Το μετρό όχι μόνο θα βοηθήσει τη Θεσσαλονίκη να αναπνεύσει συγκοινωνιακά, αλλά θα αποτινάξει όλο αυτό το κλίμα της μιζέριας και της παραίτησης
Η ξενάγηση στη ζωή που δεν ζήσαμε. Κάπως έτσι θα μπορούσε να συνοψιστεί η επίσκεψη χιλιάδων Θεσσαλονικέων τόσο στον σταθμό μετρό της Παπάφη όσο και στο Κέντρο Ελέγχου Λειτουργίας του Μετρό, στην Πυλαία, στο πλαίσιο της δράσης Open House.
Του Γιώργου Παπαδημητρίου
Αυτή η εντυπωσιακή συρροή του κοινού της πόλης στους soon to be (ελπίζουμε) σταθμούς του μετρό είναι άραγε προϊόν μιας διακαούς ανυπομονησίας; Μήπως πρόκειται για έναν τρόπο να τσιμπηθούμε προκειμένου να διαπιστώσουμε ότι πράγματι θα κατασκευαστεί κάποτε το μετρό; Δεν αποκλείεται, φυσικά, να είναι και το ακριβώς αντίστροφο: ένας ακόμη υποδόριος μαζοχισμός για μια εικόνα που δεν πρόκειται να γίνει ποτέ απτή πραγματικότητα, όσο και αν μας διαβεβαιώνουν περί του αντιθέτου χίλια μύρια επίσημα και κοστουμαρισμένα χείλη. Αστειευόμαστε, φυσικά, αλλά όχι και εξ ολοκλήρου. Στην πραγματικότητα, παλαντζάρουμε ανάμεσα στο ιλαρό και το τραγικό, ανάμεσα στο φαιδρό και στο γκροτέσκο. Αν έχετε παρόμοια συναισθήματα, μην αφήσετε κανέναν εξυπνάκια και κανέναν έξω από τον χορό να σας πείσει ότι τάχα μου υπερβάλλετε. Ύστερα από όσα εξωφρενικά και απίθανα έχουν συμβεί, δικαιούμαστε να λέμε και να σκεφτόμαστε ό,τι θέλουμε.
Το μετρό της Θεσσαλονίκης, χωρίς καμία υπερβολή, συνιστά μία από τις πιο εμβληματικές, βροντόφωνες και σοκαριστικές επιδείξεις εμπαιγμού της εξουσίας, των φορέων και γενικώς όλων των άμεσα εμπλεκόμενων απέναντι στους κατοίκους μιας πόλης. Πλέον, τουλάχιστον δικό μου το μυαλό, έχει ατονήσει μέχρι και η -ισχυρότατη- μέχρι πρόσφατα αίσθηση και ανάγκη αυτοσαρκασμού. Σταδιακά, κι όσο τα χρόνια κυλούσαν χωρίς την παραμικρή εξέλιξη, το μετρό της Θεσσαλονίκης απέκτησε χροιά ανεκδοτολογική, αλληγορική, συμβολική. Μια υπενθύμιση για την αναλγησία μιας εξουσίας που δεν νιώθει ενοχές ή τύψεις για τις αθετημένες υποσχέσεις. Μια προειδοποίηση για το πώς μια οποιαδήποτε κοινωνία, όπως εν προκειμένω της Θεσσαλονίκης, μπορεί πανεύκολα να βυθιστεί σε ένα καθεστώς μοιρολατρίας, ηττοπάθειας, παθητικής αποδοχής της κοροϊδίας και της εξαπάτησης.
Το μετρό, στον συλλογικό ψυχισμό της πόλης, όσο και να σας ακούγεται υπερβολικό, έχει καταστεί συνώνυμο μιας συνθήκης στασιμότητας που ξεπερνά το αμιγώς πρακτικό σκέλος: σαν μια νομοτέλεια που έχει εγκαθιδρυθεί ερήμην μας, η οποία εγγυάται πως σε τούτο το μέρος τα έργα μένουν ανολοκλήρωτα, λειψά, εκκρεμή. Φυσικά, και όσον αφορά το αμιγώς συγκοινωνιακό κομμάτι, πέρα δηλαδή από την ψυχολογική συνισταμένη, οι συνθήκες που έχουμε βιώσει εδώ και ατελείωτα χρόνια ξεπερνούν κάθε φαντασία. Μια πόλη που μεταμορφώθηκε σε ατελείωτο φουτουριστικό εργοτάξιο, με την κυκλοφοριακή συμφόρηση να αγγίζει δυσθεώρητα επίπεδα, με ολόκληρες περιοχές (βλέπε Δελφών) να μαραζώνουν οικονομικά εξαιτίας ενός υποτιθέμενου έργου πνοής. Μια πόλη που έμεινε παρατημένη με ένα και μόνο μέσο μεταφοράς, και αυτό σε μαύρα χάλια, με κατοίκους αποκαμωμένους και παραιτημένους που δεν ήταν καν σε θέση να αγανακτήσουν για την τραγική τους καθημερινότητα στον τομέα των μετακινήσεων. Μια πόλη που βρέθηκε χίλιες και μία φορές αποκομμένη σε συνθήκες ακραίων καιρικών φαινομένων, μια πόλη που υποδέχεται τους τουρίστες και τους επισκέπτες της με τρόπο που δεν αρμόζει σε μια σύγχρονη πόλη. Γενικότερα, μια πόλη που ακόμη και οι ίδιοι οι κάτοικοί της αδυνατούν να αντιληφθούν ότι μια πόλη του μεγέθους της Θεσσαλονίκης είναι εξωφρενικό όχι μόνο να μην έχει μετρό, αλλά να μην έχει τουλάχιστον δύο δημόσια (και εύρυθμα) μέσα μεταφοράς.
Πριν κάποια χρόνια, σε μια εποχή όπου το μετρό της Αθήνας βρισκόταν σε στάδιο επέκτασης των γραμμών, μου είχε πιάσει κουβέντα ένας οδηγός ταξί στην πρωτεύουσα, δηλώνοντας αγανακτισμένος για την κατασκευή του σταθμού της Αγίας Παρασκευής. Τα επιχειρήματά του; Τα σπίτια θα έχουν πρόβλημα στατικότητας, η δική μας δουλειά θα μαραζώσει, καταστρέφουμε τις γειτονιές με το μετρό κτλ. Με άλλα λόγια, πάντα θα βρεθεί κάποιος, με κάποιο ευφάνταστο επιχείρημα, που θα προσπαθήσει να αναιρέσει την πραγματικότητα. Ομοίως, ακόμη και στην πόλη μας, δεν αποκλείεται να ακούσετε ανθρώπους που θα θεωρήσουν το μετρό περιττό. Ίσως να μιλάει η απογοήτευση, έπειτα από τόσες σκανδαλώδεις αναβολές και καθυστερήσεις, ίσως να είναι μια μορφή αντιδραστικότητας απέναντι σε ένα θέμα που έχει συζητηθεί εκτενώς και αμέτρητες φορές.
Η ουσία, φυσικά, είναι μία. Το μετρό όχι μόνο θα βοηθήσει τη Θεσσαλονίκη να αναπνεύσει συγκοινωνιακά, όχι μόνο θα αλλάξει το τοπίο της πόλης ριζικά, αλλά θα αποτινάξει -σε έναν έστω μικρό και ασυναίσθητο βαθμό- όλο αυτό το κλίμα της μιζέριας και της παραίτησης. Προσωπικά μιλώντας, ανυπομονώ για τη στιγμή όπου θα κατεβαίνω από τα ανατολικά στη δουλειά, στο κέντρο, χωρίς να πετυχαίνω το γνώριμο χάος στη ζώνη Δημαρχείο-ΧΑΝΘ κάθε μα κάθε κάθε πρωί. Ανυπομονώ, επίσης, για τη στιγμή όπου θα μπορώ να πάω από το σπίτι μου σε κάποιο σημείο στα δυτικά της πόλης, χωρίς να θεωρώ πως με περιμένει κάποια οδύσσεια. Ανυπομονώ να δω τους δρόμους να αναπνέουν ξανά, χωρίς τις ορδές των αμαξιών (ακόμη και αν η βελτίωση θα είναι αρχικά μικρή). Παρεμπιπτόντως, η ανακούφιση και η χαρά μας όταν θα έχουμε επιτέλους μετρό στην πόλη, δεν θα πρέπει να παρερμηνευτεί ως ικανοποίηση, ευγνωμοσύνη ή συγχωροχάρτι. Είμαστε, ακόμη, έξαλλοι για όσα δεν γίνονται, για όσα βαλτώνουν, για όσα δεν διεκδικούμε.
typosthes.gr
sidirodromikanea.blogspot.com
