Γράφει ο Δημήτρης Μακροδημόπουλος*
Η πανδημία του κορωνοιού με την εκατόμβη των νεκρών και την τεράστια οικονομική ύφεση που σηματοδοτεί αλλάζει τις διανοητικές αντιλήψεις των λαών για το περιεχόμενο της ζωής αλλά και την πολιτική που θα πρέπει να υιοθετηθεί για την επίτευξή του.
Ένα είναι βέβαιο: Η επιδημία έχει ήδη σε λίγες ημέρες αποκαθηλώσει στη συνείδηση των ευρωπαίων το οικοδόμημα της Συνθήκης του Μάαστριχτ και έχει αναδείξει την αξία των κοινωνικών κατακτήσεων που ισοπέδωσε η νεοφιλελεύθερη πολιτική των Βρυξελλών. Έχει απαξιωθεί ο ρόλος της Γερμανίας ως ηγέτιδας της ΕΕ αφού τα συστήματα υγείας των κρατών μελών έχουν καταρρεύσει με τους δημοσιονομικούς περιορισμούς που επέβαλε το Βερολίνο με το σύμφωνο Σταθερότητας Σήμερα είναι ολοφάνερο, περισσότερο από κάθε άλλη φορά ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να οικοδομηθεί σε διαφορετικές αρχές. Το γεγονός ότι η επιδημία πλήττει κατ’ εξοχήν τις εστίες της παγκοσμιοποίησης εντός της ΕΕ με τα πολυπληθέστερα κράτη μέλη, οπωσδήποτε θα προσδώσει ισχυρή δυναμική στο κίνημα της αμφισβήτησης που ογκούται καθημερινά. Ήδη ο πρόεδρος Μακρόν σε διάγγελμά του προς τον γαλλικό λαό τόνισε ότι στον κόσμο που θα αναδυθεί όταν ξαναπεράσουμε την δοκιμασία, το δημόσιο σύστημα υγείας, καίριες υποδομές και το κοινωνικό κράτος οφείλουν να αναστηλωθούν και να μείνουν έξω από τους νόμους της αγοράς. Μάλιστα ο πρωθυπουργός του Εντουάρ Φιλίπ, ανήγγειλε ότι καίριες επιχειρήσεις θα εθνικοποιηθούν προκειμένου να μην κλείσουν. Βέβαια κανείς δεν μπορεί να εμπιστεύεται τις υποσχέσεις των πολιτικών σε αυτή τη συγκυρία που σκοπό έχουν να αμβλυνουν την οργή των πολιτών για τα δεινά που υφίστανται από τις νεοφιλελεύθερες επιλογές τους που απαξίωσαν το δημόσιο σύστημα υγείας κάθε χώρας. Γιατί; Διότι όπως υποστήριζε ο γάλλος διανοητής Ζακ Ρανσιέρ, «η κάποτε σκανδαλώδης θέση του Μαρξ ότι οι κυβερνήσεις είναι απλώς ατζέντηδες του διεθνούς κεφαλαίου, αποτελεί σήμερα πασιφανές γεγονός στο οποίο συμφωνούν “φιλελεύθεροι” και “σοσιαλιστές”. Η απόλυτη ταύτιση της πολιτικής με τη διαχείριση του κεφαλαίου έχει πάψει να αποτελεί το επαίσχυντο κοινό μυστικό των κατά τα άλλα διαφορετικών “μορφών” δημοκρατίας. Αποτελεί την ανοιχτά διακηρυγμένη αλήθεια μέσω της οποίας οι κυβερνήσεις μας αποκτούν νομιμοποίηση».
Ένα είναι βέβαιο: Η επιδημία έχει ήδη σε λίγες ημέρες αποκαθηλώσει στη συνείδηση των ευρωπαίων το οικοδόμημα της Συνθήκης του Μάαστριχτ και έχει αναδείξει την αξία των κοινωνικών κατακτήσεων που ισοπέδωσε η νεοφιλελεύθερη πολιτική των Βρυξελλών. Έχει απαξιωθεί ο ρόλος της Γερμανίας ως ηγέτιδας της ΕΕ αφού τα συστήματα υγείας των κρατών μελών έχουν καταρρεύσει με τους δημοσιονομικούς περιορισμούς που επέβαλε το Βερολίνο με το σύμφωνο Σταθερότητας Σήμερα είναι ολοφάνερο, περισσότερο από κάθε άλλη φορά ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να οικοδομηθεί σε διαφορετικές αρχές. Το γεγονός ότι η επιδημία πλήττει κατ’ εξοχήν τις εστίες της παγκοσμιοποίησης εντός της ΕΕ με τα πολυπληθέστερα κράτη μέλη, οπωσδήποτε θα προσδώσει ισχυρή δυναμική στο κίνημα της αμφισβήτησης που ογκούται καθημερινά. Ήδη ο πρόεδρος Μακρόν σε διάγγελμά του προς τον γαλλικό λαό τόνισε ότι στον κόσμο που θα αναδυθεί όταν ξαναπεράσουμε την δοκιμασία, το δημόσιο σύστημα υγείας, καίριες υποδομές και το κοινωνικό κράτος οφείλουν να αναστηλωθούν και να μείνουν έξω από τους νόμους της αγοράς. Μάλιστα ο πρωθυπουργός του Εντουάρ Φιλίπ, ανήγγειλε ότι καίριες επιχειρήσεις θα εθνικοποιηθούν προκειμένου να μην κλείσουν. Βέβαια κανείς δεν μπορεί να εμπιστεύεται τις υποσχέσεις των πολιτικών σε αυτή τη συγκυρία που σκοπό έχουν να αμβλυνουν την οργή των πολιτών για τα δεινά που υφίστανται από τις νεοφιλελεύθερες επιλογές τους που απαξίωσαν το δημόσιο σύστημα υγείας κάθε χώρας. Γιατί; Διότι όπως υποστήριζε ο γάλλος διανοητής Ζακ Ρανσιέρ, «η κάποτε σκανδαλώδης θέση του Μαρξ ότι οι κυβερνήσεις είναι απλώς ατζέντηδες του διεθνούς κεφαλαίου, αποτελεί σήμερα πασιφανές γεγονός στο οποίο συμφωνούν “φιλελεύθεροι” και “σοσιαλιστές”. Η απόλυτη ταύτιση της πολιτικής με τη διαχείριση του κεφαλαίου έχει πάψει να αποτελεί το επαίσχυντο κοινό μυστικό των κατά τα άλλα διαφορετικών “μορφών” δημοκρατίας. Αποτελεί την ανοιχτά διακηρυγμένη αλήθεια μέσω της οποίας οι κυβερνήσεις μας αποκτούν νομιμοποίηση».
Πως λοιπόν η Γαλλία ενταγμένη στις δομές της ΕΕ και της Ευρωζώνης θα υπερβεί τους ισχύοντες περιορισμούς και θα υλοποιήσει τις εξαγγελίες του Μακρόν; Αποτελούν όλα αυτά το προανάκρουσμα μιας επερχόμενης ρήξης της Γαλλίας με τη Γερμανία; Διότι η ανάγκη αναθεώρησης της ευρωπαϊκής οικονομίας σε κοινωνική κατεύθυνση, όχι μόνον συγκυριακά, με αφορμή την επιδημία, η στρατιωτική υπεροχή της Γαλλίας που της επιτρέπει να πρωταγωνιστεί στις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και η μόνιμη θέση που κατέχει στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, της παρέχουν σήμερα τη δυνατότητα να αμφισβητήσει την ηγεμονία του Βερολίνου στην ΕΕ, ανατρέποντας τους συσχετισμούς στον γαλλογερμανικό άξονα στον οποίο μετά την επανένωση της Γερμανίας και τις συνεχείς διευρύνσεις έχει περιοριστεί σε ρόλο ακολούθου του Βερολίνου. Με αποτέλεσμα όλες οι προτάσεις του προέδρου Μακρόν για μεταρρυθμίσεις, προκειμένου το Παρίσι να ανακτήσει μέρος της παλιάς ισχύος του που είχε στα πλαίσια της ΕΟΚ, να απορρίπτονται από το Βερολίνο.
Ήδη ως πρώτη ομάδα κρατών που υιοθετεί τις απόψεις Μακρόν για μεταρρυθμίσεις με αφορμή την επιδημία του κορωνοιού θα πρέπει να θεωρηθούν τα εννέα κράτη με επικεφαλής την Γαλλία που συνυπέγραψαν την επιστολή με την οποία ζητούν την έκδοση ευρωομολόγου για τον κορωνοιό την οποία απέρριψε η Γερμανία δια του υπουργού Οικονομίας Πήτερ Αλτμαιερ, ο οποίος δήλωσε στην εφημερίδα Handelsblatt: «Συμβουλεύω επιφυλακτική στάση, όταν παρουσιάζονται δήθεν νέες ιδέες, οι οποίες ουσιαστικά συνοψίζουν παλιότερες ιδέες που έχουν από καιρό απορριφθεί». Η συζήτηση για τα ευρω-ομόλογα είναι ένας «διάλογος -φάντασμα», πρόσθεσε χαρακτηριστικά. Είναι αξιοσημείωτο ότι καμιά κυβέρνηση κράτους μέλους της Ανατολικής και της Βόρειας Ευρώπης που χαρακτηρίζονται ως δορυφόροι του Βερολίνου δεν προσυπέγραψε την επιστολή. Άσχετα από τη μελλοντική στάση της Γερμανίας και τους τυχόν συμβιβασμούς στο θέμα αυτό, ήδη σχηματοποιείται εντός ης ΕΕ η ομάδα κρατών της γαλλικής επιρροής. Αυτή η ομαδοποίηση άρχισε να μετουσιώνεται σε πράξη με το βέτο της Ιταλίας και της Ισπανίας στην τελευταία τηλε - σύνοδο κορυφής και τις αντιδράσεις των υπολοίπων επτά κρατών Αλλά πέραν όσων αναφέρθηκαν, όταν το Βερολίνο δεν κατόρθωσε τριάντα χρόνια μετά την επανένωση της χώρας να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ Ανατολικής και Δυτικής Γερμανίας και συνεχίζει να “τιμωρεί” τους ανατολικογερμανούς σε τι μπορούν να ευελπιστούν τα κράτη μέλη για το μέλλον τους εντός της ΕΕ υπό γερμανική ηγεμονία; Ήδη η ελάχιστη θνησιμότητα από τον κορωνοιό στη Γερμανία έναντι των άλλων ισχυρών κρατών της ΕΕ, αποκαλύπτει ποια χώρα ωφελήθηκε τις τελευταίες δεκαετίες από την Ευρώπη του Μάαστριχτ προάγοντας τις υποδομές πρόνοιας και ποιες οπισθοδρόμησαν. Όσον αφορά τη χώρα μας είναι ολοφάνερο ότι θα ακολουθήσει τα βήματα της Γαλλίας, για λόγους εθνικής ασφαλείας απέναντι στις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και έναντι της επιθετικότητας της Άγκυρας. Η πολιτική της ουδετερότητας που προκρίνει η Άγκελα Μέρκελ στα ελληνοτουρκικά αλλά και στο πρόβλημα του προσφυγικού δεν συνάδει με τα εθνικά μας συμφέροντα.
Μακροδημόπουλος Δημήτρης
Πολιτικός Μηχανικός Α.Π.Θ.,MSc in Rail Systems Engineering,
τ. Αρχιμηχανικός Ο.Σ.Ε.
Αλεξ/πολη
