Κυριακή 27 Φεβρουαρίου 2011

Αλήθειες και ψέματα για τη δημόσια περιουσία


Για μια ακόμη φορά η κυβέρνηση ξεκινάει καταμέτρηση των ακινήτων και σχεδιάζει αποκρατικοποιήσεις των υποδομών

Tων Αλεξανδρας Kασσιμη και Νικου Mπαρδουνια

Στην εναγώνια προσπάθεια για αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας και των υποδομών που διατηρεί στην κατοχή του το Δημόσιο επιδίδεται η κυβέρνηση, με απώτερο στόχο τον περιορισμό του... χρέους. Πρόκειται βέβαια για σκέψεις και σενάρια τα οποία δεν τίθενται για πρώτη φορά στο τραπέζι των συζητήσεων, καθώς η πλειονότητα των οικονομικών επιτελείων του παρελθόντος έχει σε πολλούς προϋπολογισμούς συμπεριλάβει σχέδια αποκρατικοποιήσεων υποδομών και αξιοποίησης ακίνητης περιουσίας, χωρίς ωστόσο θεαματικά αποτελέσματα. Πολλά από αυτά έβρισκαν εμπόδιο στις αντιδράσεις φορέων, άλλα και στη μη ουσιαστική εκδήλωση ενδιαφέροντος από πιθανούς επενδυτές, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις η μεγάλη περιουσία κάποιου δημόσιου φορέα εξακολουθεί να παραμένει ανεκμετάλλευτη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό του ΟΣΕ ο οποίος διαθέτει ακίνητη περιουσία συνολικής αξίας 4,6 δισ. - όμως ελάχιστη μπορεί να αξιοποιηθεί και να έχει έσοδα. Τα δύο προηγούμενα μάλιστα σχέδια εξυγίανσης του ΟΣΕ προέβλεπαν αξιοποίηση των ακινήτων του Οργανισμού τα οποία αυτή τη στιγμή σε πολύ μεγάλο βαθμό έχουν περιέλθει στην κατοχή του Δημοσίου. Κύκλοι μάλιστα του ΟΣΕ επισημαίνουν ότι η «αμύθητη» περιουσία του Σιδηροδρομικού Οργανισμού κάθε άλλο παρά... αμύθητη είναι, χωρίς αυτό να αναιρεί το γεγονός ότι μέρος της παραμένει ανεκμετάλλευτο. Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση ευελπιστεί ότι στο τέλος του 2011 θα έχει ολοκληρωθεί η πώληση του 49% της ΤΡΑΙΝΟΣΕ σε στρατηγικό επενδυτή με παράλληλη εκχώρηση του μάνατζμεντ σε ιδιώτες.
Σταθερή πηγή εσόδων θεωρεί το Δημόσιο τη σύμβαση παραχώρησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, για την οποία γίνονται προσπάθειες επέκτασης. Παράλληλα, το οικονομικό επιτελείο αναμένει -απροσδιόριστα- έσοδα από την αποκρατικοποίηση των 34 περιφερειακών αεροδρομίων της χώρας. Το στοίχημα της εξεύρεσης ιδιώτη επενδυτή τόσο για τα λιμάνια όσο και για τα περιφερειακά αεροδρόμια προσπαθεί να κερδίσει η κυβέρνηση, προκρίνοντας τη λύση της ομαδοποίησης (λιμένων και αεροδρομίων) και στη συνέχεια την είσοδό τους στο Χρηματιστήριο. Πρόκειται για ένα σχέδιο που με ελάχιστες διαφοροποιήσεις προγραμματίζεται να ακολουθηθεί για μικρότερες λιμενικές και αεροπορικές υποδομές.
Στο κενό έχει πέσει και στο παρελθόν η προσπάθεια εξεύρεσης στρατηγικού επενδυτή για τα ΕΛΤΑ, ενώ η παρούσα οικονομική συγκυρία της χώρας δεν αποτελεί ιδιαίτερο δέλεαρ για πιθανούς μνηστήρες.

Στο κενό οι μέχρι τώρα προσπάθειες

Σε ακόμη μία αποτίμηση της ακίνητης περιουσίας του ΟΣΕ με σκοπό την αξιοποίησή της προχωρεί ο οργανισμός, με δεδομένο μάλιστα ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτής μεταβιβάζεται απευθείας στο ελληνικό Δημόσιο ως αντάλλαγμα για την ανάληψη των χρεών του ΟΣΕ. Την ίδια στιγμή, κύκλοι του ΟΣΕ επισημαίνουν ότι οι όποιες –μικρές ή μεγαλύτερες– προσπάθειες για αξιοποίηση των ακινήτων έχουν πέσει στο κενό, μετά την αβεβαιότητα που προκάλεσαν οι δηλώσεις του πρωθυπουργού για κατάρτιση σχετικού νόμου που θα απαγορεύει την πώληση ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου.
Η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας του ΟΣΕ ανέρχεται σε 4,6 δισ. ευρώ, σύμφωνα με την τελευταία αποτίμηση που πραγματοποιήθηκε το 2005. Στελέχη ωστόσο του οργανισμού υποστηρίζουν ότι αποτελεί μύθο η «τεράστια» ακίνητη περιουσία του ΟΣΕ καθώς το μεγαλύτερο μέρος της δεν είναι αξιοποιήσιμο. Την περασμένη εβδομάδα ορίστηκε σύμβουλος (Southeast-Real-Estate), ο οποίος θα αναλάβει την επικαιροποίηση της αποτίμησης της αξίας της ακίνητης περιουσίας, που θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός τεσσάρων μηνών, με προϋπολογισμό 100.000 ευρώ.
Στις προτεραιότητες του ΟΣΕ είναι το Εμπορευματικό Κέντρο στο Θριάσιο Πεδίο, το οποίο αποτελεί προσπάθεια πολλών ετών, ενώ ακόμη και ο πιο πρόσφατος διαγωνισμός πήρε για πολλοστή φορά παράταση για τις 28 Φεβρουαρίου. Στη συνέχεια θα επικεντρωθούν οι υπεύθυνοι της ΓΑΙΑΟΣΕ στην εμπορική αξιοποίηση πέντε σιδηροδρομικών σταθμών σε Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη, Λάρισα και Βόλο, για την οποία όμως πρέπει η Γενική Γραμματεία Αποκρατικοποιήσεων του υπουργείου Οικονομικών να ορίσει σύμβουλο. Η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε εκτάσεις (100.000 στρέμματα σε όλη τη χώρα) που δεν μπορούν να αξιοποιηθούν με άλλο τρόπο περιλαμβάνονται στο επιχειρησιακό σχέδιο της ΓΑΙΑΟΣΕ.