Η έναρξη λειτουργίας του μετρό Θεσσαλονίκης είναι το πρώτο βήμα για τη νέα καθημερινότητα της πόλης. Το δεύτερο έρχεται, αλλά πρέπει να αρχίσουμε να περπατάμε κανονικά για να μην πέσουμε στην παγίδα της απαξίωσης.
Τάσος Τασιούλας
voria.gr
Το μετρό μπαίνει στη ζωή μας στις 30 Νοεμβρίου και μένει πλέον να δούμε εάν και κατά πόσο θα αλλάξει τις συνθήκες μετακίνησης στην πράξη. Οι πολίτες έχουν συνειδητοποιήσει πια ότι το νέο μέσο θα μπει στην καθημερινότητά τους, όμως θα χρειαστεί πίστωση χρόνου για να αποδώσει όσα υπόσχονται οι αρμόδιοι κι όσα προσδοκούν οι Θεσσαλονικείς.
Προφανώς όχι τη μία εβδομάδα προσαρμογής με τις δωρεάν μετακινήσεις, που ανακοίνωσε ο υφυπουργός Υποδομών, Νίκος Ταχιάος, αλλά πολλούς μήνες, αφού μια αλλαγή στις συνήθειες δεκαετιών δεν γίνεται χωρίς κόπο και χρόνο. Δεν εννοώ φυσικά πολλούς μήνες χωρίς εισιτήριο...
Η Θεσσαλονίκη αποκτά συνεπώς και δεύτερο μέσο μαζικής μεταφοράς, το πρώτο σταθερής τροχιάς, το οποίο θα είναι από τα πλέον σύγχρονα παγκοσμίως και βασικός στόχος είναι να περιοριστεί η χρήση του ΙΧ αυτοκινήτου σε όφελος των μέσων μαζικής μεταφοράς. Αν θα ωφεληθεί από τη λειτουργία του μετρό και το αστικό λεωφορείο είναι ένα θέμα που άπτεται του σχεδιασμού ο οποίος έχει γίνει. Η αναδιάρθρωση των λεωφορειακών γραμμών υλοποιείται, αλλά κι αυτή θα χρειαστεί χρόνο για να αφομοιωθεί από τους πολίτες.
Σε κάθε περίπτωση θα απαιτηθεί από όλους όσοι μετακινούνται κυρίως στο κέντρο της πόλης ένας αναπρογραμματισμός, ώστε να βρει ο καθένας μας την πιο εξυπηρετική σε αυτόν μέθοδο μετακίνησης.
Το μετρό δεν είναι ατραξιόν και ούτε κατασκευάστηκε με αυτήν τη λογική. Έχοντας δεδομένα πια στα χέρια τους, και μάλιστα επικαιροποιημένα, οι αρμόδιοι θα μπορούν να μετρήσουν τις ωφέλειες της εισόδου του νέου μέσου στην καθημερινότητά μας και να κάνουν πιθανώς διορθώσεις στον σχεδιασμό τους, να λάβουν μέτρα, να εφαρμόσουν καλές πρακτικές, ώστε το τραγικό ποσοστό χρήσης των μέσων μαζικής μεταφοράς στη Θεσσαλονίκη να αυξηθεί και μάλιστα πολύ.
Αυτό άλλωστε είναι και το ζητούμενο. Είναι εφικτό; Στην αρχή φαντάζει μάλλον ανέφικτος ο στόχος. Ωστόσο, με την ολοκλήρωση και λειτουργία της επέκτασης της Καλαμαριάς, περί τα τέλη του επόμενου έτους, θα έχουμε μια καλύτερη εικόνα της αξίας του μετρό για τη Θεσσαλονίκη και μια καλύτερη εικόνα στους δρόμους και στις μετακινήσεις των κατοίκων και επισκεπτών. Αυτή τουλάχιστον είναι η προσδοκία όλων.
Σε πρώτη φάση το δρομολόγιο των 9,6 χλμ. από τον νέο σιδηροδρομικό σταθμό μέχρι τη Νέα Ελβετία δεν φαίνεται να δίνει τέτοιου είδους λύσεις. Ωστόσο, θα βοηθήσει πολλούς, οι οποίοι δεν είχαν δικό τους μέσο μετακίνησης, αλλά και όσους χρησιμοποιούσαν αναγκαστικά το ΙΧ αυτοκίνητο για διαδρομές μικρών αποστάσεων να έχουν μια εναλλακτική. Δεν είναι οι πολλοί αυτοί. Δεν είναι όμως και αμελητέο μέγεθος.
Το μετρό επίσης θα πάρει κόσμο από τα αστικά λεωφορεία. Για την ακρίβεια φαίνεται αυτοί να είναι οι πρώτοι τακτικοί πελάτες του, αφενός διότι έχουν ήδη κατακτήσει την κουλτούρα της μετακίνησης με μέσα μαζικής μεταφοράς, αφετέρου επειδή οι γραμμές των αστικών λεωφορείων στον άξονα του μετρό θα είναι πλέον ελάχιστες.
Επίσης, το μετρό αλλάζει τη χρήση στα ταξί, ενώ ο νέος χάρτης των αστικών συγκοινωνιών δίνει μια νέα δυνατότητα επικοινωνίας μεταξύ περιοχών του πολεοδομικού συγκροτήματος, που μέχρι σήμερα δεν συνδέονται με τα λεωφορεία.
Ένα ζητούμενο είναι εάν το μετρό θα ενισχύσει τις επενδύσεις στον άξονά του. Αν δηλαδή θα δημιουργηθούν νέες αγορές, ελκυστικές για τους πολίτες στον κυρίως άξονα της οδού Εγνατίας. Αν θα αυξηθεί η κίνηση στον συγκεκριμένο άξονα και θα αυξηθεί ταυτόχρονα και η αξία ειδικά των εμπορικών επιχειρήσεων. Μετατόπιση του αγοραστικού ενδιαφέροντος από την Τσιμισκή στην Εγνατία δύσκολα θα γίνει τα πρώτα χρόνια. Και εδώ θα πρέπει κάποιος να παρατηρήσει ότι οι εμπορικοί κολοσσοί και οι πολυεθνικές που έχουν ήδη τοποθετηθεί στην Τσιμισκή δεν δείχνουν μεγάλη ζέση για να νοικιάσουν καταστήματα επί της Εγνατίας. Είναι πιθανότατα μια στάση αναμονής για να δουν τι θα γίνει στην πράξη.
Αξία θα έχουν και οι παράλληλες παρεμβάσεις και πρωτοβουλίες στον άξονα του μετρό. Επειδή εύκολα ξεχνάμε, να επισημάνω πως εκτός από τις δυο πλατείες στον σταθμό Βενιζέλου κι εκτός από τα... εκθέματα υπάρχει ο ελεύθερος δημόσιος χώρος, ο οποίος εάν παραμείνει ως έχει θα είναι κρίμα για το ίδιο το μετρό και την ίδια την πόλη. Γι' αυτό και ήδη έχουν κυκλοφορήσει εδώ και κάποια χρόνια σχέδια για μια συνολική ανάπλαση, για παρεμβάσεις στις πλατείες και σε ελεύθερους χώρους στον άξονα της Εγνατίας, για ευπρεπισμό του δημόσιου χώρου, ώστε συνδυαστικά με το νέο μέσο να δημιουργηθεί και μια νέα εικόνα και μια νέα λειτουργία της περιοχής αυτής, που πάντα ήταν στην πλευρά των πληβείων συγκριτικά με την πλευρά που είναι πιο κοντά στη θάλασσα. Στη σκιά της Τσιμισκή...
Το πρώτο βήμα για μια πιο σύγχρονη Θεσσαλονίκη γίνεται στις 30 Νοεμβρίου. Είναι όμως μόνο το πρώτο βήμα. Και το επόμενο που έχει προγραμματιστεί θα γίνει σε έναν χρόνο. Τόση υπομονή κάναμε στη Θεσσαλονίκη, θα κάνουμε και λίγη ακόμη. Ανησυχώ όμως για τα επόμενα βήματα. Για τις επεκτάσεις του μετρό στη βορειοδυτική πλευρά, στο αεροδρόμιο κτλ. Και ανησυχώ επειδή είναι μόνον στα χαρτιά και δεν έχουν προχωρήσει. Ελπίζω να προχωρήσουν γιατί αλλιώς καταδικάζουν σε πολύ σύντομη απαξίωση το ίδιο το μέσο, αφήνοντάς το «κολοβό».
Αν θα υλοποιηθούν και πότε είναι κάτι που σήμερα δεν μπορεί με σαφήνεια να απαντήσει κανείς. Αν στο μεταξύ θα αποκτήσουμε κι άλλα μέσα μαζικής μεταφοράς πάλι δεν μπορεί να το απαντήσει κανείς και καλό θα ήταν να μην το κάνει γιατί το παρελθόν απέδειξε ότι υπάρχει σοβαρότατο έλλειμμα αξιοπιστίας. Θαλάσσια συγκοινωνία, τραμ...
Να μη χαλάσω τη γιορτή. Εκείνο πάντως που προχωράει είναι η αναβάθμιση της περιφερειακής οδού, το Flyover, το οποίο έρχεται να συμβάλλει κι αυτό με τη σειρά του στην ανακούφιση του κυκλοφοριακού, εφόσον επιβεβαιωθούν οι προσδοκίες των υποστηρικτών του. Και επίσης είναι όπως φαίνεται εφικτή και η προσθήκη του προαστιακού της δυτικής Θεσσαλονίκης μέσα στην επόμενη περίοδο (οι αρμόδιοι το βλέπουν με ορίζοντα το 2027), που επίσης θα συνεισφέρει σε αυτήν τη σημαντική αλλαγή των μετακινήσεων στην περιοχή μας.
Όλο αυτό το πλαίσιο έχει ως βάση του το μετρό. Ένα έργο που ορθώς το χαρακτήρισε ταυτοτικό για τη Θεσσαλονίκη ο πρωθυπουργός και το οποίο η Πολιτεία συνολικά οφείλει στο εξής να το ενισχύσει και μην επιτρέψει να μείνει στο πρώτο ή στο δεύτερο βήμα του. Πώς; Με επιμονή στον σχεδιασμό, με εξεύρεση πόρων, με προώθηση της ανάπτυξής του, με τα παράλληλα έργα, τα οποία έχουν πολύ μεγάλη σημασία.
Στις 30 Νοεμβρίου η Θεσσαλονίκη μπαίνει σε μια νέα εποχή, για την οποία κάναμε υπομονή σε αυτή την πόλη για δεκαετίες. Να μην είναι αυτή η νέα εποχή μια φωτογραφία της στιγμής, αλλά μια καλύτερη πραγματικότητα για όλους μας και κυρίως για την πόλη.
