Η παλιά σιδηροδρομική γραμμή του Πλαταμώνα ανάμεσα στο επιβλητικό κάστρο, τις πλούσιες φυλλωσιές των πλατανιών και τα βότσαλα της ακτής, το τρένο έμοιαζε να πετά πάνω από το νερό, χαρίζοντας στον επιβάτη μια μαγευτική εμπειρία.
Το σημείο, όπου η απόληξη του Ολύμπου “αγγίζει” τη θάλασσα, περίμεναν στο παρελθόν, με κομμένη την ανάσα, όσοι ταξίδευαν με το τρένο, στην παλιά σιδηροδρομική γραμμή του Πλαταμώνα.
Αργότερα, η γραμμή καταργήθηκε στο βωμό της ταχύτητας της εποχής μας, καθώς οι αμαξοστοιχίες άρχισαν να ταξιδεύουν μέσα από βουνά και σήραγγες σε πιο σύντομες διαδρομές. Ο υδατόπυργος του παλιού σταθμού του Πλαταμώνα άρχισε να σκουριάζει, τα χόρτα δίπλα από τη γραμμή υψώθηκαν και πολλαπλασιάστηκαν και στον σημερινό ρομαντικό επισκέπτη της περιοχής μένει μόνο η ευχή να μπορούσε κάποτε να ξανακάνει τη διαδρομή με ένα τρενάκι τουριστικό, σαν εκείνο του Πηλίου ή των Καλαβρύτων.
Η ιστορία της γραμμής
Την ιστορία της σιδηροδρομικής γραμμής του Πλαταμώνα ξετυλίγει ο δήμαρχος. Όπως αναφέρει, η μελέτη για το σιδηροδρομικό δίκτυο από τη Λάρισα μέχρι τη Θεσσαλονίκη εκπονήθηκε το 1914 και το έργο ξεκίνησε από γαλλική εταιρεία. Τότε συνεργεία ξεκίνησαν να κατασκευάζουν τα πρανή και τις σιδηροτροχιές ενώ ιδιαίτερη έμφαση -πέραν των άλλων- δόθηκε στην περιοχή του Πλαταμώνα γιατί η διαδρομή έπρεπε να περνά δίπλα από τη θάλασσα και να γίνει ένα τούνελ στη θέση Κρανιά, κάτω από το κάστρο. Εκείνο ήταν το καταλληλότερο σημείο για τη διάτρηση του βουνού που είναι η απόληξη του Ολύμπου. Το καταλληλότερο σημείο διέλευσης έγινε και το πιο μαγευτικό καθώς όποιος βρισκόταν στο τρένο και αισθανόταν ότι θα πέσει στη θάλασσα.
Ο Πλαταμώνας τότε δεν ήταν οικισμός, απλά εκεί διέμεναν κάποιοι κάτοικοι του Παλιού Παντελεήμονα που ασχολούνταν κυρίως με την αλιεία ή είχαν κατασκευάσει κάποια πανδοχεία της εποχής.
Χάρη στη συγκεκριμένη σιδηροδρομική γραμμή κατέφτασαν στον τόπο και πρόσφυγες, μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, κυρίως από το Ικόνιο. Εκεί τους δόθηκε γη εκατέρωθεν της σιδηροδρομικής γραμμής στη θέση που ακόμη και σήμερα αποκαλείται “συνοικισμός προσφύγων Πλαταμώνα”. Αυτός ήταν στην ουσία ο πρώτος οικισμός του νομού Πιερίας και αποτέλεσε κίνητρο ώστε να μετεγκατασταθούν και οι ντόπιοι από τον Παλιό Παντελεήμονα. Η πρώτη κοινότητα του σταθμού έγινε μετά το 1950. Εκεί, άλλωστε, βρισκόταν η αρχαία Ηράκλεια ή Ηράκλειο.
Η γραμμή προσέδωσε οικιστική ανάπτυξη και ζωντάνια στην περιοχή και χάρη σε αυτήν η τελευταία έγινε διαμετακομιστικό κέντρο και σημείο ανάπτυξης της αλιείας και της γεωργίας. Και από ιστορικής απόψεως όμως επρόκειτο για ένα σημείο στρατηγικής σημασίας. Γι αυτό η γραμμή είχε βομβαρδιστεί στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πολύ νωρίτερα, στη σταυροφορία του 1212, η επαρχία του Πλαταμώνα αναφέρεται σε ιστορικά έγγραφα με τοποτηρητή διοικητή τον Ρολάντο Πισιέ, τον οποίο είχε ορίσει ο Βονιφάτιος ο Μομφερατικός. Στη νεότερη ιστορία της περιοχής, το σημείο επίσης θεωρούνταν περιοχή υψηλού ενδιαφέροντος από κάθε άποψη, και ακτοπλοϊκώς και σιδηροδρομικώς καθώς επρόκειτο για τα όρια Μακεδονίας – Θεσσαλίας.
Στη δεκαετία του `70, στη γραμμή και στο όριο του Πλαταμώνα, μεταφέρθηκαν και οι Πόροι που λεγόταν ως τότε Πούρλια, που σημαίνει λάσπη ή πέρασμα. Το όνομα του Πόρου αναφέρεται στην παράδοση και σύμφωνα με αυτήν, στην αρχαιότητα ήταν ημίθεος, γιος της Μύτιδος και του Δία. Ο ίδιος μετά από ένα συμπόσιο της θεάς Αφροδίτης συνάντησε στο κατώφλι, την Πενία, συνευρέθησαν ερωτικά και γεννήθηκε ο Έρωτας.
Στο πέρασμα των χρόνων, η ανθρώπινη δραστηριότητα αναπτύχθηκε με άξονα τη σιδηροδρομική γραμμή. Κάποια στιγμή, καθώς προέκυψε η ανάγκη να συντομεύσουν οι διαδρομές και αναπτύχθηκε η τεχνογνωσία για διανοίγονται σήραγγες, θεωρήθηκε ότι δεν ήταν αυτή η πιο σύντομη διαδρομή και χαράχθηκε άλλη πορεία. Το 2001 ολοκληρώθηκε το έργο της νέας γραμμής και χαράχτηκε ένα τούνελ που ξεκινά από τον Κίσαβο, από τα Τέμπη και βγαίνει στην επιφάνεια πάλι μετά το Κάστρο του Πλαταμώνα. Με αυτόν τον τρόπο, ο χρόνος του ταξιδιού ανάμεσα σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα μειώθηκε σημαντικά, ενώ η παλιά γραμμή του Πλαταμώνα καταργήθηκε και το 2005 χαρακτηρίστηκε ιστορικός τόπος με απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού.
Σήμερα πια, μετά από αρκετά χρόνια συζητήσεων μεταξύ διαφόρων φορέων, το ερώτημα αν θα σφυρίξει ξανά το τρένο στον Πλαταμώνα παραμένει...
Π. Γιούλτση
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ
