Η μεγάλη ληστεία του τρένου, "μνημείο" θράσους και αφασίας!

Μια συμμορία που έγραψε ιστορία, όχι μόνο για το τεράστιο χρηματικό ποσό που λήστεψε το 1963 από το τρένο των Βασιλικών Ταχυδρομείων στην Αγγλία, αλλά και για την παροιμιώδη προχειρότητα με την οποία οργάνωσε την "επιχείρηση". Το σχέδιο, ο στόχος, τα μέλη, η ληστεία, το κρησφύγετο, τα λάθη, οι συλλήψεις, η δίκη, οι ποινές και οι αποδράσεις, 58 χρόνια μετά την "Great Train Robbery".

ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΡΕΚΟΥΚΙΑΣ

Θα μπορούσε κάλλιστα να είναι σενάριο ταινίας γραμμένο από τους Monty Python, αλλά το πραγματικά απολαυστικό σε αυτό που θα διαβάσετε, είναι ότι πρόκειται για αληθινή ιστορία. Συνέβη τις πρώτες ώρες της 8ης Αυγούστου του 1963 στην Αγγλία και είναι γνωστή ως "the Great Train Robbery", δηλαδή "η μεγάλη ληστεία του τρένου". Την πραγματοποίησε μια ομάδα 16 ατόμων, τα μέλη της οποίας έκαναν μαζεμένα όλα τα πιθανά λάθη που θα οδηγούσαν στη σύλληψή τους και όπως αποδείχτηκε, "δικαιώθηκαν" εκ του αποτελέσματος! Σήμερα, 58 χρόνια μετά, το Magazine παρουσιάζει τα "κατορθώματα" της συμμορίας, που θα μπορούσαν εύκολα να διδάσκονται σε σεμινάριο ληστών, ως το απόλυτο παράδειγμα προς αποφυγή.

Η ιδέα, όπως εύκολα μπορεί να καταλάβει κάποιος, ήταν η επίθεση σε κάποιο τρένο, με στόχο τη ληστεία. Ποιο ήταν όμως το τρένο και ποια η λεία στην οποία στόχευαν οι επίδοξοι ληστές; Ας τα πάρουμε από την αρχή. Τον αρχικό πυρήνα της συμμορίας αποτέλεσαν τέσσερα άτομα. Ο "εγκέφαλος" της ληστείας, Μπρους Ρέινολντς, μαζί με τους Τσάρλι Γουίλσον, Γκόρντον Γκούντι και Μπάστερ Έντουαρντς. Αυτή η τετράδα ήταν πολύ γνωστή και επιτυχημένη στον εγκληματικό υπόκοσμο, όμως κανείς τους δεν είχε εμπειρία από... τρένα. Έτσι αποφάσισαν να ζητήσουν τη συνεργασία μιας άλλης λονδρέζικης συμμορίας, των "South Coast Raiders", τέσσερα μέλη των οποίων είχαν τη φήμη καταξιωμένων ληστών τρένων στην πιάτσα.

ΣΧΗΜΑΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΣΥΜΜΟΡΙΑ

Τρεις από τους ληστές, με καλυμμένα τα πρόσωπά τους και φορώντας χειροπέδες, οδηγούνται στο δικαστήριο (24/9/1963). Ⓒ 1963 ASSOCIATED PRESS

Επρόκειτο για τους Τόμι Γουίσμπι, Μπομπ Γουέλς και Τζιμ Χάσεϊ, που είχαν ήδη στο ενεργητικό τους επιθέσεις και ληστείες σε τρένα, ενώ ο τέταρτος, ο Ρότζερ Κόρντρεϊ, ήταν ειδικευμένος στο να ρυθμίζει με τέτοιο τρόπο τα σήματα, ώστε να υποχρεώνει τα τρένα να σταματούν. Καθώς η ομάδα μεγάλωνε, προστέθηκαν και άλλοι, ανάμεσά τους και ο Ρόνι Μπιγκς, τον οποίο είχε γνωρίσει ο Ρέινολντς στη φυλακή. Τελικά, σταμάτησαν στους δεκαέξι, που ήταν τα βασικά μέλη της συμμορίας, αφού υπήρχαν και άλλοι σε βοηθητικούς ρόλους, όπως θα δούμε παρακάτω. Ποιος ήταν όμως ο στόχος; Το νυχτερινό ταχυδρομικό τρένο που πραγματοποιούσε το δρομολόγιο Γλασκώβη-Λονδίνο και το οποίο εκτός από γράμματα και δέματα, μετέφερε και χρηματικά ποσά.

Ο άνθρωπος "κλειδί", ο πληροφοριοδότης δηλαδή της ομάδας, ήταν ένας ανώνυμος ανώτερος αξιωματικός της ασφάλειας των Βασιλικών Ταχυδρομείων, τον οποίο έφερε σε επαφή με τους Γκούντι και Έντουαρντς, ο Μπράιαν Φιλντ, ένας υπάλληλος δικηγορικού γραφείου. Ο αξιωματικός αυτός έδωσε ακριβείς πληροφορίες - με το αζημίωτο φυσικά - σχετικά με το δρομολόγιο, με το προσωπικό που επέβαινε στο τρένο και - το κυριότερο - για την ακριβή ποσότητα των χρημάτων που θα μεταφέρονταν από τον συρμό. Οι "16" σχεδίασαν το "χτύπημα" επί μήνες ολόκληρους, προσπαθώντας να καλύψουν κάθε λεπτομέρεια, έτσι ώστε να εξασφαλίσουν την επιτυχία του εγχειρήματός τους. Και στις 7 Αυγούστου ήταν πανέτοιμοι. Ή τουλάχιστον, έτσι νόμιζαν...

ΤΟ ΤΡΕΝΟ ΞΕΚΙΝΑΕΙ ΑΠΟ ΤΗ ΓΛΑΣΚΩΒΗ

Αστυνομικοί εξετάζουν τους δυο σάκους με τα χρήματα που βρέθηκαν μέσα σε τηλεφωνικό θάλαμο του Λονδίνου μετά από ανώνυμο τηλεφώνημα (11/12/1963). Ⓒ 1963 ASSOCIATED PRESS

Πράγματι λοιπόν, την Τετάρτη 7 Αυγούστου του 1963, στις 18:50 το απόγευμα, το "Traveling Post Office" (ταξιδιωτικό ταχυδρομείο) τρένο με το όνομα "Up Special", ξεκίνησε από τον κεντρικό σταθμό της Γλασκώβης, με προορισμό τον σταθμό Euston του Λονδίνου, όπου αναμενόταν να φτάσει στις 4 μετά τα μεσάνυχτα. Τον συρμό αποτελούσαν δώδεκα βαγόνια συν τη μηχανή (τύπου English Electric Type 4, ντιζελοκίνητη και ηλεκτροκίνητη D326) και σε αυτόν, εκτός από το προσωπικό του τρένου, επέβαιναν 72 υπάλληλοι του Ταχυδρομείου, οι οποίοι ταξινομούσαν την μεταφερόμενη αλληλογραφία κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Με την ευκαιρία, να πούμε εδώ, ότι ένα από τα δώδεκα βαγόνια εκείνου του συρμού, βρίσκεται στο μουσείο τρένων Nene Valley Railway.

Στην ιστορία μας και πάλι, το πρώτο βαγόνι πίσω από τη μηχανή, ήταν γνωστό ως HVP (high-value packages), δηλαδή βαγόνι με υψηλής αξίας "φορτίο" και μετέφερε μεγάλα χρηματικά ποσά αλλά και συστημένη αλληλογραφία προς ταξινόμηση. Συνήθως το ποσό που υπήρχε στο βαγόνι, ήταν περίπου 300.000 λίρες στερλίνες, όμως εκείνο το βράδυ, ακριβώς επειδή το προηγούμενο Σαββατοκύριακο ήταν επίσημη αργία στη Μεγάλη Βρετανία (Bank Holiday), το τρένο μετέφερε κάπου ανάμεσα στα 2,5 και τα 3 εκατομμύρια λίρες στερλίνες (περίπου 65 εκ.-70 εκ. σημερινά ευρώ), κάτι για το οποίο φυσικά ήταν ενήμεροι οι ληστές. Η ασφάλεια των Ταχυδρομείων είχε προτείνει ήδη από το 1960 την τοποθέτηση συστημάτων συναγερμού στα HVP βαγόνια.

HVP ΒΑΓΟΝΙ ΧΩΡΙΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑ

Ένας αστυνομικός στέκεται δίπλα στο τρένο της μεγάλης ληστείας στον σταθμό Cheddington, βόρεια του Λονδίνου. Το πρώτο βαγόνι που βλέπουμε, είναι το περίφημο HVP, μέσα στο οποίο ήταν τοποθετημένα τα χρήματα. Ⓒ 1963 ASSOCIATED PRESS

Η πρόταση έγινε δεκτή και από το 1961, όσα τέτοια βαγόνια δεν είχαν ενσωματώσει το νέο σύστημα ασφάλειας (συναγερμός, σιδερένιες μπάρες στα παράθυρα και ειδικά μπουλόνια στις πόρτες), είχαν τεθεί εκτός υπηρεσίας. Όμως, στις 7 Αυγούστου, τα μοναδικά τρία HVP βαγόνια που είχαν εξοπλιστεί με τα νέα μέτρα ασφαλείας, βρίσκονταν εκτός λειτουργίας για εργασίες συντήρησης και έτσι, αναγκαστικά, χρησιμοποιήθηκε ένα από τα παλιά βαγόνια. Να προσθέσουμε εδώ, ότι η ασφάλεια είχε προτείνει και την τοποθέτηση κλειστού ραδιοφωνικού κυκλώματος στο HVP βαγόνια, για άμεση επικοινωνία με τα κεντρικά σε περίπτωση κινδύνου, όμως η λύση αυτή θεωρήθηκε πολύ ακριβή και τελικά απορρίφθηκε από τη διοίκηση των Ταχυδρομείων.

Το HVP βαγόνι που τελικά μπήκε στον συρμό της 7ης Αυγούστου, αρκεί να σκεφτείτε ότι παρέμεινε ακινητοποιημένο για επτά ολόκληρα χρόνια ως αποδεικτικό στοιχείο της ληστείας και στη συνέχεια κάηκε σε μια μάντρα στο Νόρφολκ, παρουσία αστυνομικών και ταχυδρομικών υπαλλήλων, οι οποίοι βρέθηκαν εκεί για να σιγουρευτούν ότι θα έμεναν μακριά οι φανατικοί "κυνηγοί" σουβενίρ, που σίγουρα θα ήθελαν να εξασφαλίσουν οποιοδήποτε αναμνηστικό κομμάτι από το ιστορικό βαγόνι! Ας συνεχίσουμε όμως με τη δράση, η οποία ξεκίνησε ελάχιστα μετά τις 3 τη νύχτα, όταν το τρένο βρισκόταν πλέον στο τελευταίο μέρος του ταξιδιού του, πλησιάζοντας το Λονδίνο και τον τελικό του προορισμό.

Η ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΗΣ

Ο Τζακ Μιλς, ο μηχανοδηγός του τρένου, ενώ προσέρχεται στο δικαστήριο στη δίκη των ληστών (6/5/1964). Ⓒ 1964 ASSOCIATED PRESS

Εκείνη την ώρα, ο 58χρονος μηχανοδηγός Τζακ Μιλς, είδε μπροστά του έναν κόκκινο σηματοδότη στο πέρασμα Sears Crossing, ανάμεσα στους σταθμούς του Leighton Buzzard και του Cheddington και σταμάτησε το τρένο. Οι ληστές είχαν καλύψει το πράσινο φως με ένα ρούχο, ενώ παράλληλα είχαν ενεργοποιήσει το κόκκινο με τη βοήθεια μιας φορητής μπαταρίας. Ο Μιλς, που σε όλα τα προηγούμενα ταξίδια του, έβρισκε στο συγκεκριμένο σημείο πάντοτε το πράσινο φως αναμμένο, έστειλε τον βοηθό του, τον 26χρονο Ντέιβιντ Γουίτμπι, να επικοινωνήσει με τον υπεύθυνο της σηματοδότησης από ένα ειδικό τηλέφωνο που βρισκόταν δίπλα στη σιδηροδρομική γραμμή, όμως όταν ο Γουίτμπι έφτασε σε αυτό, συνειδητοποίησε ότι το καλώδιο ήταν κομμένο.

Επιστρέφοντας στο τρένο, εξουδετερώθηκε από έναν από τους ληστές. Την ίδια στιγμή, μέλη της συμμορίας μπήκαν στη μηχανή και από τις δυο πλευρές και ενώ ο Μιλς πάλευε με έναν από αυτούς, ένας άλλος τον χτύπησε από πίσω στο κεφάλι με έναν λοστό, σωριάζοντάς τον αναίσθητο στο δάπεδο. Όλα μέχρι εκείνο το σημείο, πήγαιναν σύμφωνα με το σχέδιο για τους ληστές. Έπρεπε πλέον να μετακινήσουν το ακινητοποιημένο τρένο για περίπου 800 μέτρα στις ράγες, μέχρι εκεί όπου τους περίμενε το φορτηγό, στο οποίο θα φόρτωναν τα χρήματα. Ένας από τη συμμορία, είχε περάσει μήνες ολόκληρους κάνοντας παρέα με σιδηροδρομικούς και μαθαίνοντας τη διάταξη και τη λειτουργία των αμαξοστοιχιών.

Η ΕΠΙΘΕΣΗ ΣΤΟ HVP ΒΑΓΟΝΙ

Ο Ντέιβιντ Γουίτμπι, βοηθός του μηχανοδηγού στο τρένο της μεγάλης ληστείας, μαζί με τη μητέρα του στο σπίτι τους στο Λονδίνο (8/8/1963). Ⓒ 1963 ASSOCIATED PRESS

Παρόλα αυτά, οι ληστές αποφάσισαν τελικά πως θα ήταν πιο σίγουρο να χρησιμοποιήσουν κάποιον έμπειρο μηχανοδηγό, για να οδηγήσει τη μηχανή και τα δυο πρώτα βαγόνια μέχρι τη γέφυρα Bridego, αφού πρώτα θα αποσυνέδεαν τα υπόλοιπα βαγόνια με τους ταχυδρομικούς υπαλλήλους και την αδιάφορη αλληλογραφία. Έτσι λοιπόν, προσέλαβαν έναν πρώην συγκρατούμενο του Ρόνι Μπίγκς, τον "Πίτερ", ο οποίος είχε οδηγήσει πολλές φορές τρένα στο παρελθόν, όμως εκείνο το βράδυ δήλωσε αδυναμία, αφού δεν είχε ιδέα από την νέας τεχνολογίας μηχανή! Η μόνη εναλλακτική λύση που τους απέμενε, ήταν να συνεφέρουν τον λιπόθυμο Μιλς, για να πάει εκείνος το τρένο μέχρι τη γέφυρα.

Πράγματι, έφτασαν στο προκαθορισμένο σημείο (ένα λευκό σεντόνι ήταν απλωμένο πάνω στις ράγες για να ειδοποιήσει τους ληστές στη μηχανή) και μόλις σταμάτησαν στη γέφυρα Bridego, η συμμορία επιτέθηκε στο HVP βαγόνι, μέσα στο οποίο βρίσκονταν πέντε ταχυδρομικοί υπάλληλοι. Δυο από αυτούς προσπάθησαν να προβάλλουν αντίσταση, αλλά εξουδετερώθηκαν εύκολα. Όλοι υποχρεώθηκαν να ξαπλώσουν μπρούμυτα με το πρόσωπο στο δάπεδο, σε μια γωνία του βαγονιού, ενώ δίπλα τους μεταφέρθηκαν και οι Μιλς και Γουίτμπι, δεμένοι μεταξύ τους με χειροπέδες. Το πλέον εκπληκτικό ήταν πως στο τρένο ναι μεν βρίσκονταν και αστυνομικοί συνοδείας, όμως ήταν στα άλλα βαγόνια - που είχαν αποσυνδεθεί από τον συρμό - και όχι στο HVP!

ΚΡΗΣΦΥΓΕΤΟ ΣΤΗ ΦΑΡΜΑ LEATHERSLADE

Μια καρέκλα μπροστά από ένα τζάκι, ένα φτυάρι και δυο σόμπες λαδιού, όλα αυτά στο εσωτερικό της φάρμας Leatherslade μετά την ανακάλυψη του κρησφύγετου των ληστών από την αστυνομία (28/8/1963). Ⓒ 1963 ASSOCIATED PRESS

Αμέσως μετά, οι ληστές ξεκίνησαν την επιχείρηση της μεταφόρτωσης των χρημάτων, δημιουργώντας μια ανθρώπινη αλυσίδα από το HVP βαγόνι, μέχρι το Austin Loadstar φορτηγό. Μέσα σε είκοσι λεπτά κατάφεραν να πάρουν τους 120 από τους συνολικά 128 σάκους. Μισή ώρα μετά το ξεκίνημα της "επιχείρησης", η συμμορία αναχώρησε από το σημείο της ληστείας και σε μια προσπάθεια να προκαλέσει σύγχυση σε πιθανούς αυτόπτες μάρτυρες, χρησιμοποίησε δυο Land Rover, τα οποία είχαν ακριβώς την ίδια πινακίδα (BMG 757Α). Οι ληστές κινήθηκαν μέσα από μικρούς επαρχιακούς δρόμους και περίπου μια ώρα αργότερα, στις 4:30, έφτασαν στη φάρμα Leatherslade, την ίδια στιγμή που γίνονταν οι πρώτες αναφορές για το συμβάν.

Η φάρμα Leatherslade βρισκόταν 43 χιλιόμετρα μακριά από το σημείο της ληστείας και είχε αγοραστεί από τη συμμορία δυο μήνες πριν, για να χρησιμεύσει ως κρησφύγετο μετά την επίθεση στο τρένο. Στη φάρμα έγινε λεπτομερής καταμέτρηση των χρημάτων, τα οποία χωρίστηκαν σε 18 ίσα μερίδια (16 ληστές, ο Φιλντ και ο πληροφοριοδότης), ενώ βγήκαν και αρκετά "drinks", μικροποσά δηλαδή που προορίζονταν για τους υπόλοιπους εξωτερικούς συνεργάτες των ληστών. Υπολογίζεται ότι το κάθε ένα από τα 18 βασικά μερίδια, ανήλθε στις 150.000 λίρες στερλίνες, περίπου 3,5 εκ. σημερινά ευρώ. Από τη στιγμή που η συμμορία εγκατέλειψε το τρένο, παρακολουθούσε τις συνομιλίες της αστυνομίας μέσα από έναν ασύρματο πομποδέκτη VHF.

Η ΤΑΚΤΙΚΗ "ΔΙΧΤΥ" ΤΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ

Κλινοσκεπάσματα και υπνόσακοι που βρέθηκαν στη φάρμα Leatherslade, στο κρησφύγετο των ληστών (20/8/1963). Ⓒ 1963 ASSOCIATED PRESS

Έτσι λοιπόν, οι ληστές έμαθαν ότι η αστυνομία είχε υπολογίσει πως η συμμορία θα έπρεπε να έχει κρυφτεί σε κάποιο μέρος σε μια ακτίνα 50 χιλιομέτρων από το τρένο, αποκλείοντας παράλληλα το σενάριο να είχαν προλάβει να μοιράσουν τα κλοπιμαία και να έχουν χωριστεί, ακολουθωντας ο καθένας διαφορετική πορεία. Αυτός ο υπολογισμός είχε βασιστεί στη μαρτυρία ενός από τους ταχυδρομικούς υπαλλήλους που είχαν βρεθεί στο HVP βαγόνι, ο οποίος είχε ενημερώσει την αστυνομία πως οι ληστές, πριν φύγουν από το τρένο, είχαν πει στους "αιχμαλώτους" τους "να μην κουνηθούν για την επόμενη μισή ώρα". Οι αστυνομικοί λοιπόν είχαν καταλήξει ότι μισή ώρα σε ένα γρήγορο αυτοκίνητο, μεταφραζόταν σε 50 χιλιόμετρα διαδρομής.

Η συμμορία συνειδητοποίησε πως η αστυνομία εφάρμοζε την τακτική "δίχτυ" (συντονισμένα μέτρα που περιλαμβάνουν οδοφράγματα, εκτεταμένους ελέγχους κυκλοφορίας κλπ), καλύπτοντας από τα μέσα προς τα έξω μια μεγάλη περιοχή και ερευνώντας κάθε πιθανό κρησφύγετο, στο οποίο θα μπορούσαν να έχουν καταφύγει οι καταζητούμενοι. Αυτό θορύβησε τους ληστές, που κατάλαβαν ότι οι αστυνομικοί θα έφταναν στη φάρμα πολύ νωρίτερα από ό,τι οι ίδιοι είχαν υπολογίσει στο σχέδιό τους, έτσι αποφάσισαν την αναχώρησή τους από εκεί και προετοιμάστηκαν για αυτή το τριήμερο Παρασκευής-Κυριακής (η ληστεία είχε γίνει τα ξημερώματα της Πέμπτης). Τα οχήματα που είχαν χρησιμοποιηθεί στη ληστεία, τούς ήταν άχρηστα, γιατί τα είχαν δει οι ταχυδρομικοί.

ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΠΟΝΤΑΣ ΤΗ ΦΑΡΜΑ

Δυο γυναίκες που κατηγορήθηκαν ότι συνεργάστηκαν με τους ληστές, οδηγούνται στο δικαστήριο (16/8/1963). Ⓒ 1963 ASSOCIATED PRESS

Ο Φιλντ (ο σύνδεσμος των ληστών με τον ανώνυμο πληροφοριοδότη, τον γνωστό ως "The Ulsterman") μαζί με τον συνεργάτη του, "Μαρκ", προμήθευσαν τους ληστές με τον απαραίτητο αριθμό αυτοκινήτων και έτσι η συμμορία αναχώρησε από τη φάρμα. Ο Φιλντ είχε αναθέσει στον "Μαρκ" να "καθαρίσει" τη φάρμα από οτιδήποτε θα μπορούσε να προδώσει την εκεί παραμονή της συμμορίας και στη συνέχεια να βάλει φωτιά στο οίκημα, αν και οι ληστές είχαν ήδη αφιερώσει πολύ χρόνο για να εξαφανίσουν τα αποτυπώματά τους. Το "drink" του "Μαρκ" για αυτή τη δουλειά, είχε συμφωνηθεί στις 10.000 λίρες. Όμως, όταν ο Τσάρλι Γουίλσον επικοινώνησε τη Δευτέρα (12/8) με τον Φιλντ για να μάθει αν όλα είχαν γίνει σωστά, δεν πείστηκε από όσα άκουσε.

Αμέσως συγκάλεσε έκτακτη συνάντηση με τους Έντουαρντς, Ρέινολντς, Ντάλι και Τζέιμς και εκεί όλοι συμφώνησαν πως θα έπρεπε να σιγουρευτούν, οπότε κανόνισαν νέα συνάντηση την επόμενη μέρα (Τρίτη, 13/8), με παρόντα αυτή τη φορά και τον Φιλντ, ο οποίος λύγισε από τις πιέσεις των ληστών και παραδέχτηκε ότι η φάρμα δεν είχε καεί. Ο Γουίλσον, εξοργισμένος, επιτέθηκε για να σκοτώσει τον Φιλντ, όμως τον συγκράτησαν οι υπόλοιποι. Κανόνισαν να πάνε στη φάρμα για να της βάλουν φωτιά, όμως τότε ήταν που έμαθαν ότι η αστυνομία είχε ήδη ανακαλύψει την κρυψώνα τους. Αυτό ήταν το δεύτερο μεγάλο λάθος τους (το πρώτο ήταν "η μισή ώρα" που είχαν πει στους ταχυδρομικούς στο τρένο, κάνοντας γνωστή στην ουσία την περίμετρο μέσα στην οποία θα βρισκόταν το κρησφύγετό τους).

ΕΝΗΜΕΡΩΝΕΤΑΙ Η ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ

Ταχυδρομικοί σάκοι που βρέθηκαν στη φάρμα Leatherslade, μεταφέρονται σε αστυνομικό τμήμα για εξέταση. Μέσα βρέθηκαν σεντόνια, μπλε φόρμες και άδειοι ταχυδρομικοί σάκοι (14/8/1963). Ⓒ 1963 ASSOCIATED PRESS

Να πούμε εδώ, ότι σύμφωνα με την ανακοίνωση της αστυνομίας, από το τρένο είχαν κλαπεί 2.595.997 λίρες στερλίνες (περίπου 55 εκ. σημερινά ευρώ). Τα χρήματα ήταν σε χαρτονομίσματα της μιας και των πέντε λιρών. Επειδή ο Ρέινολντς είχε θέσει ως ανώτατο όριο διάρκειας της ληστείας τα τριάντα λεπτά, η συμμορία άφησε πίσω της τους 8 από τους 128 σάκους, δηλαδή το 4,7% του συνολικού ποσού που υπήρχε στο HVP βαγόνι. Το συνολικό βάρος των 120 σάκων που αφαίρεσαν οι ληστές από το τρένο, ανερχόταν στους δυόμισι τόνους! Η συμμορία είχε φροντίσει να αχρηστεύσει όλες τις τηλεφωνικές γραμμές στην περιοχή γύρω από το τρένο, ώστε να είναι αδύνατη οποιαδήποτε επικοινωνία με την αστυνομία.

Όμως ένας από τους ταχυδρομικούς υπαλλήλους που βρίσκονταν στα βαγόνια που είχαν αποσυνδεθεί από τους ληστές στο Sears Crossing, πέτυχε μια εμπορική αμαξοστοιχία που περνούσε από εκεί, ανέβηκε σε αυτή και έφτασε στον σταθμό του Cheddington, από όπου ενημέρωσε τις αρχές στις 4:20. Αμέσως ξεκίνησε η ενημέρωση στους ασυρμάτους της αστυνομίας και εκεί ήταν που οι ληστές άκουσαν στον VHF πομποδέκτη τους την εξής φράση: "Έγινε ληστεία και δεν πρόκειται να το πιστέψετε ποτέ, αλλά έκλεψαν το τρένο"! Θυμίζουμε ότι τα βασικά μέλη της συμμορίας ήταν 16, συν τους δυο πληροφοριοδότες, δηλαδή τον σύνδεσμο Φιλντ και τον "Ulsterman". Όλα τα μέλη είχαν παρατσούκλια, με τον "εγκέφαλο" Ρέινολντς, να διαλέγει το "Napoleon"!

Η SCOTLAND YARD ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΗ ΦΑΡΜΑ

Ο Τζον Μάρις, ο κτηνοτρόφος που ειδοποίησε την αστυνομία για τη φάρμα Leatherslade, το κρησφύγετο των ληστών (14/8/1963). Ⓒ 1963 ASSOCIATED PRESS

Επιστρέφουμε στις 8 Αυγούστου, για να δούμε την κινητοποίηση της αστυνομίας. Στις 5 τα ξημερώματα, σαράντα μόλις λεπτά μετά την ενημέρωση από τον ταχυδρομικό υπάλληλο, έφτασε στο σημείο της ληστείας ο Μάλκολμ Φιούτρελ, επικεφαλής του τοπικού CID (Criminal Investigation Department), δηλαδή του Τμήματος Εγκληματολογικών Ερευνών της Μητροπολιτικής Αστυνομίας, για να επιβλέψει τις έρευνες για τη συλλογή στοιχείων. Οι αυτόπτες μάρτυρες μιλούσαν μόνο για καμιά 15αριά τύπους με κουκούλες και μπλε ολόσωμες φόρμες, όμως δεν μπορούσαν να δώσουν κάποια άλλη πληροφορία. Έγινε φανερό ότι η τοπική αστυνομία χρειαζόταν βοήθεια στις έρευνες, έτσι ενημερώθηκε η Scotland Yard.

Έγινε γνωστό ότι όποιος έδινε το παραμικρό χρήσιμο στοιχείο για τη σύλληψη των ληστών, θα έπαιρνε 10.000 λίρες στερλίνες. Τελικά, την Τρίτη 13 Αυγούστου, ακολουθώντας την κατάθεση ενός κτηνοτρόφου, του Τζον Μάρις, που χρησιμοποιούσε ως βοσκοτόπι ένα παρακείμενο χωράφι με τη φάρμα Leatherslade, ανακάλυψαν το κρησφύγετο της συμμορίας. Το μέρος ήταν έρημο, όμως η αστυνομία βρήκε το φορτηγό (βαμμένο βιαστικά σε κίτρινο χρώμα) και τα δυο Land Rover. Επίσης, μέσα στο οίκημα βρέθηκαν μεγάλες ποσότητες τροφίμων, κλινοσκεπάσματα, υπνόσακοι, ταχυδρομικοί σάκοι (άδειοι φυσικά), συστημένα γράμματα και μια Monopoly. Παρά το γεγονός ότι οι ληστές είχαν φροντίσει να εξαφανίσουν τα αποτυπώματά τους, δεν το είχαν πετύχει απόλυτα.

Η MONOPOLY ΟΔΗΓΕΙ ΣΤΙΣ ΣΥΛΛΗΨΕΙΣ

Ο Τζίμι Γουάιτ, μέλος της συμμορίας, οδηγείται στο δικαστήριο (6/5/1966). Ⓒ 1966 ASSOCIATED PRESS

Βρέθηκαν δακτυλικά αποτυπώματα πάνω σε ένα μπουκάλι κέτσαπ, αλλά και στην Monopoly, την οποία είχε χρησιμοποιήσει η συμμορία ως παιχνίδι, αλλά με αληθινά χρήματα, από τα κλοπιμαία! Την ίδια μέρα, η υπόθεση ανατέθηκε στον ντετέκτιβ Τόμι Μπάτλερ, ο οποίος σχημάτισε αμέσως μια εξαμελή ομάδα και κατευθύνθηκε στη φάρμα για αναζήτηση περισσότερων στοιχείων. Ο Μπάτλερ ήταν γνωστός ως "One-day Tommy", λόγω της ταχύτητας με την οποία έλυνε τις υποθέσεις που αναλάμβανε, ενώ ήταν γνωστή η αφοσίωσή του στη δουλειά. Αυτός και η ομάδα του άρχισαν να αναζητούν πιθανούς συνενόχους της συμμορίας στα Βασιλικά Ταχυδρομεία, ενώ έδωσαν στη δημοσιότητα φωτογραφίες ατόμων που θεωρούνταν ύποπτοι για τη ληστεία.

Το πρώτο μέλος της συμμορίας που συνελήφθη, ήταν ο Ρότζερ Κόρντρεϊ. Η αστυνομία συνέλαβε και τον συγκάτοικό του, Γουίλιαμ Μπόουλ, ο οποίος δεν είχε καμία σχέση με τη ληστεία, αλλά τελικά καταδικάστηκε σε φυλάκιση 24 χρόνων και πέθανε στη φυλακή το 1970. Χρόνια αργότερα, ήταν η ίδια η αστυνομία που παραδέχτηκε δημόσια ότι ο Μπόουλ είχε υπάρξει θύμα λανθασμένης δικαστικής απόφασης. Τις επόμενες μέρες, οκτώ ακόμα ληστές, αλλά και περιφερειακοί συνεργάτες τους, συνελήφθησαν. Στις 15 Σεπτεμβρίου, σειρά είχε ο Μπράιαν Φιλντ, ενώ μέχρι το τέλος του έτους, οι περισσότεροι εμπλεκόμενοι στη ληστεία, βρίσκονταν πλέον στα χέρια της αστυνομίας, έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τη δικαιοσύνη.

Η ΔΙΚΗ ΤΩΝ ΛΗΣΤΩΝ

Τρεις από τους ληστές του τρένου, οδηγούνται στο δικαστήριο (16/8/1963). Ⓒ 1963 ASSOCIATED PRESS

Η δίκη ξεκίνησε στις 20 Ιανουαρίου του 1964 στο Aylesbury Crown Court του Μπάκιγχαμσιρ. Οι κατηγορούμενοι προσέρχονταν καθημερινά στην αίθουσα του δικαστηρίου από τη φυλακή Aylesbury Prison μέσα σε ένα βαν, μακριά από τα βλέμματα των περίεργων. Ο δικαστής Έντμουντ Ντέιβις ήταν ο πρόεδρος της έδρας, ενώ η δίκη διήρκεσε 51 ημέρες. Κατά τη διάρκειά της, εξετάστηκαν 613 αποδεικτικά στοιχεία και 240 μάρτυρες. Η διαδικασία ολοκληρώθηκε στις 15 Απριλίου, με την έδρα να χαρακτηρίζει τη ληστεία ως "έγκλημα σκοτεινής βίας, υποκινούμενο από τεράστια απληστία". Από τους 13 κατηγορούμενους, οι 11 καταδικάστηκαν σε ποινές φυλάκισης από 20 έως 30 χρόνια, ένας σε 3 χρόνια και ένας (ο Τζον Ντάλι) απαλλάχθηκε λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων.

Τέσσερις μήνες μετά την καταδίκη του, ο Τσαρλς Γουίλσον δραπέτευσε με τη βοήθεια τριών αγνώστων που εισέβαλλαν στη φυλακή για να τον βοηθήσουν! Η τριάδα δεν αναγνωρίστηκε ποτέ και φυσικά κανείς δε γνωρίζει τι απέγιναν. Δυο εβδομάδες μετά την απόδρασή του, ο Γουίλσον βρέθηκε στο Παρίσι, όπου υποβλήθηκε σε πλαστική επέμβαση για να αλλάξει τα χαρακτηριστικά του προσώπου του. Έντεκα μήνες μετά, τον Ιούλιο του 1965, ήταν η σειρά του Ρόναλντ Μπιγκς να εξαφανιστεί από τη δική του φυλακή (την Wandsworth Prison στο Λονδίνο) με έναν πραγματικά κινηματογραφικό τρόπο. Ένα φορτηγό, ειδικά τροποποιημένο για την περίσταση, με άνοιγμα στην οροφή του, ανελκυστήρα-πλατφόρμα και στρώματα στο δάπεδο, παρκάρισε έξω από τον εξωτερικό τοίχο της φυλακής.

Ο ΡΟΝΙ ΜΠΙΓΚΣ ΓΙΝΕΤΑΙ "ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΗΣ"

Ο Μάλκολμ ΜακΛάρεν, μάνατζερ των Sex Pistols, όρθιος. Καθισμένοι από αριστερά, Στιβ Τζόουνς (μέλος της μπάντας), Τζέιμς Τζέτερ (Αμερικανός ηθοποιός), Πολ Κουκ (μέλος της μπάντας) και Ρόνι Μπιγκς, σε συνέντευξη Τύπου στο Ρίο ντε Τζανέιρο (16/2/1978). Ⓒ 1978 ASSOCIATED PRESS

Όταν οι φύλακες είδαν μια σκάλα να χαμηλώνει στην εσωτερική πλευρά του ύψους δέκα μέτρων τοίχου, έτρεξαν αμέσως για να σταματήσουν την απόδραση, όμως δυο κρατούμενοι τους εμπόδισαν, επιτρέποντας έτσι σε τέσσερις φυλακισμένους να δραπετεύσουν. Ανάμεσά τους ήταν και ο Ρόνι Μπιγκς, που ο μοναδικός του ρόλος στη ληστεία, ήταν να βρει τον μηχανοδηγό που θα οδηγούσε το τρένο στο συμφωνημένο σημείο. Ο εντυπωσιακός όμως τρόπος, με τον οποίο απέδρασε, τον έκανε από εκείνη τη στιγμή και μετά, τον απόλυτο "πρωταγωνιστή" της "Great Train Robbery" τόσο στα ΜΜΕ, όσο και στον απλό κόσμο. Να πούμε ότι την απόδραση του Μπιγκς, είχαν σχεδιάσει η σύζυγός του, Σαρμιάν και τρεις πρώην κατάδικοι.

Ο Μπιγκς ακολούθησε το παράδειγμα του Γουίλσον και βρέθηκε στο Παρίσι για να υποβληθεί και ο ίδιος σε πλαστική επέμβαση, ώστε να αλλάξει τα χαρακτηριστικά του προσώπου του. Φυσικά, εκτός από τους φυλακισμένους και τους δραπέτες, υπήρχαν και τα μέλη της συμμορίας που είχαν αποφύγει τη σύλληψη και είτε κρύβονταν στην Αγγλία, είτε είχαν φύγει στο εξωτερικό. Ο Τζίμι Γουάιτ συνελήφθη το 1966 και καταδικάστηκε σε 18 χρόνια φυλάκισης. Ο Μπάστερ Έντουαρντς κατέφυγε στο Μεξικό με την οικογένειά του, αλλά επέστρεψε το 1966 στην Αγγλία, όπου καταδικάστηκε σε 15 χρόνια φυλάκισης. Ο Τσάρλι Γουίλσον εγκαταστάθηκε στον Καναδά, αλλά συνελήφθη το 1968 από τον Τόμι Μπάτλερ.

Η "ΟΔΥΣΣΕΙΑ" ΤΟΥ ΡΟΝΙ ΜΠΙΓΚΣ

Ο Ρόνι Μπιγκς φωτογραφίζεται στο Ρίο ντε Τζανέιρο, ποζάροντας τυλιγμένος με την αγγλική σημαία ανάμεσα σε δυο μοντέλα που φοράνε κράνη και κρατάνε γκλομπ (25/1/2001). Ⓒ 2001 RENZO GOSTOLI/ASSOCIATED PRESS

Ο Μπρους Ρέινολντς περιπλανήθηκε πρώτα στο Μεξικό και στη συνέχεια, πήγε στον Καναδά, μετά στη Γαλλία, επιστρέφοντας τελικά στην Αγγλία, όπου και αυτός συνελήφθη από τον Μπάτλερ. Ο Μπιγκς, μετά την πλαστική στη Γαλλία, κατέφυγε στην Αυστραλία, όπου όταν έμαθε πως η Interpol βρισκόταν στα ίχνη του, πήγε στη Βραζιλία, γνωρίζοντας ότι η χώρα της Νότιας Αμερικής δεν είχε συμφωνία έκδοσης με τη Μεγάλη Βρετανία. Εκεί έμεινε αρκετά χρόνια, κάνοντας διάφορες δουλειές του ποδαριού για να βγάζει τα προς το ζην (όχι νόμιμες οι περισσότερες), ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζουν τα φωνητικά στους Sex Pistols! Το 1981 απήχθη από ομάδα Βρετανών πρώην στρατιωτικών, που φιλοδοξούσαν να εισπράξουν την επικήρυξη.

Όμως το σκάφος τους παρουσίασε βλάβη και υποχρεώθηκαν να σταματήσουν στα νησιά Μπαρμπάντος για επισκευή. Εκεί τους περίμενε μια δυσάρεστη έκπληξη, αφού οι τοπικές αρχές αποφάσισαν να στείλουν τον Μπιγκς πίσω στη Βραζιλία! Τελικά, το 2001, σε ηλικία 71 ετών και έχοντας υποστεί τρία εγκεφαλικά, ο Μπιγκς αποφάσισε να επιστρέψει στην Αγγλία, έχοντας πουλήσει τα αποκλειστικά δικαιώματα της ιστορίας του στη "Sun", η οποία μάλιστα διέθεσε ιδιωτικό τζετ στον φυγά. Με το που πάτησε βρετανικό έδαφος, ο Μπιγκς συνελήφθη και μπήκε στη φυλακή για να εκτίσει το υπόλοιπο της ποινής του. Αποφυλακίστηκε το 2009 και πέθανε το 2013. Μετά τους θανάτους και των Γκούντι και Γουίσμπι το 2016, ο Μπομπ Γουέλς είναι το μοναδικό γνωστό μέλος της συμμορίας σήμερα εν ζωή.

ΕΚΕΙΝΟΙ ΠΟΥ ΞΕΓΕΛΑΣΑΝ ΤΟΝ ΝΟΜΟ

Ο Ρόνι Μπιγκς οδηγείται στο δικαστήριο, αμέσως μετά την άφιξή του στη Μεγάλη Βρετανία, ύστερα από πολύχρονη απουσία στο εξωτερικό, όπου είχε καταφύγει μετά τη μεγάλη ληστεία του τρένου (7/5/2001). Ⓒ 2001 ALASTAIR GRANT/ASSOCIATED PRESS

Υπήρξαν όμως και πέντε μέλη της συμμορίας που απέφυγαν για πάντα τη σύλληψη, ανάμεσά τους και ο πληροφοριοδότης των ληστών, ο περίφημος "Ulsterman", του οποίου η ταυτότητα δεν έγινε ποτέ γνωστή (αν και υπήρξαν υποψίες ότι μπορεί να ήταν είτε κάποιος Πάτρικ ΜακΚένα, είτε κάποιος Σάμι Όστερμαν). Οι Μπιλ Τζένινγκς, Αλφ Τόμας, Ντάνι Πέμπροουκ και Σταν Αγκέιτ, αποδείχτηκε ότι είχαν πάρει μέρος στη ληστεία, όμως όσο ζούσαν (σήμερα έχουν πεθάνει όλοι), κατάφεραν να μείνουν μακριά από την αστυνομία, το δικαστήριο και τη φυλακή. Όσοι από τους περιφερειακούς συνεργάτες της συμμορίας συνελήφθησαν (κάποιοι άντρες και κάποιες γυναίκες), τιμωρήθηκαν με πολύ μικρές ποινές.

Ένα από τα σημαντικότερα λάθη των ληστών, η Monopoly, μαζί με ένα χαρτονόμισμα των πέντε λιρών που είχε βρεθεί πάνω της, εκτίθενται σήμερα στο Thames Valley Police μουσείο του Μπέρκσαϊρ. Το μεγάλο όμως ερώτημα είναι τί απέγινε με τα χρήματα που εκλάπησαν από το τρένο. Από τα 2.600.000 λίρες στερλίνες, μόνο τα 1.579 χαρτονομίσματα ήταν σημαδεμένα, κάτι που σημαίνει ότι στη συντριπτική του πλειοψηφία, το ποσό δεν μπορούσε να εντοπιστεί με κανέναν τρόπο. Τελικά, ανακτήθηκαν λιγότερες από 400.000 λίρες, προερχόμενες κυρίως από χρήματα που βρέθηκαν στην κατοχή των Κόρντρεϊ, Φιλντ, Γουάιτ και Τζέιμς, όταν αυτοί συνελήφθησαν. Επίσης, 47.000 λίρες βρέθηκαν κρυμμένες μέσα σε έναν τηλεφωνικό θάλαμο του Νότιου Λονδίνου.

Αυτή είναι πάνω-κάτω η ιστορία της μεγάλης ληστείας του τρένου, μιας ληστείας που το μοναδικό "μεγάλο" που είχε, ήταν το ποσό που κλάπηκε από το HVP βαγόνι. Οι συντελεστές της "Great Train Robbery" αποδείχτηκαν ερασιτέχνες με πολλά και συνεχόμενα λάθη που τους στοίχισαν, όμως το θράσος τους και η "αφασία" τους, έγιναν πηγή έμπνευσης για τη συγγραφή βιβλίων και το γύρισμα ταινιών, αλλά και με πλήθος αναφορών σε τραγούδια, θεατρικά έργα, παιχνίδια και πολλά άλλα. Σήμερα, 58 χρόνια μετά τη δράση της συμμορίας, η μεγάλη ληστεία του τρένου αποτελεί έναν σταθμό στα αστυνομικά χρονικά της Μεγάλης Βρετανίας και ένα από τα μεγαλύτερα "μαθήματα" για επίδοξους ληστές, προφανώς στο τί θα πρέπει να αποφεύγουν!

news247.gr

sidirodromikanea