ΤΟΥ ΜΑΚΗ ΒΟΪΤΣΙΔΗ
Θυμάμαι εκείνο το νυχτερινό ταξίδι για την Αθήνα, Οκτώβριο του '85. Το επόμενο πρωί θα πετούσαμε για τα Τίρανα. Περίεργη ιστορία. Ημουν ο τυχερός που επιλέχτηκε με κλήρωση ανάμεσα σε δεκαεπτά συναδέλφους που είχαμε υποβάλει αίτηση για βίζα, υποτίθεται για να παρακολουθήσουμε τον ποδοσφαιρικό αγώνα Αλβανίας – Ελλάδος, στην πραγματικότητα για να ικανοποιήσουμε την περιέργειά μας, πώς ζούσαν οι άνθρωποι πίσω από τα πιο απροσπέλαστα σύνορα στην Ευρώπη. Ο αγώνας είχε ξεμείνει στο πρόγραμμα των προκριματικών για το Μουντιάλ 1986, στο Μεξικό. Ηταν να γίνει Απρίλιο, αλλά λίγες μέρες πριν πέθανε ο Εμβέρ Χότζα και η Αλβανία κήρυξε εθνικό πένθος. Αναβλήθηκε, ορίστηκε νέα ημερομηνία κάπου στο τέλος Οκτωβρίου, στο μεταξύ ολοκληρώθηκε το υπόλοιπο πρόγραμμα, ούτε η Ελλάδα θα προκρινόταν ούτε η Αλβανία, και απλώς θα έπαιζαν για να παίξουν. Οι Αλβανοί είδαν δεκαεπτά αιτήσεις δημοσιογράφων για βίζα και ένιωσαν ίλιγγο. Δεκαεπτά άνθρωποι για έναν ασήμαντο ποδοσφαιρικό αγώνα; Ολες κι όλες δύο εφημερίδες εκδίδονταν στην Αλβανία, στην πραγματικότητα μία. Στο τέλος προέκυψε μία βίζα για τη «Θεσσαλονίκη». «Σου έχω ένα δώρο», μου είπε ο δάσκαλος Σταύρος Ρεπανάς. Από εκείνο το ταξίδι γύρισα σαν να είχα δεχτεί γροθιές στο στομάχι. Στο σταθμό της Θεσσαλονίκης διαπίστωσα ότι το βαγόνι μου ήταν ένα από τα θρυλικά γαλάζια wagons couchettes της εταιρίας Wagons Lits - είχαν ξεμείνει μερικά στην Ελλάδα. Αυθεντικά βαγόνια που συνόδευαν το Simplon Orient Express από την Οστάνδη στην Κωνσταντινούπολη και χρησιμοποιούνταν κάπου κάπου σε νυχτερινά τρένα. Ηταν φανερά φθαρμένο, τα φορεία του έτριζαν, αλλά η επένδυση από μαόνι, τα κρυστάλλινα φωτιστικά, οι περίτεχνοι καθρέφτες και, κυρίως, η αίσθηση ότι βρισκόμουν πάνω σ' ένα μνημείο της σιδηροδρομικής ιστορίας δημιουργούσαν ένα περιβάλλον μαγείας. Αργότερα άρχισα να ενδιαφέρομαι κάπως περισσότερο γι' αυτά τα κλινοθέσια. Υπήρχαν αρκετά, παρατημένα σε διάφορους σταθμούς του δικτύου. Στην Αμφίκλεια, στην Ειδομένη, στη Λάρισα, μέχρι και στους Λαχανόκηπους, έξω από τα Διαβατά, είχα βρει ένα μισοδιαλυμένο πριν από καμιά δεκαριά χρόνια, όταν έψαχνα για παλιές πινακίδες, από εκείνες που μαρτυρούν το εργοστάσιο και το έτος κατασκευής των βαγονιών. Ηταν φτιαγμένο στο Μπέρμιγχαμ, το 1915. Μαζί με τις κλινάμαξες που καταργούνται, τελειώνει μια εποχή για τους ελληνικούς σιδηροδρόμους. Ευτυχώς, ο Σύλλογος Φίλων Σιδηροδρόμου Θεσσαλονίκης έκανε αυτό που δεν έκανε ολόκληρος ΟΣΕ. Εσωσε από την καταστροφή και αποκατέστησε μια κλινάμαξα και ένα εστιατόριο του Orient Express. Μπορείτε να τα θαυμάσετε στο Σιδηροδρομικό Μουσείο…
