Μέχρι το τέλος του χρόνου τρεις ΔΕΚΟ του υπουργείου Υποδομών, θα αναζητήσουν πάνω από 2 δισ. ευρώ καθώς η «στρόφιγγα» των κρατικών επιδοτήσεων έκλεισε από το υπουργείο Οικονομίας. Ο κίνδυνος αδυναμίας λειτουργίας για ΟΣΕ και ΕΘΕΛ είναι πλέον ορατός, μια και το πρώτο «πείραμα» για να εισέλθουν δανεικά στα άδεια ταμεία τους κόστισε «ακριβά», με επιτόκια που ξεπερνούν το 8%
Ο ΟΣΕ και ο ΟΑΣΑ (οι συσσωρευμένες ζημίες των οποίων ξεπερνούν τα 13 δισ.) έχουν ήδη προχωρήσει σε δανεισμό ύψους 270 εκατ. ευρώ, όταν το συνολικό ποσό που πρέπει να δανειστούν για να συνεχίσουν τη λειτουργία τους μέχρι το τέλος της χρονιάς ξεπερνά τα 2 δισ. ευρώ. Δεν είναι τυχαίο ότι σύμφωνα με τις προβλέψεις του υπουργείου Οικονομικών για όλες τις ΔΕΚΟ ο δανεισμός φέτος δεν θα ξεπερνούσε τα 2,5 δισ. ευρώ. Ωστόσο, αυτό το ποσό αναλογούσε πριν από τη μείωση των επιδοτήσεων, που άφησε «μαύρες τρύπες» και στους δύο Οργανισμούς. Στο «παιχνίδι» του δανεισμού φαίνεται ότι αναγκάζονται να μπουν και τα ΕΛΤΑ, που αναζητούν δάνειο ύψους 70 εκατ. Τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους δείχνουν ότι τα ανεξόφλητα υπόλοιπα από προηγούμενα δάνεια των ΔΕΚΟ έφθασαν το Δεκέμβριο του 2009 τα 26,1 δισ. ευρώ (10,9% του ΑΕΠ της χώρας).
Η περίπτωση ΟΣΕ
Στα 1,44 δισ. ανέρχεται ο δανεισμός που χρειάζεται ο ΟΣΕ, η πιο χρεωμένη ΔΕΚΟ της Ευρώπης, για το 2010 προκειμένου να βγάλει τη χρονιά και να εφαρμοστεί το πρόγραμμα εξυγίανσης που έχει καταρτίσει το υπουργείο Υποδομών. Η προσπάθεια για την εξεύρεση της πρώτης δόσης (400 εκατ. ευρώ), δεν μπορεί να χαρακτηριστεί επιτυχής, μια και τελικά ο ΟΣΕ κατάφερε να πάρει δάνειο μόλις 200 εκατ. με επιτόκιο λίγο κάτω από το 8%. Σημειώνεται ότι στα τέλη Μαΐου ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ), στον οποίο ανέθεσε ο ΟΣΕ να εξασφαλίσει δάνειο 400 εκατ. ευρώ, απέστειλε πρόσκληση σε 15 ελληνικές και ξένες τράπεζες. Μόλις τρεις, όμως, τράπεζες απάντησαν θετικά στον ΟΔΔΗΧ: Η Εθνική που δάνειζε στον ΟΣΕ το ποσό των 150 εκατ. ευρώ με επιτόκιο 6,8%, η Eurobank που δεχόταν να δανείσει 25 εκατ. με επιτόκιο 6,82% και η Deutsche Βank που ήταν διατεθειμένη να δανείσει το μεγαλύτερο ποσό, 200 εκατ. ευρώ, με υψηλό επιτόκιο όμως (10,2%). Και οι τρεις προσφορές μαζί δεν εξασφάλιζαν 400 εκατ. που χρειαζόταν άμεσα ο ΟΣΕ προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες του για τους πρώτους μήνες του 2010. Τελικά, μετά από διαπραγματεύσεις, η σύναψη δανείου έγινε από ελληνικές τράπεζες, καθώς το ελληνικό δημόσιο απέρριψε την προσφορά της Deutsche Bank. Ωστόσο, εγείρεται το ερώτημα πώς θα καλύψει ο ΟΣΕ τις ταμειακές του ανάγκες για το 2010, για τις οποίες θα πρέπει να δανειστεί συνολικά 1,44 δισ. Το πρόβλημα οξύνεται ακόμη περισσότερο καθώς τα ταμειακά αποθέματα του Οργανισμού είναι ανύπαρκτα, ενώ ακόμη και εάν ο ΟΔΔΗΧ προσπαθήσει εκ νέου να δανειστεί δεν υπάρχει καμία εξασφάλιση ότι τα επιτόκια θα είναι χαμηλότερα. Ο Οργανισμός καταβάλλει κάθε χρόνο περίπου 500 εκατ. σε τόκους παλαιότερων δανείων. Υπολογίζεται ότι οι δανειακές ανάγκες του ξεπέρασαν πέρυσι τα 1,2 δισ. ευρώ. Ο Οργανισμός διαχειρίζεται ένα εκτεταμένο δανειακό χαρτοφυλάκιο, το οποίο αποτελείται από 38 δάνεια, από 17 εγχώριες και κυρίως διεθνείς τράπεζες, ύψους 8,5 δισ. Πέρυσι, μόνο για τόκους χρειάστηκε να καταβάλει 420 εκατ., με τις καθαρές ζημίες να ξεπερνούν τα 820 εκατ., παρ' όλη τη συγκράτηση των λειτουργικών δαπανών και των εξόδων μισθοδοσίας.
Θέμα επιβίωσης και για την ΕΘΕΛ
Πρόβλημα επιβίωσης φαίνεται να δημιουργείται και για την ΕΘΕΛ, καθώς με απροθυμία υποδέχθηκαν οι τράπεζες και τη δανειοδότηση του ΟΑΣΑ με 300 εκατ. ευρώ. Ο υπερχρεωμένος Οργανισμός, τα χρέη του οποίου φτάνουν τα 3 δισ. ευρώ, κάλυψε μέσω των τραπεζών λίγο πάνω από τις μισές δανειακές ανάγκες του έως τον Αύγουστο, ενώ «έκοψε» τα φτερά της διοίκησης για καλύτερους όρους στο νέο δανεισμό, που θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα για να εξασφαλίσει τη λειτουργία του μέχρι το τέλος του έτους. Τα 300 εκατ. που διεκδικούσε ο ΟΑΣΑ αντιστοιχούν στην πρώτη δόση των συνολικών αναγκών του για όλη τη χρονιά, καθώς υπολογίζεται ότι ο Οργανισμός θα χρειαστεί συνολικά 650 εκατ. έως το τέλος του 2010. Τα εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που απάντησαν με προσφορές το έκαναν με επιτόκια που ξεπερνούν το 8%, καθιστώντας τα ασύμφορα στον ΟΑΣΑ. Συγκεκριμένα, ο Οργανισμός κατάφερε να συγκεντρώσει προσφορές για τα 170 εκατ. ευρώ από τα συνολικά 300 εκατ. δανείων που απαιτείται να εκταμιευθούν έως το τέλος Αυγούστου. Αν και τα δάνεια δεν έχουν συμφωνηθεί οριστικά ακόμα, οι πληροφορίες κάνουν λόγο για κοινοπρακτικό δάνειο διάρκειας 4 ετών από 5 ελληνικές τράπεζες (Εθνική, Alpha, Eurobank, Πειραιώς και ΤΤ), με την Alpha να δίνει το μεγαλύτερο ποσό. Το ύψος του επιτοκίου ορίστηκε σε euribor τριμήνου συν 750 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 8,34%. Προσφορά είχε κάνει και η Deutshe Bank, προτείνοντας τη χορήγηση του συνολικού ποσού σε δύο δάνεια 200 εκατ. ευρώ και 100 εκατ. ευρώ με επιτόκιο που ξεπερνούσε το 10%. Υπενθυμίζεται ότι το 2009 ο ΟΑΣΑ δανείστηκε δύο φορές από ελληνικές και ξένες τράπεζες συνολικό ποσό 560 εκατ. με επιτόκια 4,057% για τα 240 εκατ. και 4,85% για τα 320 εκατ. Πάντως, τα οικονομικά προβλήματα, ειδικά για την ΕΘΕΛ (η οποία μπαίνει μέσα 1 εκατ. τη μέρα), είναι ασφυκτικά, καθώς η εταιρεία ήδη δεν μπορεί να εξοφλήσει πολλές ληξιπρόθεσμες οφειλές. Μεταξύ άλλων, οφείλει 12 εκατ. προς την επιχείρηση που την προμηθεύει με καύσιμα, με αποτέλεσμα να είναι ανά πάσα στιγμή ορατός ο κίνδυνος να κλείσει η στρόφιγγα της παροχής καυσίμων.
Το Δημόσιο οφείλει 70 εκατ. στα ΕΛΤΑ
Σε δανεισμό φαίνεται να οδηγείται και ο ΕΛΤΑ προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες λειτουργίας του μέσα στο 2010. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο δανεισμός αναμένεται να φτάσει τα 70 εκατ., έχοντας ήδη προκαλέσει τις έντονες αντιδράσεις των εργαζομένων, οι οποίοι αναφέρουν ότι ο ΕΛΤΑ είναι σήμερα μια υγιής και κερδοφόρα επιχείρηση.
Κέρδη
Το α’ τρίμηνο του 2010 ο Οργανισμός παρουσίασε κέρδη πάνω από 12 εκατ. ευρώ, ωστόσο το Δημόσιο δεν είναι σε θέση να καταβάλει στον Οργανισμό μεγάλα ποσά που χρωστά από προσφερόμενες υπηρεσίες, με αποτέλεσμα τα έσοδα να είναι μικρά και να μην καλύπτουν τις ανάγκες του Οργανισμού. Η έλλειψη εσόδων, όπως καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι, δεν έχει προκληθεί από τα οικονομικά αποτελέσματα του Οργανισμού, αλλά από τους οφειλέτες του, με κύριο οφειλέτη το κράτος (πλέον των 70 εκατ.). Επίσης, υποστηρίζουν ότι το Δημόσιο δεν έχει καλύψει, όπως «οφείλει και έχει υποχρέωση, για 10 και πλέον χρόνια, ούτε 1 ευρώ για το λειτουργικό κόστος των καθολικών του υπηρεσιών και το εκτεταμένο δίκτυο που αυτός συντηρεί, για να καλύψει τις κοινωνικές ανάγκες των πολιτών μιας χώρας με τεράστιο ορεινό όγκο και εκατοντάδες κατοικημένα νησιά». Η ιδιωτικοποίηση που προωθείται από την κυβέρνηση, αλλά και το «άνοιγμα» της αγοράς στο τέλος του 2012 σηματοδοτούν μία νέα εποχή για τον Οργανισμό, ο οποίος, ωστόσο, αναγκάζεται να δανειστεί ώστε να καλύψει τις ανάγκες του.
Mετά της απαιτήσεις της Τρόϊκας
Στο τραπέζι οι απολύσεις στον ΟΣΕ
Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μπαίνουν οι απαιτήσεις της τρόικα για απολύσεις στον ΟΣΕ προκείμενου να δοθεί λύση επιβίωσης στην υπερχρεωμένη και πιο ζημιογόνα ΔΕΚΟ της Ευρώπης.
Οι διαπραγματεύσεις στελεχών του υπουργείου είναι «σκληρές» κυρίως για:
• - Να μη χρειαστεί να κλείσει έστω και στιγμιαία ο ΟΣΕ.
• - Να μη γίνουν απολύσεις στο προσωπικό του Οργανισμού.
Η ηγεσία του υπουργείου Υποδομών έχει ήδη καταρτίσει το νομοσχέδιο για την εξυγίανση του Οργανισμού, το οποίο και θα συζητηθεί την ερχόμενη εβδομάδα στο Υπουργικό Συμβούλιο με στόχο να «πείσει» τους ελεγκτές ότι η μείωση του προσωπικού μπορεί να επιτευχθεί χωρίς απολύσεις, αλλά μέσα από μετατάξεις στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και αναγκαστική συνταξιοδότηση όσων έχουν ήδη κατοχυρώσει δικαίωμα. Σύμφωνα με το αρχικό μνημόνιο που έχει υπογραφεί, η μείωση του προσωπικού στο μισό από ότι είναι σήμερα θεωρείται απαραίτητη με κάθε τρόπο ακόμα και με απολύσεις εργαζομένων. Ωστόσο, το νομοσχέδιο του υπουργείου «λύνει» το θέμα του προσωπικού με την συνταξιοδότηση περίπου 1.500 εργαζομένων μέχρι το τέλος του έτους, ενώ υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο θα βγαίνουν στη σύνταξη άλλα 300 - 500 άτομα. Την ίδια στιγμή εκτιμάται ότι περίπου 1.000 εργαζόμενοι θα μεταταγούν στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Οι συζητήσεις θα συνεχιστούν και την επόμενη εβδομάδα, οπότε και οι δύο πλευρές αναμένεται να καταλήξουν σε μία κοινά αποδεκτή λύση ώστε τα νομοσχέδιο να πάρει το «πράσινο φως» από τις Βρυξέλλες. Πάντως, υπενθυμίζεται ότι το μνημόνιο περιλαμβάνει πολύ «στενό» χρονοδιάγραμμα για την εξυγίανση του ΟΣΕ, σύμφωνα με το οποίο το σχέδιο εξυγίανσης του Οργανισμού θα έπρεπε να γίνει νόμος του κράτους μέχρι το τέλος Ιουλίου, οπότε και θα πρέπει να πάψει ο ΟΣΕ να «γεννά» υπέρογκα ελλείμματα. Επίσης, θα πρέπει μέχρι το τέλος Μαρτίου 2011 η ΤΡΑΙΝΟΣΕ να έχει ισοσκελίσει τα έσοδα με τα έξοδά της, σε διαφορετική περίπτωση είναι ορατός ο κίνδυνος του «λουκέτου». Υπενθυμίζεται ότι, μεταξύ άλλων, το σχέδιο νόμου για τον ΟΣΕ προβλέπει:
• Αυξήσεις στα εισιτήρια.
• Επιδότηση γραμμών οι οποίες θα κριθούν ως άγονες.
• Δανειοδότηση του Οργανισμού με την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου.
• Ιδιωτικοποίηση του 49% της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και παράδοση του μάνατζμεντ σε στρατηγικό επενδυτή.
• Αξιοποιήσει της ακίνητης περιουσίας.
• Κατάργηση ζημιογόνων γραμμών.
Της Μαρίας Μόσχου στην «Ημερησία»
