Του Φώτη Κουτσαμπάρη
Σήμερα αρχίζει η αποσυναρμολόγησή τους και η μεταφορά τους από την Ανάληψη στη Νέα Ελβετία, απ’ όπου θα γίνει, με αντίστροφη φορά, η διάνοιξη των σηράγγων. Ταυτόχρονα, ξεκινά το έργο της επέκτασης της γραμμής του μετρό προς την Καλαμαριά, με την κατασκευή του πρώτου σταθμού στη Νέα Κρήνη. Οι υπεύθυνοι του έργου, προκειμένου να φέρουν τους Θεσσαλονικείς κοντά στα εργοτάξια και προφανώς για να τους πείσουν ότι το έργο δεν είναι στάσιμο, ανοίγουν σήμερα τον σταθμό «Φλέμινγκ» επιτρέποντας την ελεύθερη είσοδο στο κοινό. Το αρνητικό δεδομένο στην «αναζωπύρωση» των εργασιών είναι πως θα κλείσει η οδός Δελφών για τρεισήμισι μήνες.
Η πορεία των δύο μηχανημάτων ολομέτωπης διάνοιξης σηράγγων (ΤΒΜ), όπως λέγονται οι μετροπόντικες, ξεκίνησε το 2009. Ο πρώτος, ο οποίος ονομάστηκε «Κωστίκας» από τον τότε υπουργό ΠΕΧΩΔΕ Γιώργο Σουφλιά άρχισε τη διάνοιξη στα μέσα Ιανουαρίου εκείνου του έτους από το σιδηροδρομικό σταθμό (όπου είχαν φθάσει τα τμήματά του από τον Νοέμβριο του 2007). Τα τμήματα του δεύτερου μετροπόντικα, του «Γιωρίκα», έφθασαν στη Θεσσαλονίκη τον Απρίλιο του 2008 και το υπόγειο ταξίδι του ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2009, επίσης από τον σιδηροδρομικό σταθμό. Έκτοτε, και στη διάρκεια τριών ετών διήνυσαν απόσταση περίπου 6 χιλιομέτρων, μέχρι το σταθμό της Ανάληψης, όπου ακινητοποιήθηκαν τον Απρίλιο του 2012, έχοντας κάνει το 73% των σηράγγων. Ο λόγος που ακινητοποιήθηκαν οι μετροπόντικες είναι ότι δεν είχαν συντελεστεί οι απαλλοτριώσεις στους επόμενους σταθμούς (Πατρικίου, Βούλγαρη) και δεν μπορούσαν να εκτελεστούν οι εργασίες που έπρεπε να προηγηθούν της υπόγειας διάνοιξης. Επίσης, οι μετροπόντικες δεν μπορούσαν να περάσουν ούτε από το σταθμό της Ανάληψης, που κατασκευάζεται με πρωτότυπη μέθοδο.
Στον κίνδυνο της καθυστέρησης ο ανάδοχος πρότεινε να μεταφερθούν οι μετροπόντικες στην ανατολική άκρη και να συνεχίσουν από εκεί το έργο τους (δηλαδή αυτό που θα γίνει). Η κίνηση αυτή δεν προβλεπόταν στην αρχική σύμβαση και απαιτούνταν συμπληρωματική συμφωνία και επιπλέον 16 εκατ. ευρώ που ζητούσε ο ανάδοχος. Η Αττικό Μετρό δεν δεχόταν αυτό το ύψος του κόστους μεταφοράς, το οποίο υπολόγισε από την πλευρά της στα 5 εκατ. ευρώ και η υπόθεση οδηγήθηκε σε διαιτησία. Ενδιάμεσα, υπήρξε η σκέψη να αποθηκευτούν οι μετροπόντικες σε αποθήκες στο Καλοχώρι, μέχρι να λυθούν όλα τα προβλήματα.
Τελικά, τον Απρίλιο του 2014 η Αττικό Μετρό Α.Ε. ενέκρινε τη μεταφορά και την αρχική διάθεση κονδυλίου 2 εκατ. ευρώ. Έτσι, οι μετροπόντικες θα λυθούν, θα ανελκυστούν, θα φορτωθούν σε ειδικά φορτηγά και θα μεταφερθούν στο εργοτάξιο της Νέας Ελβετίας. Εκεί θα επανασυναρμολογηθούν και θα ξεκινήσουν αντίστροφα την υπόγεια διαδρομή τους προς τα δυτικά, με στόχο να ολοκληρωθεί πλήρως η διάνοιξη στις δύο σήραγγες του μετρό της πόλης, σε μήκος 9,6 χλμ. Οι σταθμοί που θα βρούνε στην πορεία τους είναι ο τερματικός της Νέας Ελβετίας, ο σταθμός «Βούλγαρη» και ο σταθμός «Πατρικίου».
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΟΠΟΝΤΙΚΩΝ
Τα μηχανήματα ολομέτωπης διάνοιξης σηράγγων (μετροπόντικες) είναι υπερσύγχρονα, γερμανικής κατασκευής, βάρους 400 τόνων και μήκους 90 μέτρων. Είναι από τα πιο σύγχρονα μηχανήματα διεθνώς, προσαρμοσμένα στη γεωλογία της Θεσσαλονίκης. Οι δύο σήραγγες του μετρό διανοίγονται, σχεδόν στο σύνολό τους, µε τα μηχανήματα ολομέτωπης κοπής (ΤΒΜ) τύπου εδαφικής εξισορροπητικής πίεσης (ΕΡΒ-ΤΒM) διαμέτρου 6,2 μ. περίπου, ελαχιστοποιώντας τις επιπτώσεις της διάνοιξης σε κτίρια και υποδομές. Η επιλογή των μηχανημάτων διάνοιξης ως μηχανήματα τύπου εξισορρόπησης πίεσης γαιών (EPB) έγινε μετά από αξιολόγηση των γεωλογικών και γεωτεχνικών συνθηκών του έργου, ώστε να μεγιστοποιηθεί ο ρυθμός διάνοιξης της σήραγγας και να ελαχιστοποιηθούν κατά το δυνατόν οι καθιζήσεις στην επιφάνεια του εδάφους και ο κίνδυνος σε υπερκείμενες κατασκευές. Οι μετροπόντικες, μέχρι να σταματήσουν στην Ανάληψη, λειτουργούσαν 24 ώρες την ημέρα και 7 ώρες την εβδομάδα, και μόλις πάρουν μπροστά θα γίνεται και πάλι συνεχώς διάνοιξη.
(ΞΑΝΑ) ΚΛΕΙΝΕΙ Η ΔΕΛΦΩΝ
Η κατασκευάστρια κοινοπραξία ζήτησε από την Αττικό Μετρό να ξανακλείσει η Δελφών από το τμήμα Πέτρου Συνδίκα μέχρι Μπότσαρη. Ο ανάδοχος ζήτησε το χρονικό διάστημα απαγόρευσης της κυκλοφορίας να είναι επτά μήνες, ωστόσο, έπειτα από πιέσεις της τοπικής διεύθυνσης της Αττικό Μετρό Α.Ε. (Μετρό Θεσσαλονίκης) δεσμεύτηκε ότι έπειτα από τρεισήμισι μήνες θα παραδώσει το δρόμο κι ότι θα είναι η τελευταία φορά που θα αποκλειστεί ο δρόμος στην πορεία κατασκευής του έργου.
Το τμήμα της Δελφών που ξανακλείνει, παραδόθηκε σε κυκλοφορία (μόνο σε ένα ρεύμα) μόλις πριν από πέντε μήνες, ενώ ήταν κλειστό για 28 μήνες, από την Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου 2011 μέχρι την Κυριακή 26 Ιανουαρίου 2014. Υπενθυμίζεται ότι η διακοπή της κυκλοφορίας κρίθηκε αναγκαία για την ανάπτυξη του εργοταξίου της Αναλήψεως εξαιτίας αστοχιών στις προμελέτες του έργου. Η μέθοδος κατασκευής του σταθμού που προβλεπόταν στον αρχικό σχεδιασμό δεν έλαβε υπόψη τη στενότητα του δρόμου και την ύπαρξη μπαλκονιών, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να εργαστούν οι γερανοί. Έτσι, άλλαξε η μεθοδολογία και με βάση το νέο τρόπο κατασκευής έπρεπε να κλείσει το δρόμος. Η μέθοδος που ακολουθήθηκε είναι παγκοσμίως πρωτότυπη, καθώς οι δύο σήραγγες του μετρό συνέκλιναν στο σημείο σε μεγάλο βαθμό.
Το κλείσιμο του τμήματος αυτού για περίπου δυόμισι χρόνια είχε ως αποτέλεσμα το μαρασμό μιας από τις εμπορικές περιοχές της Θεσσαλονίκης. Στη νότια πλευρά έκλεισαν τα περισσότερα καταστήματα και άντεξαν, με πολλές οικονομικές δυσκολίες, μόνο τρία καταστήματα. Στη βόρεια πλευρά, που παραμένει κλειστή από το 2011, έκλεισαν 20 καταστήματα στη Δελφών και έμειναν μόνο 6 ανοικτά, οι ιδιοκτήτες των οποίων παλεύουν να αντεπεξέλθουν στα έξοδα διατήρησής τους. Μαγαζιά έκλεισαν και στην παράπλευρη οδό Δροσίνη. Ο νέος αποκλεισμός πάντως δεν προβλέπεται να έχει επιπλέον συνέπειες, πέραν του κυκλοφοριακού, στους εμπόρους της περιοχής.
Για τις ανάγκες εκτέλεσης εργασιών αποσυναρμολόγησης και μεταφοράς των δύο Μηχανημάτων Ολομέτωπης Διάνοιξης Σηράγγων από τον Σταθμό Ανάληψη στο σταθμό Νέα Ελβετία θα εφαρμοσθούν, από αύριο Δευτέρα 23 Ιουνίου, οι εξής κυκλοφοριακές ρυθμίσεις:
1. Διακόπτεται η κυκλοφορία όλων των οχημάτων σε τμήμα της οδού Δελφών, από τη συμβολή της με την οδό Μ. Μπότσαρη μέχρι την οδό Π. Συνδίκα.
2. Η κυκλοφορία των οχημάτων θα πραγματοποιείται μέσω των οδών Μ. Μπότσαρη, Σόλωνος και Π. Συνδίκα.
3. Μετατρέπονται σε αδιέξοδα τα τμήματα των οδών Αναλήψεως και Χατζηλαζάρου, από την οδό Μυκηνών μέχρι την οδό Δελφών.
4. Μετατρέπεται σε αδιέξοδο το τμήμα της οδού Ψυχάρη, από την οδό Λυσικράτους μέχρι την οδό Δελφών.
5. Oι ανάγκες του νοσοκομείου θα εξυπηρετούνται πλέον από την είσοδο επί της οδού Λυσικράτους.
ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΣΤΑΘΜΟ «ΦΛΕΜΙΝΓΚ»
Εν τω μεταξύ, η Αττικό Μετρό Α.Ε. θέλει να φέρει τους Θεσσαλονικείς και όχι μόνο κοντά στο έργο και να τους δώσει τη δυνατότητα να δουν τις εργασίες που γίνονται στους σταθμούς. Έτσι, αύριο από τις 5 το απόγευμα μέχρι τις 8 το βράδυ θα είναι ελεύθερη η είσοδος για τους πολίτες στο σταθμό «Φλέμινγκ», στον οποίο έχει ολοκληρωθεί η εκσκαφή. Οι επισκέπτες, που πρέπει να είναι ενήλικες, θα ξεναγηθούν στα τρία υπόγεια επίπεδα του σταθμού, θα δουν τις σήραγγες που έχουν δημιουργήσει οι μετροπόντικες, ενώ οι μηχανικοί της Αττικό Μετρό θα ενημερώσουν για τα τεχνικά χαρακτηριστικά του σταθμού και του έργου. Η είσοδος του εργοταξίου βρίσκεται στη συμβολή των οδών Δελφών και Εκάβης, και καλό είναι όσοι θέλουν να επισκεφτούν το εργοτάξια, να φροντίσουν να φορούν ανάλογα υποδήματα. Παρών θα είναι και ο γ.γ. Δημοσίων Έργων Στράτος Σιμόπουλος.
ΠΡΟΣ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ Κατασκευάζεται ο πρώτος σταθμός
Το εναρκτήριο λάκτισμα στο έργο της επέκτασης του μετρό Θεσσαλονίκης προς Καλαμαριά δίνεται ουσιαστικά αύριο, με την έναρξη κατασκευής του σταθμού Νέας Κρήνης (συμβολή οδών Βρυούλων και Κανάρη). Τις εργασίες θα επιθεωρήσουν στη 1 μετά το μεσημέρι ο γ.γ. Δημοσίων Έργων Στράτος Σιμόπουλος και ο δήμαρχος Καλαμαριάς Θεοδόσης Μπακογλίδης.
Στον τερματικό σταθμό της Μίκρας έχει ήδη δημιουργηθεί το φρεάτιο για να υποδεχθεί τους μετροπόντικες, ενώ στη Νέα Κρήνη ολοκληρώθηκαν οι διαδικασίες κτήσης της γης και της έγκρισης των μελετών και αρχίζει η κατασκευή με τη μέθοδο «cut & cover» (εκσκαφή και επικάλυψη), σε αντίθεση με το υπόλοιπο του έργου που γίνονται με τη μέθοδο «cover & cut».
Η σύμβαση με τον ανάδοχο του έργου, που είναι η εταιρεία Άκτωρ έχει υπογραφεί στις 26 Ιουνίου 2013. Ο προϋπολογισμός του έργου ήταν 518 ευρώ και ο ανάδοχος προσέφερε έκπτωση, που μείωσε το κόστος στα 315 εκατ. ευρώ για τα έργα πολιτικού μηχανικού. Σημειώνεται ότι για την επέκταση έχει εγκριθεί τον Μάρτιο του 2013 δάνειο 400 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, άλλαξε η πηγή χρηματοδότησης, κινδύνεψε να απενταχθεί το έργο, ωστόσο οι αρμόδιοι διαβεβαιώνουν ότι είναι εξασφαλισμένη η χρηματοδότηση.
Το τμήμα της επέκτασης ξεκινάει από τον σταθμό Πατρικίου της κεντρικής γραμμής του μετρό Θεσσαλονίκης, φθάνει μέχρι τον σταθμό Μίκρας στην Καλαμαριά, έχει μήκος 4,78 χλμ. και κατά τις εκτιμήσεις θα είναι έτοιμο μέχρι το τέλος του 2018, πιθανόν νωρίτερα από την περαίωση του έργου της κεντρικής γραμμής από τον σιδηροδρομικό σταθμό μέχρι τη Νέα Ελβετία. Με την ολοκλήρωση του έργου της επέκτασης του μετρό Θεσσαλονίκης έως την Καλαμαριά εκτιμάται ότι θα εξυπηρετηθούν περί τους 65.000 επιβάτες ημερησίως, ενώ ο πρόσθετος πληθυσμός με δυνατότητα πρόσβασης στα μέσα μαζικής μεταφοράς σταθερής τροχιάς θα ανέλθει σε περίπου 91.000. Εκτιμάται ότι θα δημιουργηθούν 1.040 νέες θέσεις εργασίας κατά την περίοδο της κατασκευής του έργου καθώς και 100 νέες μόνιμες θέσεις εργασίας κατά τη φάση λειτουργίας.
Η επέκταση σχεδιάστηκε από τον σταθμό Πατρικίου της κύριας γραμμής του μετρό μέχρι το νοτιοανατολικό άκρο του δήμου Καλαμαριάς, με πέντε σταθμούς: 1) Σταθμός Νομαρχίας (στη συμβολή της οδού Μητροπολίτου Κυδωνίων με τη λεωφόρο Βασ. Όλγας), 2) Σταθμός Καλαμαριάς (στη συμβολή των οδών Πόντου και Αιγαίου), 3) Σταθμός Αρετσούς (στη συμβολή των οδών Πόντου και Αγίου Νικολάου), 4) Σταθμός Νέας Κρήνης (Βρυούλων) και 5) Σταθμός Μίκρας, ο οποίος θα είναι και ο τερματικός σταθμός της γραμμής του μετρό προς Καλαμαριά.
