Με την παρέλευση, τον προσεχή Σεπτέμβριο, της τριετούς περιόδου από την έκδοση της απόφασης της Επ. Ανταγωνισμού για την υπόθεση νόθευση του ανταγωνισμού στον κατασκευαστικό κλάδο απαλείφονται πλήρως οι κίνδυνοι προσφυγών.
Τέλος μπαίνει τον Σεπτέμβριο, στην τριετή “περιπέτεια” των προσφυγών για τον αποκλεισμό από διαγωνισμούς δημοσίων έργων, των εταιρειών που συμμετείχαν στην διαδικασία διευθέτησης της υπόθεσης που διερεύνησε η Επιτροπή Ανταγωνισμού, για την νόθευση του ανταγωνισμού στον κατασκευαστικό κλάδο.
Πρόκειται για ένα ζήτημα, το οποίο εν τέλει οδήγησε σε μπλοκάρισμα ή/και πολυετείς καθυστερήσεις, μια σειρά από διαγωνισμούς δημοσίων έργων, με κορυφαίο ίσως παράδειγμα εκείνον για την κατασκευή της νέας Γραμμής 4 της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ.
Σημειωτέον ότι πριν από 10 περίπου μήνες, το Υπ. Υποδομών φρόντισε να παράσχει μια προσωρινή λύση, τουλάχιστον για τους μεταγενέστερους διαγωνισμούς, επιτρέποντας την απρόσκοπτη συμμετοχή των εταιρειών που είχαν συμμετάσχει στην διαδικασία διευθέτησης.
Σε κάθε περίπτωση, με την παρέλευση πλέον και της τριετούς περιόδου από την έκδοση της απόφασης της Επιτροπής Ανταγωνισμού, εκλείπει κάθε εμπόδιο και απαλείφονται πλήρως οι κίνδυνοι προσφυγών για την υπόθεση του ανταγωνισμού. Σημειωτέον ότι η τροπολογία που ψηφίστηκε προβλέπει επίσης ότι σε περίπτωση υποτροπής εντός έξι ετών, δηλαδή έως το 2023, τα ευεργετήματα που εξασφάλισαν οι εταιρείες που πλήρωσαν τα πρόστιμα χάνονται και θα αποκλείονται από διαγωνισμούς για δημόσιες συμβάσεις ή συμβάσεις παραχωρήσεων.
Το ιστορικό των προσφυγών
Οι εταιρείες που ενεπλάκησαν στην υπόθεση συμμετείχαν εθελοντικά στην διαδικασία διευθέτησης που προσφέρει η νομοθεσία, προκειμένου να επιταχυνθεί η επίλυση του ζητήματος και θεωρώντας, ότι με την κίνησή τους αυτή και τα πολύ υψηλά πρόστιμα που τελικά δέχθηκαν να πληρώσουν (άνω των 80 εκατ. ευρώ), θα μπορούσαν να συνεχίσουν να διεκδικούν και να αναλαμβάνουν δημόσια έργα. Σημειωτέον ότι έως τότε, η κοινή νομική παραδοχή ήταν ότι το διάστημα κατά το οποίο ίσχυε η τριετής περίοδος “επιτήρησης” των εταιρειών που εμπλέκονταν σε υποθέσεις ανταγωνισμού, ξεκινούσε από την περίοδο διάπραξης των φερόμενων αδικημάτων. Στην περίπτωση των εταιρειών του κατασκευαστικού κλάδου, μέχρι την έκδοση της απόφασης της Επ. Ανταγωνισμού, τον Σεπτέμβριο του 2017, το διάστημα αυτό είχε παρέλθει, καθώς τα αδικήματα αφορούσαν διαγωνισμούς πριν το 2014.
Ωστόσο, λίγους μήνες αργότερα και συγκεκριμένα το φθινόπωρο του 2018, απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ήρθε να ανατρέψει την κατάσταση, ανοίγοντας νομικό “παράθυρο” για τον αποκλεισμό των εταιρειών αυτών από σειρά διαγωνισμών. Με βάση την εν λόγω απόφαση, οι εταιρείες που ενεπλάκησαν στην υπόθεση, μπορούν να αποκλείονται από διαγωνισμούς για δημόσια έργα έως και για τρία έτη από την ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης του αρμόδιου δικαστηρίου ή της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Δηλαδή, στην περίπτωση της υπόθεσης στην Ελλάδα, μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2020. Επίσης, για να διεκδικήσουν δημόσια έργα οι εταιρείες που εντάχθηκαν στη διαδικασία διευθέτησης με την Επιτροπή Ανταγωνισμού, πρέπει να προχωρήσουν στη λήψη επανορθωτικών μέτρων που να αποδεικνύουν την αξιοπιστία τους.
Αυτό έβαλε τον κλάδο σε μια άτυπη ομηρία μέχρι τον φετινό Σεπτέμβριο, ανοίγοντας τον “ασκό του Αιόλου”, καθώς επέτρεπε στις αναθέτουσες αρχές να ζητούν από τις εταιρείες, την πιστοποίηση ότι έχουν ληφθεί τα κατάλληλα μέτρα, προκειμένου να μην επαναληφθούν ανάλογες πρακτικές. Τα μέτρα αυτά προσδιορίζονται σε κοινοτική οδηγία κι έχουν ενσωματωθεί και στην ελληνική νομοθεσία. Ταυτόχρονα, σε διαγωνισμούς που ήταν ακόμα εκκρεμείς, το ΣτΕ δέχθηκε την νεότερη νομολογία και προχώρησε σε σειρά αποκλεισμών εταιρειών που αναφέρονταν στην απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, δημιουργώντας “έμφραγμα” στην αγορά, καθώς, όπως φάνηκε και στη συνέχεια, ελάχιστοι από τους διαγωνισμούς αυτούς είχαν οριστικό ανάδοχο και οι περισσότεροι ακυρώθηκαν.
Το νέο θεσμικό πλαίσιο
Πλέον, στην αγορά αναμένουν εναγωνίως το νέο θεσμικό πλαίσιο για τις αναθέσεις δημοσίων έργων, προκειμένου να επιταχυνθούν οι διαγωνιστικές διαδικασίες και να εξαλειφθούν τα φαινόμενα των υπερβολικά υψηλών εκπτώσεων, που έχουν θέσει ζήτημα επιβίωσης στο σύνολο του κλάδου, καθώς πρόκειται για μια μη βιώσιμη πρακτική.
Σημειώνεται ότι βάσει του αρχικού προγραμματισμού, το νέο πλαίσιο επρόκειτο να έχει ψηφιστεί από τις αρχές του καλοκαιριού, ωστόσο, όπως φαίνεται, η πανδημία έχει οδηγήσει σε σημαντική καθυστέρηση. Η ανησυχία στα επιτελεία των μεγάλων ομίλων είναι έκδηλη, καθώς η νέα γενιά έργων βρίσκεται προ των πυλών και αποτελεί κρίσιμο παράγοντα, η δημοπράτησή τους με το νέο πλαίσιο, ώστε να αποφευχθούν νέες καθυστερήσεις.
Μεταξύ των αλλαγών που έχουν προαναγγελθεί, περιλαμβάνεται η εισαγωγή του θεσμού της επίβλεψης των έργων από ιδιώτες, ώστε να καταπολεμηθεί η πρακτική των συμπληρωματικών συμβάσεων, που διογκώνουν τον αρχικό προϋπολογισμό. Επίσης, θα εισαχθούν μια σειρά μέτρων για την επιτάχυνση των διαδικασιών ανάθεσης και την μείωση των εκπτώσεων.
businessdaily.gr
