Ακούγεται συχνά ότι η κατασκευαστική δραστηριότητα στην Ελλάδα διαρκώς συρρικνώνεται, ότι οι ελληνικές κατασκευαστικές δεν έχουν την αναγκαία στήριξη από την πολιτεία για να δραστηριοποιηθούν ανταγωνιστικά στο εξωτερικό, ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα αδυνατεί να στηρίξει αποτελεσματικά τη δραστηριότητα των κατασκευαστικών εταιρειών στο εκτός συνόρων και ότι ο ελληνικός κατασκευαστικός κλάδος κινδυνεύει να αφελληνιστεί.
Ναι, είναι αποδεδειγμένο και δεν επιδέχεται αμφισβήτησης ότι η ελληνική πολιτεία δεν αντιλαμβάνεται πόσο άμεσα συνδεδεμένη είναι η ανάπτυξη με την κατασκευαστική δραστηριότητα.
Όταν οι ΗΠΑ βρέθηκαν αντιμέτωπες με την ύφεση, ένα από τα πρώτα πράγματα που έκανε ο τότε νεοεκλεγής Πρόεδρος Ομπάμα για να τονώσει την οικονομία, ήταν να ανακοινώσει ένα πακέτο έργων υποδομής ύψους 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Αντιθέτως στην Ελλάδα, κατά τη διάρκεια της δεκαετούς οικονομικής κρίσης, οι κυβερνήσεις περικόπτουν διαρκώς το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Και πριν κατηγορηθώ ότι κάνω άνισες συγκρίσεις μεταξύ της Ελλάδας και των ΗΠΑ, θα ήθελα να υπενθυμίσω αυτά που το ΙΟΒΕ έχει ήδη μετρήσει κι αποδείξει, σε σχέση με τη σημασία του ελληνικού κατασκευαστικού κλάδου για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.
· Κάθε ευρώ που δαπανάται για κατασκευαστικά έργα αυξάνει το ΑΕΠ κατά 1,8 ευρώ.
· Κάθε 1 εκατ. ευρώ δαπάνης για κατασκευαστικά έργα δημιουργεί ή διατηρεί 44,5 θέσεις εργασίας.
· Κάθε θέση εργασίας στις Κατασκευές συνδέεται με επιπλέον 1,5 θέσεις εργασίας σε άλλους κλάδους.
Και μιας και μιλάμε με στοιχεία και όχι γενικά κι αόριστα, να προσθέσω κι άλλα δύο στοιχεία που τείνουν να παραβλέπονται.
Ο ελληνικός κατασκευαστικός κλάδος – ακόμα και σήμερα που είναι στα χειρότερά του:
1. Απασχολεί άμεσα πάνω από 10.000 εργαζομένους, εκ των οποίων μάλιστα οι 3.000 είναι εργαζόμενοι της ΑΚΤΩΡ.
2. Πραγματοποιεί τζίρο πάνω από 3 δις ευρώ, εκ των οποίων ο μισός προέρχεται και πάλι από την ΑΚΤΩΡ.
Αυτός λοιπόν ο κατασκευαστικός κλάδος, με αυτή τη συνεισφορά, έχει πλέον να περιμένει 2-3 μεγάλα δημόσια έργα, εκ των οποίων πραγματικά ώριμο είναι μόνο η Γραμμή 4.
Το πότε θα ολοκληρωθεί αυτός ο διαγωνισμός κι άρα το έργο αυτό θα περάσει στην υλοποίηση, ας μας πει το Υπουργός.
Συνεχίζω με την άλλη λανθασμένη αντίληψη που κυκλοφορεί και υποστηρίζει πως τα οικονομικά της χώρας δεν επιτρέπουν την υλοποίηση νέων έργων.
Είναι φυσικά η μισή αλήθεια, αφού υποκρύπτεται τεχνηέντως ότι υπάρχουν λύσεις για χρηματοδότηση από ιδιωτικά κεφάλαια και διεθνείς αναπτυξιακούς οργανισμούς, που θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τη δύσκολη οικονομική κατάσταση του ελληνικού δημοσίου.
Άρα δεν λείπουν οι δυνατότητες. Η πολιτική βούληση λείπει.
Προχωρώ με την επόμενη διαδεδομένη αντίληψη που λέει ότι η ελληνική πολιτεία δεν στηρίζει επαρκώς την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών κατασκευαστικών εκτός συνόρων.
Πράγματι, όταν Γάλλοι, Γερμανοί και Ιταλοί έχουν τους εμπορικούς ακολούθους των πρεσβειών τους να ανοίγουν το δρόμο για δραστηριοποίηση των κατασκευαστικών τους εκτός συνόρων, εμείς πασχίζουμε, η κάθε εταιρεία χωριστά, να συστηθούμε σε ένα άγνωστο και πολλές φορές αφιλόξενο τοπίο.
Επιπλέον, το γεγονός ότι εκτός συνόρων οι εγγυητικές των ελληνικών τραπεζών δεν γίνονται συνήθως δεκτές, μας αναγκάζουν να πληρώνουμε διπλό κόστος, προκειμένου αλλοδαπή τράπεζα να εκδώσει εγγυητική με αντεγγύηση της ελληνικής, με σαφείς επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητά μας.
Είναι όμως αυτοί οι λόγοι που οι ελληνικές εταιρείες δυσκολεύονται να δραστηριοποιηθούν κερδοφόρα εκτός συνόρων;
Προφανώς και όχι.
Η ιστορία έδειξε ότι παρά αυτά τα ανταγωνιστικά μειονεκτήματα των ελληνικών κατασκευαστικών έναντι των ξένων ανταγωνιστών τους, και μεγάλα έργα πήραμε στο εξωτερικό και τα εκτελέσαμε άρτια, χάρη στους εξαιρετικούς Έλληνες μηχανικούς μας.
Άλλο ήταν το πρόβλημα και σε αυτό δεν μας έφταιγε το ανταγωνιστικό μας μειονέκτημα.
Εκτελέσαμε τα έργα άρτια αλλά δεν τα εκτελέσαμε κερδοφόρα.
Και για αυτό δεν φταίει μόνο ούτε η ελληνική πολιτεία, ούτε οι τράπεζες, ούτε οι ξένοι ανταγωνιστές μας και οι πρεσβείες τους.
Φταίει το γεγονός ότι προσπαθούμε να μεταφέρουμε την Ελλάδα στο εξωτερικό.
Οι ελληνικοί κατασκευαστικοί όμιλοι βγήκαν στο εξωτερικό νομίζοντας ότι τα στοιχεία που τους είχαν καταστήσει εθνικούς πρωταθλητές θα επαρκούσαν για να τους κάνουν και διεθνείς πρωταθλητές.
Μεγάλη και πολύ ακριβή πλάνη.
Αν θες να προκόψεις στο εξωτερικό, χρειάζεται να προσαρμοστείς στις δομές της διεθνούς κατασκευαστικής δραστηριότητας, δηλαδή σε πράγματα που δεν έχεις συνηθίσει στη χώρα σου όπως η ύπαρξη ανεξάρτητου μηχανικού, η διαφορετική κατανομή ρίσκου, άλλες διαδικασίες επίλυσης διαφορών.
Πολύ περισσότερο, πρέπει να προσαρμόζεσαι στην κατασκευαστική δομή κάθε χώρας, καθώς δεν υπάρχει ένα ελληνικό μοντέλο κι άλλο ένα διεθνές μοντέλο ενιαίο για όλες τις άλλες χώρες.
Η δραστηριοποίηση εκτός συνόρων απαιτεί μία άρτια στημένη παρουσία στην εκάστοτε χώρα, υποστηριζόμενη από υψηλού επιπέδου οικονομικές, νομικές και διοικητικές υπηρεσίες στα κεντρικά σε άμεση συνεργασία με την τοπική οργάνωση.
Αν εμείς συνεχίζουμε να λειτουργούμε σαν δεινόσαυροι αρνούμενοι να καταλάβουμε ότι το περιβάλλον έχει αλλάξει και πως αν δεν εξελιχθούμε θα οδηγηθούμε σε εξαφάνιση, δεν μας φταίνε οι ξένοι.
Σε περίπτωση που δεν το έχουμε ακόμα καταλάβει, ο Γιόχαν ήρθε πριν είκοσι χρόνια.
Όχι ως κατασκευαστής, αλλά ως μέτοχος, όταν οι ελληνικοί κατασκευαστικοί όμιλοι μπήκαν στο Χρηματιστήριο.
Οι ελληνικοί κατασκευαστικοί όμιλοι δεν είναι πλέον ελληνικές οικογενειακές και προσωποπαγείς εταιρειούλες.
Είναι διεθνοποιημένες επιχειρήσεις, με ξένους μετόχους, εισηγμένες σε οργανωμένες χρηματιστηριακές αγορές, και στο τέλος της ημέρας η απόδοση της μετοχής τους προσδιορίζει την αξία τους.
Τον μέτοχο δεν τον νοιάζει – ούτε πρέπει να τον νοιάζει – αν η ελληνική πολιτεία δεν στηρίζει τον κατασκευαστικό κλάδο, αν οι ελληνικές εγγυητικές δεν γίνονται δεκτές στο εξωτερικό, ή αν εμείς είχαμε μάθει να λειτουργούμε 40 χρόνια με ένα τρόπο στη χώρα μας και αρνούμαστε να ενταχθούμε στο διεθνές περιβάλλον.
Κυρίες και κύριοι,
Ευθύνη δική μας είναι να λάβουμε υπόψη τα δεδομένα που ισχύουν και να προσαρμοστούμε σε αυτά, αντί να περιμένουμε από το ελληνικό δημόσιο να μας μοιράσει τα ελάχιστα ώριμα έργα που έχουν απομείνει σε αυτή τη χώρα με σκοτωμένες εκπτώσεις εν είδει συσσιτίου.
Είναι ευθύνη δική μας να αλλάξουμε για να υλοποιούμε έργα κερδοφόρα σε όποια χώρα κι αν είμαστε.
Οι ελληνικές κατασκευαστικές απέδειξαν ότι είναι σε θέση να αναλάβουν μόνες τους και να υλοποιήσουν άρτια μεγάλα έργα.
Τώρα πρέπει να αποδείξουμε ότι μπορούμε να τα εκτελέσουμε κερδοφόρα και στο εξωτερικό, όπως κάνουμε στην Ελλάδα.
Έχουμε ευθύνη απέναντι στους χιλιάδες εργαζομένους μας, στους εκατοντάδες χιλιάδες συνεργάτες μας, αλλά και στους μετόχους μας – είτε τους λένε Γιόχαν είτε Γιάννη – να κάνουμε πρώτα από όλα την αυτοκριτική μας.
Ναι, το ελληνικό δημόσιο πρέπει να στηρίξει τις κατασκευαστικές του.
Ναι, πρέπει να ενισχυθεί σημαντικά το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων.
Ναι, πρέπει να αποκτήσουμε πρόσβαση σε φθηνότερη χρηματοδότηση.
Υπάρχει όμως και κάτι άλλο που πρέπει ΕΜΕΙΣ να κάνουμε.
Πρέπει να σταματήσουμε να επιρρίπτουμε ευθύνες για την απόδοσή μας μόνο σε εξωγενείς παράγοντες.
Αν μαζί με αυτό έρθουν και δημόσιες επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις και καλύτερες προοπτικές, καλοδεχούμενες.
Αλλά δεν μπορούμε στο μεταξύ να παραμένουμε αδρανείς, και με γκρίνια και μιζέρια να προσδοκούμε η ελληνική πολιτεία να μας σώσει, γιατί είναι αμφίβολο αν μπορεί να το κάνει.
Οι επιχειρήσεις είτε εξελίσσονται είτε συρρικνώνονται και τελικά πεθαίνουν.
Αν επιμένουμε να κλεινόμαστε στο γνώριμο περιβάλλον της Ελλάδας, λόγω της κατάστασης της χώρας, είναι βέβαιο πως επιλέγουμε τη συρρίκνωση και μοιραία όχι τον αφελληνισμό αλλά τον αφανισμό.
Αν δεν θέλουμε να το ζήσουμε αυτό, πρέπει αναγκαστικά να μεγαλώσουμε και ο μόνος τρόπος για να γίνει αυτό είναι μέσω της κερδοφόρας δραστηριοποίησης στο εξωτερικό.
Σας ευχαριστώ.
