Η μνήμη επιμένει να θυμίζει τα βιωμένα τοπία.
Νιώθοντας ο ίδιος όπως ένας αιώνιος ταξιδιώτης, που ωστόσο κάνει πάντα την ίδια διαδρομή κι έχει διανύσει τεράστιες αποστάσεις «με το πήγαινε-έλα», κι όμως βρίσκεται πάντα στο ίδιο σημείο στην αρχή της διαδρομής, η επιθυμία τον σπρώχνει να φύγει από την παλιά συνήθεια, να δοκιμάσει το καινούριο τρένο κι ας είναι βέβαιος πως θα σαπίσει κι αυτό, αλλά θα ζήσει τη ζωή και τα ταξίδια του ξανά κι από την αρχή. Και θέλει:
...Να φύγει κι από δω.
Απ’ τα παλιά βαγόνια που σαπίζουν
Στα καινούρια έτσι θα σαπίζω
Επιστρέφοντας κι εγώ
(«Αθήνα-Κόρινθος με επιστροφή»)
Ό,τι κι αν κάνουμε, όσο και να προσπαθούμε να το αποφύγουμε, να ξεχάσουμε τα περασμένα, το παρελθόν μάς ακολουθεί. Η μνήμη επιμένει να θυμίζει τα βιωμένα τοπία. Φέρνει στην επιφάνεια γεγονότα και περιστατικά της ζωής που ο ποιητής εντάσσει στην ποίησή του με επιγραμματικούς στίχους, που συγκεντρώνουν το νόημα της ζωής και της φιλοσοφίας του και προκαλούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον με το ανάλαφρο, το ειρωνικό όσο και χαριτωμένο παιγνίδι με τις λέξεις, που συχνά τις χρησιμοποιεί σαν έξυπνα και ραδιούργα πιόνια που τον πηγαινοφέρνουν από σταθμό σε σταθμό με τεχνάσματα και τρικλοποδιές, κάνοντας την ίδια πάντα διαδρομή, κι ας έχει την ψευδαίσθηση πως διανύει τεράστιες αποστάσεις. Ενώ ένα είναι βέβαιο, ότι βρίσκεται πάντα στον Σταθμό Λαρίσης:
...Ταξιδεύω στις αφίξεις
Με τα τελειωμένα
Δρομολόγια των τραίνων.
(«Σταθμός Λαρίσσης»)
Μια ολόκληρη ζωή μέσα σ’ ένα τρένο. Κάθε διαδρομή κι ένα καινούριο ταξίδι, μια άλλη ιστορία, ευχάριστη, δυσάρεστη, δεν έχει και πολλή σημασία. Το σημαντικό είναι ότι η ζωή ταξιδεύει, το τρένο δεν σταματάει να ζει τις περιπέτειες που έχουν ζήσει ταξιδιώτες αιώνιοι οι άνθρωποι μέσα στα βαγόνια. Κάθε βαγόνι έχει τη δική του ιστορία, όπως και κάθε διαδρομή. Κοντολογίς, κάθε ποίημα είναι και μια σύντομη, ευχάριστη ή δυσάρεστη, φιλοσοφημένη ιστορία αγάπης, πένθους, καθημερινής τρέλας, λύπης ή χαράς, δράμα ή φαρσοκωμωδία. Σίγουρα, όμως, ενδιαφέρουσα και συναρπαστική, όσο και η ίδια η ποίηση και η ζωή:
Μπορεί σαν νήμα της ζωής
Να κόβεται μια σιδηροδρομική γραμμή
Ή να πηγαίνει ξαφνικά στο πουθενά;
[…]
Αλλ’ όχι μόνον των καταργημένων
Του περασμένου αιώνα τραίνων
Αλλά και των υψηλών ταχυτήτων
Των μελλοντικών, τότε που το προσδόκιμο ζωής
Πιθανότατα συνεχώς θ’ αυξάνεται,
Αλλά το ταξίδι συνεχώς θα λιγοστεύει.
(«Παράδοξο των τραίνων»)
Είναι σαφές πως δεν είναι δυνατόν με μερικές εκατοντάδες λέξεις και φράσεις να μπορέσεις να αναφερθείς σε όλα τα σημαντικά, και τα ασήμαντα ακόμα, που στοιχειώνουν το σώμα μιας ποίησης περιεκτικής και πολυταξιδεμένης, και να αποκρυπτογραφήσεις τα μυστικά των λέξεων. Ωστόσο, είναι μεγάλη η χαρά που νιώθεις απολαμβάνοντας τη μαγεία των υπέροχων διαδρομών μιας ζωής μέσα στα τρένα με τα μάτια του ποιητή, ίσαμε τη στιγμή που κουρασμένος πια και σκορπισμένος στα μάτια των άλλων, μέσα σε τόσες διαδρομές, αισθάνεται πως έχει χάσει το πρόσωπό του και το αναζητάει στο πρόσωπο κάθε καινούριου επιβάτη που επιστρέφει, περιμένοντας σε κάποιο σταθμό:
Δεν θέλω πια
Να περνάω απ’ τους σταθμούς
Αλλά σε κάποιον να κατέβω
Και να περιμένω
Από τα τραίνα
Που αντίθετα περνούν
Μήπως σε κάποιον επιβάτη δω
Το πρόσωπό μου το χαμένο.
(«Το τέλος της διαδρομής»)
Έχουν περάσει από τα χέρια μου δεκάδες ποιητικές συλλογές. Κι έχουν δει τα μάτια μου πολλές εκατοντάδες ποιήματα κάθε λογής, ήθους, ύφους, ποιότητας, ποικιλίας θεμάτων, παραδοσιακών και σύγχρονων στίχων. Συλλογή ποιημάτων, ωστόσο, με εμμονή και επιμονή ενασχόλησης ή έστω αναφοράς σ’ ένα συγκεκριμένο θέμα, γεγονός ή κατάσταση, πρώτη φορά συναντώ. Εκπλήσσει ευχάριστα, όχι μόνο η αγαπητική σχέση του ποιητή με τα τρένα, αλλά και ο ρυθμός, ένα ανάλαφρο λίκνισμα των στίχων, η διακριτή ειρωνεία, όπως κι ο σαρκασμός, η στερεά δομή και η ποιότητα των ποιημάτων, αυτό το ιδιαίτερο που κομίζουν «εις την τέχνην» της ποιήσεως.
Η συλλογή, εκτός από το ευρηματικό εξώφυλλο που φιλοτέχνησαν η Άλκηστις Μιχαηλίδου και ο Κωνσταντίνος Σακελλαρίου, κοσμείται και από 15 εντός, συν ένα στο οπισθόφυλλο, ασπρόμαυρα υπέροχα σχέδια και 6 φωτογραφίες του τρένου στο Ρουφ.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ
[1] Όσον αφορά την ορθογραφία του κειμένου, μόνο στα παραθέματα από τη συλλογή κράτησα εκείνη του ποιητή: τραίνα, Λαρίσσης.
Τα τραίνα ταξιδεύουν ακόμα
Θεόδωρος Π. Ζαφειρίου
εικονογράφηση: Άλκηστις Μιχαηλίδου – Κωνσταντίνος Σακελλαρίου
diastixo.gr
diastixo.gr
