Συντάξεις: Μόνιμες αυξήσεις συντάξεων με ποσοστά από 3,5% ως 4% κατά μέσο όρο έρχονται για τους συνταξιούχους την επόμενη 5ετία με ετήσιες αυξήσεις της τάξης των 400-600 ευρώ.
Κώστας Κατίκος
Η αύξηση 7,75% που δόθηκε φέτος είναι η πρώτη που εφαρμόζεται μετά το 12ετές πάγωμα και τις περικοπές συντάξεων, και σύμφωνα με το νόμο 4670/2020 δεν θα είναι η μόνη, καθώς από την 1/1/2023 και για κάθε έτος οι συντάξεις θα έχουν αυξήσεις.
Το ποσοστό αύξησης για το 2024 θα καθοριστεί με την ίδια «συνταγή» όπως και φέτος, και θα ληφθεί υπ’ όψιν το άθροισμα πληθωρισμού και ανάπτυξης του 2023 διά του 2.
Το μίγμα των αυξήσεων από το 2025 και μετά αλλάζει και οι συνάξεις θα αυξάνονται με το μέσο όρο της αύξησης των μισθών.
Για το 2023 η πρόβλεψη της κυβέρνησης είναι για ανάπτυξη 1,8% και πληθωρισμό 5,2%, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνει εκτίμηση για ανάπτυξη 1% και πληθωρισμό 6%. Με βάση τις δύο αυτές προβλέψεις από τις πλέον επίσημες πηγές (υπουργείο Οικονομικών και Ευρωπαϊκή Επιτροπή) και σύμφωνα με τον τύπο υπολογισμού της αύξησης των συντάξεων που είναι το άθροισμα ανάπτυξης και πληθωρισμού διά του 2, οι αυξήσεις στις συντάξεις για τα 2024 θα είναι μεταξύ του 3,5% αν επαληθευτούν οι εκτιμήσεις του υπουργείου Οικονομικών, και 4% αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Στους πίνακες που επεξεργάστηκε το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις» οι αυξήσεις του 2024 υπολογίστηκαν με ποσοστό 3,5%.
Από το 2025 ως και το 2028 οι αυξήσεις εκτιμάται ότι θα κινηθούν γύρω στο 4% με βάση μια μέση αύξηση μισθών ίδιου περίπου μεγέθους (4% κατά μέσο όρο).
Αν λάβει κανείς υπ’ όψιν ότι στην τριετία 2019 – 2022 η ονομαστική αύξηση στον μέσο μισθό έφτασε στο 12,4%, και ότι η αύξηση αυτή προέκυψε κυρίως στα έτη 2021 και 2022, τότε γίνεται αντιληπτό ότι είναι ρεαλιστική η εκτίμηση για μια ετήσια μέση αύξηση μισθών της τάξης του 4% από το 2024 και μετά που θα φέρει αυξήσεις 4% στις συντάξεις από το 2025 και μετά.
Με βάση τα παραπάνω δεδομένα για την προσεχή 5ετία οι αυξήσεις που θα έχουν οι συνταξιούχοι θα διαμορφωθούν στο 3,5% για τα 2024 και στο 4% κατά μέσο όρο από το 2025 ως και το 2028.
Το ξεπάγωμα των αυξήσεων με το πολύ δυνατό ξεκίνημα του 7,75% για το 2023 θα έχει και συνέχεια έστω και με χαμηλότερα ποσοστά. Οι συνταξιούχοι βγαίνουν πολλαπλά κερδισμένοι καθώς το εισόδημά τους θα βελτιώνεται χρόνο με τον χρόνο, ενώ όσοι έχουν προσωπική διαφορά θα δουν πιο γρήγορα πραγματικές αυξήσεις στην τσέπη.
Για παράδειγμα:
*Συνταξιούχος που με την αύξηση 7,75% για το 2023 παίρνει εθνική και ανταποδοτική σύνταξη 1.140 ευρώ και έχει υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς 30 ευρώ θα καταφέρει να την μηδενίσει με τις αυξήσεις του 2024. Με ένα 3,5% η σύνταξή του θα ανέλθει στα 1.180 ευρώ, ενώ σήμερα παίρνει μαζί με την προσωπική διαφορά 1.170 ευρώ. Το κέρδος για το 2024 θα είναι 10 ευρώ.
*Συνταξιούχος που με την αύξηση 7,75% για το 2023 παίρνει εθνική και ανταποδοτική σύνταξη 980 ευρώ και έχει υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς 70 ευρώ (σύνολο 1.050 ευρώ) θα καταφέρει να μηδενίσει την προσωπική διαφορά με τις αυξήσεις που θα πάρει το 2024 και το 2025. Με ένα 3,5% το 2024, η σύνταξή του θα ανέλθει στα 1.014 ευρώ και η προσωπική διαφορά θα μειωθεί στα 36 ευρώ, οπότε θα έχει πάλι σύνολο 1.050 ευρώ. Με αύξηση 4% το 2025, η σύνταξη από τα 1.014 ευρώ θα ανέλθει στα 1.055 ευρώ που σημαίνει ότι μηδενίζει την προσωπική διαφορά και έχει καθαρή αύξηση 5 ευρώ.
Προσοχή: Στις αυξήσεις του 2023 θα υπάρξει και συμπλήρωμα περίπου 0,5% που θα εξακριβωθεί ως το φθινόπωρο με τα τελικά στοιχεία για την πορεία της οικονομίας το 2022. Το συμπλήρωμα θα πληρωθεί με τις αυξήσεις του 2024 μεγιστοποιώντας και τα οφέλη για τους συνταξιούχους.
Συντάξεις: Ερώτηση & Απάντηση
Υπάρχει η περίπτωση να ξαναπαγώσουν οι αυξήσεις στις συντάξεις αν υπάρξουν δυσμενείς εξελίξεις στην οικονομία; Για παράδειγμα, τι αύξηση θα πάρουν οι συνταξιούχοι αν αντί ανάπτυξης υπάρχει μικρή ύφεση, και αν οι μισθοί δεν βελτιωθούν παρά ελάχιστα; Τι γίνεται σε αυτή την περίπτωση με τις προσωπικές διαφορές;
Για να παγώσουν εκ νέου οι αυξήσεις στις συντάξεις θα πρέπει να αλλάξει ο νόμος και να «απαγορευθούν εκ νέου οι αυξήσεις. Ο λόγος που επανήλθαν οι αυξήσεις συντάξεων είναι διότι αποτελούν το λεγόμενο μέρισμα ανάπτυξης που θα πρέπει να διανέμεται στους πολίτες. Για να αλλάξει ο νόμος θα πρέπει να αποφασιστεί ότι τέτοιο μέρισμα δεν θα παίρνουν οι συνταξιούχοι, πράγμα απίθανο. Στην περίπτωση ύφεσης -που για το κοντινό μέλλον είναι έξω από όλες τις προβλέψεις- οι συντάξεις θα έχουν ουσιαστικά μηδενικές αυξήσεις. Σε καμία περίπτωση δεν θα υπάρξουν μειώσεις, καθώς ο νόμος προβλέπει ότι σε περίπτωση αρνητικών μεταβολών οι συντάξεις δεν θα αυξάνονται. Το αρνητικό ενδεχόμενο στο σενάριο των μηδενικών αυξήσεων είναι ότι οι συνταξιούχοι θα καθυστερήσουν να ξεφορτωθούν την προσωπική διαφορά.
Συντάξεις: Οι αυξήσεις από το 2024 ως το 2028
Οι συνταξιούχοι που πήραν ήδη από φέτος τις πρώτες αυξήσεις θα μεγιστοποιούν τα οφέλη χρόνο με το χρόνο.
Οσοι δεν είδαν ακόμη κέρδος επειδή πρέπει να καλύψουν την προσωπική διαφορά, θα το καταφέρουν από το 2024 και μετά.
Σύμφωνα με τους πίνακες που επεξεργάστηκε και δημοσιεύει το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις»:
*Προσωπική διαφορά 100 ευρώ σε σύνταξη 900 ευρώ, μηδενίζεται το 2024.
*Προσωπική διαφορά 170 ευρώ σε σύνταξη 1.200 ευρώ, μηδενίζεται το 2025.
*Προσωπική διαφορά 200 ευρώ σε σύνταξη 980 ευρώ, μηδενίζεται το 2026.
Για παράδειγμα:
1.Σύνταξιούχος που είχε 900 ευρώ σύνταξη με προσωπική διαφορά 100 ευρώ ως το 2022 (σύνολο 1.000 ευρώ) με την αύξηση 7,75% για το 2023 κατέβασε την προσωπική διαφορά στα 30 ευρώ και ανέβασε τη σύνταξη στα 970 ευρώ. Με αύξηση 3,5% για το 2024, η σύνταξη θα διαμορφωθεί στα 1.004 ευρώ και η προσωπική διαφορά μηδενίζεται. Με αύξηση 4% από το 2025 ως το 2028 η σύνταξη θα ανέλθει στα 1.174 ευρώ.
2.Σύνταξιούχος που ως το 2022 είχε 1.200 ευρώ σύνταξη με προσωπική διαφορά 170 ευρώ (σύνολο 1.000 ευρώ) με την αύξηση 7,75% για το 2023 κατέβασε την προσωπική διαφορά στα 77 ευρώ και ανέβασε τη σύνταξη στα 1.293 ευρώ. Με αύξηση 3,5% για το 2024, η σύνταξη θα διαμορφωθεί στα 1.338 ευρώ και η προσωπική διαφορά θα μειωθεί στα 32 ευρώ. Με αύξηση 4% το 2025 η σύνταξη θα ανέλθει στα 1.392 ευρώ και η προσωπική διαφορά μηδενίζεται με καθαρή αύξηση σύνταξης 22 ευρώ (από τα 1.370 ευρώ στα 1.392 ευρώ). Με τις αυξήσεις ως το 2028 ο συνταξιούχος θα φτάσει να παίρνει 1.566 ευρώ.
3.Συνταξιούχος που ως το 2022 είχε 980 ευρώ σύνταξη με προσωπική διαφορά 200 ευρώ (σύνολο 1.180 ευρώ) με την αύξηση 7,75% για το 2023 κατέβασε την προσωπική διαφορά στα 124 ευρώ και ανέβασε τη σύνταξη στα 1.056 ευρώ. Με αύξηση 3,5% για το 2024, και 4% το 2025 η σύνταξη θα διαμορφωθεί στα 1.137 ευρώ και η προσωπική διαφορά θα μειωθεί στα 56 ευρώ. Με την αύξηση 4% το 2026 η σύνταξη θα ανέλθει στα 1.182 ευρώ και η προσωπική διαφορά μηδενίζεται. Με τις αυξήσεις ως το 2028 ο συνταξιούχος θα φτάσει να παίρνει 1.279 ευρώ.
