Ρεπορτάζ Κώστας Ντελέζος
Εάν δεν είχε «χτυπηθεί» η χώρα από την κακοκαιρία «Daniel», αυτές τις μέρες ο ελληνικός σιδηρόδρομος θα αποκτούσε σύγχρονη σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση, ενώ το πολυπόθητο σύστημα ETCS (European Train Control System – Ευρωπαϊκό Σύστημα Ελέγχου Συρμών) μαζί με το GSM-R θα κάλυπταν ολόκληρο το σιδηροδρομικό δίκτυο από το Μενίδι (ΣΚΑ) έως τον Προμαχώνα.
Αντί για αυτό, ο σιδηρόδρομος, εξαιτίας της πρωτοφανούς κακοκαιρίας, έχασε μέσα σε λίγες ώρες 180 χιλιόμετρα υπερσύγχρονου δικτύου, εκ των οποίων 50 χλμ. διπλής γραμμής στον άξονα Αθήνας- Θεσσαλονίκη, 80 χλμ. στο τμήμα Παλαιοφάρσαλος – Καλαμπάκα και 50 χλμ. στο τμήμα Λάρισα – Βόλος. Ο σιδηρόδρομος γύρισε τουλάχιστον έναν χρόνο πίσω, καθώς τόσο υπολογίζεται τελικά ότι θα είναι το απαιτούμενο διάστημα για την πλήρη ανάταξη του βασικού σιδηροδρομικού άξονα της χώρας που καταστράφηκε.
Νέα «πλάνα ανάγκης»
Μπροστά στη σημερινή κατάρρευση του σιδηροδρόμου, όλοι οι εμπλεκόμενοι σε αυτόν (Δημόσιο, χρήστες όπως η Hellenic Train κ.λπ.) αναθεωρούν τα σχέδιά τους και ετοιμάζουν νέα «πλάνα ανάγκης», με κοινό παρονομαστή την εξοικονόμηση πόρων και την προστασία των ζωτικών συμφερόντων τους. Στο πλαίσιο αυτό, εντείνονται και οι κόντρες μεταξύ τους, επιβεβαιώνοντας τη λαϊκή ρήση που λέει ότι «όπου υπάρχει φτώχεια, υπάρχει και γκρίνια».
Σημειώνεται ότι πριν από την τραγωδία των Τεμπών, στο τέλος του περασμένου χειμώνα, η Hellenic Train εξασφάλιζε την επιβίωσή της μέσα από έναν συνδυασμό κρατικής επιδότησης ύψους 50 εκατ. ευρώ ετησίως και εσόδων από επιβατικά και εμπορικά δρομολόγια που έφταναν περίπου στα 70 εκατομμύρια.
Τα έσοδα από τη λειτουργία εξαφανίστηκαν μετά την 28η Φεβρουαρίου 2023 και ουδέποτε ανέκαμψαν πραγματικά, καθώς τα δρομολόγια στον άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη παρέμειναν λειψά και γίνονταν με χαμηλές ταχύτητες μέσα στο καλοκαίρι. Πρόσφατα ήρθε και ο «Daniel», που διέλυσε το δίκτυο σε βαθμό που τώρα ο αρμόδιος για την υποδομή ΟΣΕ να λέει ότι θα χρειαστούν πάνω από 12 μήνες για να επιστρέψουν κανονικά τα δρομολόγια.
Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι τα τρένα να έχουν μείνει πλέον χωρίς έσοδα, αφού λόγω της καταστροφής των γραμμών δεν εκτελούνται δρομολόγια και δεν «κόβονται» εισιτήρια. Ειδικότερα, στα δρομολόγια μεταξύ Aθήνας και Θεσσαλονίκης αντιστοιχεί τουλάχιστον το 60% του κύκλου εργασιών της Hellenic Train, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι οι πωλήσεις της εταιρείας, τουλάχιστον για έναν χρόνο, θα είναι χαμηλότερες των προβλέψεων.
Διεκδικήσεις
Κάπως έτσι, ο βασικός παίκτης του ελληνικού σιδηροδρόμου, η Hellenic Train, που ανήκει στο ιταλικό Δημόσιο, ζητεί πλέον στήριξη και επιδοτήσεις από το ελληνικό Δημόσιο, ενώ απειλεί και με μέτρα περιστολής του εργασιακού κόστους, πράγμα που για τους εργαζομένους αποτελεί αιτία πολέμου.
Από την πλευρά του, το Δημόσιο, διά του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, που θα κληθεί να δαπανήσει 187 εκατ. ευρώ από τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης για την ανάταξη του σιδηροδρομικού δικτύου, εμφανίζεται «κουμπωμένο» απέναντι στις συνεχείς διεκδικήσεις των Ιταλών της Hellenic Train. Πόσω μάλλον όταν οι τελευταίοι δεν αποπληρώνουν οικονομικές υποχρεώσεις τους, ύψους άνω των 100 εκατ. ευρώ, για τη χρήση της σιδηροδρομικής υποδομής του ΟΣΕ και των τρένων που έχουν νοικιάσει από τη ΓΑΙΑΟΣΕ.
Η κατάσταση αυτή, σύμφωνα με πηγές του σιδηροδρόμου, είναι πιθανό να οδηγήσει σε επίσπευση της επαναδιαπραγμάτευσης της σύμβασης των ιταλών ιδιοκτητών της Hellenic Train με το ελληνικό Δημόσιο, που επιδοτεί με 50 εκατ. ευρώ ετησίως την εκτέλεση των «άγονων» επιβατικών δρομολογίων.
Σε μονή γραμμή και με χαμηλές ταχύτητες η σύνδεση Αθήνας και Θεσσαλονίκης
Η σιδηροδρομική σύνδεση μεταξύ Αθήνας και Θεσσαλονίκης, η οποία διακόπηκε στις αρχές Σεπτεμβρίου μετά τις πλημμύρες που προκλήθηκαν από την κακοκαιρία «Daniel», αναμένεται να ξαναλειτουργήσει για τους επιβάτες – σε μονή γραμμή και με χαμηλές ταχύτητες – στα μέσα Δεκεμβρίου.
Οι εργασίες προσωρινής αποκατάστασης του σιδηροδρομικού δικτύου θα ξεκινήσουν σύντομα. Σύμφωνα με το πρόγραμμα του ΟΣΕ, τα επιβατικά τρένα μεταξύ Αθήνας και Θεσσαλονίκης αναμένεται να ξαναρχίσουν δρομολόγια στις 15 Δεκεμβρίου, αναφέρει ο πρόεδρος του ΟΣΕ Παναγιώτης Τερεζάκης.
Στο τμήμα της Θεσσαλίας
Ολο το βάρος των ανατάξεων του δικτύου θα πέσει στο τμήμα της Θεσσαλίας, μήκους περίπου 50 χιλιομέτρων, το οποίο υπέστη σοβαρές ζημιές, με αποτέλεσμα τη διακοπή της σύνδεσης μεταξύ Αθήνας και Θεσσαλονίκης, εξηγεί ο Παναγιώτης Τερεζάκης.
Προς το παρόν, το τρένο εκτελεί δρομολόγια μόνο σε 300 χλμ. διπλής γραμμής μεταξύ Αθήνας και Λιανοκλαδίου, ενώ στο υπόλοιπο δίκτυο οι μετακινήσεις γίνονταν έως πρόσφατα με πούλμαν.
Οι εργασίες προσωρινής αποκατάστασης του σιδηροδρομικού δικτύου, σύμφωνα με στελέχη του ΟΣΕ, μπορούν να ολοκληρωθούν σε διάστημα 45 ημερών, συμπεριλαμβανομένου και του χρόνου εγκατάστασης των εργοταξίων, κάτι που σημαίνει ότι τέλος Νοεμβρίου θα αρχίσουν να κινούνται τα εμπορικά τρένα. Λίγο αργότερα, στα μέσα Δεκεμβρίου και εφόσον εξομαλυνθεί η κατάσταση σε Πειραιά και Θεσσαλονίκη με τα εμπορεύματα, θα ξεκινήσουν και τα επιβατικά τρένα.
Εμπορευματικά
Σύμφωνα με τον κ. Τερεζάκη, η γραμμή για τα εμπορευματικά τρένα που κινούνται με ντιζελοκίνητες μηχανές θα πρέπει να έχει αποκατασταθεί εντός των επόμενων 40 ημερών. Πρόκειται για μια προσωρινή γραμμή που θα εξυπηρετεί ταχύτητες έως 80 χλμ./ώρα. Κύριο μέλημα είναι να κυκλοφορήσουν σύντομα τα εμπορευματικά τρένα, καθώς οι σταθμοί του Ικονίου, του Θριασίου και του ΟΛΘ έχουν κατακλυστεί από χιλιάδες containers. Από τη διακοπή του σιδηροδρομικού δρομολογίου, τα κοντέινερ της COSCO συνέχισαν να συσσωρεύονται στον Πειραιά, ενώ σήμερα πολλά φορτηγά πλοία κινούνται πλέον προς το λιμάνι της Κροατίας.
Στο μεταξύ, θα ξεκινήσει να κατασκευάζεται – ανατάσσεται η γραμμή ανόδου προς τη Θεσσαλονίκη, για την οποία εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν περίπου 11 μήνες μέχρι την ολοκλήρωσή της, ενώ στη συνέχεια, στους επόμενους 11 μήνες, θα ακολουθήσει η ίδια διαδικασία και για τη γραμμή καθόδου προς την Αθήνα.
Εργασίες
Ηδη, οι πρώτες τέσσερις εταιρείες που ασχολούνται με σιδηροδρομικά έργα ξεκινούν τις εργασίες προσωρινής αποκατάστασης της γραμμής στο τμήμα Δομοκός – Λάρισα. Ειδικότερα, στο τμήμα αυτό του σιδηροδρομικού ΠΑΘΕ (μήκους 50 χλμ. σε διπλή σιδηροδρομική γραμμή), έπειτα από σχετική πρόσκληση του ΟΣΕ κλήθηκαν να εργαστούν οι εταιρείες Ξανθάκης ΑΤΕ, Σιδηροδρομικά Εργα ΑΤΕ, ΤΕΣ ΑΕ και Ρήγας Τεχνική ΑΕ.
Να σημειωθεί ότι μόνο το κόστος της προσωρινής αποκατάστασης της γραμμής ανέρχεται σε 14 εκατ. ευρώ και αφορά εργασίες κυρίως για την αποκατάσταση της επιδομής, η οποία καταστράφηκε από αστοχία των υδραυλικών μελετών.
Οπως επισημαίνεται αρμοδίως, τα τελευταία έντονα πλημμυρικά φαινόμενα δείχνουν ότι προτού προχωρήσουν τα έργα πλήρους αποκατάστασης του δικτύου θα πρέπει να εκπονηθούν νέες υδραυλικές μελέτες. Στις μελέτες αυτές θα ληφθούν υπόψη και όλα τα νέα δεδομένα των πλημμυρών, τα οποία θα πρέπει να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει ο σιδηρόδρομος και ειδικότερα ο διαχειριστής του δικτύου (ΟΣΕ).
.ot.gr
