Η εισήγηση του Βασίλη Διαμαντάκη για τον Δυτικό Προαστιακό της Θεσσαλονίκης σε ημερίδα του ΑΤΕΙΘ

► ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΠΡΟΑΣΤΙΑΚΗΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΣ με …

- ΑΝΑΚΑΤΑΣΚΕΥΗ & ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΝΕΡΓΟΥ & μη ΕΝΕΡΓΟΥ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ

- ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΝΕΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ,

 - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΝΔΙΑΜΕΣΩΝ ΣΤΑΣΕΩΝ & ΤΕΡΜΑΤΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ στη ΣΙΝΔΟ και το ΛΙΜΑΝΙ, 

- ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΣΗ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΤΥΠΟΥ  «RAIL BUS»

Την τελευταία εικοσαετία αποτελεί πάγιο αίτημα των πολιτών και των φορέων της Δυτικής Θεσσαλονίκης η αναβάθμιση της  συγκοινωνιακής σύνδεσης των περιοχών τους τόσο διαδημοτικά όσο και με το κέντρο της Θεσσαλονίκης. Κορυφαία προτίμηση και επιλογή ήταν και είναι η σύνδεση να λάβει χώρα με τη μορφή μέσου σταθερής τροχιάς.

Τις Δυτικές περιοχές της Θεσσαλονίκης διατρέχει πλήθος σιδηροδρομικών γραμμών εγκαταλειμμένων και μη, συμπεριλαμβανομένης και της κεντρικής γραμμής  που συνδέει το Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό της Θεσσαλονίκης και το Λιμάνι της Θεσσαλονίκης με τον Προμαχώνα αλλά και τη κεντρική γραμμή προς Αθήνα. 

Ο Δυτικός Προαστιακός προσπαθεί να δώσει λύση στο αίτημα της Δυτικής Θεσσαλονίκης μέσα από την μεγιστοποίηση της χρήσης του διάσπαρτου και σε μεγάλο βαθμό ανενεργού, σιδηροδρομικού δικτύου στην περιοχή.

Στόχος του έργου είναι η λειτουργική διασύνδεση με εναλλακτικό συγκοινωνιακό μέσο σταθερής τροχιάς  του κέντρου της Θεσσαλονίκης με την Δυτική αστική και προαστιακή ζώνη της, καθώς και η  ενδυνάμωση των δημοσίων συγκοινωνιών σε περιοχές της Θεσσαλονίκης που παραδοσιακά υποεξυπηρετούνται, με την κατανάλωση ελάχιστων πόρων. Με το έργο επίσης θα επιτυγχάνεται η διασύνδεση των αστικών μέσων συγκοινωνίας της Θεσσαλονίκης με το εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο (Λάρισα, Κατερίνη, Έδεσσα, Βέροια) και η αποσυμφόρηση του Κεντρικού Επιβατικού Σιδηροδρομικού Σταθμού.   

Το Rail Bus που θα αποτελεί το τροχαίο υλικό του CITY TRAIN προτείνεται να έχει ως αφετηρία για ορισμένα δρομολόγια το Σιδηροδρομικό Σταθμό Σίνδου και για τα υπόλοιπα δρομολόγια τη  νέα στάση κοντά στην είσοδο του στρατοπέδου Μ. Αλεξάνδρου στα όρια Ευόσμου - Αμπελοκήπων ενώ αν αποφασισθεί να ενεργοποιηθεί το τμήμα της παλαιάς γραμμής που διέρχεται από το στρατόπεδο Παπακυριαζή  θα ξεκινά επίσης και από την οδό Λαγκαδά σε κοντινή απόσταση από το Δημαρχείο Σταυρούπολης.

Τα νέα δρομολόγια θα τερματίζουν στο σταθμό του Λιμανιού όσο το δυνατόν εγγύτερα στην Πλατεία Ελευθερίας, πλησίον της οποίας χωροθετείται ο τερματικός σταθμός της Θαλάσσιας αστικής συγκοινωνίας, δημιουργώντας συνέργεια και πολυτροπική συγκοινωνιακή διασύνδεση.  Οι επιβάτες των ηλεκτροκίνητων συρμών από τη Λάρισα και τους υπόλοιπους περιαστικούς προορισμούς θα κάνουν μετεπιβίβαση που θα γίνεται είτε στο σταθμό της Σίνδου είτε στη στάση του Σιδηροδρομικού Μουσείου.

Οι  ομάδες δυνητικών χρηστών που αναγνωρίσθηκαν είναι οι κάτοικοι των δυτικών συνοικιών μέσα στη ζώνη επιρροής των προτεινόμενων σταθμών, οι  σπουδαστές του ΑΤΕΙ, οι εργαζόμενοι στη βιομηχανική περιοχή της Σίνδου και οι σημερινοί χρήστες  του προαστιακού.

Στο χάρτη 1, παρουσιάζονται  τα τμήματα της γραμμής στα οποία θα αναπτυχθεί το CITY TRAIN καθώς και οι προτεινόμενες στάσεις. Σημειώνεται ότι στο μεγαλύτερο τμήμα του το CITY TRAIN κάνει χρήση της υπάρχουσας υποδομής. Προτείνεται η λειτουργία να γίνει σε δύο φάσεις : Στην πρώτη φάση θα λειτουργήσει χωρίς την κατασκευή νέας υποδομής με ντιζελοκίνηση, ενώ στη δεύτερη φάση θα κατασκευασθεί το νέο τμήμα που θα επιτρέψει την σύνδεση των δύο προγραμματισμένων επεκτάσεων του μετρό καθώς και την ηλεκτροδότηση του δικτύου όπως προβλέπει και η μελέτη που εκπονήθηκε το 2008 για λογαριασμό του ΟΣΕ.

Στα αναμενόμενα πλεονεκτήματα από την ανάπτυξη και λειτουργία του CITY TRAIN συγκαταλέγονται το χαμηλό κόστος (υφιστάμενες κατά το μεγαλύτερο μέρος  σιδηροδρομικές γραμμές και αξιοποίηση υπαρχόντων οχημάτων που θα διαθέσει η ΤΡΑΙΝΟΣΕ)  και ο μικρός χρονικός ορίζοντας υλοποίησης και έναρξης λειτουργίας, η συνέργεια με το Μετρό, η ελάχιστη ή καθόλου επικάλυψη με τα δρομολόγια του  ΟΑΣΘ, η ανταπόκριση στο αίτημα φορέων και κατοίκων των Δυτικών Συνοικιών για σύνδεση με το κέντρο της Θεσσαλονίκης και μάλιστα με μέσο σταθερής τροχιάς, η αναίρεση της αντίληψης ότι η σιδηροδρομική γραμμή αποτελεί φράγμα και αίτιο όχλησης για την περιοχή, η δυνατότητα υλοποίησης σε φάσεις, η ύπαρξη διαθέσιμου τροχαίου υλικού και η παροχή προστιθέμενης αξίας  για το λιμάνι της Θεσσαλονίκης.

Στο Χάρτη 2 διακρίνεται το CITY TRAIN με γαλάζιο χρώμα ενώ το τμήμα του που χρειάζεται νέα υποδομή παρουσιάζεται με διακεκομμένη γραμμή. Ο χαρακτήρας τροφοδότη που εν δυνάμει μπορεί να υπηρετήσει ο Δυτικός Προαστιακός ανάμεσα στις δύο επεκτάσεις του Μετρό είναι εμφανής.

Η θεωρητική σκοπιμότητα του έργου εξετάσθηκε στο πλαίσιο του έργου “RAIL4SEE - Rail Hub Cities for South East Europe” (Οι πόλεις της Νοτιοανατολικής Ευρώπης ως σιδηροδρομικοί κόμβοι) όπου συμμετείχαν ο Δήμος Θεσσαλονίκης, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ ΑΕ και το Ινστιτούτο Βιώσιμης Κινητικότητας & Δικτύων – Μεταφορών του ΕΚΕΤΑ.

Το σύνολο των εμπλεκόμενων φορέων περιλαμβάνει τους Δήμους Θεσσαλονίκης, Αμπελοκήπων – Μενεμένης, Δέλτα, Κορδελιού - Ευόσμου, Παύλου Μελά, την Μητροπολιτική Αναπτυξιακή Θεσσαλονίκης ΑΕ, το Ινστιτούτο Βιώσιμης Κινητικότητας & Δικτύων – Μεταφορών του ΕΚΕΤΑ, την ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε. και τον Ο.Λ.Θ. Α.Ε. έχουν την πρόθεση να συνάψουν μνημόνιο συνεργασίας με αντικείμενο τη μελετητική ωρίμανση του έργου.

Το προτεινόμενο προς ωρίμανση έργο περιλαμβάνει :

1. την ανάθεση υπηρεσιών εμπειρογνωμοσύνης και την εκπόνηση προκαταρτικών μελετών που σχετίζονται με την λειτουργία Δημόσιας Προαστιακής Συγκοινωνίας με μέσο σταθερής τροχιάς σε υφιστάμενο σιδηροδρομικό δίκτυο του ΟΣΕ.

Το τμήμα αυτό περιλαμβάνει την εκπόνηση των παρακάτω μελετών :

• Εμπειρογνωμοσύνη Θεσμικού - Νομοθετικού πλαισίου για την σύσταση και λειτουργία Δημόσιας Προαστιακής συγκοινωνίας
• Μελέτη Βιωσιμότητας και Τεχνοοικονομική μελέτη λειτουργίας - Business Plan
• Μελέτη Κυκλοφοριακών επιπτώσεων και συνέργειας και διασύνδεσης με άλλα συγκοινωνιακά δίκτυα και μέσα,
• Μελέτη Εναλλακτικών σεναρίων χάραξης και δυνητικών επεκτάσεων,
• Εμπειρογνωμοσύνη Απαλλοτριώσεων
• Εμπειρογνωμοσύνη Ορισμού φορέα και διαδικασιών λειτουργίας
• Μελέτη Περιβαλλοντικών επιπτώσεων και όρων
• Μελέτη Συνέργειας και διασύνδεσης με άλλα συγκοινωνιακά δίκτυα και μέσα,
• Μελέτη Αστικής όχλησης και ασφάλειας.    

2. Την εκπόνηση μελετών όλων των σταδίων σε επίπεδο Οριστικών Μελετών και σύνταξης Τευχών Δημοπράτησης, ήτοι :  

• Μελέτης τοπογραφικής αποτύπωσης του δικτύου
• Μελετών χάραξης του δικτύου
• Αρχιτεκτονικών μελετών των στάσεων και των τερματικών σταθμών
• Στατικών μελετών των στάσεων και των τερματικών σταθμών
• Ηλεκτρομηχανολογικών μελετών του δικτύου, των στάσεων, των τερματικών σταθμών
• Κυκλοφοριακής μελέτης και σήμανσης του δικτύου, των στάσεων, των τερματικών σταθμών

για:

1. την ανακατασκευή επανάχρηση υφιστάμενου τμήματος μη ενεργού σιδηροδρομικού δικτυού του ΟΣΕ και κατασκευή νέων τμημάτων ώστε να καταστεί λειτουργική η προαστιακή σιδηροδρομική σύνδεση περιοχών της Δυτικής Θεσσαλονίκης (Σίνδος, Κορδελιό, Εύοσμος, Σταυρούπολη, Αμπελόκηποι, Μενεμένη) με το Λιμάνι της Θεσσαλονίκης)

2. την κατασκευή ενδιάμεσων στάσεων και τερματικών σταθμών στις θέσεις:

1. Χρυσοστόμου Σμύρνης και Αισχύλου (ΔΙΑΒΑΤΑ)

2. Νέα Μοναστηρίου και Αθανασίου Διάκου (Ελευθέριο – Κορδελιό)

3. Νέα Μοναστηρίου και Επτανήσου (Εύοσμος)

4. Σταθμός ΚΤΕΛ «Μακεδονία»

5. Εμπορικού Κέντρου “City Gate”

6. Επτανήσου και Καραολή & Δημητρίου (Εύοσμος)

7. Ελ.Βενιζέλου και Σοφοκλέους (Αμπελόκηποι)

8. Παπαφλέσσα και Αγίας Κυριακής (Εύοσμος – Άνω Ηλιούπολη)

9.Μικράς Ασίας και Καραολή & Δημητρίου (Σταυρούπολη)

10. Τερματικών σταθμών στη Σίνδο και το Λιμάνι της Θεσσαλονίκης

3. την δρομολόγηση διαθέσιμων οχημάτων τύπου «RAIL BUS» 

Χάρτης 1: Δίκτυο Δυτικού Προαστιακού και προτεινόμενες στάσεις

Χάρτης 2: Προτεινόμενη χάραξη CITY TRAIN (+Φάση Β) και επεκτάσεις Μετρό στη Δυτική Θεσσαλονίκη