0Ι ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΙ: Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΤΟΥΣ ΑΠΟ Τ01869 ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ.

Γράφει ο Αθανάσιος Μόσχος Πρώην Διευθυντής του ΟΣΕ.

ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ

  1869: ΠΕΙΡΑΙΑΣ-ΑΘΗΝΑ 


1882-1887:

α. Αθήνα - Ηράκλειο, Λαύριο και Η­ράκλειο - Κηφισιά

β. Αθήνα - Κόρινθος - Πάτρα, Κόριν­θος - Αργος - Ναύπλιος και Αργος - Μύλοι

γ. Πύργος - Κατάκολο

δ. Βόλος - Βελεστίνο - Λάρισα και Βελεστίνο - Φάρσαλα - Καρδίτσα - Τρίκαλα – Καλαμπάκα.

1887-1892:

α. Μύλοι - Τρίπολη και Καλαμάτα - Διαβολίτσι

β. Πάτρα - Καβάσιλα - Πύργος - Ολυμπία, Καβάσιλα - Βαρθολομιό - Λι­μάνι Κυλλήνης και Βαρθολομιό - Λου­τρά Κυλλήνης

γ. Αγρίνιο - Μεσολόγγι - Κρυονέρι 
1892-1897:

α. Διακοφτό - Καλάβρυτα

β. Βόλος - Λεχωνιά

1897-1902:

α. Λεχώνα – Μηλιές

 β. Τρίπολη - Διαβολίτσι

γ. Πύργος - Καλόνερο - Κυπαρισσία και Καλόνερο - Μελιγαλάς

1902-1909:

Πειραιάς - Αθήνα - Λαμία - Λάρισα - Σύνορα με διακλαδώσεις για Χαλκίδα και Στυλίδα

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΔΙΚΤΥΟΥ 1. ΥΠΕΡΑΣΤΙΚΑΔΙΚΤΥΑ

α. Εταιρεία των Ελληνικών Σιδηροδρόμων

(Λαρισαϊκού η Πειραιώς - Δεμερλί (Παλαιοφάρσαλος) - Συνόρων/ ΠΔΣ) ΕΥΡΟΣ ΓΡΑΜΜΗΣ 1,435 μ.

ΑΡΧΙΚΟ ΜΗΚΟΣ ΓΡΑΜΜΗΣ: 439 χλμ.

β. ΔΙΚΤΥΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ - ΘΡΑ­ΚΗΣ (ΜΕΧΡΙ Τ01920)

(ί) Σιδηρόδρομος  Θεσσαλονίκης - Μοναστηριού ΕΥΡΟΣ ΓΡΑΜΜΗΣ 1,435 μ.

ΜΗΚΟΣ ΓΡΑΜΜΗΣ 181 χλμ. (Ν. Καύκασος)

(ιι) Γραμμή Θεσσαλονίκης-Ειδομένης-  Γευγελής -

ΕΥΡΟΣ ΓΡΑΜΜΗΣ 1.435 μ.

ΜΗΚΟΣ ΓΡΑΜΜΗΣ 78 χλμ. (Ειδομένη)

(iii) Ενωτικός Σιδηρόδρομος Θεσ­σαλονίκης-Κωνσταντινουπόλεως ΕΥΡΟΣ ΓΡΑΜΜΗΣ 1,435 μ.

ΜΗΚΟΣ ΓΡΑΜΜΗΣ 437 χλμ. (Αλε­ξανδρούπολη)

(ΐν) Γραμμή Έβρου των Ανατολικών Σιδηροδρόμων

Γαλλοελληνική Εταιρεία Σιδηρο­δρόμων (ΓΕΣ)

ΕΥΡΟΣ ΓΡΑΜΜΗΣ 1.435 μ.

ΜΗΚΟΣ ΓΡΑΜΜΗΣ 186 χλμ. (Ορμένιο)

γ. ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗ­ΣΟΥ (ΣΠΑΠ)

(0 ΜΕΤΡΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ - ΜΗΚΟΣ ΔΙ­ΚΤΥΟΥ 73 χλμ., ΕΥΡΟΣ ΓΡΑΜΜΗΣ 1μ.

(ιι) Οδοντωτός σιδηρόδρομος Διακοφτού - Καλαβρύτων  ΕΥΡΟΣ ΓΡΑΜΜΗΣ 0,75 μ.

ΜΗΚΟΣ ΔΙΚΤΥΟΥ 22,350 χλμ. ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΜΗΚΟΣ ΟΔΟΝΤΩΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ 3.400 χλμ.

(iii) Σιδηρόδρομος Πύργου - Κατάκολου

ΕΥΡΟΣ ΓΡΑΜΜΗΣ 1 μ.

ΜΗΚΟΣ ΔΙΚΤΥΟΥ 13 χλμ.

δ. ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΙ ΒΟΡΕΙΟΔΥΤΙ­ΚΗ ΕΛΛΑΔΑΣ (ΣΒΔΕ)

ΕΥΡΟΣ ΓΡΑΜΜΗΣ 1 μ.  ΜΗΚΟΣ ΔΙΚΤΥΟΥ 74 χλμ. (Μήκος κυρίας γραμμής Κρυονερίου - Αγρίνιου 61,4 χλμ.)

ε. ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

Δίκτυο Λάρισας - Βόλου - Καλαμπά­κας

ΕΥΡΟΣ ΓΡΑΜΜΗΣ: ΛΑΡΙΣΑΣ - ΒΟ­ΛΟΥ 1,435 μ.

ΒΟΛΟΥ - ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ 1 μ. ΜΗΚΟΣ ΔΙΚΤΥΟΥ: ΛΑΡΙΣΑΣ - ΒΟ­ΛΟΥ 61 χλμ.,

ΒΟΛΟΥ - ΚΑΛΑΜΠΑ­ΚΑΣ 161 χλμ.

ε. ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΣΕΚ- ΟΣΕ –ΙΣΤΟΡΙΚΟ

 Το 1920 η κυβέρνηση του Ελευθε­ρίου Βενιζέλου συνέστησε το νομικό πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου “Σιδηρό­δρομοι Ελληνικού Κράτους" (ΣΕΚ) με αυτόνομη διοίκηση.

Σ’ αυτό υπήχθησαν όλα τα Δίκτυα κανονικού πλάτους γραμμής (1.435 μ.) που είχαν κρατικοποιηθεί ή ευρίσκοντο υπό κρατική διαχείριση.

α) Το Δίκτυο Πειραιώς - Δεμερλί (Παλαιοφάρσαλος) - Συνόρων (ΠΔΣ), γνωστό και ως Λαρισαϊκός, που το εκ­μεταλλευόταν η Εταιρεία των Ελλη­νικών Σιδηροδρόμων, β) το Ελληνικό τμήμα της γραμμής Θεσσαλονίκης - Μοναστήρι (SM), το οποίο παραχωρήθηκε στην Ελλάδα μετά τους Βαλκα­νικούς Πολέμους (1912-1913) γ) το Ελληνικό επίσης τμήμα της γραμμής των Ανατολικών Σιδηροδρόμων (GO), από Θεσσαλονίκης μέχρι Ειδομένης -γ) όλο το δίκτυο του Ενωτικού Σιδη­ροδρόμου από Θεσσαλονίκη μέχρι Α­λεξανδρούπολη.

Από τις προαναφερόμενες σιδηροδρομικές γραμμές, το δίκτυο του Ε­νωτικού εξαγοράστηκε από το Ελλη­νικό» Κράτος το 1920, η γραμμή Μονα­στηριού το 1921 και η γραμμή προς Ειδομένη 1929.

Τα πρώτα έτη της δεκαετίας του 1950, οι ΣΕΚ κατασκεύασαν μια διακλάδωση από Αμύνταιο προς Πτολεμαΐδα και Κοζάνη για την εξυπηρέτη­ση της αναπτυσσόμενης Βιομηχανι­κής ζώνης της περιοχής. Αυτή ήταν και η σημαντικότερη επέκταση του Δι­κτύου μετά το 1920.

Το 1954 το Ελληνικό Κράτος εξα­γόρασε τους Γαλλοελληνικούς  Σιδη­ροδρόμους (ΓΕΣ), των πρώην Ανατο­λικών Σιδηροδρόμων (GO), τους οποί­ους εκχώρησε στους ΣΕΚ.

Το 1955 οι Θεσσαλικοί Σιδηρόδρο­μοι, που τελούσαν υπό κρατική εκμε­τάλλευση απορροφήθηκαν από τους ΣΕΚ. Το 1960 βελτιώθηκαν οι κυκλοφοριακές συνθήκες μεταξύ Βόλου και Λάρισας, με τη διαπλάτυνση της γραμμής, από μετρική σε κανονική και μετά από διετία ο τ ΣΕΚ απορρόφησαν και τους υπό κρατική εκκαθάριση (ΣΠΑΠ). Έτσι ενοποιήθηκαν υπό την αυτή διοίκηση όλο το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας» εκτός βέβαια των ΕΗΣ/ΗΣΑΠ.

Το 1966 κατασκευάζεται η σιδηρο­δρομική γραμμή Στρυμόνα - Κούλατα μήκους 15 χλμ. και έτσι συνδέονται α­πό την κοιλάδα του Στρυμόνα και πά­νω τα σιδηροδρομικά δίκτυα Ελλάδας - Βουλγαρίας.

Το 1970 με το ΝΔ 671 ιδρύεται ο διάδοχος του ΣΕΚ, ο.“Οργανισμός Σι­δηροδρόμων Ελλάδος” ΟΣΕ, με μο­ναδικό μέτοχο το Ελληνικό Δημόσιο.

Ο ΟΣΕ αρχίζει να λειτουργεί από 1ης Ιανουαρίου 1971, με γνώμονα την αναδιοργάνωση και την ανάπτυξη των σιδηροδρομικών συγκοινωνιών.             

Σήμερα πλέον ο ΟΣΕ έχει ωριμάσει και έχει αρχίσει να υλοποιεί σημαντικά αναπτυξιακά σχέδια που θα κατα­στήσουν τον ελληνικό σιδηρόδρομο  εφάμιλλο των αναπτυγμένων δικτύων της Ευρώπης.

(Συνεχίζεται