Δεν έχει γίνει μέχρι τώρα γνωστό, τι είδους συζητήσεις έχουν γίνει -και αν έχουν γίνει- μεταξύ των ΥΠΕΞ των δύο χωρών για τη χρήση του λιμανιού της Θεσσαλονίκης από τους Σκοπιανούς, δεδομένου ότι προ καιρού είχαν ζητήσει αναλογική χρήση της Ελεύθερης Ζώνης που απολαμβάνουν οι Σέρβοι, ως μέρος της πάλαι ποτέ Σερβίας, με την συμφωνία που είχε γίνει πολύ πριν του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου.
Είχα ασχοληθεί με το θέμα προ ετών, και το επαναφέρω προς χρήση των αναλυτών με πληροφορίες που ίσως δεν γνωρίζουν. Σε παλαιότερη συνάντηση των υπουργών Οικονομίας Σκοπίων και Αλβανίας, Βαλιόν Σαρατσίνι και Νασίπ Νάτσο, έγινε γνωστή η προτροπή της κυβέρνησης των Σκοπίων προς την Αλβανία να θέσει στη διάθεσή της το λιμάνι του Δυρραχίου, προκειμένου να απεγκλωβιστεί από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης.
Σ’ αυτήν την είδηση πρέπει να λάβουμε υπόψη δυο δεδομένα. Πρώτον, ότι για πολιτικούς λόγους οι Σκοπιανοί δεν θα ήθελαν ποτέ να αποχωρήσουν πλήρως από τη Θεσσαλονίκη, αφού την προορίζουν για πρωτεύουσα της "Αιγαιακής Μακεδονίας". Και δεύτερον, ναι μεν για οικονομικούς λόγους (μικρότερη η απόσταση από τα λιμάνια της Αδριατικής και φθηνότερα τα κόμιστρα) η Θεσσαλονίκη είναι προτιμητέα (πολύ μεγάλο μέρος της εμπορευματικής κίνησης του Λιμανιού γίνεται από σκοπιανές εταιρείες), αλλά υπάρχουν και πολλά αρνητικά στοιχεία.
Αφενός, επιχειρηματικοί κύκλοι των Σκοπίων είχαν εκδηλώσει το ενδιαφέρον τους για την αγορά μέρους του 24% του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης, που ανέμεναν να πωληθεί, και αυτό ως γνωστόν δεν το επέτυχαν, αφετέρου έκαναν λόγο για χρονοβόρες τελωνειακές διατυπώσεις και χαμηλού επιπέδου σιδηροδρομικές μεταφορές στην Ελλάδα.
Είναι επομένως πιθανό, να θέλουν πράγματι να απεμπλακούν εν μέρει από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, και γι’ αυτό να έγινε η δήλωση για το Δυρράχιο. Ίσως πάλι, "να τα είπαν στη νύφη για να τ’ ακούσει η πεθερά", η οποία εν προκειμένω είναι η ελληνική πλευρά, για να ζητήσουν κάποιες επί πλέον διευκολύνσεις.
Παρόμοιες συζητήσεις για μεταφορά των σκοπιανών προϊόντων από τα λιμάνια της Αδριατικής, είχαν γίνει παλαιότερα και για το Μπαρ του Μαυροβουνίου. Είχαμε γράψει στη voria.gr προ ετών, ότι οι Υπηρεσίες του λιμανιού του Μπαρ παρείχαν έκπτωση 10%, σε επιχειρήσεις των Σκοπίων, για χρήση του τερματικού σταθμού εμπορευματοκιβωτίων του λιμανιού αυτού στην Αδριατική.
Ο διευθυντής του τερματικού σταθμού τους διαβεβαίωνε ότι η καλή οδική και σιδηροδρομική σύνδεση, που έχουν οι δύο χώρες προσφέρουν μεγάλες ευκολίες στη μεταφορά εμπορευμάτων, μάλιστα δε ήταν πρόθυμος και για την καθιέρωση δρομολογίου εμπορευματικής αμαξοστοιχίας από το Μπαρ στα Σκόπια (όπως έγινε ήδη).
Ο χρόνος θα δείξει, και είναι βέβαιο ότι οι διοικούντες τον ΟΛΘ θα λάβουν τα μέτρα τους, δεδομένου ότι το 80% των εισαγωγών των Σκοπίων πραγματοποιούνται μέσω του Λιμανιού Θεσσαλονίκης, «παρά τις συνεχείς απεργίες και τα μπλόκα», όπως είπαν οι ίδιοι, ενώ οι άλλες δυο εναλλακτικές λύσεις -Δυρραχίου και Μπαρ- είναι ακριβότερες.
Σημειωτέον, ότι για την βελτίωση των υπηρεσιών του Μπαρ, έχουν επιδείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον κατ’ αρχήν οι Σέρβοι, που ίδρυσαν την εταιρεία BB Cargo για να αγοράσει το πλειοψηφικό πακέτο της εταιρείας εμπορευματικής διακίνησης του λιμανιού, αλλά τόσο οι Ιταλοί, όσο και οι Κινέζοι, οι οποίοι "καίγονται" για λιμάνι-πύλη στην Ευρώπη. Οι Μαυροβούνιοι αισιοδοξούσαν ότι θα πάρουν τη θέση του Πειραιά, αλλά η Cosco το προτίμησε.
Για την ιστορία αναφέρω, ότι ο δικτάτορας Θεόδωρος Πάγκαλος, στον ένα χρόνο που κυβέρνησε τη χώρα, μεταξύ των πολλών "κατορθωμάτων" υπέγραψε τον Αύγουστο του 1926 τις αποκαλούμενες "Παγκαλικές Συμφωνίες", με τις οποίες παραχωρούσε αρκετά προνόμια στους Σέρβους, μέχρι σημείου να αφαιρούνται και κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας.
Πέρα από τις εθνικά ενδοτικές συμφωνίες (και με Αλβανούς) και την παραχώρηση σ’ αυτούς της Μονής Χιλανδαρίου, ως προς το Λιμάνι της Θεσσαλονίκης, καθιερώθηκε τότε καθεστώς συγκυριότητας στη σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης-Γευγελής, η οποία γινόταν ελληνοσερβική και η Ελεύθερη Ζώνη Θεσσαλονίκης γινόταν πραγματικό σερβικό λιμάνι, το οποίο αποτελούσε προέκταση του σερβικού εδάφους, με οργάνωση ανεξάρτητη από τις ελληνικές αρχές.
Οι σερβικές προξενικές Αρχές είχαν δικαίωμα να θεωρούν ναυτιλιακά έγγραφα, τα οποία είχαν ισχύ και για τα ελληνικά λιμάνια, τους παραχωρούσε δε το δικαίωμα ναυσιπλοΐας στα σερβικά πλοία και συγχρόνως όχι μόνο η Σερβία αλλά και κάθε κράτος που θα συνήπτε με αυτήν σύμβαση θα είχε δικαίωμα να ασκήσει από το σερβικό λιμάνι διαμετακομιστικό εμπόριο (transit).
Ευτυχώς, λίγο μετά την υπογραφή των Συμφωνιών ο Πάγκαλος ανατράπηκε από τον Γεώργιο Κονδύλη και απορρίφθηκαν οι "Παγκαλικές Συμφωνίες" από την κυβέρνηση Αλεξάνδρου Ζαΐμη. Για να ανατραπεί μάλιστα ο Πάγκαλος, είχαν συνεργαστεί πολιτικές δυνάμεις με μεγάλες ιδεολογικές διαφορές μεταξύ τους (Παπαναστασίου, Καφαντάρης, Μεταξάς).
Πηγή:voria.gr
