Τα στοιχεία για τα σοβαρά συμβάντα που καταγράφηκαν στις ελληνικές ράγες τα έτη 2013-2024 δείχνουν μείωση κατά την τελευταία τριετία, ενώ φωτογραφίζουν τα κενά ασφαλείας που θα αντιμετωπίσει ο «νέος» ΟΣΕ.
Όλγα Κλώντζα
businessdaily.gr
Μπορεί ο ΟΣΕ να περνά στην ιστορία από την 1η Ιανουαρίου 2025, δίνοντας τη θέση του στην «Σιδηρόδρομοι Ελλάδος Α.Ε.», όμως οι παθογένειες δεν θα εξαφανιστούν ως δια μαγείας. Το δυστύχημα των Τεμπών έφερε στην επιφάνεια προβλήματα και παραλείψεις, που διογκώθηκαν μέσα στην κρίση εξαιτίας της αποεπένδυσης και των λανθασμένων πολιτικών αποφάσεων, όπως εκ του αποτελέσματος αποδείχθηκε.
Αυτά καθρεφτίζονται και στα στοιχεία του Οργανισμού για τα σοβαρά σιδηροδρομικά συμβάντα της τελευταίας δεκαετίας, που στηρίζονται σε αναφορές και πορίσματα, τα οποία πάντως δείχνουν σημαντική μείωση σε απόλυτους αριθμούς για τα τελευταία τρία χρόνια. Ειδικότερα, από τα 58 σοβαρά συμβάντα που καταγράφηκαν το 2013, το «πικ» της δεκαετίας πιάστηκε το 2017 με 84 σοβαρά ατυχήματα.
Με διάφορες διακυμάνσεις για το διάστημα 2014-2019, και πάντως άνω των 70 σοβαρών συμβάντων ετησίως, το 2021 καταγράφηκαν 56 και ακολούθως 29 το 2022 και από 17 το 2023 και ως τον Οκτώβριο του 2024. Βεβαίως, μέσα στο 2023 η κυκλοφορία στο δίκτυο της χώρας διακόπηκε δύο φορές, μία μετά το δυστύχημα στα Τέμπη και μία μετά τις σοβαρές καταστροφές στη Θεσσαλία λόγω του Daniel.
Δεδομένου ότι η κυκλοφορία δεν έχει ακόμα αποκατασταθεί πλήρως, με σημαντικούς περιορισμούς να διατηρούνται και εντός του 2024, το μεγάλο στοίχημα για τον «νέο ΟΣΕ» είναι με την επαναφορά του δικτύου να εμπεδωθεί η ασφάλεια και η εμπιστοσύνη στο τρένο, που έχει συστηματικά απαξιωθεί τα τελευταία χρόνια.
Πρόβλημα οι ισόπεδες διαβάσεις
Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΣΕ, για το χρονικό διάστημα 2014-2019, ποσοστό 53% των σημαντικών σιδηροδρομικών ατυχημάτων, δηλαδή όσων είχαν τουλάχιστον έναν σοβαρά τραυματία ή νεκρό, σοβαρές ζημιές ή διακοπή του δικτύου, αφορούσε ατυχήματα προσώπων, ενώ ακολουθεί με 31,5% η πρόσκρουση σε εμπόδιο. Και στις δύο αυτές κατηγορίες περιλαμβάνονται ατυχήματα στις ισόπεδες διαβάσεις του δικτύου και στην ανοιχτή γραμμή, εκεί δηλαδή όπου δεν υπάρχει περίφραξη.
Ειδικότερα, άνω του 32,5% των σοβαρών σιδηροδρομικών ατυχημάτων έχουν συντελεστεί σε ισόπεδη διάβαση, με την παρουσία οδικού μέσου (ΙΧ, μηχανάκι, φορτηγό) να «ευθύνεται» για το 23,81%, ενώ 8,73% οφείλεται σε χρήστη. Το πλέον ανησυχητικό στοιχείο που προκύπτει είναι ότι ενώ ο αριθμός των συμβάντων στις ενεργές ισόπεδες διαβάσεις, δηλαδή τις φυλασσόμενες είτε με αυτόματο σύστημα (ΑΣΙΔ) είτε από φύλακα, παρουσίασε μειωτική τάση, αντιθέτως αυξητική ήταν για τις μη φυλασσόμενες ή παθητικές ισόπεδες διαβάσεις.
Βεβαίως, αξιοσημείωτο είναι ότι σε απόλυτους αριθμούς τα ατυχήματα στις φυλασσόμενες ισόπεδες διαβάσεις ήταν περισσότερα. Σε σύνολο 45 ατυχημάτων για τα έτη 2013-2019, αντιστοιχούσαν σε ποσοστό 78%. Μάλιστα, τα περισσότερα καταγράφηκαν σε διασταυρώσεις με δημοτικές οδούς, ακολουθούν οι λεωφορειόδρομοι, ενώ πιο χαμηλά είναι οι εθνικές και αγροτικές οδοί.
Τον περασμένο Ιούλιο, το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών εξασφάλισε χρηματοδότηση 25 εκατ. ευρώ, ώστε να γίνει, για πρώτη φορά, η αντικατάσταση 90 ΑΣΙΔ παλαιάς τεχνολογίας, κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα. Συμπεριλαμβάνονται η συντήρησή τους για πέντε χρόνια και η συνεχής παρακολούθησή τους από τα δύο νέα κέντρα ΑΣΙΔ σε Θεσσαλονίκη και Αλεξανδρούπολη.
Τα πιο επικίνδυνα σημεία
Όσο για τα πιο «ένοχα» σημεία του δικτύου, πρόκειται για τα Πειραιάς – Σκα και Πλατύ – Θεσσαλονίκη, όπου κατά τα έτη 2014-2019 σημειώθηκαν τα περισσότερα συμβάντα. Μάλιστα, στο τμήμα Πειραιάς – Σκα καταγράφηκε ο μεγαλύτερος αριθμός προσκρούσεων και ο δεύτερος μεγαλύτερος σε εκτροχιασμούς και παρασύρσεις ατόμων.
Όσο για το Πλατύ – Θεσσαλονίκη, έρχεται πρώτο σε συμβάντα εκτροχιασμών και τέταρτο σε προσκρούσεις, ενώ το πιο επικίνδυνο τμήμα σε παρασύρσεις ατόμων έχει αποδειχθεί το Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο Στην τελευταία περίπτωση, θέλουν ακόμα προσοχή τα τμήματα Στρυμώνας – Αλεξανδρούπολη και Θεσσαλονίκη – Ειδομένη.
Τη μεγαλύτερη «παγίδα» του δικτύου αποτελούν ως φαίνεται οι μη περιφραγμένες γραμμές, καθώς τα περισσότερα σοβαρά συμβάντα σημειώθηκαν σε αυτές, σε ποσοστό που ανήλθε σε 52%.
Σημειώνεται ότι για το χρονικό διάστημα 2013-2018, ως προς τα σημαντικά σιδηροδρομικά ατυχήματα μόνο το 3% αφορούσε την πρόσκρουση μεταξύ συρμών, ενώ το 2019 το ποσοστό αυτό διπλασιάστηκε σε 6%.
