Κυριακή 12 Ιουλίου 2020

Ροδόπολη: Μουσειακά βαγόνια αφημένα στην τύχη τους.


Αυτές είναι μερικές φωτογραφίες από δύο βαγόνια που βρίσκονται εδώ και χρόνια στον σιδηροδρομικό σταθμό Ροδόπολης του Δήμου Σιντικής. Δυο βαγόνια που, όπως πληροφορηθήκαμε, δεν ανήκουν πλέον στον ΟΣΕ, γιατί τα δώρισε σε κάποιον Πολιτιστικό Σύλλογο της Ροδόπολης με σκοπό την –με κάποιο τρόπο- αξιοποίησή τους. 
Ο τρόπος μάλλον υποδεικνύεται από την ίδια τη μελέτη των στοιχείων των δύο αυτών παλαιών σιδηροδρομικών οχημάτων. Το πρώτο, το ξύλινο, κατασκευάστηκε το 1896, ενώ το μεταλλικό είναι ένα ιταλικό βαγόνι του 1932. Αν το δεύτερο δε φαίνεται να παρουσιάζει κάποια ιδιαιτερότητα εκτός από την παλαιότητά του, το ξύλινο βαγόνι αγοράστηκε επί οθωμανικής αυτοκρατορίας και λειτούργησε αργότερα όπως μαρτυρά η επιγραφή ως «Υπνωτήριο», ήταν δηλαδή το βαγόνι όπου οι σιδηροδρομικοί τεχνίτες που επέβλεπαν και επισκεύαζαν δίκτυο και βαγόνια ξεκουράζονταν. 

Είναι σίγουρα συνδεδεμένο με αρκετές ιστορίες της περιοχής, τις οποίες θα μπορούσε κανείς να ανακαλύψει με μια σύντομη έρευνα ή και να αντλήσει παρόμοιες από το ιστορικό αρχείο του ΟΣΕ, με δεδομένο ότι τέτοια βαγόνια υπήρξαν και λειτούργησαν σε όλη την ελληνική επικράτεια για πολλά χρόνια. Επιπλέον, η παρουσία των δύο βαγονιών δίνουν την ευκαιρία να παρατεθούν πληροφορίες από την ιστορία της ίδρυσης, της κατασκευής και της λειτουργίας των σιδηροδρόμων στην περιοχή από τον 19ο αιώνα και μετά. Τέλος, πολλοί γνωρίζουν ότι οι σιδηρόδρομοι ήταν για αρκετά χρόνια το πιο σημαντικό μέσο συγκοινωνίας για τους ντόπιους. Ενδεχομένως, λοιπόν, πέρα από όσα αναφέρθηκαν προηγουμένως, κάποιος οξυδερκής ερευνητής να μπορούσε να παρουσιάσει στιγμές από μεγάλης σημασίας γεγονότα όπως οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι, ο εμφύλιος ή η μετανάστευση, όπως βιώθηκαν και συνδέθηκαν με την ιστορία του σιδηροδρόμου. Ίσως υπάρχει σχετικό φωτογραφικό υλικό και στα οικογενειακά αρχεία των κατοίκων. 
Φωτογραφικό υλικό και κείμενα μπορούν να αναρτηθούν σε κάποιες υπαίθριες πινακίδες (τα βαγόνια είναι δίπλα στον σταθμό, σε κεντρικό σημείο του χωριού) κι έτσι, ξαφνικά, με εφόδιο τα δυο βαγόνια και την εργασία ενός ή δύο ανθρώπων με ανάλογη κατάρτιση κι ενδιαφέροντα να δημιουργηθεί ένα μικρό, θεματικό, υ π α ί θ ρ ι ο  σ ι δ η ρ ο δ ρ ο μ ι κ ό μ ο υ σ ε ί ο, άμεσα προσβάσιμο όλες τις ημέρες και ώρες στον επισκέπτη, σ’ ένα χωριό που μπορεί να έχει μια εξαιρετική αγορά αλλά δεν του περισσεύουν μνημεία και αξιοθέατα. 
Το μικρό αυτό μουσείο μπορεί λοιπόν να συμβάλλει στον εμπλουτισμό της πολιτιστικής ταυτότητας της Ροδόπολης και στην αύξηση της επισκεψιμότητάς ή της παραμονής των επισκεπτών στο χωριό. Αρκεί να δοθούν 5-10 χιλιάδες ευρώ –δεν είναι κανένα σοβαρό ποσό αν αναλογιστούμε τη διαχρονικότητα και τη σημασία αυτού του μουσείου για το χωριό- για την αναπαλαίωση των δύο βαγονιών που παραχωρήθηκαν δωρεάν από τον ΟΣΕ, αλλά εδώ και χρόνια σαπίζουν παρατημένα. Ο χρόνος εδώ είναι εχθρός και αυτό το εξαίρετο πολιτιστικό υλικό μπορεί να χαθεί οριστικά και να παραμείνει αναξιοποίητο. 
Μήπως κι εδώ η εμφάνιση και η παρέμβαση μιας δημοτικής αρχής με όραμα για την τουριστική ανάπτυξη της Σιντικής θα έπαιζε σημαντικό ρόλο;

Ευθύμης Τσιλικίδης
facebook.com/groups/neaporeia