Του Κώστα Κετσιετζή
Την ίδια στιγμή, σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται ένα παιχνίδι επίρριψης ευθυνών μεταξύ της κυβέρνησης και τον φορέων που αντιτίθενται στην επιλογή της κατασκευής του σταθμού με την μέθοδο της απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων.
Το τελευταίο επεισόδιο στο δικαστικό σίριαλ που εξελίσσεται από το 2013 έως και σήμερα αφορά τις προσφυγές στο ΣτΕ κατά των αποφάσεων που εγκρίνουν τις μελέτες για την απόσπαση των αρχαιοτήτων από φορείς όπως ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος, η Κίνηση Πολιτών Θεσσαλονίκης κ.α.
Είναι η δεύτερη φορά τον τελευταίο ενάμιση χρόνο που ο Σταθμός Βενιζέλου απασχολεί το ΣτΕ. Πριν από περίπου ένα χρόνο, στις 6 Νοεμβρίου 2020 είχαν εξεταστεί οι αιτήσεις ακυρότητας της απόφασης Μενδώνη που εκκινούσε την διαδικασία της κατασκευής του σταθμού με την μέθοδο της απόσπασης, αντί για την παραμονή των αρχαιοτήτων στη θέση που βρέθηκαν. Τελικά οι αιτήσεις απορρίφθηκαν.
Εντός των επόμενων ημερών αναμένεται η απόφαση του Τμήματος Αναστολών του ΣτΕ επί των αιτημάτων προσωρινής διαταγής για διακοπή των εργασιών στον Σταθμό Βενιζέλου. Αν η απόφαση είναι υπέρ των αιτημάτων, τότε αυτό σημαίνει πως οι εργασίες στον Σταθμό Βενιζέλου θα πρέπει να σταματήσουν μέχρι να αποφασίσει το ΣτΕ για τις προσφυγές των φορέων. Οι αιτήσεις θα εκδικαστούν στις 10 Δεκεμβρίου αλλά θα χρειαστούν μήνες για την έκδοση οριστικής απόφασης.
Έλεγχος στις εργασίες
Σε μια άλλη εξέλιξη, το Πολυμελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης δέχτηκε την αίτηση των 304 πολιτών για τη διενέργεια ελέγχου στα αρχαία από ανεξάρτητους πραγματογνώμονες για να διερευνηθεί αν και κατά πόσο συντελείται καταστροφή στις αρχαιότητες και αν οι εργασίες επιτρέπουν την επαναφορά του Μνημείου σε ποσοστό 92% στη θέση του όπως ορίζει η Υπουργική Απόφαση.
Οι πραγματογνώμονες θα επισκεφθούν το εργοτάξιο το αργότερο μέσα στην επόμενη εβδομάδα, καθώς στις 9 Δεκεμβρίου πρέπει να κατατεθούν οι προτάσεις και τα αποδεικτικά μέσα στο δικαστήριο στο πλαίσιο της εξέτασης της κύριας αγωγής των πολιτών.
"Δεν έχουμε τίποτα να κρύψουμε. Θα δεχθούμε τους επισκέπτες, - "κάτι σαν πραγματογνώμονες" που θα υποδείξουν οι αιτούντες, σεβόμενοι ως οφείλουμε ακόμη και αυτήν την παράδοξη ως προς τις σκοπιμότητές της και -όπως μας διαβεβαιώνουν όλοι οι νομικοί συνομιλητές μας- δικονομικά ανυπόστατη απόφαση του δικαστηρίου”, δηλώνει στο Capital.gr ο πρόεδρος της Αττικό Μετρό Νίκος Ταχιάος.
Ο κ. Ταχιάος συμπληρώνει πως οι αρχαιολογικές εργασίες στον Σταθμό Βενιζέλου συνεχίζονται κανονικά. "Έχει ολοκληρωθεί πάνω από το 50% της απόσπασης των αρχαιοτήτων στον κεντρικό πυρήνα του σταθμού, ενώ έχουν ξεκινήσει και οι αρχαιολογικές εργασίες στη νότια είσοδο”.
Ο ίδιος υπογραμμίζει πως η Αττικό Μετρό θα υπερασπιστεί τις θέσεις της σε κάθε δικαστήριο και στο Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο ως το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο, έχει την εμπειρία και την τεχνογνωσία να κρίνει συνολικά το έργο. Προσθέτει ωστόσο ότι "πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος για να δώσει η ίδια η δικαιοσύνη ένα τέλος σε αυτήν την προαναγγελθείσα εργαλειοποίηση της που έχει έναν ξεκάθαρο πολιτικό στόχο. Να καθυστερήσει το έργο του μετρό”.
"Πυρά” για τις προσφυγές
Οι συνεχόμενες προσφυγές έχουν οδηγήσει στη δημιουργία πολεμικού κλίματος, το οποίο φάνηκε και την προηγούμενη εβδομάδα στην ενημέρωση της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για την τέταρτη συμπληρωματική σύμβαση, ύψους 45,3 εκατ. ευρώ, του Μετρό Θεσσαλονίκης.
"Οι προσφυγές το μόνο που κάνουν είναι να καθυστερούν το έργο. Συμφέρουν μάλιστα τους εργολάβους και τους αναδόχους που πηγαίνουν σε διαιτησίες και αποζημιώνονται πλουσιοπάροχα”, τόνισε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κώστας Καραμανλής υπογραμμίζοντας ότι και σήμερα διάφοροι άνθρωποι και διάφορα συμφέροντα προσβάλλουν κάθε διοικητική πράξη.
"Πρέπει να τελειώνουμε με αυτό το γαιτανάκι των αρχαιολογικών ανασκαφών που έχουν κοστίσει στο Δημόσιο 164 εκατ. ευρώ. Το Μουσείο της Ακρόπολης κόστισε 125 εκατ. ευρώ για να έχουμε ένα σημείο σύγκρισης και να δούμε που οδηγούν αυτές οι προσφυγές”, δήλωσε ακόμη. Τόσο ο κ. Καραμανλής όσο και ο υφυπουργός Υποδομών, Γιώργος Καραγιάννης δεσμεύτηκαν για μια ακόμη φορά πως το έργο θα παραδοθεί στο τέλος του 2023.
Κατά των προσφυγών έχει ταχθεί και ο δήμαρχος της Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνος Ζέρβας, ο οποίος στην τελευταία συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου τόνισε ότι δεν είναι δυνατόν "κάθε εβδομάδα οι νομικοί εκπρόσωποι των φορέων της Θεσσαλονίκης να κατεβαίνουν στο Συμβούλιο της Επικρατείας, για να υπερασπιστούν το αυτονόητο: την εξέλιξη της πόλης”. Ο κ. Ζέρβας επεσήμανε ότι "στις μέρες μας η Θεσσαλονίκη από πόλη των προσφύγων έχει γίνει πόλη των προσφυγών” και έκανε λόγο για μειοψηφικές ομάδες που προσπαθούν να θέσουν προσκόμματα και να μπλοκάρουν σοβαρά έργα υποδομής, όπως το μετρό αλλά και η ανάπλαση της ΔΕΘ.
Την αντίδρασή τους κατά των συνεχόμενων προσφυγών έχουν εκφράσει και οι παραγωγικοί φορείς της Θεσσαλονίκης όπως το Επαγγελματικό Επιμελητήριο, το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο, το ΤΕΕ/Τμήμα Κεντρική Μακεδονίας και ο Εμπορικός Σύλλογος της πόλης. Με κοινή ανακοίνωσή τους οι παραπάνω φορείς εκφράζουν την στήριξή τους στις προσπάθειες "άμεσης ολοκλήρωσης του έργου χωρίς άλλες καθυστερήσεις και αναβολές” και κάνουν λόγο για καταδικαστέες πρακτικές που στρέφονται κατά της πόλης.
Τις τελευταίες ημέρες, μάλιστα, κυκλοφορούν και πληροφορίες περί εξέτασης της πιθανότητας διεκδίκησης αποζημιώσεων για διαφυγόντα κέρδη και επιπλέον κόστη λόγω των επαναλαμβανόμενων προσφυγών. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, το θέμα αυτό δεν έχει καν συζητηθεί τουλάχιστον στο επίπεδο της Αττικό Μετρό που είναι και η μοναδική που θα μπορούσε θεωρητικά να προχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση.
Η νέα προσφυγή στο ΣτΕ
Όπως εξηγεί στο Capital.gr ο Φωκίων Δεληγιάννης, συντονιστής της Κίνησης Πολιτών Θεσσαλονίκης οι νέες προσφυγές στο ΣτΕ δεν αφορούν την κατασκευή του Σταθμού Βενιζέλου με τη μέθοδο της προσωρινής απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων, καθώς αυτό το ζήτημα έχει κριθεί ήδη από το Ανώτατο Δικαστήριο.
Οι αιτήσεις ακύρωσης στρέφονται κατά της υπουργικής απόφασης που ενέκρινε τις μελέτες για την απόσπαση και την επανατοποθέτηση, που σύμφωνα με τους προσφεύγοντες είναι ελλιπείς και θα οδηγήσουν στην καταστροφή του μνημείου.
Αυτό εξάλλου αναφέρει σε ανακοίνωσή του και ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ), όπου σημειώνεται: "Οι φωτογραφίες και τα βίντεο που έχουν ήδη δει το φως της δημοσιότητας, άλλωστε, αποδεικνύουν ότι ο τρόπος του τεμαχισμού και της απόσπασης του αρχαιολογικού χώρου του Σταθμού Βενιζέλου καταστρέφει την αυθεντικότητα και δεν εγγυάται την επανατοποθέτησή του”.
Σχολιάζοντας τις καταγγελίες για καθυστερήσεις και ζημιές στο ελληνικό Δημόσιο ο κ. Δεληγιάννης δηλώνει πως μέχρι σήμερα καμία προσφυγή δεν έχει σταματήσει το έργο. Στο ίδιο πνεύμα και στην ανακοίνωση του ΣΕΑ αναφέρεται ότι "η κυβέρνηση είναι η μόνη υπεύθυνη για τον εκτροχιασμό του κόστους και του χρονοδιαγράμματος στο Μετρό Θεσσαλονίκης”.
Ο ΣΕΑ εκτιμά ακόμη πως η παράδοση του έργου της βασικής γραμμής στο τέλος του 2023, όπως έχει δεσμευτεί η κυβέρνηση και η Αττικό Μετρό, είναι απίθανη. "Όπως έχουμε αποδείξει με ανθρωπομήνες εργασιών, λόγω της λύσης που επελέγη η βασική γραμμή του Μετρό Θεσσαλονίκης δεν μπορεί να είναι έτοιμη πριν από την άνοιξη του 2025”, αναφέρεται χαρακτηριστικά.
capital.gr
sidirodromikanea.blogspot.com
