Σε νοικοκύρεμα και μάλιστα άμεσα καλούνται να προχωρήσουν οι νέες διοικήσεις των ΔΕΚΟ, καθώς τα οικονομικά τους έχουν εξελιχθεί σε «μαύρες τρύπες» για το Δημόσιο, τόσο διότι οι επιχειρήσεις αυτές καταγράφουν διαρκώς ζημιές πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, όσο και επειδή «ρουφούν» από τα ταμεία του κρατικού προϋπολογισμού κονδύλια για την εξυπηρέτηση δανείων, που έχουν λάβει με την εγγύηση του ελληνικού κράτους. Tα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του κράτους δείχνουν ότι τα ανεξόφλητα υπόλοιπα από προηγούμενα δάνεια των ΔΕΚΟ έφθασαν το Δεκέμβριο του 2009 τα 26,1 δισ. ευρώ, ποσό δηλαδή που αντιστοιχεί στο 10,9% του ΑΕΠ της χώρας. Η πορεία των ανεξέλεγκτων δανείων συνεχίζεται κανονικότατα τα τελευταία χρόνια. Το 2008 ήταν 23,2 δισ. ευρώ ή 9,7% του ΑΕΠ. Το 2007 έφτασε μία ανάσα από τα 20 δισ. ευρώ έναντι 17,9 δισ. ευρώ που ήταν το 2006. Ετος εκτίναξης του υπέρογκου δανεισμού των ΔΕΚΟ ήταν το προεκλογικό 2004, αφού στα χέρια του ελληνικού κράτους είχαν περιέλθει προς εξόφληση δάνεια 593,9 δισ. ευρώ!
Νέα επιχειρησιακά σχέδια
Ωστόσο, οι νέες διοικήσεις δεν αναμένεται να αναλάβουν πριν από τις 10 Μαρτίου το νωρίτερο. Οσο για το πότε θα υποβληθούν τα νέα επιχειρησιακά σχέδια, κανείς δεν μπορεί να το προσδιορίσει χρονικά. Μεγάλο τμήμα των δημοσίων επιχειρήσεων που δανείζονται από ξένες τράπεζες είτε για να εξυπηρετήσουν αυξημένα κόστη, είτε για να συμπλεύσουν σε αυτό που «ομιχλωδώς» ορίζεται ως κοινωνική πολιτική, είτε για να ολοκληρώσουν το επενδυτικό τους πρόγραμμα αφορά σε ΔΕΚΟ των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς. Τέτοια δάνεια έχουν λάβει τα τελευταία χρόνια ο ΟΣΕ, η ΤΡΑΜ, ο ΗΣΑΠ, η «παλαιά» ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ κ.λπ. Το 2009 ο κρατικός προϋπολογισμός πλήρωσε ιδιαίτερα οδυνηρά αυτή την εγγύηση στις τράπεζες, η οποία έφθασε στο ποσό των 80 εκατ. ευρώ ή 0,03% του ΑΕΠ. Το ποσό αυτό είναι αυξημένο κατά 26 εκατ. ευρώ σε σχέση με τα 54 εκατ. ευρώ (0,02% του ΑΕΠ), που κατέβαλε για καταπτώσεις δανείων το ελληνικό δημόσιο κατά τη διάρκεια του 2008. Υπό τις παρούσες δημοσιονομικές συνθήκες έντονη είναι η ανησυχία για τη διαιώνιση αυτής της πρακτικής, αφού οι Δημόσιες Επιχειρήσεις συνεχίζουν να παίρνουν δάνεια με εγγυητή το κράτος, επιβαρύνοντας έτσι το δημόσιο χρέος που έφτασε τα 294,9 δισ. ευρώ το 2009. Ο ΟΣΕ αποτελεί ίσως την πιο ζημιογόνο ΔΕΚΟ της Ευρώπης, αφού για να ολοκληρώσει το πρόγραμμα έργων της σιδηροδρομικής γραμμής, λόγω της κακοδιαχείρισης, αλλά και επειδή έχει αυξημένο μισθολογικό κόστος του με υπερωρίες, νυχτερινά και κυριακάτικη υπερεργασία κάθε χρόνο δανείζεται 1,1 δισ. ευρώ με την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου. Μόνο για τόκους, χρειάστηκε πέρυσι να καταβάλει 420 εκατ. ευρώ, με τις καθαρές ζημιές να ξεπερνούν τα 820 εκατ. ευρώ.
Οι δανειακές ανάγκες του ΟΣΕ
Φέτος, οι δανειακές ανάγκες του ΟΣΕ υπολογίζονται σε 2,1 δις Ευρώ, αλλά έχουν κατά πληροφορίες, εγκριθεί μόνο τα 1,4 δις Ευρώ. Από αυτά τα 500 εκατ. Ευρώ προορίζονται για επενδύσεις, τα 650 εκατομμύρια για τοκοχρεωλύσια, τα 350 εκατ. για μισθοδοσία και τα 400 εκ. για καύσιμα και άλλα λειτουργικά έξοδα. Καλά γνωρίζοντες τα συμβαίνοντα στον οργανισμό υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει πολιτική σε ό,τι αφορά το πώς θα εξυπηρετηθεί το συσσωρευμένο χρέος του οργανισμού, που θα ανέλθει ως τα τέλη του 2010 μαζί με αυτό της ΤΡΕΝΟΣΕ γύρω στα 12 δις Ευρώ. Οι ίδιοι κύκλοι σημειώνουν ότι ακόμη κι αν απολύονταν όλοι οι εργαζόμενοι, το έλλειμμα θα εξακολουθούσε να παραμένει δυσθεώρητο, ενώ προσθέτουν, ότι θα πρέπει πάση θυσία να βρεθούν κονδύλια για να ολοκληρωθούν τα έργα, για να μπορέσει ο ελληνικός σιδηρόδρομος να αρχίσει να βγάζει τα έξοδά του. Η ετήσια ζημιά του ΟΣΕ και της θυγατρικής ΕΔΙΣΥ προσεγγίζει τα 800 εκατ. ευρώ, ενώ της ΤΡΑΙΝΟΣΕ τα 230-240 εκατ. ευρώ. Προβληματισμό προκαλούν στο υπουργείο και οι συσσωρευμένες ζημίες του ομίλου ΟΑΣΑ, δηλαδή του ΗΣΑΠ, των ΗΛΠΑΠ και της ΕΘΕΛ, οι οποίες φέρονται να ξεπέρασαν το φράγμα των 3 δισ. ευρώ το 2009. Τα ετήσια έσοδα του ομίλου ΟΑΣΑ μόλις που ξεπερνούν τα 180 εκατ. ευρώ, την ίδια ώρα που τα έξοδα μισθοδοσίας προσεγγίζουν τα 460 εκατ. ευρώ και το σύνολο των μακροπρόθεσμων δανείων τα 1,5 δισ. ευρώ. Παρόμοια είναι η κατάσταση και στα ΕΛ.ΤΑ., που έως το 2008 ήταν κερδοφόρος επιχείρηση. Το 2009, το έλλειμμα εκτινάχθηκε στα 35 εκατ.ευρώ, ενώ η οικονομική χρήση του Ιανουαρίου έκλεισε με ζημιές 7,5 εκατ. ευρώ.
Οδηγίες για τις νέες διοικήσεις
Οι οδηγίες που έχουν λάβει οι νέες διοικήσεις είναι καταρχήν να προβούν σε ουσιαστική παραλαβή από τους προκατόχους τους, προκειμένου να αποκτήσουν την πραγματική εικόνα του κάθε οργανισμού, πριν προχωρήσουν σε νέο επιχειρησιακό σχέδιο. Οι νέοι «τιμονιέρηδες» θα πρέπει να τακτοποιήσουν παράλληλα τους λογαριασμούς των ΔΕΚΟ και προς τρίτους, καθώς υπάρχουν οφειλόμενα κυρίως σε εργολάβους, που έχουν αναλάβει την εκτέλεση έργων. Σε ό,τι δε αφορά τα έργα, έντονες είναι οι συζητήσεις της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Μεταφορών με τον υπουργό Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου και την υπουργό Οικονομίας Λούκα Κατσέλη με στόχο τον ανασχεδιασμό των έργων και τη μεταφορά κονδυλίων από μη απαραίτητα σε απαραίτητα έργα μέσω του ΕΣΠΑ. Στις σκέψεις της κυβέρνησης, πάντως, είναι μέσω του ανασχεδιασμού η ολοκλήρωση ορισμένων υποδομών να γίνει μέσω του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, άλλων μέσω του ΕΣΠΑ και άλλων μέσω των Προγραμμάτων Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΠΕΠ).
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΠΑΣΑΚΑΛΗ
