμέτρητες στιγμές άλλοτε με χαρές άλλοτε με λύπες, με αποχωρισμούς αλλά και επιστροφές. Από αυτές έφευγαν άνθρωποι με ένα μπόγο στο χέρι για να γίνουν μετανάστες σε άλλες χώρες και σε αυτές αποβιβάζοντας όταν επέστρεφαν στα χώματα τους. Εργαζόμενοι του μόχθου έφευγαν από τους σταθμούς για να εργαστούν σε άλλα μέρη και να επιστρέψουν με ένα καρβέλι ψωμί για τις οικογένειές τους.
Για τους ταξιδιώτες ο σταθμός είναι ο χώρος αναμονής για το τρένο, το σημείο όπου κόβουν το εισιτήριο και ανταλλάσσουν μια ζεστή καλημέρα ή καλησπέρα πριν από το ταξίδι.
Σταθμοί με ιστορία 100 και πλέον χρόνων, ξεχωρίζουν για την αρχιτεκτονική τους με κάποιους να έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα κτήρια.
Τα τελευταία χρόνια και μετά την αναστολή ή τη διακοπή των δρομολογίων αρκετοί σταθμοί εγκαταλείφθηκαν και πλέον ρημάζουν μαζί με τις αναμνήσεις όσων πέρασαν από αυτούς. Κάποιοι άλλοι που κρατήθηκαν όρθιοι χάρη στις προσπάθειες των υπαλλήλων στα εκδοτήρια τώρα κινδυνεύουν με λουκέτο και αναπόφευκτα με μαρασμό.
Η απόφαση της Hellenic Train να κλείσει μέχρι τον Μάρτιο 34 εκδοτήρια απολύοντας τους εργαζομένους σε αυτά, σηματοδοτεί ακόμη ένα χτύπημα για την ιστορία του ελληνικού σιδηροδρόμου.
Η Σοφία Μαστοράκη είναι υπάλληλος εδώ και 16 χρόνια στα εκδοτήρια του σταθμού της Ροδόπολης Σερρών, ο οποίος ξεκίνησε να λειτουργεί το 1900.
Η ίδια μεγάλωσε μέσα στα τρένα, καθώς ο πατέρας της ήταν σιδηροδρομικός υπάλληλος. Από μικρό παιδί έπαιζε με αυτά, μάθαινε για αυτά, τα αγάπησε, έγιναν ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής της. Αργότερα έγινε μέρος αυτού του θαυμαστού κόσμου, ως εργαζόμενη στο εκδοτήριο. Έχει τον σταθμό σαν δεύτερο σπίτι της, τον φροντίζει, τον καθαρίζει, περιποιείται τα λουλούδια στα παρτέρια.
«Εφόσον κλείσουν τα εκδοτήρια και απολυθούν οι εργαζόμενοι οι σταθμοί μοιραία θα ερημώσουν και στο τέλος θα καταστραφούν. Ως υπάλληλοι δεν κόβουμε μόνο εισιτήρια αλλά κρατάμε αυτούς τους τοίχους στη ζωή» αναφέρει στη Voria.gr.
Οι επιβάτες αποτελούν οικογένεια για την ίδια. Απαντά σε τηλεφωνήματα για την ώρα των δρομολογίων, κόβει τα εισιτήρια, εξυπηρετεί τον κόσμο όταν έρχεται στο σταθμό, βοηθά τους μεγαλύτερους να ανέβουν στο τρένο, κρατά τις αποσκευές, τους καλωσορίζει και τους αποχαιρετά.
«Με τους ανθρώπους έχουμε αναπτύξει όλα τα χρόνια μια ωραία σχέση, έχουμε δεθεί, τους εξυπηρετούμε, τους βοηθούμε», επισημαίνει και συνεχίζει: «Χωρίς τη φυσική παρουσία των εργαζόμενων όλα αυτά θα πάψουν να υπάρχουν».
Ο κόσμος της όμως έμελε να γκρεμιστεί δύο φορές την τελευταία διετία. Το πρώτο ισχυρό χτύπημα ήρθε στις 28 Φεβρουαρίου του 2023. Εκείνη τη μαύρη νύχτα μια εμπορική και μια επιβατική αμαξοστοιχία συγκρούστηκαν στην κοιλάδα των Τεμπών με αποτέλεσμα 57 άτομα να βρουν μαρτυρικό θάνατο και εκατοντάδες να τραυματιστούν σωματικά και ψυχικά. Το δεύτερο ήρθε πριν από λίγες ημέρες όταν δέχθηκε το τηλεφώνημα του αναδόχου, ο οποίος της ανακοίνωσε ότι η σύμβασή της θα λήξει.
«Με την ανακοίνωση της απόφασης μούδιασε το μυαλό μου, βρέθηκα σε κατάσταση σοκ ακόμη δεν μπορώ να το πιστέψω», αναφέρει η Σοφία.
Λίγα χιλιόμετρα έξω από τη Θεσσαλονίκη βρίσκεται ο σταθμός του Άδενδρου ο οποίος είναι ανάμεσα σε αυτούς που θα κλείσουν τα εκδοτήριά του.
Η Σοφία Αλεξανδρίδου εργάζεται στο εκδοτήριο του Άδενδρου την τελευταία τριετία. Ο μισθός της ενίσχυε τον οικογενειακό της προϋπολογισμό, ο οποίος, όπως λέει, ανατράπηκε μετά από ένα τηλεφώνημα.
«Η φήμη είχε κυκλοφορήσει καιρό, αλλά δεν θέλαμε να το πιστέψουμε. Όταν όμως έγινε η ενημέρωση μού ήρθε κεραμίδα. Είναι μια δύσκολη περίοδος, έχουμε ένα παιδί στην Γ’ λυκείου και ένα στο γυμνάσιο. Μέχρι πριν λίγο καιρό του λέγαμε να κάνει την προσπάθειά του και όπου περάσει εμείς θα το υποστηρίξουμε, τώρα του λέμε να βάλει τα δυνατά του να περάσει στη Θεσσαλονίκη. Έχει ανατραπεί ο οικογενειακός προϋπολογισμός. Από τη μια ημέρα στην άλλη, αλλάζει η ζωή μας», λέει.
Η ίδια νιώθει την ανάγκη να μιλήσει και εκ μέρους της Αθηνάς, της συναδέλφου της, η οποία εργάζεται στο Άδενδρο 25 χρόνια, σχεδόν μια ζωή.
«Η Αθηνά θέλει μόλις 4 χρόνια για να βγει στη σύνταξη. Έχει σοκαριστεί περισσότερο από όλους γιατί, όπως λέει, για τους νέους είναι πιο εύκολα, αλλά για εκείνη τα περιθώρια είναι στενά για να βρει δουλειά σε αυτή την ηλικία. Πρόσφατα έχασε τον άντρα της, περνούσε στον σταθμό περισσότερη ώρα από ότι στο σπίτι της, τι θα κάνει τώρα αυτή η γυναίκα;», αναρωτιέται.
Συνεχίζοντας βορειότερα η Voria.gr συναντά την Αναστασία Νταλακίδου η οποία εργάζεται στον σταθμό της Ορεστιάδας εδώ και τρία χρόνια.
«Πρόκειται για έναν μεγάλο σταθμό ο οποίος στο παρελθόν εξυπηρετούσε εκατοντάδες επιβάτες. Σταδιακά τα δρομολόγια περιορίστηκαν. Κρατώ μόνη μου όρθιο τον σταθμό. Εκδίδω εισιτήρια, απαντώ σε τηλέφωνα για πληροφορίες δρομολογίων, βοηθώ τους επιβάτες σε ό,τι χρειάζονται. Πρόσφατα κάλεσα ασθενοφόρο για έναν κύριο, ο οποίος αισθάνθηκε αδιαθεσία την ώρα που περίμενε το τρένο», αναφέρει και συνεχίζει: «Εφόσον κλείσει το εκδοτήριο ο σταθμός θα ερημώσει. Τι θα γίνει αν κάποιος πάθει κάτι, ποιος θα καλέσει ένα ασθενοφόρο, ποιος θα βοηθήσει τους ηλικιωμένους να ανέβουν στο τρένο;».
Οι εργαζόμενοι προχώρησαν σε κινητοποιήσεις και χθες Δευτέρα (17/02) τριμελής αντιπροσωπεία τους συναντήθηκε στην Αθήνα με υψηλόβαθμα στελέχη της Hellenic Train.
Η εταιρεία τούς έδωσε μεν μια νέα δίμηνη παράταση χωρίς ωστόσο να γίνεται λόγος για οριστική άρση των απολύσεων. Μάλιστα, σύμφωνα με την αρχική ανακοίνωση, οι 90 πρώτοι θα απολύονταν στις 28 Φεβρουαρίου ημέρα που συμπληρώνονται δύο χρόνια από την τραγωδία των Τεμπών.
