Γράφει: Δημήτρης Μακροδημόπουλος
Τελικά άνθρακες ο προσδοκώμενος θησαυρός από τους υδρογονάνθρακες και τον τουρισμό. Ένα ιός απεδείχθη ικανός όχι μόνον να εξαφανίσει τις προσδοκίες αλλά και να αποκαλύψει την παραγωγική γύμνια της χώρας μας; Όπως γράφει ο Ντάνι Ρόντρικ στο “Παράδοξο της παγκοσμιοποίησης”:
«Γίνεσαι αυτό που παράγεις! Αυτή είναι η αναπόδραστη μοίρα των εθνών». Και όταν έχεις βαθμιαία απαξιώσει την παραγωγική σου βάση, τότε τι γίνεσαι; Γίνεσαι η σημερινή Ελλάδα της εκμηδενισμένης παραγωγής και των έωλων προσδοκιών.
«Γίνεσαι αυτό που παράγεις! Αυτή είναι η αναπόδραστη μοίρα των εθνών». Και όταν έχεις βαθμιαία απαξιώσει την παραγωγική σου βάση, τότε τι γίνεσαι; Γίνεσαι η σημερινή Ελλάδα της εκμηδενισμένης παραγωγής και των έωλων προσδοκιών.
Γιατί έωλες; Διότι, όσον αφορά τον τουρισμό μας, η εκτόξευση της τουριστικής κίνησης οφείλονταν σε συγκυριακά γεγονότα, δηλαδή ότι άλλοι τουριστικοί προορισμοί της ευρύτερης περιοχής έγιναν απαγορευτικοί για τους τουρίστες: Όλες οι χώρες της Αραβικής Άνοιξης με τις εξελίξεις που ακολούθησαν και τη δράση τρομοκρατικών ομάδων.. Αλλά και της Εγγύς Ανατολής, Συρία, Λίβανος, Ιράκ, η δράση της ISIS. Αν προσθέσουμε μάλιστα τις αλλεπάλληλες τρομοκρατικές ενέργειες που έπληξαν από το 2013 επί χρόνια τη γειτονική Τουρκία, τότε αυτονόητα προκύπτει η αύξηση του τουριστικού ρεύματος προς τη χώρα μας, χωρίς μάλιστα να προηγηθούν επενδύσεις που να την κατέστησαν ελκυστικότερη. Η πανδημία απέδειξε τον προσωρινό χαρακτήρα του τουριστικού εισοδήματος. Και για να μην αποδίδουμε τα πάντα στον κορωνοιό θα πρέπει να αναλογιστούμε ότι στο συγκρουσιακό επίπεδο των σημερινών ελληνοτουρκικών σχέσεων, ένα στρατιωτικό ατύχημα ή απλούστατα μια βόμβα στο Αιγαίο πάλι θα εξανέμιζε τον τουρισμό μας.
Αλλά και στην περίπτωση των υδρογονανθράκων, η κρίση του κορωνοιού με τη μείωση της παγκόσμιας παραγωγής που επέφερε, ισοπέδωσε την αξία τους ώστε να είναι ασύμφορη η εκμετάλλευσή τους. Οι ενεργειακοί κολοσσοί Exxon Mobil, Total και Repsol αποχωρούν από τα projects τους στην Κρήτη και στο Ιόνιο. Αλλά και οι Eni, Total ακόμη και η αμερικανική Exxon Mobil που κανείς δεν μπορούσε να αμφισβητήσει τα συμφέροντά της, αποχωρούν από τα οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ. Ξεχάσατε τους διθυράμβους κατά την υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας κατασκευής του EastMed στις 2 Ιανουαρίου; Ποια είναι η αξία του East Med σήμερα, αν βέβαια πέραν της πολιτικής είχε ποτέ και οικονομική αξία;
Τι μας απέμεινε λοιπόν; Αν δεν είχε προηγηθεί η παραγωγική απαξίωση της χώρας η ελληνική οικονομία θα είχε τις σταθερές ανάπτυξής της. Θυμάμαι τη δεκαετία του 1970 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990 η χώρα έσφυζε από ζωή και η νεολαία από αισιοδοξία για το μέλλον της. Βιομηχανικές μονάδες μεταποίησης σε ολόκληρη την επικράτεια, βιοτεχνίες φασόν εκατοντάδες στη Βόρεια Ελλάδα και όχι μόνον. Και μάλιστα σε μια περίοδο με περιορισμένες αγορές αφού το ΝΑΤΟ από τη μια μεριά και το Σύμφωνο της Βαρσοβίας από την άλλη μας απέκοπταν από τις αγορές των γειτόνων μας και όχι μόνον. Σήμερα δεν απέμεινε τίποτα. Οι τρεις βιομηχανικές ζώνες της Θράκης ερείπια πλέον. Ο σιδηρόδρομος στη Βόρεια Ελλάδα ανύπαρκτος. Διότι κανείς δεν σε χρηματοδοτεί να αναπτυχθείς για να γίνεις ανταγωνιστής του. Σου δίνει χρήματα η ΕΕ για τις υποδομές και το περιβάλλον, διότι και τα δύο αφορούν το σύνολο της ΕΕ αλλά ποτέ δεν θα σου δώσουν χρήματα αυτοί που εισφέρουν στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό για να γίνεις ανταγωνιστής τους. Αυτό αποτελεί νομοτέλεια!
Πέρυσι τον Μάρτιο η γερμανική κυβέρνηση αποφάσισε να θεσπίσει κρατικό επενδυτικό ταμείο που θα εξαγοράζει καθοριστικά μερίδια εταιρειών που βρίσκονται στο στόχαστρο ξένων αγοραστών (Καθημερινή, 21/3/2019, σελ. 27). Η χώρα μας καίτοι διαθέτει τον μεγαλύτερο εμπορικό στόλο παγκόσμια έχασε τα ναυπηγεία της λόγω κρατικών ενισχύσεων, για να είναι προφανώς περισσότερο ανταγωνιστικά τα γερμανικά. Με την ίδια αιτιολογία έχασε την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, διαλύθηκε ο ΟΣΕ, χάσαμε την παραγωγική μας βάση Σήμερα η κυβέρνηση δεσμεύτηκε για την απολιγνιτοποίησή της χώρας μέχρι το 2023 ενώ η Γερμανία μέχρι το 2038! Η τελευταία χώρα της Ευρώπης πρωταθλήτρια στην κλιματική αλλαγή και η πρώτη τελευταία! Προφανώς για να εισρεύσουν οι Γερμανοί και οι άλλοι ξένοι επενδυτές για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Δεν μπορούσαμε να στηρίξουμε τη ΔΕΗ;
Αλλά οι επιπτώσεις της πανδημίας δεν περιορίζονται μόνον στον τουρισμό και στους υδρογονάνθρακες, διότι η ΕΕ που θα ξεπηδήσει από την πανδημία θα είναι περισσότερο άνιση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με απόφαση που έλαβε στα μέσα Μαρτίου ανέστειλε την απαγόρευση των κρατικών ενισχύσεων με δικαιολογία να δώσει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να στηρίξουν τις χειμαζόμενες βιομηχανίες τους λόγω της πανδημίας. Τι σημαίνει αυτό; Ότι οποιαδήποτε ανάκαμψη κι αν επέλθει μετά την πανδημία θα είναι περισσότερο άνιση επιδεινώνοντας το χάσμα ανάμεσα στις πλούσιες χώρες που διαθέτουν τα απαραίτητα κεφάλαια και στις φτωχές χώρες – μέλη που αδυνατούν να τις ακολουθήσουν στο ρυθμό τους. Είναι ενδεικτικό ότι ήδη η Γερμανία έχει τη μερίδα του λέοντος καθώς αντιπροσωπεύει ήδη το 52% των κρατικών ενισχύσεων συνολικής αξίας 1,9 τρις ευρώ που έχει εγκρίνει η Κομισιόν, για να ακολουθήσουν η Γαλλία και η Ιταλία που αντιπροσωπεύουν το 17% των εγκεκριμένων κρατικών ενισχύσεων η κάθε μια. Με άλλα λόγια θα επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο η παραγωγική εξάρτηση της χώρας μας από τα ισχυρά κράτη μέλη της ΕΕ με την εξαγορά ό,τι παραγωγικού απέμεινε από ξένους “επενδυτές”. .
Σε ποιό μέλλον λοιπόν μπορούμε να ελπίζουμε; Μας το λέει ο Τέρι Ίγκλετον: «Πρέπει να υπάρχει τρόπος να ακτινογραφούμε το παρόν, ώστε να μας δείχνει ποιο μέλλον περικλείει ως δυνατότητα. Διαφορετικά θα καταφέρουμε απλώς να κάνουμε τους ανθρώπους να ελπίζουν μάταια». Διότι από ένα συγκεκριμένο παρόν δεν μπορεί να προκύψει ένα οποιοδήποτε μέλλον.
Μακροδημόπουλος Δημήτρης
Αλεξ/πολη
