Κείμενο Παύλος Τουμπέκης
H αδρεναλίνη. Το ρίσκο. Η πρόκληση. Αυτά τα τρία στοιχεία γοητεύουν περισσότερο τον Vales όταν τρυπώνει μυστικά σε υπόγειες σήραγγες και μέρη όπου φυλάσσονται αμαξοστοιχίες ή βαγόνια του μετρό, προκειμένου να κάνει graffiti πάνω σε αυτά. «Είναι σαν αποστολή. Πρέπει να μάθεις πού φυλάσσονται τα τρένα, τι τεχνολογία χρησιμοποιείται για την ασφάλειά τους, ποιες ώρες είναι ιδανικές για να μπεις σε ένα αμαξοστάσιο. Στη Νέα Υόρκη αυτό θεωρείται διάρρηξη και το γεγονός ότι θα βάψεις ένα βαγόνι είναι το μικρότερο αδίκημα, σε σχέση με την υπόλοιπη διαδικασία που ακολουθείς μέχρι να βάψεις. Εδώ, στην Ελλάδα, είναι πιο λάσκα τα πράγματα», λέει ο ίδιος στην αρχή της κουβέντας μας. «Φυσικά, αν σε πιάσουν επ' αυτοφώρω είναι ποινικό αδίκημα.
Επίσης, το μετρό της Αθήνας είναι από τα δυσκολότερα στην Ευρώπη. Βάφεται σταθερά μεν, αλλά φυλάσσεται πιο καλά σε σχέση με τα αντίστοιχα του Βερολίνου ή του Παρισιού», συμπληρώνει.
Όσο πιο μικρή είναι μια κοινωνία ή μια πόλη, τόσο πιο δύσκολο γίνεται το train/metro bombing, όπως με πληροφορεί. «Τα σοβιετικά συστήματα είναι πολύ δύσκολα ή οι Ασιάτες έχουν πολύ καλή τεχνολογία και είναι αυστηροί - υπάρχει άμεση φυλάκιση», λέει. «Στην Ευρώπη, αντίστοιχα, δεν παίζει τόσο αυτό το σενάριο».
Μια «γεύση» των παραπάνω, αλλά και όσων λέμε παρακάτω, μπορεί κανείς να πάρει παρακολουθώντας κάποια βίντεο που έχει ανεβάσει ο Vales στο κανάλι "NO REASON FOR THIS" στο YouTube. «Το κανάλι είναι ομαδικό και όποιος έχει την ευκαιρία ανεβάζει content», μου λέει και αναφέρεται στην ομάδα του, την nr4t. «Είμαστε καμιά δεκαριά άτομα από Αθήνα και Θεσσαλονίκη, αλλά με τα χρόνια κάποιοι έχουν φύγει για το εξωτερικό». Τα δύο από τα τρία βίντεο που μπορεί κανείς να παρακολουθήσει στο κανάλι είναι δικά του. Για τους λάτρεις των λεπτομερειών, το video project του λέγεται “DEEPTAPES” και επικεντρώνεται στο train bombing σε μετρό από όλο τον κόσμο. Όλα τα πλάνα που μπορεί να δει κανείς είναι δικά του και αφορούν σκηνικά που οργανώνονται μαζί με φίλους και ντόπιους των χωρών που επισκέπτεται.
Ξεκίνησε την ενασχόλησή του με την τέχνη του graffiti απ' όταν πήγαινε Γυμνάσιο. Κλασικά, οι πρώτες του απόπειρες να χρωματίσει επιφάνειες ήταν οι «ταγκιές» και λίγο bombing. Ωστόσο, από νωρίς άρχισε να βάφει τρένα. «Πήγαινα στον ΟΣΕ και έβαφα εκεί, επειδή ήξερα ακριβώς τη διαδικασία που έπρεπε να ακολουθήσω. Άλλωστε, εκεί δεν υπάρχει ο φόβος να περάσει κάποιος περαστικός ή αστυνομικός. Όσο έβαφα έξω στον δρόμο φοβόμουν περισσότερο».
Πριν λίγο καιρό επέστρεψε από το Κάιρο. «Παιδευόμουν περίπου δύο χρόνια για να πάω εκεί. Ήταν όνειρό μου επειδή δεν είχα επισκεφθεί ποτέ την Αφρική. Φύγαμε με δύο φίλους από Ελλάδα, πήγαμε, βάψαμε και ευτυχώς όλα κύλησαν ομαλά. Έχω ξεσκάσει προσωρινά», λέει.
ΟΣΛΟ (ΝΟΡΒΗΓΙΑ).
VICE: Όταν πηγαίνεις στο εξωτερικό για train bombing, πώς γίνονται οι απαραίτητες ενέργειες πριν μπεις σε έναν σταθμό τρένων; Υπάρχει συνεννόηση, ενδεχομένως, με ντόπιους που κάνουν το ίδιο πράγμα;
Vales: Συνήθως, ναι. Βέβαια, καθένας που ασχολείται ξέρει να κινείται μέσα στα μετρό. Είναι τυποποιημένες οι διαδικασίες που ακολουθούνται σε κάθε χώρα, σχετικά με το τι πρέπει να προσέξεις. Επίσης, στο Ίντερνετ βρίσκεις εύκολα πληροφορίες για μέρη και σημεία, οπότε απλοποιείται αρκετά πλέον αυτό που κάνω/κάνουμε. Σε πολλές χώρες, πάντως, υπάρχουν γνωστοί και φίλοι οπότε το ταξίδι γίνεται πιο εύκολο, για παράδειγμα στο πώς να τσεκάρεις τις κινήσεις των σεκιουριτάδων.
Άρα, υπάρχει παρακολούθηση από πριν;
Ναι, σίγουρα και ανάλογα με την κάθε χώρα και το επίπεδο δυσκολίας της, απαιτείται ο ανάλογος χρόνος. Κάθε χώρα είναι σαν μια καινούρια πίστα.
Έχει τύχει ποτέ να πας μόνος σου σε μια άλλη χώρα για να βάψεις;
Άπειρες φορές έχω ταξιδέψει μόνος για αυτό τον λόγο. Πηγαίνω, βάφω, φεύγω.
Όταν θα επισκεφθείς το εξωτερικό για μια τέτοια «αποστολή», θα ζήσεις κιόλας σαν τουρίστας ή πηγαίνεις ταγμένος για να βάψεις;
Δεν μου αρέσει το μοτίβο του τουρίστα. Η φάση μου είναι να με φιλοξενούν παιδιά που κάνουμε τα ίδια πράγματα, να βιώνω την καθημερινότητά τους, να μοιράζομαι τις συνήθειές τους. Αυτό μου διεγείρει το μυαλό. Θέλω να παίρνω τέτοια ερεθίσματα, δηλαδή πώς κινείται κάποιος της φάσης μου σε έναν άλλο τόπο. Αυτός είναι ο τρόπος ταξιδιού μου.
Από τα μέρη που έχεις επισκεφθεί, ποια ξεχωρίζεις;
Τη Βενεζουέλα, σίγουρα. Είναι «άρρωστο» μέρος, από άλλο πλανήτη. Πήγα εκεί το 2017, έπαιζε έντονη παρακμή και όπως μου έλεγαν, τότε ήταν η χώρα με τη μεγαλύτερη εγκληματικότητα στον κόσμο. Ανά μισή ώρα γινόταν μία δολοφονία. Παρόλα αυτά, οι άνθρωποι εκεί είναι ανοιχτόμυαλοι, ζεστοί και έξω καρδιά. Νιώθω πιο οικεία σε τέτοια μέρη, παρά στην Ευρώπη - πόσο μάλλον στη βόρεια Ευρώπη.
ΚΟΠΕΓΧΑΓΗ (ΔΑΝΙΑ)
Βέβαια, από την άλλη, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος. Δεν κινούμαι με τόση ασφάλεια όσο σε άλλες χώρες και αποφεύγω να μιλήσω αγγλικά έξω, στο πεζοδρόμιο, για να μην καταλάβουν ότι είμαι ξένος. Είμαι πάντα σε ετοιμότητα. Αλλά, γενικά, πηγαίνω συστημένος. Για παράδειγμα, στη Βενεζουέλα με έστειλαν κάποιοι φίλοι από την Αργεντινή, σε δικούς τους γνωστούς. Με φιλοξένησαν εκεί μια εβδομάδα, έζησα σε μια φαβέλα μαζί τους και πέρασα με μόλις 50 ευρώ αυτές τις μέρες. Με αυτά τα λεφτά τρώγαμε, βάφαμε, ήταν πάρα πολύ φθηνά. Ωστόσο αυτό είναι ταυτόχρονα λυπηρό, διότι ενώ συναναστρεφόμουν με αυτά τα παιδιά που ήταν στην ηλικία μου, έβλεπα ότι το όνειρό τους ήταν απλώς να φύγουν μια μέρα από τα σύνορα, για ένα καλύτερο μέλλον.
Σε πόσες χώρες έχει ταξιδέψει;
Σχεδόν σε όλη την Ευρώπη, εκτός από Ισλανδία, Σκωτία, Φινλανδία και Πορτογαλία. Επίσης, από τα Βαλκάνια δεν έχω πάει ακόμα σε Μολδαβία και Βοσνία.
Βόρεια Αμερική;
Έχω ταξιδέψει στις ΗΠΑ για δέκα μέρες, συγκεκριμένα στη Νέα Υόρκη, που είναι η Μέκκα του graffiti και έχει ένα ιστορικό μετρό. Όλοι μας έχουμε επιρροές από εκεί, αλλά προσωπικά δεν γούσταρα τόσο το mentality τους, όσο αυτό των Λατινοαμερικανών. Σε Βραζιλία, Αργεντινή και Βενεζουέλα είναι μακράν καλύτερα.
Έχει τύχει ποτέ να σε συλλάβουν;
Όσο έβαφα στον δρόμο έχει συμβεί πάρα πολλές φορές να με προσαγάγουν, αλλά ποτέ δεν κατέληξα σε κάποιο δικαστήριο. Σε ό,τι αφορά τα τρένα, μόνο μία φορά στη Βουλγαρία, το 2015, μας έπιασαν - εμείς φταίγαμε, το παρατραβήξαμε. Μας κράτησαν για 15 ώρες κι έπειτα φύγαμε. Μετά από κάποια χρόνια πήγε ένα χαρτί για δικαστήριο στους φίλους μου στη Σόφια και όπως με ενημέρωσαν, στο δικαστήριο που έγινε, επιβλήθηκε ένα πρόστιμο 500 ευρώ. Γενικά, σε όλες τις χώρες, οι Αρχές ασχολούνται κυρίως με τους ντόπιους. Για παράδειγμα, αν στην Ελλάδα πιάσουν μια παρέα Ελλήνων-Γερμανών να βάφουν, λογικά τους Γερμανούς θα τους αφήσουν και θα «τρέξουν» τους Έλληνες.
Πόσος χρόνος είναι ιδανικός για να προλάβεις να βάψεις, χωρίς να σε πιάσουν;
Αυτό εξαρτάται, κυρίως, από τις βάρδιες των σεκιούριτι. Ένας καλός χρόνος για να βγάλεις ένα απλό σχέδιο είναι μεταξύ πέντε-επτά λεπτών. Προσωπικά, για να το απολαύσω και να πω ότι πέτυχα ακριβώς αυτό που θέλω, χρειάζομαι 25-30 λεπτά. Οτιδήποτε παραπάνω σε χρόνο είναι ρίσκο, αλλά κάβλα.
Τι σχέδια προλαβαίνεις να κάνεις μέσα σε αυτά τα λίγα λεπτά;
Συνήθως το περιεχόμενο είναι το nickname σου, αλλά δεν είναι κάτι τυποποιημένο ως σχέδιο. Εγώ λειτουργώ όπως μου βγει εκείνη τη στιγμή. Επίσης, είμαι λίγο αφαιρετικός στα σχέδιά μου, δηλαδή δεν φαίνονται τόσο ξεκάθαρα τα γράμματα "V-A-L-E-S". Επίσης μου αρέσει να προσθέτω έναν χαρακτήρα, πέρα από τα γράμματα, διότι δίνει παραπάνω αξία στο συνολικό κομμάτι.
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (ΕΛΛΑΔΑ).
Υπάρχει ανταγωνισμός μεταξύ των writers;
Μέσα στον κύκλο του graffiti εκτιμάται πολύ το train bombing. Απλώς υπάρχει ένα τεράστιο φάσμα σχετικά με το τι προσέχει ο καθένας στο graffiti. Άλλος το κάνει νόμιμα, ως δουλειά, άρα αμείβεται από αυτό και θα προσέξει άλλες λεπτομέρειες. Άλλοι επιλέγουν να βάφουν μέσα στην πόλη επειδή τους αρέσει να φαίνεται το όνομά τους παντού, στους δρόμους. Μερικοί επιλέγουν να βάφουν τα πιο δύσκολα μετρό - κι ας μη φαίνονται τόσο. Είναι εξατομικευμένο στο τι αναζητά ο καθένας μέσα σε αυτό.
Εμένα μου αρέσει το graffiti στην ολότητά του. Μου αρέσει να κάνω (νόμιμες) δουλειές γύρω από αυτό, μου αρέσει να το εξελίσσω ποιοτικά, να πειραματίζομαι, αλλά μου αρέσει πολύ και η αδρεναλίνη. Δεν θεωρώ ότι το graffiti είναι πράξη μίσους.
Υπάρχουν γυναίκες που ασχολούνται με αυτή τη φάση;
Υπάρχουν αρκετές, ωστόσο στην Ελλάδα στο κομμάτι του metro bombing δεν υπάρχει εγχώρια κάποια ενεργή, πέρα από την Tsoup που ασχολούνταν στην Αθήνα.
Αφού βάψεις ένα τρένο, θα περιμένεις μετά σε κάποιον σταθμό ώστε να το δεις να περνά και να γουστάρεις;
Ναι, κυρίως για να βγάλουμε φωτογραφίες για το αρχείο μας. Τσεκάρουμε τις ώρες των δρομολογίων και περιμένουμε το τρένο που βάψαμε. Συνήθως περνούν το πρωί, είναι τα πρώτα δρομολόγια. Μετά πάνε για σβήσιμο συνήθως.
Άρα το βάψιμο γίνεται κυρίως το βράδυ;
Όχι απαραίτητα. Γίνεται 24 ώρες το 24ωρο, αναλόγως τι ευκαιρίες έχεις.
Υπάρχει αρκετός κόσμος στην Ελλάδα που ασχολείται με αυτό που κάνεις;
Ναι, ειδικά στην Αθήνα που είναι μεγάλη πόλη, ασχολείται πολύς κόσμος. Βλέπεις, άλλωστε, πώς είναι οι συρμοί του Ηλεκτρικού. Την μπλε και την κόκκινη γραμμή του μετρό, όμως, τις προσέχουν παραπάνω και σβήνουν αμέσως τα βαγόνια.
ΒΙΕΝΝΗ (ΑΥΣΤΡΙΑ).
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (ΕΛΛΑΔΑ).
Υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στους writers κάθε χώρας, σε ό,τι αφορά το στιλ ή την τεχνοτροπία;
Μπορείς να καταλάβεις, πολλές φορές, από ποια χώρα είναι αυτός που έχει βάψει, με βάση τα γράμματα ή το στιλ. Διότι, καθένας έχει διαφορετικές επιρροές που τις βγάζει στο έργο του. Ειδικά τους Γερμανούς, τους Ισπανούς και τους Έλληνες είναι πιο εύκολο να τους καταλάβεις. Από εκεί και πέρα, υπάρχουν διαφορές στην οργάνωση και τη μέθοδο που ακολουθεί κάθε λαός σε ό,τι αφορά το train bombing. Για παράδειγμα, οι Γερμανοί και οι Βορειοευρωπαίοι είναι πιο οργανωτικοί. Από την άλλη, οι Ισπανοί είναι πιο χύμα - φάση «πίνουμε και βγαίνουμε να βάψουμε». Υπάρχουν τέτοιες διαφοροποιήσεις.
Ποιοι είναι οι επόμενοι στόχοι σου;
Θα ήθελα να πάω ξανά σε Ιαπωνία, Χονγκ Κονγκ και Ινδία. Την προηγούμενη φορά που είχαμε πάει στην Ινδία, γίναμε θέμα στις ειδήσεις. Το πήραν πολύ σοβαρά ότι βάψαμε το μετρό τους. Επίσης, δεν έχω επισκεφθεί ποτέ την Αυστραλία - είναι η μόνη ήπειρος που δεν έχω πάει. Οπότε, ναι, αυτός ίσως είναι ένας στόχος. Ωστόσο, η μεγάλη μου αγάπη είναι η Λατινική Αμερική. Θα ήθελα κάποια στιγμή να ξοδέψω εκεί έξι μήνες, ή και χρόνο, ώστε να γυρίσω όλα τα ωραία μέρη της.
vice.com/el
sidirodromikanea
