Η Ανδρίτσα θυμάται 75 χρόνια μετά.
Στις 5 Δεκεμβρίου 1943 τα κατοχικά στρατεύματα απαγχόνισαν 50 κρατουμένους από το στρατόπεδο της Τρίπολης στο σιδηροδρομικό σταθμό της Ανδρίτσας Άργους.
Αυτό έγινε ως αντίποινα, διότι λίγες μέρες πριν, στις 30/11/1943, ο Φρίξος Ανδριανόπουλος από το Πικέρνι της Αρκαδίας με ένα Ιταλό στρατιώτη, που είχε αυτομολήσει στους αντάρτες, επιτέθηκαν εναντίον της φρουράς του Σιδηροδρομικού Σταθμού Ανδρίτσας και έσφαξαν γύρω στους 10 Γερμανούς στρατιώτες.
Στη μάχη που ακολούθησε σκοτώθηκε ο Φρίξος Ανδριανόπουλος και ο Κωνσταντίνος Α. Βρύνιος.
Ας δούμε τώρα αναλυτικότερα τα γεγονότα όπως τα παρουσιάζει ο Θανάσης Β. Βασιλόπουλος σε άρθρο του στο mygdalia.blogspot.gr.
«Με αφορμή τον εορτασμό για την Εθνική Αντίσταση (25 Νοεμβρίου) και την προηγούμενη αναφορά μου στους ήρωες Ανδρέα και Νίκο Παπαναστασίου, που θυσιάστηκαν στην Ανδρίτσα σε αντίποινα για την εκτέλεση των 15 Γερμανών το 1943, παρουσιάζω , με το άρθρο μου αυτό , τα γεγονότα της Ανδρίτσας, για να γνωρίζουμε όσο το δυνατόν καλύτερα, με βάση τις γραπτές πηγές και τις καταγεγραμμένες μαρτυρίες πρωταγωνιστών , τι ακριβώς συνέβη στη μάχη αυτή της Ανδρίτσας εναντίον των Γερμανών κατακτητών.
Υπάρχουν πολλές φορές γεγονότα ιστορικά που ο λαός μας αγνοεί, χρέος μας όμως είναι να "διώχνουμε τις αράχνες" από τα σκονισμένα βιβλία και να εμφανίζουμε τις ηρωικές στιγμές του λαού μας.
Μια τέτοια ηρωική στιγμή ήταν και η μάχη στην Ανδρίτσα κατά των Γερμανών κατακτητών. Οι οργανώσεις του ΕΑΜ- ΕΛΑΣ της Αρκαδίας αποφάσισαν να εξουδετερώσουν το Γερμανικό φυλάκιο του σιδηροδρομικού σταθμού της Ανδρίτσας, γιατί εξυπηρετούσε τον ανεφοδιασμό των στρατευμάτων κατοχής στην κεντρική και ανατολική Πελοπόννησο και αποτελούσε εμπόδιο στις επαφές των αντιστασιακών οργανώσεων της περιοχής. Το φυλάκιο βρισκόταν στα σύνορα των νομών Αρκαδίας και Αργολίδας.
Επειδή η περιοχή αυτή απείχε αρκετά από τις βάσεις των μεγάλων ανταρτικών τμημάτων και ήταν όπως την έλεγαν τότε, νεκρή περιοχή, καλυπτόταν περιοδικά από τις ανεξάρτητες ομάδες του ΕΛΑΣ Κυνουρίας και Μαντινείας. Η εντολή για την εξουδετέρωση του φυλακίου της Ανδρίτσας ανατέθηκε στη ομάδα του Φρίξου Ανδριανόπουλου.
Ο Φρίξος Ανδριανόπουλος ήταν προικισμένος με πολλές ικανότητες, ήταν θαρραλέος, τολμηρός, και είχε στην ομάδα του αντάρτες που ήσαν όλοι παλληκάρια. Η δύναμη της ομάδας ήταν: Φρίξος Ανδριανόπουλος, Παναγιώτης Δεκάζος (ο επονομαζόμενος Αντάρτος), Τάσος Δεκάζος, Κώστας Βρύνιος (ο επονομαζόμενος Οδυσσέας), Κοπίτας, Παύλος Μπουζιάνης, Κώστας Χαρμπής, Γιάννης Τσιλικάς, Δελίκας , Νίκος Ψιμούλης και άλλοι δύο. Συνολικά 12 άτομα. Ο οπλισμός τους ήταν ο εξής: Ο Φρίξος ένα πιστόλι, μια χειροβομβίδα και ένα μαχαίρι, ο Αντάρτος ένα αυτόματο Στεν και ένα ξίφος, ο Ψιμούλης ένα αυτόματο ιταλικής προέλευσης, και οι υπόλοιποι αγωνιστές διαφόρων τύπων ατομικά όπλα, από ένα γκρα του 1912 μέχρι ιταλικές αραβίδες.
Προτού καθοριστεί η μέρα του χτυπήματος, ο Φρίξος Ανδριανόπουλος μαζί με άλλους δύο αντάρτες, ντυμένοι με πολιτικά ρούχα, πλησίασαν κατ’ επανάληψη το σιδηροδρομικό σταθμό και πήραν πληροφορίες καθώς και πλήρη αναγνώριση της τοποθεσίας, της δύναμης των Γερμανών, του οπλισμού τους, του καταυλισμού και της διάταξης των φυλακίων τους. Στην προσπάθεια αυτή ο Φρίξος πήρε πολύτιμες πληροφορίες από το Σταθμάρχη Τρύφωνα Καραμήτρο από τα Δολιανά, και από τον καφετζή του σταθμού Τάσο Λομβαρδιά από την Ανδρίτσα. Σύνδεσμος μεταξύ του σταθμού και των ανταρτών ήταν ο ΕΠΟΝίτης Αγγελής Μήλης από την Ανδρίτσα, ο οποίος εκτελέστηκε αργότερα εδώ από τους ταγματασφαλίτες. Ύστερα από όλες τις πληροφορίες που μάζεψε η ομάδα, διαπιστώθηκε ότι η δύναμη των Γερμανών ήταν 25 άνδρες με επικεφαλή αξιωματικό. Οι Γερμανοί είχαν μοιραστεί σε τρία φυλάκια και καταυλισμούς, και το σπουδαιότερο ήταν το κέντρο και ακριβώς το κτίριο του σταθμού, όπου είχαν δύο μιδράλια, ένα οπλοπολυβόλο και πολλά αυτόματα. Ο Φρίξος εντόπισε την κυρίως σκοπιά με το πολυβολείο και τη διαμονή του Διοικητή της φρουράς.
Στις 30 Νοέμβρη του 1943 όλη η ομάδα συγκεντρώθηκε στο χωριό Πλατάνα της Κυνουρίας, και ο Φρίξος ανέπτυξε εκείνα που είχε επισημάνει στις αναγνωρίσεις του. Στις 10 περίπου το βράδυ η ομάδα πλησίασε σε απόσταση αναπνοής από το σταθμό και τέθηκε σε εφαρμογή το σχέδιό τους. Ο Γιάννης Τσιλικάς, ο Νίκος Ψιμούλης και ένας ακόμη αντάρτης θα εξουδετέρωναν με αιφνιδιασμό και θα καταλάμβαναν το δεξιό φυλάκιο που είχε λιγότερους Γερμανούς. Ο Φρίξος με τον Αντάρτο, το Βρύνιο και τον Δελίκα τράβηξαν έρποντας στο κέντρο. Οι υπόλοιποι ακροβολισμένοι σε διάφορα σημεία θα πυροβολούν προς κάθε κατεύθυνση που θα υπήρχε ανάγκη.
Ακολουθούμε την κυρίως αποστολή του κέντρου που ήταν και η βασική. Έρποντας έφτασαν οι παραπάνω τέσσερις στο παράθυρο του φυλακίου. Ορισμένοι Γερμανοί έπαιζαν χαρτιά και άλλοι κοιμόντουσαν. Αριστερά στη γωνία του κτιρίου ήταν ο σκοπός και πιο πέρα περίπου στα 40 μέτρα το μυδράλιο. Ο Φρίξος διατάζει με νεύμα τον Αντάρτο, ο οποίος με μια ριπή σκοτώνει το σκοπό και πηδάει ταυτόχρονα μέσα πυροβολώντας, ο Βρύνιος είχε πλησιάσει την είσοδο του σταθμού, κόβει το τηλέφωνο και συμπλέκεται στα χέρια με τους Γερμανούς φωνάζοντας τον Αντάρτο να ρίξει προς τα εκεί. Πρέπει να τονιστεί ότι όλα αυτά έγιναν με μεγάλη ταχύτητα, ώστε τη στιγμή που σκοτώνεται ο σκοπός, ο Φρίξος μόνος του ορμάει για να καταλάβει το πολυβολείο. Όμως όπως αποδείχτηκε ο Φρίξος δεν πρόλαβε γιατί βρέθηκε σκοτωμένος ακριβώς 4 μέτρα από το πολυβολείο. Συνεπώς υπήρχε και άλλος σκοπός που τον πυροβόλησε. Από μετέπειτα μαρτυρίες επιζώντων μαχητών του ΕΛΑΣ που πήραν μέρος στη μάχη, και από τον καφετζή του σταθμού Τάσο Λομβαρδιά, έγινε γνωστό ότι ο Φρίξος καλώς είχε επισημάνει τη διάταξη του σταθμού, πλην όμως υπήρξε, κατά τη μαρτυρία του σταθμάρχη, μια άτυχη συγκυρία, δηλαδή εκείνη την ημέρα είχε έρθει δύναμη Γερμανών για να αντικαταστήσει τους πρώτους, που θα έφευγαν την επόμενη μέρα, και έτσι η δύναμη του σταθμού εκείνο το βράδυ ήταν διπλάσια.
Η άλλη ομάδα πλησίασε το δεξιό φυλάκιο, δεν μπόρεσε όμως να αιφνιδιάσει γιατί οι Γερμανοί τους αντιλήφτηκαν και άρχισαν να βάλουν με καταιγιστικά πυρά. Η ομάδα πυροβολώντας συμπτύχθηκε. Αφού τέλειωσαν με το κεντρικό φυλάκιο άρχισαν να υποχωρούν καλυπτόμενοι από τον Δελίκα. Ο Βρύνιος είχε πάρει όσα όπλα μπορούσε από το φυλάκιο. Εκείνη τη στιγμή ο Αντάρτος φωνάζει δυνατά: Φρίξο, Φρίξο. Οι Γερμανοί πυροβολούν και τον τραυματίζουν ελαφρά στο χέρι. Ο Βρύνιος υποχωρώντας με τα όπλα φορτωμένος άρχισε να πυροβολεί. Τον εντόπισαν όμως οι Γερμανοί και τον σκότωσαν. Οι υπόλοιποι δέκα από τους δώδεκα της ομάδας γύρισαν στη Πλατάνα και από κει τράβηξαν για το Στόλο Κυνουρίας. Τα δύο παλληκάρια, ο αρχηγός Φρίξος Ανδριανόπουλος από την Τρίπολη και ο Κώστας Βρύνιος από τα Πηγαδάκια Αρκαδίας, σκοτώθηκαν επιτόπου.
Οι Γερμανοί είχαν 15 νεκρούς. Και για αντίποινα στις 5 Δεκέμβρη 1943 κρέμασαν στο κτίριο του σταθμού και στις γύρω ελιές 51 Έλληνες πατριώτες τους οποίους πήραν από τις φυλακές της Τρίπολης. Το φυλάκιο όμως το εγκατέλειψαν.»
anagnostis.org
