Το Πεκίνο επενδύει τεράστια ποσά στην Κένυα προκαλώντας τη δυσφορία της Δύσης
Της Ειρήνης Μητροπούλου
O «σιδηρόδρομος των τρελών» που φαντάστηκαν οι Βρετανοί και έχτισαν αφρικανοί εργάτες θα αναστηθεί από την Κίνα
Πριν από έναν αιώνα βρετανοί μηχανικοί και οι αφρικανοί και ινδοί εργάτες τους χρειάστηκαν πέντε χρόνια για να φτιάξουν μια σιδηροδρομική γραμμή στη χώρα που θα γινόταν αργότερα η Κένυα, σε μια προσπάθεια να ανοίξει ο δρόμος για το εσωτερικό της Ανατολικής Αφρικής.
Ο απολογισμός ήταν δραματικός: 2.500 εργάτες έχασαν τη ζωή τους από την ελονοσία, τα άγρια θηρία και την εξάντληση.
Ο Γουίνστον Τσόρτσιλ, ο οποίος αργότερα πυροβόλησε ζέβρες από το τρένο, αποκάλεσε τη σιδηροδρομική γραμμή «ένα από τα ωραιότερα παραδείγματα της βρετανικής τέχνης του "κουτσά-στραβά"».
Οταν η γραμμή των 1.000 χλμ. έφθασε στις όχθες της λίμνης Βικτόρια από τη Μομπάσα το 1901, οι βρετανικές εφημερίδες ονόμασαν το έργο «το εξπρές των τρελών». Δεν ήταν μόνο το τεράστιο κόστος σε ανθρώπινες ζωές, αλλά και σε χρήμα, που ξεπέρασε κατά δεκάδες φορές τον αρχικό προϋπολογισμό.
Να όμως που τώρα ο «σιδηρόδρομος των τρελών» θα αναστηθεί - αυτή τη φορά από την Κίνα, με μια σύγχρονη τροχιά που θα κατασκευαστεί από την ακτή της Κένυας στον Ινδικό Ωκεανό ως τα δυτικά της σύνορα με την Ουγκάντα. Ο πρόεδρος της χώραςΟυχούρου Κενιάτα έχει κλείσει συμφωνίες ύψους 3,8 δισ. ευρώ με τον κινέζο ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ.
Αυτή η κινεζική χρηματοδότηση περιλαμβάνει μια σειρά από έργα, συμπεριλαμβανομένων νέων υδροηλεκτρικών φραγμάτων και την επέκταση των λιμανιών της Κένυας, αλλά τα περισσότερα χρήματα θα ξοδευθούν για τη σιδηροδρομική γραμμή.
Από τα 2.700 χλμ. της διαδρομής που λειτουργούσαν υπό βρετανική κυριαρχία στη δεκαετία του 1950, μόνο τα 1.100 χρησιμοποιούνται σήμερα. Τα τρένα σπανίως τρέχουν πιο γρήγορα από 30 χλμ. την ώρα, ακόμη και στα πιο καλοδιατηρημένα τμήματα.
Ο Κενιάτα περιγράφει τον σχεδιαζόμενο νέο σιδηρόδρομο ως «σημαντική εξέλιξη για την ταχύτερη μετακίνηση ανθρώπων, αγαθών και υπηρεσιών στην Ανατολική Αφρική».
Η νέα εμπλοκή της Κίνας στην Αφρική είναι «πολύ παρόμοια με τη βρετανική στο αποικιοκρατικό παρελθόν: σιδηρόδρομοι, δρόμοι, γέφυρες, μεγάλα έργα υποδομής», λέει ο κενυάτης οικονομολόγος Αλί Χαν Σάτσου.
Κινέζοι κατασκευαστές αυτοκινήτων έχουν μετακομίσει στην Κένυα. Κινεζικοί τηλεοπτικοί σταθμοί λειτουργούν στη χώρα και η αγγλική έκδοση της «Λαϊκής Ημερησίας» τυπώνεται στο Ναϊρόμπι.
Λίγοι αμφιβάλλουν ότι οι νέες σιδηροδρομικές γραμμές θα βοηθήσουν την Κένυα να διατηρήσει την οικονομική της ανάπτυξη, που ήδη έχει έναν υγιή ετήσιο ρυθμό της τάξεως του 5%. Μια νέα σιδηροδρομική σύνδεση θα μπορούσε να μειώσει ως και κατά 79% το κόστος της μεταφοράς εμπορευμάτων σε όλη την Ανατολική Αφρική, σύμφωνα με την κυβέρνηση της Κένυας.
Ωστόσο οι επικριτές επισημαίνουν ότι το εμπόριο μεταξύ της Κίνας και της Κένυας είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου μονόδρομος. Οι εξαγωγές της Κένυας προς την Κίνα ανήλθαν σε μόλις 38 εκατ. ευρώ το περασμένο έτος, ενώ οι εισαγωγές ξεπέρασαν τα 1,4 δισ. ευρώ.
Μερικοί ανησυχούν ότι οι αποστάσεις που παίρνει ο Κενιάτα από τη Δύση θα μπορούσαν να αποξενώσουν τους παραδοσιακούς συμμάχους, επειδή θα βάλουν «όλα τα αβγά της Κένυας στο κινεζικό καλάθι».
Πράγματι, με χρηματοδοτήσεις, δωρεές, άτοκα δάνεια, εμπορικές συμφωνίες, έργα υποδομής αλλά και εμπορικά αγαθά τα οποία παραχωρεί με πίστωση, η Κίνα εξελίσσεται ως η νέα υπερδύναμη στην Αφρική, καθώς όλο και περισσότερες αφρικανικές κυβερνήσεις στρέφονται πλέον προς το μέρος της ζητώντας λύση στα χρόνια προβλήματά τους.
Υπολογίζεται ότι μόνο την τελευταία τριετία η Κίνα έχει πραγματοποιήσει στην Αφρική έργα υποδομής των οποίων η αξία αγγίζει τα 2,1 τρισ. δολάρια, ενώ έχει δαπανήσει πολλά δισεκατομμύρια σε εμπορικές συμφωνίες και αναπτυξιακά προγράμματα.
Η διείσδυση της Κίνας στη Μαύρη Ηπειρο είναι τόσο έντονη, ώστε πολλές δυτικές χώρες δυσανασχετούν και κάνουν λόγο για μια νέα μορφή αποικιοκρατίας, την οποία πλέον ελέγχουν οι Κινέζοι.
Για τον Τσαρλς Ντερίτου, έναν επιχειρηματία από το Ναϊρόμπι που εξάγει ζάχαρη στον Κόλπο, όλες αυτές οι συζητήσεις είναι ακαδημαϊκές.
«Αν μπορώ να διακινώ τα προϊόντα μου με μια νέα, γρήγορη και φθηνή σιδηροδρομική γραμμή, αντί με τα φορτηγά που κοστίζουν τόσο πολύ και συνέχεια χαλάνε, δεν με νοιάζει ποιος φτιάχνει τον σιδηρόδρομο... Δούλεψε για τους αποικιοκράτες, όταν τον κατασκεύασαν. Τώρα ήρθε η ώρα να λειτουργήσει ξανά, αλλά αυτή τη φορά για εμάς, τους Κενυάτες» λέει ο Ντερίτου.
ΤΟ ΒΗΜΑ
