Κέρδη και ανταγωνισμοί συνθλίβουν εργασιακά δικαιώματα και λαϊκές ανάγκες.
«Τρέχοντας» με αποφασιστικότητα τους στρατηγικούς σχεδιασμούς του κεφαλαίου, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται η μετατροπή της Ελλάδας σε διαμετακομιστικό κόμβο, η κυβέρνηση την ερχόμενη βδομάδα ψηφίζει στην Ολομέλεια της Βουλής την κύρωση της σύμβασης παραχώρησης του Εμπορευματικού Κέντρου του Θριασίου στα μονοπώλια.
Για τους παραπάνω στόχους η κυβέρνηση εξασφαλίζει στα μονοπώλια τις κατάλληλες υποδομές: Λιμάνια, σιδηρόδρομους, οδικούς άξονες, αλλά και ελεύθερους χώρους, όπως αυτούς που μετατράπηκαν σε εμπορευματικά και διαμετακομιστικά κέντρα, ειδικά στην περιοχή της Δυτικής Αττικής, και οι οποίοι θα μπορούσαν να δώσουν μια ανάσα πράσινου, αθλητισμού και πολιτισμού στις εργατικές - λαϊκές οικογένειες ή να βοηθήσουν για την αντιπλημμυρική θωράκιση της περιοχής.
Η κύρωση της σύμβασης έχει έρθει με μορφή νομοσχεδίου που κατέθεσε το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, για να έχει αυξημένη νομοθετική ισχύ, και υπογράφεται ανάμεσα σε Δημόσιο - ΓΑΙΟΣΕ και στην κοινοπραξία «ΕΤΒΑ Βιομηχανικές Περιοχές ΑΕ» (το μεγαλύτερο ποσοστό της οποίας ανήκει στην Τράπεζα Πειραιώς) - «Goldair Cargo εταιρεία Διεθνών Μεταφορών και Logistics AE», στην οποία συμμετέχουν και αυστριακά κεφάλαια.
Το Θριάσιο είναι το πρώτο ολοκληρωμένο Πάρκο Εφοδιαστικής Αλυσίδας στην Ελλάδα και πληροί όλες τις προϋποθέσεις για να αναδειχθεί σε σημαντικό διαμετακομιστικό κόμβο. Οπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, είναι «στρατηγικά χωροθετημένο» κοντά στην Αθήνα και στο λιμάνι του Πειραιά, που είναι από τα μεγαλύτερα λιμάνια της Μεσογείου, διαθέτει άμεση σιδηροδρομική σύνδεση σε Διευρωπαϊκό Δίκτυο, δηλαδή άμεση προσβασιμότητα σε ολόκληρο το σιδηροδρομικό δίκτυο, συνδέεται με σιδηροδρομική γραμμή με το λιμάνι του Πειραιά και με το διεθνές αεροδρόμιο, ενώ διαθέτει πρόσβαση και στο οδικό δίκτυο.
Το ακίνητο που παραχωρείται ανέρχεται σε 588 περίπου στρέμματα και βρίσκεται μέσα σε μία έκταση 2.200 στρεμμάτων, που ανήκει στη ΓΑΙΟΣΕ και όπου περιλαμβάνεται και μία έκταση 1.450 περίπου στρεμμάτων, η οποία έχει διαμορφωθεί σε έναν «ολοκληρωμένο, σύγχρονο και πλήρη εμπορευματικό σιδηροδρομικό σταθμό και σταθμό διαλογής (διαμετακομιστικό κέντρο), περιλαμβάνοντας συγκρότημα σιδηροδρομικής εξυπηρέτησης (εγκαταστάσεις Σταθμού Διαλογής και μεταφόρτωσης φορτίων), ιδιοκτησίας ΟΣΕ, έτοιμο προς λειτουργία».
Με άλλα λόγια, πρόκειται για ένα εμβληματικό για την αστική τάξη έργο, που αναβαθμίζει τον ειδικό της ρόλο στα Βαλκάνια και συνολικά στην Ευρώπη και από το οποίο προσδοκά τεράστια κέρδη από τις συμφωνίες που θα κλείσει με ξένους μονοπωλιακούς ομίλους για τη μεταφορά εμπορευμάτων. Γι' αυτό άλλωστε το Εμπορευματικό Κέντρο του Θριασίου ήταν και από τις βασικές προτεραιότητες που είχε θέσει ο ΣΕΒ. «Τα εμπορευματικά κέντρα αποτελούν κέντρα προσέλκυσης» κίνησης και «επενδυτών», ενώ συνολικά οι συνδυασμένες μεταφορές είναι «πρωταρχική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην αιτιολογική έκθεση.
Ολα κομμένα και ραμμένα στα μέτρα των επιχειρηματικών ομίλων
Πέρα από το «στρατηγικό σημείο» του Θριασίου, η κυβέρνηση προσφέρει σίγουρη κερδοφορία στα μονοπώλια και με τους όρους της σύμβασης. Παραχωρεί το Κέντρο στην κοινοπραξία για 60 χρόνια, με «αντάλλαγμα» μόλις 10 εκατ. ευρώ εφάπαξ και το 2,5% των ακαθάριστων ετήσιων εσόδων για όλη τη διάρκεια της παραχώρησης, που υπολογίζεται στο νομοσχέδιο ότι αντιστοιχεί σε 350 χιλιάδες ευρώ, χωρίς να υπάρχει κάποια ρήτρα για την καταβολή τους, ποσά τα οποία και αυτά θα πάνε στο «υπερταμείο», δηλαδή στα μονοπώλια. Επιπλέον, προβλέπονται - και μάλιστα με fast track διαδικασίες - χρηματοδοτήσεις και δανειοδοτήσεις με εγγύηση του Δημοσίου.
Στη σύμβαση αναφέρεται ότι στο επενδυτικό σχήμα παρέχεται η δυνατότητα δόμησης περίπου 235.000 τ.μ. στεγασμένων χώρων, ωστόσο πριν από την κύρωση ο υπουργός Χρ. Σπίρτζης είχε φροντίσει με νομοθετική ρύθμιση να πολλαπλασιάσει τον συντελεστή δόμησης, ώστε τώρα οι «επενδυτές» να έχουν δυνατότητα δόμησης 970.000 τ.μ.
Επιπλέον, η κοινοπραξία, δηλαδή ο «επενδυτής», θα διαμορφώνει ο ίδιος «την εμπορική, χρηματική και τιμολογιακή πολιτική», απαλλάσσεται από δημοτικά τέλη για τα σκουπίδια του και την ηλεκτροδότηση, ενώ του παρέχεται το δικαίωμα «εμπορικής εκμετάλλευσης των πάσης φύσης επιτρεπόμενων χρήσεων καθώς και της απόληψης οποιουδήποτε εσόδου που απορρέει από αυτές, συμπεριλαμβανομένων, ενδεικτικά και όχι αποκλειστικά, του δικαιώματος κατασκευής και εκμετάλλευσης εγκαταστάσεων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, αλλά και την πώληση ηλεκτρικής ενέργειας σε τρίτους» και «εγκαταστάσεων διαχείρισης στερεών, και υγρών αποβλήτων τόσο για την εξυπηρέτηση των χρηστών του έργου όσο και οποιουδήποτε τρίτου»!
Ακόμα, για τα 60 έτη που θα ισχύει η παραχώρηση δεν έχει δυνατότητα «ο νομοθέτης» να τροποποιήσει ούτε λέξη από τη σύμβαση.
Πεδίο οξύτατων ανταγωνισμών
Να σημειωθεί ότι το Εμπορευματικό Κέντρο του Θριασίου βρίσκεται σε πορεία ιδιωτικοποίησης τουλάχιστον από το 2004, εν μέσω σφοδρών ανταγωνισμών ανάμεσα στα μονοπώλια. Συνολικά έχουν γίνει 11 διαγωνισμοί. Οι προηγούμενοι απέβησαν άκαρποι, ακριβώς λόγω αυτών των ανταγωνισμών (π.χ. προσφυγές για τους όρους κ.ο.κ.). Για τον 11ο και τελευταίο, του 2017, που τελικά ευδοκίμησε, εκτός από την κοινοπραξία ΕΤΒΑ - «Goldair Cargo» είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον και το σχήμα που αποτελούνταν από «Cosco», «Grivalia», «Πανγαία» και ΠΑΕΓΑΕ.
Το δεύτερο σχήμα τελικά δεν κατέθεσε προσφορά, λόγω του χαμηλού συντελεστή δόμησης που περιλάμβανε ως όρο ο διαγωνισμός. Και τον οποίο η κυβέρνηση τετραπλασίασε μετά την ολοκλήρωση του διαγωνισμού και πριν η σύμβαση παραχώρησης έρθει στη Βουλή.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να κυριαρχήσουν στις συνεδριάσεις των Επιτροπών επί της κύρωσης της σύμβασης παραχώρησης έντονοι καβγάδες ανάμεσα σε ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Ενδεικτικά, ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ Γ. Μανιάτης έκανε λόγο για «τεράστιο σκάνδαλο» και ζήτησε την παραίτηση του υπουργού Υποδομών - Μεταφορών, Χρ. Σπίρτζη. Από τον καβγά για τα συμφέροντα των μονοπωλίων δεν έλειψε και η ναζιστική Χρυσή Αυγή, με τον ειδικό της αγορητή Ηλ. Παναγιώταρο να κάνει λόγο για «μιλημένο παιχνίδι» ώστε να μη «μπορεί να συμμετέχει άλλος» κ.ο.κ.
Πρόκειται για αντιπαράθεση απολύτως ξένη στα λαϊκά συμφέροντα, αφού όλοι μαζί συμφωνούσαν ότι η ιδιωτικοποίηση του Θριασίου «συνεισφέρει στη γεωπολιτική και γεωστρατηγική αναβάθμιση της χώρας», δηλαδή στην επίτευξη των στόχων που θέτει η εγχώρια αστική τάξη.
Μεγάλοι χαμένοι οι κάτοικοι και οι εργαζόμενοι
Η διαμόρφωση του Εμπορευματικού Κέντρου γίνεται σε μία περιοχή που έχει θρηνήσει δεκάδες νεκρούς από τις πλημμύρες, εξαιτίας της έλλειψης και στοιχειωδών αντιπλημμυρικών έργων. Τώρα, με τα έργα που θα γίνουν για την διευκόλυνση των μονοπωλίων, νέοι κίνδυνοι έρχονται να προστεθούν για τα λαϊκά στρώματα της περιοχής, αφού - όπως σημειώθηκε και κατά τη διάρκεια της συζήτησης στη Βουλή - στα 14 χρόνια που ξεκίνησαν οι διαγωνισμοί για το Θριάσιο δεν διευθετήθηκε το ρέμα του Αγίου Ιωάννου, στο οποίο απορρέουν τα νερά της Αττικής οδού, αλλά κυρίως του ΟΣΕ, δημιουργώντας προϋποθέσεις να «πνίγονται» οι κάτοικοι στον Ασπρόπυργο με την πρώτη βροχή όταν ολοκληρωθεί το έργο.
Αλλά ούτε και τα απαραίτητα οδικά έργα δεν ολοκληρώθηκαν, με αποτέλεσμα τα χιλιάδες φορτηγά που θα πηγαινοέρχονται να περνάνε μέσα από τον οικιστικό ιστό.
Επιπλέον, η απαλλαγή των επενδυτών από την «υποχρέωση καταβολής ανταποδοτικών τελών» σημαίνει ότι ο δήμος για να αντιμετωπίσει τη συντήρηση των οδών, το φωτισμό, θα μετακυλίει κι αυτό το κόστος στο λαό, συν την επιβάρυνση της ατμόσφαιρας από τα καυσαέρια.
Ακόμη, όπως καταγγέλθηκε, η κατάργηση της υποχρέωσης για φύτευση πρασίνου και η αύξηση του συντελεστή κάλυψης κατά 50% δημιουργούν μια επιχείρηση που λειτουργεί εντελώς εκτός των περιβαλλοντικών προδιαγραφών.
Οσο για τις 3.000 θέσεις εργασίας που διαδίδεται ότι θα δημιουργηθούν, έχουν ήδη ληφθεί μέτρα για πάμφθηνη εργατική δύναμη. Υπενθυμίζεται ότι η κυβέρνηση, η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και τα άλλα αστικά κόμματα, με νόμο που ψήφισαν, εξαίρεσαν από το μητρώο φορτοεκφορτωτών τους εργαζόμενους των λιμανιών Πειραιά, Θεσσαλονίκης και των άλλων μεγάλων λιμανιών της χώρας και των εμπορευματικών κέντρων, των κέντρων logistics, ανοίγοντας το δρόμο για τη μετατροπή ολόκληρης της λιμενικής λεκάνης σε «Ελεύθερη Οικονομική Ζώνη», όπου δεν ισχύει κανένα συγκροτημένο δικαίωμα.
Ανάπτυξη για ποιον;
Κατά τη διάρκεια της σχετικής συζήτησης στη Βουλή, η ειδική αγορήτρια του ΚΚΕ, Διαμάντω Μανωλάκου, επισήμανε ότι «από τον Μάιο του 2017, η κυβέρνηση υλοποιεί το εθνικό στρατηγικό σχέδιο μεταφορών, που στοχεύει κυρίως στην προώθηση των συνδυασμένων μεταφορών, τον εκσυγχρονισμό των συνδέσεων των λιμανιών με τα εσωτερικά σιδηροδρομικά δίκτυα και τα κέντρα μεταφοράς εμπορευμάτων, την ολοκλήρωση των κύριων οδικών και σιδηροδρομικών και ευρωπαϊκών δικτύων, ιδίως προς τα Βαλκάνια, και την ανάπτυξη του τομέα της ελληνικής εφοδιαστικής αλυσίδας.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο είναι η σύμβαση παραχώρησης του Εμπορευματικού Κέντρου Θριασίου, που αν υλοποιηθεί θα μεταβάλει την παραγωγική διάρθρωση της Αττικής». Οπως τόνισε, «ακριβώς γι' αυτό είναι οξυμένος ο ανταγωνισμός, που εκδηλώνεται και μέσα στη Βουλή από διαφορετικά κόμματα. Και δεν αφορά τα 588 στρέμματα κρατικής γης, αλλά την προστιθέμενη αξία που θα δημιουργηθεί σε αυτά και ποιος θα την καρπωθεί».
Υπογράμμισε επίσης πως «δεν πρέπει να παγιδεύονται η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα στο να διαλέξουν ανταγωνιστή, δηλαδή τον εκμεταλλευτή τους. Γιατί όλοι έχουν ενιαία και ομόφωνη άποψη στην εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης. Να επεκταθούν τα ελαστικά ωράρια των εργαζομένων, να διατηρηθούν οι μισθοί πείνας για την προσέλκυση μεγαλύτερων επενδύσεων». Πρόσθεσε ότι σφοδρό θα είναι και το χτύπημα των αυτοαπασχολούμενων και μικρών επαγγελματιών που θα μείνουν εκτός Εμπορευματικού Κέντρου.
«Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ προσπαθεί να διαχειριστεί τις μεγάλες αντιφάσεις της πολιτικής της», συνέχισε, «αφού από τη μια επιδιώκει να αναδειχθεί σε αποτελεσματικό σημαιοφόρο των σχεδίων του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ στα Βαλκάνια και στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ από την άλλη επιδιώκει να μετατρέψει τη χώρα σε βασική πύλη μεταφοράς των εμπορευμάτων της Κίνας στην ΕΕ. Οσο οξύνεται ο οικονομικός και πολιτικός ανταγωνισμός μεταξύ ΗΠΑ, Κίνας και ΕΕ, τόσο περιπλέκονται τα ζητήματα που προσπαθεί να επιλύσει η κυβέρνηση, για να υπηρετήσει τα συμφέροντα της ελληνικής άρχουσας τάξης», και ενώ «από τους ανταγωνισμούς αυτούς συσσωρεύεται επικίνδυνη ενέργεια σε βάρος των λαών.
Ολοι, λοιπόν, ξέρουμε την απάντηση για ποιον γίνονται και ποιον θα ωφελήσουν αυτά τα έργα. Το σύστημα της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο δεν μπορεί να εξανθρωπιστεί, δεν μπορεί να γίνει φιλολαϊκό, ούτε στη φάση της κρίσης ούτε στην περίοδο της ανάπτυξης, γι' αυτό και δεν πιστεύουμε στο παραμύθι ότι υπάρχει δίκαιη ανάπτυξη, που μπορεί να ωφελήσει ταυτόχρονα τους θύτες και τα θύματα της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης».
Α. Ζ.
