Ανεδαφικές εκτιμήσεις και εύκολες υποσχέσεις απομακρύνουν ακόμη περισσότερο την ολοκλήρωση του έργου.
Έναν χρόνο και πλέον μετά τη διακοπή των εργασιών για την κατασκευή του μετρό Θεσσαλονίκης, και παρά τις υπουργικές υποσχέσεις για άμεση επίλυση της διαφοράς που ανέκυψε με τον ανάδοχο, παραμένει ακόμη άγνωστο πότε θα επανεκκινηθεί το έργο. Οι εκτιμήσεις της πολιτικής ηγεσίας ότι οι διαπραγματεύσεις με τον εργολάβο θα ολοκληρωθούν αυτές τις ημέρες φαίνονται ανεδαφικές. Η διαρκής μετατόπιση της ημερομηνίας κατά την οποία θα ανακοινωθεί η λύση για το πολύπαθο έργο από τον υπουργό Υποδομών φανερώνει ότι δεν θα υπάρξει κατάληξη ούτε μέσα στις γιορτές, κάτι που σημαίνει ότι οι εργασίες δεν θα ξεκινήσουν τον πρώτο μήνα του 2016.
Τα μεγαλύτερα αγκάθια των διαπραγματεύσεων που καθυστερούν την επίτευξη συμφωνίας είναι τέσσερα: πρώτον, ο καθορισμός της πρόσθετης αμοιβής που απαιτεί η ανάδοχος κοινοπραξία για να εκτελέσει το υπόλοιπο έργο, ώστε να καλύψει ανελαστικές δαπάνες. Οι εξωσυμβατικές αυτές απαιτήσεις του εργολάβου θα πρέπει να καλυφθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό. Όσον αφορά τη διαφορά των επιπλέον διεκδικήσεων του αναδόχου για τις εργασίες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα (2016-2014), οι οποίες στο σύνολό τους αγγίζουν τα 700 εκατ. ευρώ, έχει συμφωνηθεί να επιλυθεί στα διαιτητικά δικαστήρια. Τελευταία η Αττικό ΜΕτρό πλήρωσε στην κοινοπραξία περίπου 31 εκατ. ευρώ που αφορούν τέσσερις διαιτητικές αποφάσεις. Σημειώνεται ότι η εκδίκαση όλων των υποθέσεων υπολογίζεται να ολοκληρωθεί τον Απρίλιο του 2016.
Δεύτερο ζήτημα είναι να οριστεί ένα νέο χρονοδιάγραμμα περαίωσης του υπολειπόμενου έργου (πιθανόν μέχρι το Μάρτιο του 2020 που υπάρχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση), το οποίο θα πρέπει να καθοριστεί με σαφήνεια σε όλες τις παραμέτρους του. Σ’ αυτό το θέμα η πολιτεία επιδιώκει να εξασφαλίσει ότι ο εργολάβος δεν θα προβάλει νέες αξιώσεις και δεν θα προσφύγει στα διαιτητικά δικαστήρια.
Το τρίτο αγκάθι είναι το ζήτημα των όρων επαναπρόσληψης των απολυμένων εργαζομένων. Ο μέγιστος αριθμός εργαζομένων στον αρχαιολογικό τομέα είχε φθάσει στα 600 άτομα και στον κατασκευαστικό τομέα τα περίπου 400 άτομα. Σήμερα απέμειναν σε κάθε τομέα 12 και 40 άτομα, αντίστοιχα. Πρόθεση του κατασκευαστή αλλά και της Αττικό Μετρό είναι να πέσει το μισθοδοτικό κόστος και οι εργαζόμενοι να προσληφθούν με νέο εργασιακό καθεστώς και όχι με βάση τις κλαδικές συμβάσεις που ίσχυαν κατά την αρχική τους απασχόληση. Ειδικότερα, ο μέσος μισθός στο αρχαιολογικό τμήμα ήταν 1.200 ευρώ καθαρά βάσει της κλαδικής σύμβασης, η οποία κατά την Αττικό Μετρό δεν ισχύει, διότι παρήλθε η διάρκειά της χωρίς ανανέωση, ενώ η ΓΣΕΕ υποστηρίζει ότι έχει αόριστη διάρκεια. Συζητείται να γίνει επαναπρόσληψη με βάση το μισθολόγιο του δημοσίου στα έργα πολιτισμού, που είναι κατά 40% χαμηλότερο, δηλαδή με 750 ευρώ.
Όσον αφορά τους οικοδόμους, που αμειβόταν με 1.000 ευρώ καθαρά κατά μέσο όρο, καθώς δεν υπάρχει σε ισχύ κλαδική σύμβαση, εξετάζεται η επιστροφή τους με την εθνική συλλογική σύμβαση με βασικό μισθό τα 580 ευρώ. Ο μέγιστος χρόνος αναγνώρισης προϋπηρεσίας θα είναι 7 έτη.
Το τέταρτο αγκάθι είναι η νομική διατύπωση όλων των παραπάνω σε μία νέα συμπληρωματική σύμβαση, έτσι που να διασφαλίζεται ότι δεν θα προκύψουν νέα προβλήματα σε κανένα τομέα. Η σύμβαση αυτή θα πρέπει να κυρωθεί από τη Βουλή, σε αντίθεση με την άποψη του αρμοδίου υπουργού ότι αρκεί μία σχετική ενημέρωση της Βουλής χωρίς τη συγκατάθεσή της.
Οι ανεκπλήρωτες υποσχέσεις
Οι διαδικασίες για την επανεκκίνηση του έργου, μετά τη διακοπή του τον Δεκέμβριο του 2014, καθυστέρησαν λόγω της προκήρυξης εκλογών τον Ιανουάριο του 2015, ενώ στη συνέχεια έπρεπε να περάσουν δύο μήνες για να οριστεί το χαρτοφυλάκιο του αρμόδιου υπουργού. Όταν έγινε αυτό, τον Φεβρουάριο του 2015 ο υπουργός υποδομών Χρήστος Σπίρτζης σε συνάντηση με εκπροσώπους των εργαζομένων υποσχέθηκε πολιτική παρέμβαση, για να υπάρξει συνεννόηση με τον εργολάβο.
Στις 7 Απριλίου 2015 ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης παραδίδει ψήφισμα των φορέων της πόλης στον τότε υπουργό Οικονομίας Γιάννη Σταθάκη, αποσπώντας την υπόσχεση ότι θα αναληφθούν άμεσα πρωτοβουλίες απ’ όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, ώστε το έργο του μετρό Θεσσαλονίκης να βγει από το τέλμα. Πράγματι, τον Μάιο συστήνεται τριμερής επιτροπή μεταξύ του υπουργείου, της Αττικό Μετρό Α.Ε. και του εργολάβου, και ξεκινούν οι διαπραγματεύσεις για την εξεύρεση λύσης. Στις 25 Ιουνίου ο υπουργός Υποδομών δήλωσε στην επιτροπή παραγωγής και εμπορίου της Βουλής ότι είναι αποφασισμένος να προχωρήσει σε έκπτωση του εργολάβου και επανεκκίνηση του έργου, σε περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία επανεκκίνησης μέχρι το τέλος του ίδιου μήνα. Ακολούθησε η εξαγγελία δημοψηφίσματος και οι διεργασίες ανεστάλησαν.
Ο κ. Σπίρτζης επανήλθε στις υποσχέσεις τις 14 Αυγούστου, όταν σε συνάντηση με δημοσιογράφους δηλώνει ότι στις αρχές Σεπτεμβρίου θα ξεκαθαρίσει τι θα γίνει με το έργο του μετρό. Εν τω μεταξύ προκηρύσσονται εκλογές και το ζήτημα πάει πίσω. Στις 16 Οκτωβρίου ο αρμόδιος υπουργός σε συνάντηση που είχε με την επίτροπο Περιφερειακής Πολιτικής της Ε.Ε. Κορίνα Κρέτσου ανέφερε ότι μέχρι το τέλος Οκτωβρίου θα δοθεί οριστική λύση στο ζήτημα του μετρό Θεσσαλονίκης.
Στις 7 Νοεμβρίου ο κ. Σπίρτζης συναντάται με εκπρόσωπους των εργαζομένων και τον πρόεδρο του ΕΚΘ και αναφέρει ότι μέχρι το τέλος Νοεμβρίου θα φέρει στους φορείς της πόλης συμφωνία με την κατασκευάστρια εταιρεία. Επτά ημέρες μετά, στις 14 Νοεμβρίου ο υπουργός συναντάται με το δήμαρχο Γιάννη Μπουτάρη και επαναλαμβάνει αυτήν τη δέσμευση. Η ημερομηνία ανακοίνωσης λύσης μετατοπίζεται για τα μέσα Δεκεμβρίου, οπότε γίνεται γνωστό ότι το υπουργείο εξετάζει το ενδεχόμενο υπογραφής μιας ενδιάμεσης συμφωνίας με τον εργολάβο, ώστε να ξεκινήσει το έργο στις αρχές του νέου έτους.
ΑΠΟΨΗ
Του Δημήτρη Παππά
αρχαιολόγου, γ.γ. του Σωματείου Εργαζομένων Μετρό Θεσσαλονίκης
Οι πρόσφατες “απολύσεις” και μάλιστα χωρίς αποζημίωση του συνόλου του προσωπικού στο αρχαιολογικό τμήμα του μετρό Θεσσαλονίκης υποδηλώνουν: Πρώτον πως, αφού ακόμα δεν γνωρίζουμε το κόστος της λύσης στο ζήτημα της Βενιζέλου -λογικό, αφού δεν έχουμε καταλήξει σε λύση- και με δεδομένο πως πέρα από το ποσό της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης (25 εκατ. ευρώ), άλλα χρήματα δεν θα υπάρξουν για τα αρχαιολογικά, πρέπει να εξοικονομήσουμε πόρους από άλλη πηγή. Ποια είναι αυτή; Εύκολο. Οι μισθοί των εργαζομένων.
Δεύτερον, πως η αρχαιολογική ευαισθησία στην πόλη μας και το υπουργείο Πολιτισμού μάλλον είναι επιλεκτική. Μας ενδιαφέρουν τα αρχαία της Βενιζέλου, όχι όμως αυτοί που τα εντόπισαν και τα συντηρούσαν μέχρι σήμερα. Αλήθεια, ποιος τα φροντίζει τώρα από την καθημερινή φθορά; Ποιος έχει την ευθύνη; Μας νοιάζει το πολιτιστικό απόθεμα, αλλά αδιαφορούμε για το γεγονός πως δεκάδες χιλιάδες ευρήματα περιμένουν και θα περιμένουν ίσως για πάντα στοιβαγμένα στις αποθήκες χωρίς συντήρηση και μελέτη. Γι’ αυτό ξοδέψαμε τόσα χρήματα στις ανασκαφές;
Τρίτον πως δεν μας ενδιαφέρει το μέλλον. Ας φύγει το κακό από επάνω μας τώρα και ύστερα εύκολα. Διαφορετικά δε δικαιολογείται το γεγονός πως παρά τις συνεχείς δικαστικές δικαιώσεις των εργαζομένων όλα αυτά τα χρόνια το πάθημα δεν γίνεται μάθημα.
Όλα τα παραπάνω δεν απασχολούν την ηγεσία του υπουργείου Υποδομών; Δεν αποτελούν ό,τι ακριβώς διατεινόταν πως δεν θα ανεχθεί ως νέα διακυβέρνηση; Όλα αυτά πάντως, όντως είναι για κλάματα…
Συντάκτης: Φώτη Κουτσαμπάρη
Πηγή: makthes.gr