Συντάξεις: Λύση για πληρωμές αναδρομικών από περικοπές επικουρικών συντάξεων και Δώρων που εκκρεμούν για τους συνταξιούχους ζητά από την κυβέρνηση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ώστε να υπάρχει καθαρό δημοσιονομικό πεδίο στις τακτικές αξιολογήσεις της ελληνικής οικονομίας.
Κώστας Κατίκος
Το θέμα των αναδρομικών, παρότι οι αρμόδιοι υπουργοί της κυβέρνησης διατείνονται ότι επιλύθηκε μετά την πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, αποτελεί αγκάθι για τους Ευρωπαίους. Μπορεί η απόφαση να προσδιορίζει ότι δικαιούχοι είναι όσοι άσκησαν αγωγές ως τον Ιούλιο του 2020, πλην όμως οι Ευρωπαίοι θέλουν να έχουν καθαρή εικόνα για το κόστος που θα κληθεί να καταβάλει ο Κρατικός Προϋπολογισμός, με βάση την απόφαση του ΣτΕ. Οσο το κόστος αυτό δεν εμφανίζεται στον Προϋπολογισμό τόσο περισσότερο οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι κάνουν -και θα συνεχίσουν να κάνουν- λόγο στις εκθέσεις τους για «δημοσιονομικά ρίσκα».
Κίνδυνος
Στην τελευταία τους έκθεση (22/11/2022) ανεβάζουν το ρίσκο, καθώς εντάσσουν την εκκρεμότητα με τα αναδρομικά στις «πηγές περαιτέρω δημοσιονομικών κινδύνων», ακριβώς επειδή δεν αποτυπώνεται το κόστος των επιστροφών και κυρίως επειδή δεν πληρώνονται στους συνταξιούχους ώστε αυτός ο «παράγοντας δημοσιονομικού κινδύνου» (κατά την Κομισιόν) να εκλείψει.
Ουσιαστικά η Κομισιόν τάσσεται υπέρ της καταβολής των αναδρομικών στους συνταξιούχους ώστε να γνωρίζει πόσα χρήματα θα φύγουν από τον Προϋπολογισμό και να προσαρμόσει αναλόγως τις προβλέψεις για την ελληνική οικονομία.
Η «σπουδή» των Ευρωπαίων στο να καταγραφεί το κόστος και να αποδοθούν τα αναδρομικά στους συνταξιούχους δεν είναι κάτι καινούργιο, καθώς και στο παρελθόν -μετά την εκκρεμότητα που είχε δημιουργήσει η πρώτη απόφαση του ΣτΕ τον Ιούνιο του 2015- είχαν ζητήσει από τον ΣΥΡΙΖΑ να υπολογίσει και να πληρώσει τα αναδρομικά στους συνταξιούχους. Η διαφορά είναι πως τότε ο ΣΥΡΙΖΑ επέλεξε να παραπλανήσει και τους ξένους και τους συνταξιούχους, με τους αρμόδιους υπουργούς να λένε ότι η απόφαση αφορούσε μόνον 150 συνταξιούχους που προσέφυγαν στο ΣτΕ και έβγαλαν αντισυνταγματικές τις περικοπές του 2012 (Νόμοι 4051 και 4093). Στην πραγματικότητα βέβαια τα αναδρομικά που αρνήθηκε να πληρώσει ο ΣΥΡΙΖΑ, τα κατέβαλε η κυβέρνηση της Ν.Δ. σε πάνω από 1 εκατ. συνταξιούχους τον Οκτώβριο του 2020, με κόστος 1,1 δισ. ευρώ. Η πληρωμή του Οκτωβρίου του 2020 αφορούσε κύριες συντάξεις και έμειναν απ’ έξω οι επιστροφές 11 μηνών για τις αντισυνταγματικές μειώσεις στις επικουρικές και τα Δώρα, που ζητά τώρα η Κομισιόν να συμπεριληφθούν στις μελλοντικές δαπάνες.
Ψαλίδι…
Στο επίμαχο απόσπασμα της έκθεσής της η Κομισιόν αναφέρει για τα αναδρομικά: «Το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) δημοσίευσε την απόφασή του σχετικά με την αναδρομική αποζημίωση για περικοπές στις επικουρικές συντάξεις και εποχικά μπόνους (Δώρα). Σύμφωνα με την απόφαση αυτή, μόνο συνταξιούχοι που κατέθεσαν αγωγές πριν από τις 31 Ιουλίου 2020 θα είναι επιλέξιμοι για αναδρομική αποζημίωση. Εκτιμώντας ότι η απόφαση αυτή καθορίζει το σκηνικό για τις αναδρομικές πληρωμές, επίσης περιορίζει σημαντικά το πεδίο εφαρμογής και, ως εκ τούτου, το δυνητικό δημοσιονομικό κόστος».
Το… τεφτέρι
Η ανεπίσημη εκτίμηση είναι ότι το συνολικό κόστος από όλα τα αναδρομικά για όλους τους συνταξιούχους (1,2 εκατ. δικαιούχοι με ή χωρίς αγωγές) αγγίζει τα 2 δισ. ευρώ και αφορά τις επιστροφές 11 μηνών σε επικουρικές και Δώρα, και τα αναδρομικά 23 μηνών από τις κρατήσεις της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) που κρίθηκε αντισυνταγματική για τους συνταξιούχους του Δημοσίου για το διάστημα Φεβρουάριος 2017 ως Δεκέμβριος 2018.
Αν όμως πληρωθούν αναδρομικά σε όσους έχουν εκκρεμείς δίκες που είναι πάνω από 360.000 συνταξιούχοι, τότε το κόστος δεν ξεπερνά τα 450 εκατ. ευρώ.
ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
«Μαξιλάρι» άνω του 1,3 δισ. ευρώ
Το γεγονός ότι στον Προϋπολογισμό του 2023 οι «πιστώσεις υπό κατανομή» είναι αυξημένες κατά 1,83 δισ. ευρώ σε σχέση με φέτος (15,11 δισ. το 2023 έναντι 13,28 δισ. το 2022) και ότι από αυτά περίπου το 1,3 δισ. ευρώ προορίζεται για επιπρόσθετα μέτρα στήριξης (πέραν όσων έχουν δρομολογηθεί ή θα έρθουν στη συνέχεια λόγω ενεργειακής κρίσης) σηματοδοτεί το ενδεχόμενο να χρησιμοποιηθούν για να πληρωθούν αναδρομικά στους συνταξιούχους.
Το κρίσιμο στοιχείο είναι αν σε περίπτωση πληρωμών τα αναδρομικά θα πάνε μόνον σε όσους έχουν ασκήσει αγωγές ως τον Ιούλιο του 2020 ή και σε όσους δεν τα διεκδίκησαν στα δικαστήρια. Οι συνταξιούχοι λένε ότι δεν πήγαν στα δικαστήρια επειδή η κυβέρνηση τους διαβεβαίωνε ότι θα τα πάρουν. Η διαφορά είναι πως η διαβεβαίωση ίσχυε για τις κύριες συντάξεις, ενώ για τις επικουρικές ο νόμος του 2020 προέβλεψε ότι τα δικαιούνται όσοι έχουν εκκρεμείς δίκες. Για το λόγο αυτόν έγινε και η πιλοτική δίκη στο ΣτΕ που δικαίωσε… το νόμο της κυβέρνησης, βγάζοντας εκτός αναδρομικών όσους δεν τα διεκδίκησαν. Η εξαίρεση αυτή στέκεται νομικά, αλλά δεν μπορεί να γίνει άλλοθι για να μείνουν εκτός πληρωμών συνταξιούχοι που έχουν τις ίδιες περικοπές με εκείνους που προσέφυγαν στα δικαστήρια. Οπότε μια λύση πληρωμών, όπως τη ζητά η Κομισιόν, δεν μπορεί παρά να τους αφορά όλους, με όποιον τρόπο αποφασιστεί (δόσεις ή συμψηφισμούς με προσωπική διαφορά, με άλλες κρατήσεις, με φόρους κ.λπ.).
Συντάξεις: Σενάρια πληρωμών
Επιστροφές μέχρι και 4.000 ευρώ
Στα σενάρια που απασχόλησαν τις συζητήσεις αρμοδίων κυβερνητικών στελεχών είναι να πληρωθούν τα αναδρομικά είτε σε δόσεις είτε μόνον σε όσους έχουν εκκρεμείς δίκες.
Αν επιστραφούν τα αναδρομικά σε όλους τους συνταξιούχους, τότε είναι πιθανό οι μεν συνταξιούχοι με αγωγές ως τον Ιούλιο του 2020 να πληρωθούν στο ακέραιο τις επιστροφές 11 μηνών για περικοπές σε επικουρικές με ποσά από 600 ευρώ ως και 4.000 ευρώ και όσοι δεν έκαναν αγωγές να πάρουν εφάπαξ επίδομα ίσο με τα Δώρα 11 μηνών, δηλαδή ως 800 ευρώ.
Πολύ πιθανή πάντως σε όλα τα σενάρια είναι η πληρωμή των αναδρομικών από τις κρατήσεις της ΕΑΣ στις συντάξεις του Δημοσίου για τη διετία 2017 και 2018.
Αφορά 370.000 συνταξιούχους (πολιτικούς και ειδικών μισθολογίων) και, σύμφωνα με την απόφαση 1975/2021 της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, οι κρατήσεις για το διάστημα αυτό πρέπει να αποδοθούν γιατί είναι αντισυνταγματικές, ενώ από το 2019 και μετά κρίθηκαν νόμιμες! Το κόστος ανέρχεται σε 400 εκατ. ευρώ και αν δεν ενταχθούν στο συνολικό πακέτο των αναδρομικών, τότε μια πιθανή επιλογή που έχει συζητηθεί από κυβερνητικά στελέχη είναι να συμψηφιστούν τα αναδρομικά με την προσωπική διαφορά.
Στην περίπτωση του συμψηφισμού, ένας συνταξιούχος με κράτηση ΕΑΣ 51 ευρώ το μήνα και προσωπική διαφορά 147 ευρώ, θα έχει μείωση της προσωπικής διαφοράς στα 96 ευρώ (147-51=96). Με την αύξηση που θα δοθεί το 2023 μπορεί να μηδενίσει τελείως την προσωπική διαφορά.
ΤΑ ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΑ ΣΤΙΣ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΑΝΑ ΤΑΜΕΙΟ
| Επικουρική σύνταξη (*) | Αναδρομικά μαζί με Δώρα επικουρικής |
| ΙΚΑ
| |
| 285 | 2.006 |
| 225 | 1.583 |
| 215 | 1.321 |
| 205 | 1.258 |
| 193 | 1.002 |
| 187 | 813 |
| 179 | 778 |
| ΔΕΚΟ-Τράπεζες και ΕΤΑΤ | |
| 447 | 3.995 |
| 399 | 3.211 |
| 326 | 2.299 |
| 288 | 2.031 |
| 263 | 1.855 |
| 249 | 1.756 |
| 224 | 1.575 |
| Λοιπά Επικουρικά Ταμεία | |
| 341 | 2.399 |
| 293 | 2.061 |
| 254 | 1.786 |
| 242 | 1.705 |
| 228 | 1.606 |
| 216 | 1.521 |
| 172 | 1.317 |
| ΝΑΤ | |
| 450 | 1.990 |
| 397 | 1.757 |
| 362 | 1.308 |
| 331 | 1.198 |
| 300 | 1.086 |
| 268 | 970 |
| 241 | 870 |
(*) ΠΟΣΑ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΩΝ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΜΕΙΩΣΕΙΣ – ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΙΝ ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ
eleftherostypos.gr
sidirodromikanea.blogspot.com
