Ερωτήσεις και απαντήσεις στο σχέδιο δράσης για την ενίσχυση των υπεραστικών και διασυνοριακών σιδηροδρομικών μεταφορών επιβατών
Ποιες ενέργειες σχεδιάζει η Επιτροπή για την ενίσχυση των επιβατικών σιδηροδρόμων;
Αυτό το σχέδιο δράσης συμπληρώνει τη στρατηγική της Επιτροπής για τη βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα , η οποία θέτει φιλόδοξα ορόσημα για τις σιδηροδρομικές μεταφορές. Βασίζεται στις εμπειρίες και τα ευρήματα του Ευρωπαϊκού Έτους Σιδηροδρόμων 2021 .
Επικεντρώνεται σε δύο βασικούς πυλώνες:
Την πλήρη και ορθή εφαρμογή του υφιστάμενου ρυθμιστικού πλαισίου της ΕΕ για τους σιδηροδρόμους, συμπεριλαμβανομένης της κατάργησης τυχόν περιττών εθνικών κανόνων.
Η άρση των εμποδίων στις υπεραστικές και διασυνοριακές σιδηροδρομικές υπηρεσίες επιβατών.
Το σχέδιο δράσης είναι ένας οδικός χάρτης για τα επόμενα χρόνια με στόχο να καταστήσει τα διασυνοριακά σιδηροδρομικά ταξίδια μεγάλων αποστάσεων πιο ελκυστικά για πολλούς περισσότερους ευρωπαίους επιβάτες, ιδίως κάνοντας τα σιδηροδρομικά ταξίδια ταχύτερα, συχνότερα και πιο οικονομικά.
Αυτό το σχέδιο δράσης ανακοινώνει μια πολυτροπική νομοθετική πρόταση το 2022 για τη βελτίωση, μεταξύ άλλων, της έκδοσης εισιτηρίων για υπεραστικές, διασυνοριακές σιδηροδρομικές μετακινήσεις στην Ευρώπη. Ο προγραμματισμός και η κράτηση διασυνοριακών ταξιδιών με τρένο πρέπει να γίνουν ευκολότεροι και πιο φιλικοί προς τον χρήστη, δίνοντας τη δυνατότητα στους επιβάτες να βρίσκουν γρήγορα το καλύτερο διαθέσιμο εισιτήριο στην καλύτερη τιμή, με καλύτερη προστασία όταν ένα ταξίδι διακόπτεται. Αυτή η πρωτοβουλία αποσκοπεί στη βελτίωση της ανταλλαγής δεδομένων μεταξύ των παρόχων κινητικότητας και στη διευκόλυνση της σύναψης εμπορικών συμφωνιών μεταξύ σιδηροδρομικών επιχειρήσεων και τρίτων πωλητών εισιτηρίων, ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο τη διαθεσιμότητα εισιτηρίων τρένων. Αυτό θα επιτρέψει επίσης στους επιβάτες να αγοράσουν ένα εισιτήριο για ταξίδια που συνδυάζουν ταξίδια με τρένο με τοπικά μέσα μαζικής μεταφοράς και άλλες επιλογές κινητικότητας.
Τέλος, το σχέδιο δράσης περιέχει επίσης μέτρα για τη βελτίωση της λειτουργίας του σιδηροδρομικού δικτύου κατά τρόπο που θα καθιστούσε πιο προσιτές τις σιδηροδρομικές μετακινήσεις. Η Επιτροπή θα διερευνήσει τις δυνατότητες απαλλαγής από τον ΦΠΑ σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση για τις διεθνείς σιδηροδρομικές διαδρομές. Το 2023, η Επιτροπή θα εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές για τον καθορισμό των τελών πρόσβασης στη γραμμή που ενισχύουν τις προσιτές διασυνοριακές μετακινήσεις τρένων. Οι υψηλές και ποικίλες χρεώσεις μπορούν να εμποδίσουν τη δημιουργία νέων υπηρεσιών, καθιστώντας την αγορά λιγότερο ελκυστική για νέους παίκτες, με αποτέλεσμα λιγότερο ανταγωνισμό που είναι πιθανό να έχει αρνητικές επιπτώσεις στις τιμές των εισιτηρίων.
Προκειμένου ιδίως οι νέοι να επιλέγουν σιδηροδρομικούς ή άλλους βιώσιμους τρόπους μεταφοράς, το σχέδιο δράσης προτείνει την τροποποίηση των ισχυόντων κανόνων επιστροφής εξόδων Erasmus για την προώθηση της χρήσης σιδηροδρομικών ταξιδιών σε σημεία ανταλλαγής Erasmus.
Μαζί με το σχέδιο δράσης, η Επιτροπή παρουσιάζει σήμερα πρόταση για την αναθεώρηση του κανονισμού για το διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών (ΔΕΔ-Μ), προκειμένου να διασφαλιστεί επαρκής χωρητικότητα υψηλής ταχύτητας και συνδέσεις . Προτείνει, μεταξύ άλλων μέτρων, ελάχιστη ταχύτητα 160 km/h για το κεντρικό δίκτυο, καθώς και αυξημένες προσπάθειες για την καλύτερη σύνδεση των αεροδρομίων με τους σιδηροδρόμους.
Από το 2022, ο σιδηροδρομικός τομέας θα ενθαρρύνεται να υποβάλλει προτάσεις για διασυνοριακές πιλοτικές υπηρεσίες. Η Επιτροπή στοχεύει να υποστηρίξει 15 διασυνοριακές πιλοτικές υπηρεσίες ως ευκαιρία να δοκιμαστούν ορισμένα από τα μέτρα που προσδιορίζονται στο σχέδιο δράσης.
Γιατί η Επιτροπή εγκρίνει τώρα το σχέδιο δράσης;
Κατά τη διάρκεια της COP26 στη Γλασκώβη τον περασμένο μήνα, ο κόσμος συμφώνησε ότι πρέπει να επιταχύνουμε τις προσπάθειες για να παραμείνουμε κοντά στο σενάριο +1,5 βαθμού για την υπερθέρμανση του πλανήτη. Οι σιδηρόδρομοι αποτελούν μέρος της λύσης, καθώς ευθύνονται για λιγότερο από το 0,4% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που σχετίζονται με τις μεταφορές στην ΕΕ. Αυτό τον καθιστά μία από τις πιο βιώσιμες μορφές μεταφοράς επιβατών και εμπορευμάτων και κλειδί για τη φιλοδοξία της ΕΕ να γίνει κλιματικά ουδέτερη έως το 2050. Μεταξύ άλλων πλεονεκτημάτων, ο σιδηρόδρομος είναι εξαιρετικά ασφαλής και συνδέει ανθρώπους και επιχειρήσεις σε ολόκληρη την ΕΕ μέσω του Διευρωπαϊκού Δίκτυο μεταφορών (ΔΕΔ-Τ). Σε αυτό το πλαίσιο, η Επιτροπή ανακοίνωσε αυτό το σχέδιο δράσης για την ενίσχυση των υπεραστικών και διασυνοριακών σιδηροδρομικών μεταφορών επιβατών στη στρατηγική της για την αειφόρο και έξυπνη κινητικότητα του Δεκεμβρίου 2020. Για την επίτευξη των φιλόδοξων ορόσημων για τις σιδηροδρομικές μεταφορές που περιέχονται σε αυτό, το Σχέδιο Δράσης στοχεύει στην καλύτερη χρήση του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Σιδηροδρομικού Χώρου για την τόνωση του ανταγωνισμού και των καινοτόμων, οικονομικά προσιτών σιδηροδρομικών υπηρεσιών και την παρουσίαση ενός προγράμματος για την άρση των κύριων εμποδίων που εξακολουθούν να εμποδίζουν τη δημιουργία και τη λειτουργία υπεραστικών διασυνοριακών σιδηροδρομικών μεταφορών επιβατών.
Πώς μπορούν τα κράτη μέλη να βοηθήσουν στην εφαρμογή του σχεδίου δράσης;
Τα κράτη μέλη μπορούν πρωτίστως να διασφαλίσουν την πλήρη και ορθή εφαρμογή του υφιστάμενου ρυθμιστικού πλαισίου της ΕΕ για τους σιδηροδρόμους, συμπεριλαμβανομένης της κατάργησης τυχόν περιττών εθνικών κανόνων. Εδώ, τα κράτη μέλη πρέπει να μεταφέρουν και να εφαρμόσουν πλήρως και σωστά τη νομοθεσία της ΕΕ και να μεριμνήσουν για την κατάργηση των περιττών εθνικών κανόνων. Επιπλέον, η νομοθεσία της ΕΕ για τους σιδηροδρόμους δίνει στα κράτη μέλη άφθονη ευκαιρία να ενεργούν σε βασικά ζητήματα, όπως τα τέλη πρόσβασης τροχιάς, η κοινή χρήση δεδομένων και οι απαιτήσεις άδειας μεταπώλησης εισιτηρίων σε συμβάσεις δημόσιας υπηρεσίας και άλλες νομικά δεσμευτικές πράξεις, καθεστώτα κρατικών ενισχύσεων χωρίς διακρίσεις για την παροχή κινήτρων διαθεσιμότητα τροχαίου υλικού και ο συντονισμός των διασυνοριακών σιδηροδρομικών διαδρομών μεταξύ των διαχειριστών υποδομής.
Πώς μπορεί ο σιδηροδρομικός τομέας να βοηθήσει στην εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης;
Ενδιαφερόμενα μέρη όπως σιδηροδρομικές επιχειρήσεις, διαχειριστές υποδομής, ρυθμιστικοί φορείς και τρίτοι πωλητές εισιτηρίων έχουν να διαδραματίσουν βασικό ρόλο στην ορθή εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για τους σιδηροδρόμους, όπως το Τέταρτο Σιδηροδρομικό Πακέτο. Με τις 15 προβλεπόμενες πιλοτικές υπηρεσίες, η Επιτροπή σκοπεύει να προσφέρει στους ενδιαφερόμενους την ευκαιρία να δοκιμάσουν τα μέτρα του σχεδίου δράσης πολύ βραχυπρόθεσμα.
Η πείρα και οι πρόσφατες ανακοινώσεις των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων δείχνουν ότι οι υπηρεσίες μεγάλων αποστάσεων και υπηρεσιών υψηλής ταχύτητας μπορούν συχνά να λειτουργούν επικερδώς ως υπηρεσίες ανοικτής πρόσβασης, συμπεριλαμβανομένων των νυχτερινών τρένων. Το αυξημένο άνοιγμα της αγοράς, η εναρμόνιση των κανόνων και οι λύσεις έκδοσης εισιτηρίων για τους επιβάτες διευκολύνουν τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις να προσφέρουν κερδοφόρες σιδηροδρομικές υπηρεσίες. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή είναι πεπεισμένη ότι η υλοποίηση των δράσεων που περιλαμβάνονται στο παρόν σχέδιο δράσης είναι προς το άμεσο συμφέρον των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων, ανεξάρτητα από τη δομή ιδιοκτησίας τους.
Τι γίνεται με τις νυχτερινές σιδηροδρομικές υπηρεσίες, σχεδιάζει η Επιτροπή συγκεκριμένες ενέργειες για αυτές;
Αυτό το σχέδιο δράσης στοχεύει στην ενίσχυση των υπεραστικών και διασυνοριακών σιδηροδρομικών υπηρεσιών. Καθώς οι νυχτερινές υπηρεσίες τρένων διανύουν μεγάλες αποστάσεις και συχνά διασχίζουν τα σύνορα, θα επωφεληθούν πλήρως από τα μέτρα που προβλέπονται στο παρόν σχέδιο δράσης. Οι κανόνες για τις υποχρεώσεις δημόσιας υπηρεσίας που ορίζονται στον Κανονισμό 1370/2007 αφορούν και αυτές τις υπηρεσίες. Το 2022, η Επιτροπή θα εκδώσει επικαιροποιημένες ερμηνευτικές κατευθυντήριες γραμμές για τον κανονισμό 1370/2007 που θα περιλαμβάνουν διασυνοριακές υπηρεσίες.
Πώς προτείνετε να βελτιωθούν οι υπηρεσίες αέρος προς σιδηρόδρομο;
Η Επιτροπή προτείνει την αναθεώρηση του κανονισμού για το διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών (ΔΕΔ-Μ), η οποία θα βελτιώσει το σιδηροδρομικό δίκτυο επιβατών και θα διασφαλίσει την καλύτερη ενσωμάτωσή του στο σύστημα πολυτροπικών μεταφορών. Ο προτεινόμενος αναθεωρημένος κανονισμός θα διασφαλίσει την ενίσχυση της αεροπορικής-σιδηροδρομικής συνδεσιμότητας για όλα τα βασικά αεροδρόμια της ΕΕ και τα αεροδρόμια της ΕΕ άνω των 4 εκατομμυρίων επιβατών. Περαιτέρω, η Επιτροπή θα υποστηρίξει και θα προωθήσει πολυτροπικά ταξίδια αεροπορικών σιδηροδρόμων σε διαδρομές όπου υπάρχει η κατάλληλη υποδομή για την παροχή τέτοιων υπηρεσιών και θα αξιολογήσει τις ρυθμιστικές επιλογές για τη διευκόλυνση τέτοιων πολυτροπικών υπηρεσιών.
Μπορούν τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν διασυνοριακές υπηρεσίες στο πλαίσιο δημοσίων συμβάσεων;
Όταν υπάρχει ζήτηση για διασυνοριακές υπηρεσίες και η αγορά δεν μπορεί να προσφέρει το επιθυμητό επίπεδο, είναι πράγματι δυνατό για τα κράτη μέλη να προμηθεύονται υπηρεσίες, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 1370/2007 («Κανονισμός ΥΔΥ γης»). Ο παρών κανονισμός ισχύει επίσης για διασυνοριακές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών, περιφερειακών και υπεραστικών υπηρεσιών. Για να δημιουργηθεί μια διασυνοριακή ΥΔΥ, τα κράτη μέλη στην επικράτεια των οποίων παρέχονται οι υπηρεσίες πρέπει να συμφωνήσουν επισήμως με αυτήν. Αυτή η συμφωνία δεν σημαίνει ότι το εν λόγω κράτος μέλος υποχρεούται να προσδιορίσει υποχρεώσεις δημόσιας υπηρεσίας στην επικράτειά του ή να παράσχει χρηματοδότηση. Η συμμόρφωση με τον κανονισμό διασφαλίζει ότι οι υπηρεσίες ΥΔΥ δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον περιορισμό του ανταγωνισμού.
Εάν ένα ή περισσότερα κράτη μέλη δεν συμφωνούν με μια προσέγγιση ΥΔΥ στην επικράτειά τους, οι διασυνοριακές υπηρεσίες μπορούν επίσης να εκτελούν «υβριδικές» υπηρεσίες, π.χ. καθεστώς ανοικτής πρόσβασης (όπου ένα κράτος μέλος δεν συμφωνεί με ΥΔΥ). Ελλείψει ειδικών κανόνων της ΕΕ για τέτοιες υβριδικές υπηρεσίες, θα πρέπει να λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα από τις αρμόδιες εθνικές, περιφερειακές ή τοπικές αρχές για την αποφυγή στρεβλώσεων του ανταγωνισμού και του κινδύνου διασταυρούμενων επιδοτήσεων.
Ποια είναι τα επόμενα βήματα;
Οι περισσότερες από τις δράσεις που περιλαμβάνονται στο σχέδιο δράσης θα πρέπει να εφαρμοστούν επειγόντως. Η Επιτροπή σχεδιάζει να ξεκινήσει διάλογο με τα ενδιαφερόμενα μέρη του σιδηροδρομικού τομέα με σκοπό τη διευκόλυνση της δημιουργίας διασυνοριακών πιλοτικών υπηρεσιών. Αυτά θα είναι μια ευκαιρία να δοκιμαστούν ορισμένα από τα μέτρα που προσδιορίζονται στο παρόν σχέδιο δράσης. Οι πιλοτικές υπηρεσίες θα μπορούσαν να βελτιωθούν σε σχέση με τις υπάρχουσες σιδηροδρομικές υπηρεσίες ή να είναι εντελώς νέες υπηρεσίες. Η Επιτροπή θα υποστηρίξει τα έργα διευκολύνοντας τις επαφές μεταξύ όλων των σχετικών ενδιαφερομένων και παρέχοντας βοήθεια για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με το δίκαιο της ΕΕ και τις πολιτικές της ΕΕ. Η Επιτροπή θα βοηθήσει επίσης στον εντοπισμό ευκαιριών χρηματοδότησης για συγκεκριμένους πιλότους, όπως τονίζεται στο παρόν σχέδιο δράσης. Αν και πολλές από τις σιδηροδρομικές υπηρεσίες θα είναι εμπορικά βιώσιμες, Η διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» μπορεί να χρηματοδοτήσει τεχνική βοήθεια και να υποστηρίξει μελέτες και προπαρασκευαστικές δραστηριότητες σχετικά με τις νέες τεχνολογίες και την καινοτομία. Τα πιλοτικά έργα πρέπει να συμμορφώνονται με την ισχύουσα ευρωπαϊκή νομοθεσία, για παράδειγμα σε ίσους όρους ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά και τα δικαιώματα των επιβατών.
Μεταξύ των μέτρων που ανακοινώνονται στο Σχέδιο Δράσης είναι οι ακόλουθες νομοθετικές προτάσεις και κατευθυντήριες γραμμές:
αναθεώρηση του κανονισμού για το διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών (ΔΕΔ-Μ), ο οποίος θα βελτιώσει το σιδηροδρομικό δίκτυο επιβατών και θα διασφαλίσει την καλύτερη ενσωμάτωσή του στο σύστημα πολυτροπικών μεταφορών·
αναθεώρηση των Τεχνικών Προδιαγραφών Διαλειτουργικότητας, συμπεριλαμβανομένου του επιβατικού τροχαίου υλικού «go-everywhere» (2022)·
αναθεωρημένο ρυθμιστικό πλαίσιο για μηχανοδηγούς (2022).
ρυθμιστική δράση για τη βελτίωση των διαδικασιών κατανομής χωρητικότητας και διαχείρισης της κυκλοφορίας (2022)
κατευθυντήριες γραμμές για τον καθορισμό τελών πρόσβασης τροχιάς που υποστηρίζουν υπεραστικές και διασυνοριακές υπηρεσίες επιβατών (2023)·
νέος κανονισμός για τις πολυτροπικές υπηρεσίες ψηφιακής κινητικότητας που καλύπτει την έκδοση σιδηροδρομικών εισιτηρίων (2022)·
αξιολόγηση της ανάγκης απαλλαγής από τον ΦΠΑ σε επίπεδο ΕΕ για τις διεθνείς σιδηροδρομικές υπηρεσίες
ερμηνευτικές κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή του κανονισμού ΥΔΥ γης (2022)
πρόταση τροποποίησης των κανόνων επιστροφής εξόδων Erasmus για την προώθηση της χρήσης βιώσιμων τρόπων μεταφοράς.
Το σχέδιο δράσης αναφέρει μια «Πράσινη Επενδυτική Πλατφόρμα Σιδηροδρόμων» από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Τι συνεπάγεται;
Η δημιουργία νέων σιδηροδρομικών υπηρεσιών απαιτεί μεγάλες επενδύσεις σε τροχαίο υλικό, είτε από σιδηροδρομικές επιχειρήσεις, είτε από εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης τροχαίου υλικού είτε από αρμόδιες αρχές. Για να ενισχύσει τη διαθεσιμότητα τροχαίου υλικού, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) εγκαινιάζει τώρα την Πράσινη Επενδυτική Πλατφόρμα Σιδηροδρόμων (GRIP) για να βοηθήσει τις επενδύσεις, τόσο από δημόσιους όσο και από ιδιωτικούς φορείς σε σιδηροδρομικά έργα, μέσω υφιστάμενων προϊόντων της ΕΤΕπ και μέσω χρηματοπιστωτικών μέσων που διατίθενται. από την Επιτροπή.
Στόχος του GRIP είναι η υποστήριξη βιώσιμων σιδηροδρομικών επενδύσεων σε υποδομές, τροχαίο υλικό και ψηφιακά συστήματα, ιδίως σε:
την ανάπτυξη του σιδηροδρομικού δικτύου, την ανανέωση και αναβάθμισή του·
απόκτηση και μετασκευή τροχαίου υλικού, συμπεριλαμβανομένων των υποχρεώσεων δημόσιας υπηρεσίας, αλλά και για εμπορικές σιδηροδρομικές υπηρεσίες, νυχτερινά τρένα και εμπορευματικές υπηρεσίες από φορείς εκμετάλλευσης τροχαίου υλικού και εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης τροχαίου υλικού·
ανάπτυξη διατροπικών μεταφορών, συμπεριλαμβανομένων των τερματικών σταθμών, του τροχαίου υλικού και των διασυνοριακών εγκαταστάσεων·
η ψηφιοποίηση και η αυτοματοποίηση βασικών διαδικασιών σχεδιασμού, επιχειρησιακών και εμπορικών διαδικασιών, όπως η διαχείριση περιουσιακών στοιχείων, χωρητικότητας και κυκλοφορίας, διαχειριστών υποδομής, σιδηροδρομικών επιχειρήσεων και άλλων σχετικών φορέων, όπως οι φορείς εκμετάλλευσης τερματικών σταθμών και διατροπικών μεταφορών, για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των πολυτροπικών αλυσίδων εφοδιαστικής που περιλαμβάνουν σιδηροδρομικές μεταφορές .
Υπό ορισμένες προϋποθέσεις, το τροχαίο υλικό μπορεί επίσης να χρηματοδοτηθεί από τα Ταμεία της Πολιτικής Συνοχής της Ένωσης. Η Επιτροπή θα διευκρινίσει επίσης έως το 2023 τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις σχετικά με τη δημόσια χρηματοδότηση διαλειτουργικού τροχαίου υλικού για διασυνοριακές υπηρεσίες στις αναθεωρημένες κατευθυντήριες γραμμές για τους σιδηροδρόμους.
ec.europa.eu
sidirodromikanea.blogspot.com
