Με μια έκρηξη χρωμάτων, πουλιών, τίγρεων και βουδιστικών αγαλμάτων στις προσόψεις τους μεταμορφώνονται οι σταθμοί των ινδικών σιδηροδρόμων που έχοντας μετατραπεί σε ρυπαρούς μικρόκοσμους εξαθλιώνουν ακόμη περισσότερο το θλιβερό αστικό τοπίο.
Στην Ινδία 23 εκατομμύρια άνθρωποι ταξιδεύουν καθημερινά με το τρένο και οι σταθμοί είναι γεμάτοι ζωή. Οι πιο φτωχοί επιβάτες δεν περνούν απλά από τους σταθμούς: κοιμούνται μέσα εκεί, μαγειρεύουν το φαγητό τους σε στόφες κηροζίνης, τρώνε και πλένουν στις αποβάθρες, καθώς περιμένουν τα τρένα που έρχονται με απρόβλεπτη καθυστέρηση. Αποτέλεσμα; Πολλοί σταθμοί των Ινδικών Σιδηροδρόμων έχουν μετατραπεί σε βρωμερούς μικρόκοσμους που εξαθλιώνουν ακόμη περισσότερο το αστικό τοπίο.
Αλλά τώρα όλα αυτά αλλάζουν. Μέχρι στιγμής 80 σιδηροδρομικοί σταθμοί (και μερικοί σταθμοί του μετρό) σε ολόκληρη την Ινδία έχουν αλλάξει πρόσοψη πλημμυρίζοντας με χρώμα και εικόνες. Και οι Ινδοί που δεν έχουν μπει ποτέ σε πινακοθήκες και γκαλερί τέχνης βλέπουν πλέον σε καθημερινή βάση νέα έργα ή παραδοσιακές μορφές τέχνης που απειλούνταν με εξαφάνιση. Το κίνημα ξεκίνησε το 2014, όταν ο Βάλμικ Θάπαρ, περιβαλλοντολόγος και ειδικός διάσωσης των τίγρεων, αναρωτήθηκε γιατί ο σταθμός «Sawai Madhopur», που βρίσκεται κοντά στο εθνικό πάρκο «Ranthambore» (το πάρκο αυτό είναι το «σπίτι» της τίγρης), δεν μπορούσε να διακοσμηθεί με τίγρεις.
Γιατί βγαίνοντας από το τρένο οι επισκέπτες του ιερού των πτηνών «Bharatpur» να μην μπορούν να βλέπουν γκράφιτι με πουλιά; Και γιατί ο σταθμός του «Bhubaneshwar», που είναι γνωστό για τους κροκόδειλους και τα βουδιστικά του αγάλματα, να μην προβάλλει αυτή την κληρονομιά; Ο Θάπαρ ήρθε σε επαφή με αξιωματούχους των σιδηροδρόμων και με τη βοήθεια του «World Wildlife Fund» οι σταθμοί άρχισαν να αλλάζουν.
Τα βλέμμα της τίγρης παρακολουθεί τώρα τους επιβάτες που μπαίνουν στον σταθμό «Sawai Madhopur», όπου με λίγες πινελιές, ένα ερειπωμένο κτίριο έχει μετατραπεί σε υπαίθριο δημόσιο μουσείο τέχνης. Το project των σιδηροδρόμων εντάσσεται σε μια ευρύτερη επαναστατική δράση street art που ξεκίνησε το 2014 από την «St+art India Foundation», μια καλλιτεχνική ομάδα του Μουμπάι (όπως λέγεται πλέον η Βομβάη), η οποία έχει μετατρέψει τις παλιές αποβάθρες Σασούν στο Μουμπάι και τη γειτονιά Λόντι Κόλονι στο Νέο Δελχί στην πρώτη υπαίθρια δημόσια έκθεση τέχνης της χώρας. (Η Μπριζίτ Μακρόν, σύζυγος του Γάλλου Προέδρου, περιηγήθηκε την περιοχή κατά τη διάρκεια μιας επίσημης επίσκεψης τον Μάρτιο). «Αυτό που προσπαθούμε να επιτύχουμε είναι μια ελευθερία όχι μόνο για τους καλλιτέχνες που θα έχουν στη διάθεσή τους έναν τεράστιο καμβά αλλά και για όσους θα είναι σε θέση να εκτιμήσουν την τέχνη στην οποία ποτέ δεν θα είχαν πρόσβαση αλλιώς», δήλωσε στον Guardian ο Χανίφ Κουρέσι, συνιδρυτής και καλλιτεχνικός διευθυντής του «St+art India Foundation».
Οι περαστικοί συχνά συγκλονίζονται από το μέγεθος των τοιχογραφιών, στις οποίες περιλαμβάνεται μια τεράστια εικόνα του Μαχάτμα Γκάντι στην πρόσοψη του σταθμού «Churchgate» στο Μουμπάι. «Νομίζουν ότι είναι διαφήμιση και ότι κάποιοι ανόητοι ξέχασαν να βάλουν το λογότυπο της εταιρείας», λέει ο Κουρέσι. Το Μουμπάι έχει ένα από τα πιο πυκνά προαστιακά δίκτυα στον κόσμο, με περισσότερους από 7 εκατομμύρια καθημερινούς επιβάτες. Εκεί 36 σταθμοί μέσα στην πόλη έχουν ήδη ανακαινιστεί με πολύχρωμες τοιχογραφίες. Τον περασμένο Οκτώβριο, δύο ΜΚΟ, οι «Mumbai First» και «Making a Difference», κινητοποίησαν 25.000 εθελοντές και καλλιτέχνες από τις σχολές Kαλών Tεχνών που ζωγράφιζαν τους τοίχους επί επτά ημέρες, με υλικά τα οποία παρείχαν εταιρείες χρωμάτων.
Ενα από τα έργα των καλλιτεχνών της ομάδας St+Art Foundation στην περιοχή Λόντι του Μουμπάι
Ο Ρατζίβ Τσάουντχουρι, διευθυντής ανάπτυξης των σταθμών των Ινδικών Σιδηροδρόμων, είπε ότι περίπου 80 από τους 3.000 ή περισσότερους σταθμούς της χώρας έχουν ανακαινιστεί με αυτόν τον τρόπο. «Εναπόκειται στις τοπικές κοινότητες γύρω από τους υπόλοιπους σταθμούς αν επιθυμούν να ζωγραφιστούν και αυτοί», δήλωσε. Σε όλη την Ινδία έχουν αρχίσει να αναβιώνουν παλιές μορφές τέχνης. Οι τοίχοι του σταθμού «Jodhpur» είναι ζωγραφισμένοι με μια τεχνική γνωστή ως «phad», ζωγραφική σε ύφασμα που απεικονίζει ιστορίες τοπικών θεοτήτων. Στον σταθμό «Udaipur City» έχουν αναβιώσει εικόνες της σχολής «Mewar», μια σημαντική σχολή μινιατούρας του 17ου και 18ου αιώνα. \ Ο σταθμός «Jaipur» έχει ζωγραφιστεί με την τεχνική «Jogi», μια παραδοσιακή μορφή τέχνης που χρησιμοποιεί κουκκίδες και γραμμές. Και οι τουρίστες βάζουν στο πρόγραμμά τους μια επίσκεψη στον σιδηροδρομικό σταθμό «Madhubani» στο Μπιχάρ (ένας από τους πιο βρώμικους σταθμούς της Ινδίας), για να δουν παραδοσιακές σκηνές Mithila από μυθολογικά και λαογραφικά κείμενα, που καλύπτουν τώρα σχεδόν κάθε τετραγωνικό εκατοστό του κτιρίου.
Εθελοντές καλλιτέχνες της ΜΚΟ Mumbai First ζωγραφίζουν έναν διάδρομο του μετρό στο Μουμπάι.
Εν τω μεταξύ καθώς η μανία εξαπλώνεται, οι ντόπιοι καλλιτέχνες δέχονται τώρα παραγγελίες από ιδιοκτήτες καφέ και γραφείων που σκέπτονται ότι ένας τοίχος ζωγραφισμένος με ζωηρά χρώματα μπορεί να είναι ακριβώς αυτό που χρειάζονται για να αναδείξουν τις επιχειρήσεις τους. Το project των ζωγραφισμένων τοίχων έχει όμως ένα ακόμη απροσδόκητο αποτέλεσμα, αφού τα σκουπίδια και οι καταστροφές έχουν μειωθεί σημαντικά: «Οι άνθρωποι διστάζουν να καταστρέψουν κάτι ωραίο», λέει ο Τσάουντχουρι στον Guardian. Η Βέενα Γιόσι, υπεύθυνη μάρκετινγκ στο Μουμπάι, που πάει καθημερινά στη δουλειά της με το τρένο, δήλωσε εξάλλου ότι οι Ινδοί λαχταρούν ένα ωραίο περιβάλλον. Το 60% του πληθυσμού στο Μουμπάι, για παράδειγμα, ζει σε παραγκουπόλεις. «Την στιγμή που βλέπω τα χρώματα στο “Khar”, φτιάχνει η διάθεσή μου», λέει η Γιόσι, «Είναι ένα μικρό πράγμα, που έχει μεγάλο αντίκτυπο».
Πηγή: Protagon.gr
