(Φωτ.: sidirodromeas / youtube.com)
Μια μεγάλη αλλαγή γνώριζε μετά το 1910 η βορειοανατολική πλευρά του δάσους του Βερμίου. Ο ήχος από τα τσεκούρια και τα πριόνια των υλοτόμων και ο καπνός από το ατμοκίνητο τρενάκι Ντεκοβίλ (Decauville), γαλλικής κατασκευής, άρχισαν να διακόπτουν την ηρεμία μιας περιοχής που δεν είχε υλοτομηθεί ποτέ «από κτίσεως κόσμου».
Τα βαγονέτα της βρετανικής εταιρείας Millars Timber and Trading Company Ltd, η οποία αγόρασε το δάσος Κανέλλη από τους Τούρκους μπέηδες, μετέφεραν τους κορμούς της οξιάς σε ένα δίκτυο είκοσι χιλιομέτρων που έζωνε όλο το δάσος.
Προορισμός τους ήταν το πριονιστήριο στο Γουρνόσοβο όπου η ξυλεία τεμαχιζόταν από τα νεροπρίονα για να ξεκινήσει το ταξίδι της με τον εναέριο, ένα είδος τελεφερίκ της εποχής που μετέφερε το φορτίο στα Λευκάδια, έξω από τη Νάουσα. Από εκεί, οι τεμαχισμένες οξιές μεταφέρονταν με το τρένο στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης και έπειτα με καράβι ως τη Μέση Ανατολή και τη Σαουδική Αραβία. Μετά την κατάλληλη επεξεργασία και το βρασμό τους, ώστε να γίνουν ακόμη πιο ανθεκτικοί, οι κορμοί τοποθετούνταν στο έδαφος για να πατήσουν πάνω τους οι σιδηροτροχιές της γραμμής που άρχισε να κατασκευάζεται εκεί.
Τα ίχνη του τρένου Ντεκοβίλ στις πλαγιές του Βερμίου ακολουθούν σήμερα ανυποψίαστοι περιπατητές και επισκέπτες που μαθαίνουν ένα κομμάτι της ιστορίας του από τη μεγάλη ξύλινη πινακίδα που βρίσκεται δίπλα στον καταρράκτη της Μεταμόρφωσης.
(Βίντεο: sidirodromeas / youtube.com)
Λίγο μακρύτερα, Γάλλοι τουρίστες περνούν από τη Γαλαρία που είχε διανοιχτεί στο βουνό για να φτάνει το τρενάκι στο Γουρνόσοβο. Παρακολουθώντας το χάρτη με τα σημεία ενδιαφέροντος, ενημερώνουν κάποιους Έλληνες επισκέπτες ότι η διαδρομή ως τον καταρράκτη της Μεταμόρφωσης, το εκκλησάκι και τις βάθρες με το παγωμένο νερό γίνεται μόνο με τα πόδια.
Απομεινάρια της γραμμής
Βέβαια σιδηροδρομική γραμμή δεν υπάρχει πια, ούτε βαγονέτα ούτε γέφυρες, αφού μετά το 1921, οπότε αποχώρησε η βρετανική εταιρεία από την περιοχή, δεν συμφώνησε στο τίμημα με το Δήμο της Νάουσας για την παραχώρηση δικτύου και εξοπλισμού. Έτσι η Βρετανική εταιρεία αποξήλωσε τα πάντα και τα πήρε μαζί της φεύγοντας από το δάσος. Μοναδικά απομεινάρια, αποδείξεις της δραστηριότητας αυτής, είναι πλέον η Γαλαρία, τα πέτρινα πέλματα των πυλώνων που στήριζαν το τελεφερίκ, το πέτρινο τοιχίο του πριονιστηρίου με τις βίδες και τα χοντρά μπουλόνια στο Γουρνόσοβο και μια –κλεμμένη πια– κουλούρα από το συρματόσχοινο του εναέριου.
Η Γαλαρία (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ)
Μια κουλούρα από συρματόσχοινο
«Ο παππούς μου, ο Δημήτριος Καραμπατζός, είχε μια παλιά κουλούρα από το συρματόσχοινο. Την είχαμε μαζεμένη στο σπίτι μας, όμως κάποια στιγμή μας την κλέψανε», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δικηγόρος και επί 12 χρόνια δήμαρχος της Νάουσας Αναστάσιος Καραμπατζός. Αναφέρει ότι του έχει μείνει στο μυαλό η φράση του παππού του, ότι το δάσος του Βερμίου πριν από τη βρετανική εκμετάλλευση «ήταν ανυλοτόμητο από κτίσεως κόσμου», και σημειώνει ότι ως τότε λίγοι ήταν αυτοί που ανέβαιναν με άλογα ή μουλάρια για να κόψουν τα απαραίτητα ξύλα για το χειμώνα.
Ο Αν. Καραμπατζός θυμάται επίσης πολύ καλά τις ιστορίες που του έλεγε τα καλοκαίρια ο θείος της μητέρας του, Κώστας Πουρέγγας, ο οποίος ήταν κτηνοτρόφος στα Πηγάδια. Του μιλούσε για τον δικό του πατέρα που δούλεψε στο πριονιστήριο, περιέγραφε τη διαδρομή της ξυλείας, την εντατική εκμετάλλευση του δάσους, τις διαπραγματεύσεις των Εγγλέζων, το φυσικό κάλλος του τοπίου.
(Φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ)
Σκέψεις για αξιοποίηση στο πρότυπο του τρένου του Πηλίου
Έναν αιώνα μετά, ο Αναστάσιος Καραμπατζός θεωρεί ότι η περιοχή μπορεί να αξιοποιηθεί ακόμη και με μια αποκατάσταση και επαναλειτουργία του τρένου «Ντεκοβίλ», έστω σε μια μικρή αρχικά, αλλά με φοβερή θέα διαδρομή, ώστε να γίνει κάτι αντίστοιχο με το τρενάκι του Πηλίου.
Θυμίζει άλλωστε ότι ο Δήμος Νάουσας είναι ο μεγαλύτερος δασοκτήτης στην Ελλάδα με 71.000 στρέμματα, ενώ επί δημαρχίας του πέρασε διάταξη για τη δωρεάν παραχώρηση στο Δήμο Νάουσας του ενός πέμπτου της ιδιοκτησίας του δάσους Κανέλλη που είχε το Δημόσιο.
(Φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ)
pontos-news.gr
