Ο Σταθμός Σταμνάς βρίσκεται βόρεια της λιμνοθάλασσας του Αιτωλικού και ανατολικά του Αχελώου ποταμού, δίπλα στην Ιόνια Οδό. Απέχει 16 χλμ. ΒΔ. του Αιτωλικού (μέσω Αγίου Ηλία) και 24 χλμ. ΒΔ. του Μεσολογγίου.
Το έτος 1882, ο χαρισματικός Αιτωλοακαρνάνας πολιτικός Χαρίλαος Τρικούπης εκλεγμένος πρωθυπουργός του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους αποφασίζει τη δημιουργία σιδηροδρόμου σε όλη τη χώρα, γνωρίζοντας πως αυτό είναι κύριος παράγοντας και προϋπόθεση ανάπτυξης.
Τον Ιούνιο του 1888 αρχίζουν οι εργασίες κατασκευής της γραμμής Μεσολογγίου – Αιτωλικού – Αγρινίου, μήκους 44 χιλιομέτρων.
Τον Μάρτιο του 1890 ο Χ. Αποστολίδης ιδρύει την Εταιρία Σιδηροδρόμου Βορειοδυτικής Ελλάδος (ΣΒΔΕ) και στις 15 του μηνός πραγματοποιείται το πρώτο δρομολόγιο από το Μεσολόγγι προς το Αγρίνιο, με πλήθος κόσμου να παρακολουθεί το ιστορικό γεγονός. Από τον επόμενο χρόνο παραδίδεται προς χρήση η προέκταση της γραμμής Μεσολογγίου – Κρυονερίου και έτσι με την χρήση πορθμείου το δίκτυο των ΣΒΔΕ συνδέετε με τους ΣΠΑΠ και άρα με όλη την χώρα.
Τη διετία 1896-1897 κατασκευάζεται και δίδεται στην κυκλοφορία η διακλάδωση της γραμμής Καλύβια – Αχελώος μήκους 2 χλμ. για τη μεταφορά της τοπικής ξυλείας. Το 1910 αρχίζει η κατασκευή των διακλαδώσεων από την πλατεία Μπότσαρη στο Σταθμό Μεσολογγίου και από το Αιτωλικό στις κωμοπόλεις Νεοχώρι και Κατοχή (συνολικά 11 χλμ.).
Η περιοχή είχε αποκτήσει μοναδικά αρχιτεκτονήματα, τους σταθμούς του σιδηροδρόμου και οι πόλεις και τα χωριά αρχίζουν να αναπτύσσονται οργανωμένα κοντά τους. Η γραμμή γίνεται σημείο αναφοράς και άξονας ανάπτυξης που όλα κινούνται γύρω της.
Δυστυχώς στις δυο πρόσφατες φάσεις ανακατασκευής κατεδαφίστηκαν κάποια μοναδικά κτίρια μικρών σταθμών. Στην περιοχή μας δεν έχουμε αρκετά αρχιτεκτονήματα και ιδίως έξω από τις πόλεις, για τα οποία μπορούμε να είμαστε περήφανοι.
Τέτοια ήταν ο σταθμός του Δοκιμίου, ο σταθμός του Πλατάνου Καλυβίων, ο σταθμός των Καλυβίων, ο σταθμός των αλυκών Μεσολογγίου και το βοηθητικό κτίριο του σταθμού της Σταμνάς, μοναδικό δείγμα αρχιτεκτονικής για την Ελλάδα.
Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από κείμενο του Βαγγέλη Πυρπύλη στο Agrinionews.
Το βίντεο του Ανδρέα Κουτσοθανάση:
agrinionews.gr
