Πέμπτη 28 Οκτωβρίου 2021

Στη μνήμη των σιδηροδρομικών που έγραψαν το δικό τους έπος

Του Άγγελου Σαρήπουλου*

Υπάρχει ένας θρύλος στα χωριά γύρω από τη λίμνη Βεγορίτιδα, που πέρασε από γενιά σε γενιά :
Κάθε φορά που η στάθμη των νερών της λίμνης ανέβαινε, κάποιο μεγάλο κοσμοϊστορικό θα συνέβαινε.
Το 1940 τα νερά της λίμνης ανέβηκαν πάρα πολύ ψηλά και έφτασαν να καλύψουν σε αρκετά σημεία τη σιδηροδρομική γραμμή, που ήταν χαραγμένη παράλληλα με τις όχθες της.

Ο θρύλος επαληθεύθηκε, άρχισε ο 2ος παγκόσμιος πόλεμος.

Η είσοδος της Ελλάδας στον πόλεμο βρήκε τη γραμμή καλυμμένη με νερό σε πολλά χιλιομετρικά σημεία. Δεν φαινόταν οι σιδηροτροχιές. Παρόλα αυτά τα τραίνα κυκλοφορούσαν με τη συνοδεία και την καθοδήγηση των Εργοδηγών Γραμμής.
Από τη γραμμή προωθήθηκαν στο μέτωπο της Αλβανίας χιλιάδες στρατιώτες, χιλιάδες τόνοι πυρομαχικών και τροφίμων. Και όλα μεταφέρθηκαν με τις ατμάμαξες της εποχής και τα “παγκαλικά βαγόνια„.
Οι ανάγκες δρομολόγησης τραίνων πολύ μεγάλες. Η Στρατιωτική Διοίκηση Σιδηροδρόμων για να αυξήσει την χωρητικότητα της γραμμής, δημιούργησε σε ελάχιστο χρόνο νέους σταθμούς για τις διασταυρώσεις των τραίνων. Ο σταθμός του Φούφα και ο σταθμός της Βεγορίτιδας κατασκευάστηκαν από Εργάτες γραμμής, με συνδρομή Στρατιωτών σε ελάχιστο χρόνο.
Τα τραίνα προωθούνταν κυρίως στο Αμύνταιο, αλλά και στη Φλώρινα, ενώ η γραμμή Αμυνταίου – Κοζάνης δεν υπήρχε.
Οι Στρατιώτες από το Αμύνταιο μεταβαίναν στο πολεμικό μέτωπο με τα πόδια. Στις διηγήσεις τους, οι Στρατιώτες που πολέμησαν στη πρώτη γραμμή, όλοι αναφέρουν την πρώτη εμπειρία που είχαν κατά την άφιξή τους στο σταθμό του Αμυνταίου.
Τα εφόδια μεταφορτωνόταν κυρίως σε μουλάρια και άλογα και κάποια σε κάρα.
Ο ρόλος της σιδηροδρομικής γραμμής ήταν καθοριστικός για να γραφεί το ΕΠΟΣ του ΣΑΡΑΝΤΑ. Το γεγονός ότι η σιδηροδρομική γραμμή ήταν καλυμμένη με τα νερά της λίμνης, δεν στάθηκε εμπόδιο την κυκλοφορία των τραίνων. Ο διαρκής έλεγχος της γραμμής από Εργοδηγούς και Φύλακες Εργάτες γραμμής, συνετέλεσε στην ασφαλή διέλευση όλων των τραίνων από τα επισφαλή σημεία, χωρίς κανένα πρόβλημα.
Στη συνέχεια, κατά τη γερμανική κατοχή, οι κατακτητές αποφάσισαν να ανακατασκευάσουν τη γραμμή σε ψηλότερη θέση. Η σημερινή θέση της γραμμής είναι αυτή που έγινε με πρωτοβουλία των Γερμανών και στην αναχάραξη αυτή εργάστηκαν αναγκαστικά όλοι οι Εργάτες γραμμής της περιοχής. Η μόνη αμοιβή για την εργασία τους ήταν ένα τσουβαλάκι με φασόλια ή φακές την εβδομάδα, για συντηρούνται οι οικογένειές τους. Στους ίδιους προφερόταν συσσίτιο, με μενού φυσικά όσπρια, από τα επιταγμένα, από τους αγρότες της γύρω περιοχής.
Στο κτίριο της ομάδας γραμμής του Αγίου Παντελεήμονα, μέσα στο Δραινζινοστάσιο, υπάρχει ακόμη η φουφού όπου τοποθετούνταν το καζάνι για να μαγειρευτεί το συσσίτιο.
Η επίχωμα της παλιάς γραμμής του 1940 ασφαλτοστρώθηκε τη δεκαετία του 80 και συνδέει την Άρνισσα με τον Άγιο Παντελεήμονα και το Αμύνταιο, μια υπέροχη διαδρομή με αυτοκίνητο, που όμως χρειάζεται αυξημένη προσοχή, λόγω επικινδυνότητας του δρόμου.

Αφιερωμένο στη μνήμη όλων των Σιδηροδρομικών της περιοχής, που εργάστηκαν σκληρά, μέσα σε αντίξοες συνθήκες, ώστε τα τραίνα να μπορούν να κυκλοφορούν χωρίς προβλήματα και να εφοδιάζουν τους νικητές Στρατιώτες του μετώπου της Αλβανίας.

* Άγγελος Σαρήπουλος συνταξιούχος π. Αρχιμηχανικός του ΟΣΕ

sidirodromikanea.blogspot.com