Ευνοϊκές προϋποθέσεις για συνταξιοδότηση με όρια ηλικίας από 58 ετών έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν οι παλαιοί ασφαλισμένοι του ΙΚΑ και κυρίως όσοι ανήκουν στις ειδικές κατηγορίες (μητέρες, βαρέα) υποβάλλοντας αίτηση συνταξιοδότησης ως το τέλος του 2023.
Κώστας Κατίκος
Ανάλογες διατάξεις ισχύουν και για παλαιούς ασφαλισμένους σε Ταμεία ΔΕΚΟ και τραπεζών (βλ. σελ. 8).
Σε όλες τις κατηγορίες η βασική προϋπόθεση για να ισχύσουν όρια ηλικίας χαμηλότερα των 7 ή των 62 ετών είναι η έναρξη ασφάλισης να έχει γίνει πριν την 1η/1/1993.
Οσοι σχεδιάζουν να αποχωρήσουν ως το τέλος του 2023 θα έχουν μεγαλύτερη ανταποδοτική σύνταξη, γιατί οι μισθοί τους θα αυξηθούν κατά το ποσοστό του πληθωρισμού του 2022 (+9,6%) και παράλληλα θα πάρουν και την αύξηση 3% για το 2024.
Για παράδειγμα:
*Ασφαλισμένος που αποχωρεί με 36 έτη το 2023 και με συντάξιμες αποδοχές 1.445 ευρώ (αναπροσαρμοσμένες με πληθωρισμό 9,6%) υποβάλλει αίτηση ως τον Δεκέμβριο. Θα πάρει 575,25 ευρώ ανταποδοτική σύνταξη και 413,76 ευρώ εθνική σύνταξη. Στο σύνολο βγαίνουν 989,01 ευρώ μικτά. Επάνω στο ποσό αυτό θα πάρει και αύξηση 3% και η τελική σύνταξη θα διαμορφωθεί στα 1.018,67 ευρώ μικτά και στα 957,55 ευρώ μετά την κράτηση ασθένειας και πριν το φόρο.
*Ασφαλισμένος που αποχωρεί με 38 έτη και με συντάξιμες αποδοχές 1.445 ευρώ (αναπροσαρμοσμένες με πληθωρισμό 9,6%) θα πάρει 648,95 ευρώ ανταποδοτική σύνταξη και 413,76 ευρώ εθνική σύνταξη. Στο σύνολο θα έχει 1.062,71 ευρώ μικτά. Επάνω στο ποσό αυτό θα πάρει και αύξηση 3% και η τελική σύνταξη θα διαμορφωθεί στα 1.094,59 ευρώ μικτά και στα 1.028,91 ευρώ μετά την κράτηση ασθένειας 6% και πριν το φόρο.
*Ασφαλισμένος που αποχωρεί με 40 έτη και με συντάξιμες αποδοχές 2.765 ευρώ (αναπροσαρμοσμένες με πληθωρισμό 9,6%) θα πάρει 1.382,78 ευρώ ανταποδοτική σύνταξη και 413,76 ευρώ εθνική. Στο σύνολο θα έχει 1.796,54 ευρώ μικτά. Επάνω στο ποσό αυτό θα πάρει και αύξηση 3% και η τελική σύνταξη θα διαμορφωθεί στα 1.850,43 ευρώ μικτά και στα 1.635 ευρώ μετά τις κρατήσεις ΕΑΣ (6%) και ασθένειας (6%) πριν το φόρο.
Προσοχή: Οσοι έχουν τις προϋποθέσεις για να συνταξιοδοτηθούν και επιλέξουν να υποβάλουν αίτηση το 2024, για να βγουν κερδισμένοι με μεγαλύτερη σύνταξη από το 2023 θα πρέπει να αποχωρήσουν όχι στις αρχές αλλά προς τα μέσα της επόμενης χρονιάς και ιδανικά προς το τέλος του 2024. Αυτό σημαίνει ότι ναι μεν θα κερδίσουν κάτι παραπάνω από τους επιπλέον μήνες ασφάλισης, πλην όμως θα έχουν καταβάλει και επιπλέον εισφορές, οι οποίες δεν θα έχουν και μεγάλη ανταπόδοση στη σύνταξη. Στην πράξη, η έξοδος για σύνταξη το 2024 δεν αποφέρει κάποιο ιδιαίτερο όφελος για κάποιον που έχει ήδη αποφασίσει και μπορεί να αποχωρήσει και εντός του 2023. Αντίθετα, οι ασφαλισμένοι που λόγω θέσης ή λόγω υψηλών μισθών επιλέξουν να παρατείνουν τη συνταξιοδότησή τους πέραν του 2023 ή και του 2024 έχουν όφελος από το να μείνουν παρά να φύγουν. Στην ίδια κατηγορία της παραμονής δηλαδή, αντί της συνταξιοδότησης, εντάσσονται και οι ασφαλισμένοι που δεν μπορούν να βγουν στη σύνταξη, γιατί δεν έχουν πιάσει ακόμη το όριο ηλικίας που προβλέπει ο νόμος για την περίπτωσή τους.
Σύνταξη μητέρων και σύνταξη με 10.500 ένσημα από το ΙΚΑ
Οι μητέρες με ένσημα ΙΚΑ πριν το 1993 μπορούν να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες συνταξιοδότησης σε ηλικίες από 56,6 ετών, εφόσον είχαν 5.500 ημέρες ασφάλισης ως το 2012 με ανήλικο τέκνο τότε και συμπληρώνουν τα παλιά όρια ηλικίας που θα έπαιρναν σύνταξη (50 ως 60 ετών για μειωμένη και πλήρη) στο διάστημα από 19/8/2015 ως 31/12/2021. Αν αργούν να πιάσουν τα νέα όρια ηλικίας για την πλήρη σύνταξη, μπορούν να αποχωρήσουν άμεσα με μειωμένη.
Για παράδειγμα, οι ασφαλισμένες που είχαν 5.500 ημέρες ασφάλισης ως το 2010 με ανήλικο τέκνο και συμπλήρωσαν το 55ο έτος το 2016 έχουν κλειδώσει τη συνταξιοδότηση με όριο ηλικίας από τα 58. Οσες έκλεισαν τα 55 το 2017 βγαίνουν με πλήρη σύνταξη στα 59,5. Με ηλικία 55 ετών ως το 2018 βγαίνουν οποτεδήποτε με μειωμένη σύνταξη.
Για σύνταξη με 10.500 «ένσημα» στο ΙΚΑ θεμελιώνουν δικαίωμα οι ασφαλισμένοι (άνδρες και γυναίκες) γεννημένοι μεταξύ 1960 και 1962 οι οποίοι συμπλήρωσαν τις ηλικίες των 58 και 59 ετών ως το 2020 και είχαν 10.500 ημέρες ασφάλισης έως το 2012. Οι εν λόγω ασφαλισμένοι αποχωρούν φέτος με τα νέα όρια ηλικίας, που είναι από 60 ως 61 ετών και 3 μήνες.
Οι 5.500 ημέρες ως το 2012 για μητέρες όπως και οι 10.500 ημέρες ως το 2012 συμπληρώνονται με εξαγορά πλασματικού χρόνου ως 1.200 μέρες για το 2011, ως 1.500 ημέρες για το 2012 και ως 400 ένσημα ανεργίας/ασθένειας για το 2010. Στις μητέρες δεν αναγνωρίζεται πλασματικός χρόνος λόγω τέκνων. Στους άνδρες συνυπολογίζεται με εξαγορά για τις 10.500 ημέρες και η στρατιωτική θητεία.
Τα όρια ηλικίας για σύνταξη με «βαρέα»
Οι ασφαλισμένοι με βαρέα ένσημα στο ΙΚΑ μπορούν να αποχωρήσουν εντός του 2023 με πλήρη ή μειωμένη σύνταξη με τις παρακάτω προϋποθέσεις:Εχουν 10.500 ένσημα συνολικά, εκ των οποίων τουλάχιστον 7.500 στα βαρέα έως και το 2012 και συμπλήρωσαν ηλικίες ως 54,5 ετών για τη μειωμένη και 56,6 ετών για πλήρη σύνταξη.
Εχουν 10.500 ένσημα συνολικά, εκ των οποίων τουλάχιστον 7.500 στα βαρέα το 2013 με ηλικία συνταξιοδότησης 58 ετών και 9 μήνες για τη μειωμένη και 60 ετών και 9 μήνες για πλήρη σύνταξη.
Εχουν 10.500 ένσημα συνολικά, εκ των οποίων τουλάχιστον 7.500 στα βαρέα ως το 2014 με ηλικία 59 ετών και 6 μήνες για τη μειωμένη και 61 ετών και 6 μήνες για πλήρη σύνταξη.
Οσοι συμπληρώνουν 10.500 ένσημα ή τα 7.500 ένσημα τα βαρέα από 1ης/1/2015 και μετά συνταξιοδοτούνται με μειωμένη στα 60 και με πλήρη στα 62.
Γυναίκες που ασφαλίστηκαν στο ΙΚΑ με βαρέα ένσημα και συμπλήρωσαν 4.500 ημέρες ασφάλισης ως το 2012, εκ των οποίων οι 3.600 με καθεστώς βαρέων και εξ αυτών οι 1.000 ημέρες στα βαρέα τα τελευταία 17 προ της συνταξιοδότησης έτη, αποχωρούν με αμετάβλητα όρια ηλικίας 55, 56 και 57 ετών. Το 2023 βγαίνουν με πλήρη σύνταξη όσες είναι γεννημένες το 1968, το 1967 και το 1966.
Ποιοι γλιτώνουν τα όρια ηλικίας για σύνταξη στα 67 και ποιοι όχι;
Τα 67 για σύνταξη γλιτώνουν, πρώτον, οι παλαιοί ασφαλισμένοι που είχαν συμπληρώσει το όριο ηλικίας και τον απαιτούμενο για τη συνταξιοδότηση χρόνο ασφάλισης ως τις 18/8/2015 και, δεύτερον, όσοι είχαν πιάσει ην παλιά ηλικία που θα έπαιρναν σύνταξη από 19/8/2015 ως 31/12/2021. Στο Δημόσιο οι ασφαλισμένοι απαιτείται να έχουν ως το 2021 συμπληρωμένα τα 35, 36, ή 37 χρόνια ασφάλισης και ανάλογα με τη διάταξη που υπάγονται να έχουν μαζί με τα χρόνια ασφάλισης συμπληρωμένες τις ηλικίες των 58 ή 59 ετών.
Θίγονται και βγαίνουν στα 62 με 40 έτη ή στα 67, αν δεν έχουν 40 έτη, οι παλαιοί ασφαλισμένοι που συμπληρώνουν την παλιά ηλικία συνταξιοδότησης μετά την 1η/1/2022, καθώς και οι νέοι μετά την 1η/1/1993 ασφαλισμένοι.
ΚΕΡΔΙΣΜΈΝΟΙ
Στις επικουρικές συντάξεις καθιερώνεται πλέον η 15ετία ως ελάχιστη χρονική προϋπόθεση για υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης και βγάζει κερδισμένους όσους από το Δημόσιο και Ταμεία ΔΕΚΟ έπρεπε να προβούν σε εξαγορές πλασματικού χρόνου για να συμπληρώσουν 35ετία, ενώ τώρα θα παίρνουν την επικουρική με όσα χρόνια έχουν, αρκεί να είναι πάνω από μια 15ετία.
ΧΑΜΈΝΟΙ
ΟΙ ασφαλισμένοι που αποχωρούν με μειωμένο όριο ηλικίας θα έχουν την ποινή μείωσης κατά 30% στην εθνική σύνταξη όσον αφορά στην κύρια σύνταξη και στο τμήμα της επικουρικής που αντιστοιχεί στα έτη ασφάλισης που είχαν ως το 2014. Στις επικουρικές η ποινή για τη μειωμένη «νομοθετείται» τώρα με το νέο ασφαλιστικό, καθώς το εφάρμοζαν οι υπηρεσίες, παρότι δεν είχε προβλεφθεί στο νόμο 4387/2016.
Τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης από το ΙΚΑΠλήρης σύνταξη μητέρων (έναρξη ασφάλισης μέχρι 31/12/1992)
