Ο
κακομαθημένος, ο μαλακός και ο ικανοποιημένος λαός: σαν μυθιστόρημα…
Γράφει ο Σωτήρης Βενέτης
Στις αρχές
Ιουλίου στην πόλη των Πατρών διεξήχθη το 8ο συνέδριο περιφερειακής
ανάπτυξης.
Σε αυτό λοιπόν το συνέδριο ο πλέον ανώτερος κυβερνητικός εκπρόσωπος
επί των δημοσίων έργων και των μεταφορών, ο υπουργός δηλαδή Κώστας Καραμανλής
αποφάσισε να εμφανιστεί ως «από μηχανής θεός – σούπερμαν» παρουσιάζοντας την (σούπερ)
κυβερνητική πρόταση για τη διέλευση του τρένου εντός του αστικού ιστού των
Πατρών, δίνοντας τη «μαγική» λύση στην «τραγωδία» η οποία έδειχνε να ταλανίζει
την πελοποννησιακή μητρόπολη εδώ και πολλά χρόνια.
Έχοντας
συνηθίσει, έως σημείου… κατάθλιψης, τα τελευταία σαράντα χρόνια τους ημετέρους
πολιτικούς να «γαργαλούν αυτιά» με μεγάλη, ομολογουμένως, επιδεξιότητα, από το
να δίνουν, έστω κάποιες λύσεις στα διάφορα προβλήματα, με ότι οδυνηρό και
δυσάρεστο συνεπακόλουθο είχε και εξακολουθεί να έχει αυτή η μονότονη και
διαρκής πρακτική τους, ας προσπαθήσουμε να εστιάσουμε κάπως στα ουσιαστικά
σημεία των εξαγγελιών του υπουργού, αφήνοντας κατά μέρος όλα εκείνα τα… λεκτικά
«γαργαλιστικά», τα οποία επέφεραν… «νιρβάνα» χαράς και ικανοποίησης στα
ακουστικά εγκεφαλικά κύτταρα ακόμα και των πλέον δύσπιστων προς την κυβέρνηση
Πατρινών (όπως λ.χ. το έργο είναι… «ρεαλιστικό», μπορεί (!) να χρηματοδοτηθεί
από την Ε.Ε., απελευθερώνει (!) το κέντρο της πόλης, αποδίδει την Πάτρα ξανά
στους Πατρινούς, δεν την κόβει στα δύο, ανοίγει την πόλη με μέτωπο προς τη
θάλασσα, είναι περιβαλλοντικά η βέλτιστη λύση, το έργο συνοδεύεται με
ουσιαστικές παρεμβάσεις αστικής ανάπλασης, με πολύ περισσότερο πράσινο και μηδενικούς
ρύπους στην ατμόσφαιρα κ.λπ., κ.λπ. κοινώς δηλαδή βάλε κι άλλο πράσινο κυρ
Στέφανε, δώσε κι άλλη αστική ανάπλαση, όπως θα έλεγε και η Αλίκη στη γνωστή
ταινία). Πριν όμως μας συνεπάρει και εμάς η νιρβάνα από την ακουστική όσφρηση
όλων αυτών των… «λεκτικών ατμών», ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή:
Τα συνεργεία της
Εργοσέ και του εργολάβου, ευρέθησαν… anteportas, υλοποιώντας τα σιδ/κά έργα υποδομής στο τελευταίο κομμάτι μεταξύ του Αγίου
Βασιλείου και του Ρίου, πριν ακριβώς από τον αστικό ιστό της πόλης. Από εκεί
και πέρα το αρχικό σχέδιο προέβλεπε επιφανειακή διέλευση της νέας διπλής
σιδ/κής γραμμής υψηλών ταχυτήτων (ΔΣΓΥΤ) με βυθίσεις της γραμμής σε επιλεγμένα
σημεία για τη μείωση της όχλησης αλλά και την κατασκευή άνω διαβάσεων για
πεζούς και οχήματα, μέχρι τον πρώτο σιδ/κό σταθμό της πόλης στον Άγιο Διονύσιο,
στον ευρύτερο χώρο του οποίου είχε αρχικώς οριστεί η κατασκευή του νέου,
σύγχρονου σιδ/κού σταθμού της πόλης.
Ο Δήμαρχος
Πατρέων Κώστας Πελετίδης εξαρχής είχε εκδηλώσει την κάθετη διαφωνία του σε
αυτήν την προοπτική, οργανώνοντας πολλές δυναμικές συγκεντρώσεις και πορείες
διαμαρτυρίας, οι οποίες είχαν και μεγάλη λαϊκή συμμετοχή και απήχηση. Στην Πάτρα
αφικνείται, ο ιδεολογικά ομόσταυλος της δημαρχιακής παράταξης, υπουργός υπομεδί
Χρήστος Σπίρτσης προκειμένου να ανακοινώνει την ολική υπογειοποίηση της νέας ΔΣΓΥΤ,
από Ρίο έως Άγιο Διονύσιο σε πρώτη φάση και έως τον νέο λιμένα σε δεύτερη,
ισχυριζόμενος ότι το υπουργείο έχει πραγματοποιήσει μελέτες, έχει λάβει την
έγκριση από την Ε.Ε. και φυσικά το «Ο.Κ.» των Βρυξελών για τη χρηματοδότηση
μιας τέτοιας προοπτικής.
Η Νέα
Δημοκρατία, η οποία βρίσκεται στην αντιπολίτευση, κατακεραυνώνει τον τότε
υπουργό ότι «εξαγγέλλει φαραωνικά έργα, για τα οποία ούτε την έγκριση της Ε.Ε.
έχει, ούτε φυσικά και την εξασφάλιση της χρηματοδότησής τους και γενικά εξαπατά
τον πατρινό λαό». Πράγματι, με αυτές τις εξαγγελίες η ΝΔ ανήλθε στην κυβέρνηση,
διορίζοντας διευθύνοντα σύμβουλο του ομίλου ΟΣΕ τον Αχαιό Κώστα Σπηλιοτόπουλο, ο
οποίος, μη θέλοντας να απολέσει άλλο χρόνο, δίνει εντολή στα συνεργεία να
ξεκινήσουν τα έργα και στο αστικό τμήμα της Πάτρας, σύμφωνα με τα όσα
υποστήριζε η ΝΔ περί «επιλεκτικών βυθίσεων». Ο νυν υπουργός βρίσκει τότε αφορμή
να απολύσει τον Αχαιό διευθύνοντα σύμβουλο του ομίλου ΟΣΕ, να κατέλθει έως Πατρών
και ως «από μηχανής θεός» να εξαγγείλει ουσιαστικά την κατασκευή ενός «πατρινού
μετρό», με έξι υπόγειες στάσεις, εμφανιζόμενος «σπιρτζότερος» του Χρήστου Σπίρτζη
και «πελετιδότερος» του Κώστα Πελετίδη! Μάλιστα δε, κατά την πρόσφατη συνάντηση
του νυν υπουργού με τον δήμαρχο Πατρέων στην Αθήνα έδειξε να είναι θετικά
διακείμενος στο να ικανοποιήσει το «δίκαιο αίτημα του πατρινού λαού» ώστε η
υπογειοποίηση να ξεκινά όχι από την οδό Κανελλοπούλου, όπως αρχικά εξαγγέλθηκε,
αλλά από το Ρίο!
Ας εστιάσουμε όμως, εξετάζοντας λίγο
πιο αναλυτικά τα επίμαχα σημεία των εξαγγελιών Καραμανλή:
·
χρόνος
παράδοσης: υποτίθεται ότι το έργο ήταν ενταγμένο στο ΕΣΠΑ 2014 – 2020. Συνυπολογιζομένου
ενός επιπρόσθετου χρόνου παράδοσης και προκειμένου η Ελλάδα να μην αναγκαστεί
να επιστρέψει το σύνολο της ευρωπαϊκής ενίσχυσης για την κατασκευή της νέας
ΔΣΓΥΤ Κιάτο – Πάτρα, οφείλει να παραδώσει έτοιμο το έργο «με το κλειδί στο
χέρι» έως τον νέο λιμένα Πατρών το 2022, κάτι το οποίο προφανώς δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί.
Άρα ή τα μέσα μαζικής ενημέρωσης μας πληροφορούσαν για χρόνια περί μιας «αναληθούς»
απειλής ή όντως τα χρήματα τελικώς θα… επιστραφούν. Και στη μία και στην άλλη
περίπτωση οι ευθύνες της οποιασδήποτε συνέπειας είναι πολύ μεγάλες και βαριές…
·
κατασκευή
ενός απλού, κοινού cat and cover εντός της
θαλάσσιας ζώνης στο τμήμα Άγιος Διονύσιος – Άγιος Ανδρέας και δύο
σιδηροδρομικών σταθμών (τριών Συμμάχων και Άγιος Ανδρέας): είναι γνωστό σε
όλους τους Πατρινούς και όχι μόνο, ότι η σιδ/κή γραμμή στο τμήμα Άγιος
Διονύσιος – Άγιος Ανδρέας γειτνιάζει με τη θάλασσα και κατ’ ουσίαν «πατάει» σε
αυτήν, αφού στα σημεία αυτά η ακτή έχει δημιουργηθεί από την πρόσχωση μπαζών.
Επομένως, δεν πρόκειται για ένα κοινό cut and cover, αλλά για μια πολυσύνθετη και τεχνικά περίπλοκη κατασκευή.
Αναλογιστείτε ότι ο σταθμός του Μετρό του Πειραιά, ο οποίος εξ αρχής και από
τις μελέτες προβλεπόταν ότι ουσιαστικά θα κατασκευαστεί ως «υποθαλάσσιος»,
είναι καθυστερημένος ως προς την παράδοσή και φυσικά τη συνολική παράδοση της
επέκτασης της γραμμής «3», κατά τρία χρόνια
·
κατασκευή
του νέου σιδ/κού σταθμού στο χώρο του νέου λιμένα, απαλλοτρίωση έκτασης μέρους του γειτνιάζοντος πάρκου για τη
διέλευση της νέας ΔΣΓΥΤ: μέχρι τώρα το επιχείρημα όλων αυτών που απέρριπταν
μετά… βδελυγμίας τη λύση της περιφερειακής διέλευσης της γραμμής, ήταν το
κόστος των απαλλοτριώσεων και των σημαντικών τεχνικών έργων (σήραγγες –
κοιλαδογέφυρες) τα οποία απαιτούσε αυτή. Για το λόγο αυτό οι τεχνικές λύσεις
για τη διέλευση της νέας ΔΣΓΥΤ προέβλεπαν κατασκευή του νέου σιδ/κού σταθμού
των Πατρών σε εκτάσεις οι οποίες ανήκαν και ανήκουν στη Γαιαοσέ, δηλαδή ή τον
Άγιο Διονύσιο, ή τον Άγιο Ανδρέα. Η λύση των εκτεταμένων υπογειοποιήσεων, της
κατασκευής έξι υπόγειων στάσεων και η χωροθέτηση του νέου σιδ/κού σταθμού σε
έκταση του νέου λιμένα Πατρών δεν αποφεύγουν ούτε τα έτι μεγαλύτερα φαραωνικά
τεχνικά έργα, ούτε φυσικά και τις έτι ακριβότερες απαλλοτριώσεις, αφού οι
λιμένες πλέον είναι Ανώνυμες Επιχειρήσεις και δεν… χαρίζουν οικόπεδα, χρέη
κ.λπ., κ.λπ. Ερωτηματικό φυσικά παραμένει αν στον ίδιο χώρο θα κατασκευαστεί
και μηχανοστάσιο και σταθμός εμπορευματοκιβωτίων και άλλες υποστηρικτικές
εγκαταστάσεις για τις οποίες ο κύριος υπουργός απέφυγε να μας ενημερώσει. Σε
όλα αυτά πρέπει να συνυπολογιστεί και πιθανή αντίδραση του νυν δημάρχου στην
απαλλοτρίωση μέρους της έκτασης του πάρκου, για τους σκοπούς κατασκευής της
νέας ΔΣΓΥΤ, πάρκο το οποίο θεωρείται προσωπικό του επίτευγμα και επιτυχία
·
ο
Προαστιακός συνεχίζει να λειτουργεί κανονικά: η πλέον φανερά παραπλανητική εξαγγελία!
Φυσικά και ο υπάρχων και σε λειτουργία μετρικός προαστιακός θα παύσει τα
δρομολόγιά του πολύ πριν εγκατασταθεί ο εργολάβος και θα ξηλωθεί η μετρική επιδομή
πολύ πριν οι Πατρινοί αντικρύσουν το πρώτο γεωτρύπανο! Άλλωστε για αυτό γίνεται
και η πρεμούρα της λειτουργίας του προαστιακού προς τα δυτικά και την κάτω
Αχαΐα (μπορεί και τον Πύργο), αφού ξηλώνοντας την μετρική υποδομή οι συρμοί δεν
θα έχουν πρόσβαση στο μηχανοστάσιο του Αγίου Διονυσίου. Ο προαστιακός θα
συνεχίσει να λειτουργεί κανονικά όταν παραδοθούν τα έργα της υπογειοποίησης της
νέας ΔΣΓΥΤ (ο κύριος υπουργός μίλησε για 2040, προσθέστε και τις συνήθεις
καθυστερήσεις, οπότε το 2050 – 60, ίσως θα δούμε σε λειτουργία την πατρινή
έκδοση του μετρό)
·
το
κόστος του έργου, συμπεριλαμβανομένου
των έργων 5,16 χλμ υπογειοποίησης, έξι υπογείων στάσεων, νέου συγκροτήματος
σταθμού στο νέο λιμένα και πολλών άλλων, στα μόλις 514 εκατομμύρια €,
συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ: το έργο μετά βεβαιότητας θα υπερβεί τα 1,2 με
1,5 δις €, ενώ μια πιο ρεαλιστική εκτίμηση είναι τα 2 δις €. Άλλωστε τόσο το
κοστολογούσε και η ΝΔ όταν προέβαινε σε αντίστοιχες εξαγγελίες ο προηγούμενος
«συριζαίος» υπουργός Χρ. Σπίρτζης. Δεν πειράζει όμως, όπως είχε δηλώσει και
ένας τοπικός πολιτικός με βαρύ όνομα, «λεφτά υπάρχουν» και εντός μνημονίων
φαίνεται…
·
η γραμμή
θα συνδέεται μέσω μιας υπόγειας στάσης με τον υφιστάμενο επίγειο σιδ/κό σταθμό
της μετρικής γραμμής του Αγίου Ανδρέα: δηλαδή όποιος θα θελήσει να
συνεχίσει σιδ/κά προς Πύργο (ή Κάτω Αχαΐα) θα πρέπει να υποβάλλεται στην
ταλαιπωρία της μετεπιβίβασης και μάλιστα σε διαφορετικά επίπεδα! Δεν μας
εκπλήσσει καθόλου η εξαγγελία αυτή, καθότι φαίνεται ότι διατηρείται αναλλοίωτη
η παράδοση η οποία θέλει τους σιδ/κούς επιβάτες να υποβάλλονται διαχρονικά και
από ύπαρξης σιδηροδρόμου στην Ελλάδα, σε πολλά και ποικίλα βασανιστήρια…
·
η γραμμή
προβλέπεται να επεκταθεί μελλοντικά προς τον Πύργο: χωρίς φυσικά να διευκρινίζεται
αν αυτό θα γίνει υπέργεια ή υπόγεια, τον χρόνο υλοποίησης της σύνδεσης, το
κόστος των έργων κ.λπ.
Εν κατακλείδι: οι εξαγγελίες του
υπουργού υπομεδί φαίνεται ότι τα έχουν όλα και… συμφέρουν:
Ø ικανοποιούν
«γαργαλιστικά» τα αυτιά όλων εκείνων που συμμετείχαν με πάθος στις
κινητοποιήσεις εναντίον της επίγειας διέλευσης (η οποία δεν ήταν φυσικά
επίγεια, αλλά με βυθίσεις εντός ορύγματος) και ακόμα περισσότερο εκείνων που
τάχθηκαν αναφανδόν κατά της περιφερειακής διέλευσης της νέας ΔΣΓΥΤ, χωρίς
βέβαια να εξασφαλίζεται ότι θα δούνε ποτέ ξανά να κινείται τρένο στην πόλη τους
κοντύτερα από το Ρίο
Ø δικαιώνουν
κάθε… «κακομαθημένο» μπόμπιρα, ο οποίος χτυπιέται, πέφτει κάτω, ωρύεται και
κλαίει με εκκωφαντικούς λυγμούς και αναφιλητά μέχρι ο μπαμπάκας του ή η μαμάκα
του να του αγοράσει αυτό που θέλει, έστω και αν αργότερα και μεγαλώνοντας ο
μπόμπιρας αυτός καταφέρει να ανέλθει σε υψηλό θώκο της τοπικής αυτοδιοίκησης…
Ø δικαιώνουν
κάθε γονέα ο οποίος και προκειμένου να απαλλαγεί από τα ανυπόφορα κλάματα και
διάφορα νούμερα του τέκνου τους, προκειμένου να ικανοποιήσει μια, συνήθως βίαια απαιτητή και παράλογη
επιθυμία του, αυτή να ικανοποιείται και με το παραπάνω, έστω και αν ο γονέας
αυτός μπορεί κάποτε να φτάσει να ηγείται κορυφαία κυβερνητική υπουργική θέση…
Ø ικανοποιούν
κάθε εχθρό της λειτουργίας του πολύ πετυχημένου μετρικού προαστιακού Πάτρα –
Ρίο, έστω και αν τινές από τους εχθρούς αυτούς συμπωματικά πρόκειται να πολλαπλασιάσουν
τον κύκλο των εργασιών και φυσικά τα κέρδη τους
Ø ικανοποιούν
τα Κοινά Ταμεία εισπράξεων άλλων ανταγωνιστικών προς τον σιδηρόδρομο, μέσων
μαζικής μεταφοράς, τα οποία διαθέτουν μεγάλο σταθμό στο κέντρο των Πατρών,
καθώς ουδείς σώφρων επιβάτης θα επιθυμεί να σκορπά το χρόνο του για να φτάσει
και χωρίς προαστιακό σιδηρόδρομο – στο Ρίο, τον κοντινότερο σιδ/κό σταθμό που
θα λειτουργεί στο αστικό τμήμα της Πάτρας
Ø ικανοποιούν
τους ιδιοκτήτες φορτηγών και επικαθήμενων αφού για τα επόμενα 15 – 20 χρόνια
στη νέα ΔΣΓΥΤ Πάτρας – Θριασίου Πεδίου δεν πρόκειται να κινηθεί ούτε διάξονο
εμπορικό βαγόνι
Ø ικανοποιούν
κάθε μεγάλο εργολάβο και κάθε ιδιοκτήτη κατασκευαστικής εταιρίας αφού
εξασφαλίζεται η κερδοφόρα ύπαρξη των εταιριών τους για τα επόμενα 15 – 20
χρόνια
Ø ικανοποιούν
κυβέρνηση και αντιπολίτευση αφού και οι δυο φαίνονται ότι πέτυχαν αυτό που
υποσχέθηκαν, άσχετα αν η πόλη της Πάτρας δει το τρένο μετά από δεκαετίες (ή
ποτέ)
Ø ικανοποιούν
τον διαχειριστή των εν Ελλάδι σιδ/κών μετακινήσεων αφού για τα επόμενα 15 – 20
χρόνια θα αρκούν τα Reil Buses για τη μεταφορά των ελαχίστων επιβατών οι οποίοι θα τα επιλέγουν,
μαζοχιστικά, για τη μετακίνησή τους από και προς το Ρίο (και μετά με ταξί ή
αστικό λεωφορείο)
Ø ικανοποιούν
τους δανειστές αφού θα συνεχίζουν να δανείζουν αδιάλειπτα για την κατασκευή
φαραωνικών έργων στην Ελλάδα, θέτοντας διαρκώς και πιο δυσμενείς όρους
Ø ικανοποιούν
τον τοπικό δήμαρχο και την παράταξή του, ο οποίος δείχνει
να εξέρχεται νικητής κατά πάντα στην στρατηγική που ακολούθησε
Ø ικανοποιούν
τον υπουργό, την κυβέρνηση και το κόμμα του από το ότι κατάφερε να εμφανιστεί
αυτός ως ο «από μηχανής θεός» καταφέρνοντας να κεφαλαιοποιήσει για τον ίδιο και
για το κόμμα του τα εκλογικά κέρδη, από το ότι να πετύχαινε κάτι αντίστοιχο ο
προκάτοχός του και πολιτικός αντίπαλος, Χρ. Σπίρτσης
Ο μόνος που δεν θα ικανοποιηθεί φυσικά
θα είναι η δύσμοιρη αυτή χώρα και οι ιθαγενείς της κάτοικοι, οι οποίοι θα είναι
ξανά και ξανά «στο ίδιο έργο θεατές»…
Με εκτίμηση, Σ. Βενέτης
