Κάθε αναφορά στο παρελθόν και την γέννηση του σιδηρόδρομου έχει ξεχωριστώ ενδιαφέρον και έλκει μικρούς και μεγάλους. Σήμερα ικανοποιώντας το αίτημα φίλων αναγνωστών μας, δημοσιεύουμε σύντομη ιστορική ανάδρομη της γέννησης του σιδηρόδρομου, δίνοντας τους την δυνατότητα να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους γύρω από τον σιδηρόδρομο ακόμη περισσότερο.
Πρέπει να επισημάνουμε για την κατανόηση του θέματος από τους αναγνώστες μας ότι οι προσπάθειες του ανθρώπου για την μεταφορά εμπορευμάτων και κυρίως βαρέων αντικειμένων ανάγονται ακόμη από την εποχή της αρχαιότητας. Πρώτοι οι Σουμέριοι και κατόπιν οι Βαβυλώνιοι αντιλήφθηκαν οι τροχοί κινούμενοι πάνω σε λείες επιφάνειες, έχουν δυνατότητα μεταφοράς πολλαπλάσιου βάρους από εκείνο που μέχρι τότε μετακινούσαν. Στην συνέχεια οι αρχαίοι Έλληνες αναπτύσσουν βελτιωμένο σύστημα μεταφοράς εμπορευμάτων μέσα σε πέτρινες αυλακώσεις ένα είδος « σιδηροδρόμου» της εποχής τους για να συνεχίσουν αργότερα και οι Ρωμαίοι.
Για πολλούς αιώνες το σύστημα μεταφοράς είχε μείνει στάσιμο και μόνο το 1520 στρώθηκαν οι πρώτες σιδηροτροχιές στα ορυχεία, όταν έγινε κατανοητό ότι ένα άλογο μπορεί να τραβήξει περισσότερα βαγόνια πάνω σε ράγιες παρά σε χωματόδρομο. Με την ανακάλυψη της ατμομηχανής έρχεται πράγματι επανάσταση στον τομέα των μεταφορών.
Ο Άγγλος Στήβενσον το 1814 είναι ο πρώτος εφευρέτης της ατμομηχανής. Το 1825 κατασκευάσθηκε στην Αγγλία ο πρώτος σιδηρόδρομος μεταξύ Στόκταν και Ντάρλινγκον και μήκους μόλις 39 χιλιομέτρων. Τον Οκτώβριο του 1829 εγκαινιάζεται από τον εφευρέτη της ατμήλατης Στέφενσον η πρώτη σιδηροδρομική γραμμή Λίβερπουλ – Μάντσεστερ για επιβατική χρήση μήκους 116 χιλιομέτρων και με ωριαία ταχύτητα 26 χιλιομέτρων.
Το 1835 στην Γερμανία παρουσιάζονται οι πρώτες μικρές σιδηροδρομικές διαδρομές. Γρήγορα οι σιδηρόδρομοι απλώνονται σε όλη την Ευρώπη και λίγο αργότερα στις ΗΠΑ. το 1869 η Αμερική έχει ένα δίκτυο μήκους 5000 χιλιομέτρων διασχίζοντας όλη την αμερικανική ήπειρο. Το 1905 ολοκληρώνεται ο υπερσιβηρικός σιδηρόδρομος μήκους 8000 χιλιομέτρων συνδέοντας την Πετρούπολη με το Βλαδιβοστόκ.
Η ραγδαία εξάπλωση των σιδηροδρόμων είναι πλέον εμφανείς. Τεράστια κεφάλαια επενδύονται σε βιομηχανίες κατασκευής σιδηροτροχιών και τροχαίου υλικού. Οι σιδηρόδρομοι συνεχώς βελτιώνονται και οι παρεχόμενες υπηρεσίες στους πολίτες είναι αναβαθμισμένες. Το 1859 κυκλοφορούν τα πρώτα βαγόνια κλινάμαξες τα ονομαζόμενα και βαγκόν -λί και το 1879 τα βαγόνια εστιατόρια – Ρέσταραν. την εποχή αυτή κάνουν την εμφάνιση τους τα τρένα πολυτελείας μεταξύ αυτών και το θρυλικό ΟΡΙΑΝ ΕΞΠΡΕΣ το οποίο κάνει το παρθενικό του ταξίδι στης 4 Οκτωβρίου του 1883 από το Παρίσι στην Κωνσταντινούπολη, για το οποίου την ιστορία αναφερθήκαμε στις προηγούμενες αναρτήσεις μας.
Σημαντική είναι και η εξέλιξη στον τομέα των ελκτικών μηχανών. Ο ανταγωνισμός στην κατασκευή ηλεκτραμαξών και Ντιζελομηχανών είναι έντονος τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική. Το 1879 ο Γερμανός Ζήμενς παρουσιάζει στην έκθεση του Βερολίνου την πρώτη ηλεκτράμαξα. Ένα χρόνο αργότερα στην Αμερική ο Θωμάς Έντισον βγάζει σε κυκλοφορία την δική του ηλεκτράμαξα σε ειδική κατασκευασμένη γραμμή.
Τα επόμενα χρόνια οι ηλεκτράμαξες τελειοποιούνται. Ταυτόχρονα κατασκευάζονται και λειτουργούν τα πρώτα τρόλεϊ και οι υπόγειοι ηλεκτροκίνητοι σιδηρόδρομοι. Την δεκαετία του 1900 αρχίζει η μαζική παραγωγή ηλεκτραμαξών και γίνεται ευρεία η χρήση τους τόσο στις εμπορικές μεταφορές όσο και στις επιβατικές. η εξέλιξη βέβαια είναι στην συνέχεια ραγδαία. Οι σιδηρόδρομοι γίνονται κυρίαρχη στις χερσαίες μεταφορές.
Χρήστος Γιαννακίδης
sidirodromikanea.blogspot.com
