Μικρότερα όρια ηλικίας ως 5 ή και 9 έτη μαζί και μεγαλύτερη σύνταξη με κέρδος που αγγίζει τα 250 ευρώ το μήνα κρύβουν οι εξαγορές πλασματικού χρόνου ασφάλισης από τους ασφαλισμένους.
Κώστας Κατίκος
Οι παλαιοί πριν το 1993 ασφαλισμένοι βγαίνουν διπλά ωφελημένοι, καθώς με την προσθήκη πλασματικού χρόνου μπορούν να διαμορφώσουν και ευνοϊκότερες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης για να βγουν πριν τα 67 ή πριν τα 62, αλλά και να πάρουν μεγαλύτερη σύνταξη.
Οι νέοι μετά το 1993 ασφαλισμένοι βοηθούνται από τα πλασματικά να συμπληρώσουν τα 40 έτη και έτσι να κατεβάσουν το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 67 στα 62, κερδίζοντας επίσης και μεγαλύτερη σύνταξη.
Στα κατά είναι το κόστος εξαγοράς που ακριβαίνει όσο μεγαλύτερος είναι ο μισθός ή όσο υψηλότερη είναι η εισφορά που πληρώνουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες.
Οι πλασματικοί χρόνοι αξιοποιούνται για να συμπληρωθούν οι εξής συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις:
*Η 40ετία σε όλα τα Ταμεία, οποτεδήποτε, από παλαιούς (ως το 1992) και νέους (από 1ης/1/1993) ασφαλισμένους.
*Η 35ετία σε ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ ως το 2012.
*Η 25ετία στο Δημόσιο μέχρι το 2010.
*Η 25ετία στο Δημόσιο για το 2011 και το 2012, καθώς και τα 36 ή 37 έτη μετά το 2012.
*Τα 21 και 23 έτη στο Δημόσιο για τους τρίτεκνους γονείς στα έτη 2011 και 2012.
*Η 25ετία ως το 2012 σε Ταμεία ΔΕΚΟ ή τραπεζών για μητέρες.
*Οι 5.500 ημέρες ασφάλισης ως το 2012 για μητέρες με ανήλικο τέκνο.
Οι ασφαλισμένοι του ΙΚΑ και άλλων Ταμείων του ιδιωτικού τομέα θα πρέπει να ζητούν πλασματικά έτη και για προσαύξηση της σύνταξης, αλλά και για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, δηλαδή να συμπληρώσουν τον συντάξιμο χρόνο που τους λείπει για να αποχωρήσουν.
Στο Δημόσιο οι ασφαλισμένοι, εφόσον έχουν θεμελιώσει δικαίωμα με τον πραγματικό συντάξιμο χρόνο που έχουν στην υπηρεσία τους, έχουν δικαίωμα να αναγνωρίσουν πλασματικό χρόνο μόνον για προσαύξηση σύνταξης.
Με την προσθήκη πλασματικού χρόνου οι ασφαλισμένοι μπορούν να κερδίσουν τρία πράγματα:Να κατεβάσουν κατά 5 χρόνια το γενικό όριο ηλικίας συνταξιοδότησης (στα 62 αντί 67) και ως 9 χρόνια τα ειδικά όρια ηλικίας, όπως οι μητέρες με ανήλικο για σύνταξη με πλασματικά έτη στα 58 αντί 67.
Να πάρουν αύξηση στην κύρια σύνταξη, καθώς οι χρόνοι που αναγνωρίζονται ανεβάζουν τον συνολικό χρόνο ασφάλισης και τα ποσοστά αναπλήρωσης, αλλά και στην επικουρική.
Να μεταφέρουν τα πλασματικά με ξεχωριστή αίτηση και στην επικουρική ασφάλιση πετυχαίνοντας την απονομή της επικουρικής τους νωρίτερα και με υψηλότερο ποσό. Για παράδειγμα, αντί να περιμένουν την επικουρική στα 67, να την πάρουν στα 62 μαζί με την κύρια, προσθέτοντας τον πλασματικό χρόνο και στην επικουρική ασφάλιση.
Το κόστος εξαγοράς για τους μισθωτούς είναι 20% επί του μισθού κατά το μήνα υποβολής της αίτησης ή του τελευταίου 12μήνου εφόσον δεν υπάρχει σταθερή απασχόληση. Σε περιπτώσεις ανεργίας ή μερικής απασχόλησης υπολογίζεται με εισφορά 20% επί του κατώτατου μισθού. Με τον κατώτατο μισθό στα 780 ευρώ από την 1η Απριλίου 2023 το ελάχιστο κόστος εξαγοράς πλασματικού χρόνου είναι στα 156 ευρώ το μήνα για τις αιτήσεις από 1ης/4/2023 και μετά. Για τις παλαιότερες (που ο κατώτατος μισθός ήταν 713 ευρώ), το ελάχιστο κόστος είναι 142,6 ευρώ το μήνα.
Για το Δημόσιο για τις αιτήσεις που υποβάλλονται από 1ης/1/2020 και μετά, η εξαγορά γίνεται με εισφορά 20% επί του μισθού. Για τις αιτήσεις ως 31/12/2016, το κόστος είναι 6,67%, στις αιτήσεις του 2017 το κόστος είναι 10%, για το 2018 είναι 13,34%, και για το 2019 16,67%.
Για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αγρότες ο κάθε μήνας αναγνώρισης κοστίζει όσο και η μηνιαία εισφορά για τον κλάδο σύνταξης.
Πώς βγαίνει κέρδος ως 245 ευρώ στη σύνταξη
Ιδού κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα για το κέρδος από τα πλασματικά έτη:Ασφαλισμένος με 35 χρόνια ασφάλισης και συντάξιμες αποδοχές 1.580 ευρώ θα πάρει σύνταξη 1.003 ευρώ μικτά. Αν αναγνωρίσει 2 χρόνια, θα βγει με 37 έτη και σύνταξη 1.083 ευρώ, δηλαδή κέρδος 8% λόγω πλασματικών ετών.
Ασφαλισμένος με 37 χρόνια ασφάλισης και συντάξιμες αποδοχές 1.580 ευρώ, θα πάρει σύνταξη 1.083 ευρώ μικτά. Αν αναγνωρίσει 3 χρόνια, θα βγει με 40 έτη και σύνταξη 1.204 ευρώ, δηλαδή κέρδος 121 ευρώ το μήνα ή 11,17% αύξηση σύνταξης λόγω πλασματικών ετών.
Ασφαλισμένος με 36 χρόνια ασφάλισης και συντάξιμες αποδοχές 1.940 ευρώ θα πάρει σύνταξη 1.186 ευρώ μικτά. Αν αναγνωρίσει 2 χρόνια για να βγει με 38 έτη, θα πάρει σύνταξη 1.285 ευρώ, δηλαδή θα συνταξιοδοτηθεί με μεγαλύτερη σύνταξη κατά 99 ευρώ το μήνα ή με αύξηση κατά 13,85% λόγω πλασματικών ετών.
Ασφαλισμένος με 37 χρόνια ασφάλισης και συντάξιμες αποδοχές 3.200 ευρώ θα πάρει σύνταξη 1.769 ευρώ μικτά. Αν αναγνωρίσει 3 χρόνια για να βγει με 40 έτη, θα πάρει σύνταξη 2.014 ευρώ, δηλαδή θα συνταξιοδοτηθεί με μεγαλύτερη σύνταξη κατά 245 ευρώ το μήνα ή με αύξηση κατά 8,35% λόγω πλασματικών ετών.
Εξτρα μία 3ετία για σύνταξη με 15 έτη
Με ειδική διάταξη νόμου προβλέφθηκε έξτρα χρόνος ως 3 έτη με προαιρετική ασφάλιση για να θεμελιώσουν δικαίωμα σύνταξης λόγω γήρατος με τις ελάχιστες προϋποθέσεις οι ασφαλισμένοι που έχουν πραγματοποιήσει 500 ημέρες ασφάλισης την τελευταία 5ετία πριν την υποβολή αίτησης. Χρήση αυτής της δυνατότητας μπορούν να κάνουν όσοι έχουν εξαντλήσει τους πλασματικούς χρόνους και παρ’ όλα αυτά δεν συμπληρώνουν τις 4.500 ημέρες ασφάλισης ή 15 έτη για να πάρουν σύνταξη. Δικαίωμα προαιρετικής ασφάλισης για σύνταξη σύμφωνα με τον γενικό κανόνα έχουν όσοι πραγματοποίησαν τουλάχιστον 3.000 ημέρες ασφάλισης, οποτεδήποτε, ή 1.500 ημέρες, εκ των οποίων 300 στα 5 τελευταία έτη. Με τη νέα διάταξη θα μπορούν να αιτηθούν προαιρετική ασφάλιση για σύνταξη και όσοι έχουν πραγματοποιήσει 500 ημέρες ασφάλισης στην τελευταία 5ετία και τους λείπουν ως 3 χρόνια για να συμπληρώσουν τη 15ετία για σύνταξη γήρατος.
Πότε είναι καλό να γίνεται η αίτηση; Πώς εξοφλούνται τα πλασματικά έτη; Δίδεται έκπτωση αν η πληρωμή τους γίνει εφάπαξ;
Η αίτηση για την αναγνώριση πλασματικού χρόνου μπορεί να υποβληθεί τώρα και να ενεργοποιηθεί αργότερα, κοντά στη συνταξιοδότηση. Η εξαγορά συμφέρει να γίνει νωρίς και πάντως όταν οι ασφαλισμένοι έχουν χαμηλούς μισθούς, γιατί αν αυξηθούν οι αποδοχές θα πληρώσουν και περισσότερα.
Η αίτηση που θα γίνει πριν τη συνταξιοδότηση είναι ισχυρή και δεν μπορεί να ακυρωθεί, ακόμη και αν στο μέλλον περιοριστούν με νόμο οι αναγνωρίσεις πλασματικών ετών.
Οι εξαγορές μπορούν να πληρωθούν είτε εφάπαξ από τα αναδρομικά της σύνταξης είτε με δόσεις και παρακράτηση του 25% της σύνταξης ως την εξόφληση. Για παράδειγμα, με κόστος εξαγοράς πλασματικού χρόνου 5.000 ευρώ και σύνταξη 1.100 ευρώ, η παρακράτηση (25%) είναι 275 ευρώ το μήνα, που σημαίνει ότι για 18 μήνες, που είναι το διάστημα μέχρι να εξοφληθούν οι 5.000 ευρώ, η σύνταξη θα είναι 825 ευρώ.
Αν η εξόφληση γίνει εφάπαξ, παρέχεται έκπτωση 2% για κάθε έτος που αναγνωρίζεται, δηλαδή τα 5 πλασματικά έτη αν πληρωθούν σε μία δόση έχουν έκπτωση 10%.
Σύνταξη: Οι 12 κατηγορίες των πλασματικών ετών ασφάλισης
