Με αφορμή την εύστοχη παρέμβαση - υπενθύμιση που δημοσιεύτηκε στο «Στέκι της Έλξης», με την οποία καλούμαστε να μην ξεχάσουμε ότι το «Σιδηροδρομικό Μουσείο» του Ο.Σ.Ε. παραμένει ακόμα ημιτελές και μη επισκέψιμο, ο σύλλογός μας, ενώνοντας την φωνή του με όλους όσους διαμαρτύρονται γι' αυτήν την απαράδεκτη καθυστέρηση, επανέρχεται στο θέμα αυτό, με αφορμή και την έναρξη του «Ετους των Σιδηροδρόμων», πιστεύοντας ότι η ηγεσία του ΟΣΕ, ο Υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών και η Υπουργός Πολιτισμού, δεν θα πρέπει να αφήσουν να παρέλθει και αυτός ο πανευρωπαϊκός εορτασμός χωρίς να επαναλειτουργήσει επιτέλους το «Εθνικό Μουσείο των Σιδηροδρόμων» της χώρας.
Μετά την αναγκαστική κατεδάφιση του κτιρίου που το στέγαζε προσωρινά, το «Μουσείο των Ελληνικών Σιδηροδρόμων», ή «Σιδηροδρομικό Μουσείου του ΟΣΕ», όπως ήταν οι δύο κατά καιρούς ονομασίες του, αποφασίστηκε να μεταφερθεί σε ένα νέο χώρο. Τον ευρύτερο δηλαδή χώρο της παλιάς «Ροτόντας» των πάλε ποτέ «Σιδηροδρόμων Πειραιώς Αθηνών Πελοποννήσου», στη περιοχή της Λεύκας του Πειραιά, ο οποίος, σύμφωνα και με πάγια θέση του συλλόγου μας, ήταν ο πλέον ενδεδειγμένος για τον σκοπό αυτόν. Και αυτό, όχι μόνο γιατί είναι γεμάτος μνήμες σιδηροδρομικές και εμβληματικά, σιδηροδρομικής χρήσης, κτίσματα, ούτε μόνο γιατί γειτνιάζει, τόσο με τις σιδηροδρομικές γραμμές που συνδέουν την Αθήνα με τον Πειραιά, όσο και με τον Σταθμό του Προαστιακού Σιδηροδρόμου στη Λεύκα, αλλά κυρίως διότι υπάρχει εκεί επαρκής χώρος για την μελλοντική ανάπτυξη του, αφού γειτνιάζει με εγκαταλελειμμένες, αλλά και εν ενεργεία, εγκαταστάσεις και χώρους του ΟΣΕ.
Τα εγκαίνια του νέου Μουσείου έγιναν, όπως συνηθίζεται άλλωστε, με λαμπρή τελετή, με πολλούς επίσημους και με πολλές υποσχέσεις ότι σύντομα θα ολοκληρωθούν οι υπολειπόμενες εργασίες που είναι απαραίτητες για την λειτουργία του Μουσείου, αλλά και ότι θα επανεκτεθούν σ' αυτό και όλα τα εκθέματα που εκτίθονταν στο παλιό Μουσείο. Παρ' όλα όμως τα φώτα, τις υποσχέσεις και τους σχεδιασμούς, δεν έγινε τίποτα μέχρι σήμερα για την επαναλειτουργία του Μουσείου και την επανέκθεση, έστω των κυριότερων των εκθεμάτων του. Ούτε ελήφθη όμως και η απαιτούμενη για την προστασία των αποθηκευμένων εκθεμάτων πρόνοια, τα οποία παραμένουν στοιβαγμένα όπως στοιβάχτηκαν «προσωρινά», σε πρόχειρα κιβώτια, όχι ιδιαίτερα κατάλληλα για τον σκοπό αυτόν, και τα οποία τοποθετήθηκαν σε χώρους ακατάλληλους για την προστασία των εκθεμάτων αυτών από την υγρασία, κ.λ.π.. Επί πλέον, δεν έγινε τίποτα και για την προστασία και την συντήρηση του εναποτεθέντος (εκτεθέντος!)εκεί τροχαίου υλικού.
Κατόπιν όλων αυτών, απευθυνόμαστε στην νέα Διοίκηση του ΟΣΕ, στον Υπουργό Μεταφορών και Επικοινωνιών και στην Υπουργό Πολιτισμού, καλώντας τους να προχωρήσουν στις αναγκαίες για την λειτουργία του Μουσείου εργασίες, διαβεβαιώνοντάς τους ότι ο σύλλογός μας είναι πρόθυμος να τους παράσχει αφιλοκερδώς οποιαδήποτε βοήθεια, εφ' όσον βέβαια του ζητηθεί, και εφ' όσον θα είναι εντός των δυνατοτήτων του, πιστεύουμε δε ότι το ίδιο πρόθυμες να συνδράμουν σ' αυτήν την προσπάθεια είναι και όλες οι οργανώσεις των σιδηροδρομικών, όπως έδειξε άλλωστε η λαμπρή ιστορία τους των τελευταίων 150 ετών. Οι ενέργειες που εμείς προτείνουμε να γίνουν άμεσα είναι οι εξής:
1) Η ολοκλήρωση των εργασιών μικρής έκτασης και χαμηλού προϋπολογισμού, οι πλέον απαραίτητες δηλαδή, που είναι απαραίτητες για την άμεση επαναλειτουργία του Μουσείου και την επισκεψιμότητα του από σχολεία, οργανωμένα γκρουπ από την Ελλάδα και το εξωτερικό, αλλά και από μεμονωμένα άτομα, όπως γίνονταν άλλωστε και στο παλιό Μουσείο. Αναφέρουμε ενδεικτικά, την τοποθέτηση χημικών τουαλετών, την διαμόρφωση, όπου δεν έχει γίνει ήδη, και την οριοθέτηση του επισκέψιμου χώρου, την βελτίωση της πυρασφάλειας, την αποκατάσταση σε λειτουργική μορφή του γραφείου διοίκησης του Μουσείου και άλλων τυχόν αναγκαίων χώρων για την εύρυθμη λειτουργία του Μουσείου και την επανατοποθέτηση των επεξηγηματικών πινακίδων, έμπροσθεν των εκθεμάτων, ή την κατασκευή νέων, αν απωλέσθηκαν τυχόν κάποιες από τις παλιές.
2) Η επανέκθεση όσων εκθεμάτων δεν έχουν ήδη τοποθετηθεί στον προοριζόμενο γι' αυτά χώρο, είτε πρόκειται για τροχαίο υλικό είτε για κινητά ή εμπεπηγμένα στο έδαφος μηχανήματα και οπωσδήποτε την αφαίρεση όλων των εκθεμάτων από τα κιβώτια στα οποία τοποθετήθηκαν προσωρινά και την λήψη πρόνοιας καλής και κατάλληλης για την διατήρησή τους φύλαξής, αν δεν προβλέπεται να εκτεθούν άμεσα.
3) Η διερεύνηση της δυνατότητας εισροής εσόδων από την πώληση αναμνηστικών και εντύπων, και την διαμόρφωση χώρου, αν τούτο δεν απαιτεί αξιόλογη δαπάνη, για την φιλοξενία εκδηλώσεων, προβολών, κ.λ.π. προς προσαύξηση των εσόδων αυτών και προβολή του Μουσείου.
4) Η συνεργασία με άλλα ομοειδή Μουσεία, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, και ιδιαίτερα με το ενεργό και αξιόλογο «Μουσείο των Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων», το οποίο βρίσκεται λίγο πιο κάτω, στον πρώην Σταθμό των ΗΣΑΠ και σήμερα του Μετρό (ΣΤΑΣΥ) στον Πειραιά.
5) Η επαφή και η συνεργασία, με στόχο την ανάπτυξη περαιτέρω κοινών δράσεων, με το «Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος» της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ, το οποίο βοήθησε, προ 2ετίας, στην μεταφορά του Μουσείου, και εκπόνησε στο παρελθόν ένα «Master Plan" για το σύνολο των χώρων του ΟΣΕ στη Λεύκα.
6) Η στελέχωση τέλος του Μουσείου με το απαραίτητο , ολιγάριθμο, προσωπικό και με Διευθυντή που να έχει γνώση και αγάπη για το μουσειακό σιδηροδρομικό υλικό και την λειτουργία του Μουσείου, όπως ήταν ο ιδρυτής του, Υπαρχιμηχανικός του ΟΣΕ αείμνηστος Χριστόδουλος Χριστοδούλου.
Όσον αφορά τους μελλοντικούς στόχους προτείνουμε, να προγραμματιστεί η αποκατάσταση τυχόν φθορών στα υφιστάμενα εκθέματα και να δρομολογηθεί και η αποκατάσταση, ως στατικών βέβαια εκθεμάτων, όλων των ατμομηχανών, των επιβαταμαξών και των αυτοκινηταμαξών, αλλά και άλλων, κινητών ή μη αντικειμένων, που έχουν αποσυρθεί από την εκμετάλλευση και έχουν κριθεί διατηρητέα, και η έκθεσή τους στην συνέχεια στο Μουσείο αυτό, τώρα που υφίσταται επαρκής χώρος για νέα εκθέματα, κάτι που έλλειπε από το παλιό Μουσείο. Θα πρέπει δε να μελετηθεί και η δυνατότητα ξενάγησης στα εκθέματα του Μουσείου, από ειδικό ξεναγό, καθώς και προβολής σε οθόνη ενός ντοκιμαντέρ σχετικά με τον σιδηρόδρομο, την ιστορία του στην Ελλάδα, τα πλεονεκτήματά του και τα εκθέματα
του Μουσείου, κάτι που δεν απαιτεί αξιόλογη δαπάνη και στο οποίο μπορεί επίσης να βοηθήσει, με τις γνώσεις του, την εμπειρία του και τα εξειδικευμένα σε τέτοια θέματα μέλη του, αφιλοκερδώς, και ο σύλλογός μας.
Για τον «Σύλλογο των Φίλων του Σιδηροδρόμου»
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Π. Ράλλης
Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Φ. Λυκομήτρος